宗教小說：伊關心tī你
Siáu-soat：I koan-sim tī lí
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 賴仁聲 Loā Jîn-seng |
| 卷期 | 台灣教會公報 |
| 卷期 | 第1045、1046號合刊 |
| 日期 | 1969/1 |
| 頁數 | 30 |
白話字（原文數位化）
CHONG-KÀU SIĀU-SOAT: I KOAN-SIM TĪ LÍ
Loā Jîn-seng chok
No.1045-1046 1969.1
P.30-31
Beh àm lah, goá tī tha̍k-chheh-thiaⁿ teh tha̍k-chheh, hut-jiân bo̍k-su-niû tuì goā-bīn ji̍p-lâi, kā goá kóng, I tò-lâi lah; soà kóng i kin-á-ji̍t tī Chiong-hoà I-koán kháu tú-tio̍h Chhuì-hâ. Gaó mn̄g i kóng, sī tò chi̍t ê Chhuì-hâ（翠霞）. I ìn kóng, sī tiàm-tī Suī-lo̍k（瑞鹿）hit ê. I koáⁿ-kín beh khì chú ē-hng-tǹg, chiū chò i oat-khì chàu-kha.
Goá ê sim chin kín, liâm-piⁿ siūⁿ tio̍h goá 20 nî chêng khì jīm in ê kàu-hoē Liông-chuí（龍水）tong-sî ê chêng-hêng. Hit-sî Chhuì-hâ iok 32,3 hè, tng Liông-chuí Kàu-heō ê chip-sū, hoāⁿ kàu-hoē ê koè-kè, siông-siông the̍h chîⁿ lâi hō͘ goá, siông kap goán chē hân-tâm kè-khì ê sū, só͘-í goá kap goá ū hū-jîn-lâng lóng kap i chin chhin-bi̍t, i iā chin jia̍t-sim ho̍k-sāi Chú.
Lūn kàu chit ê chí-bē ū kàu pháiⁿ-miā, i ê lāu-bú chiú-koáⁿ, chiú i kap chi̍t ê sió-tī. Lāu-bú choè tiúⁿ-ló, lâng lóng kiò i “Iâ-so͘ Hán--ah”, Hán-koaⁿ teh boē tê-kho͘, ná boē ná thoân Iâ-so͘, te̍k-pia̍t tē 7 ji̍t bô boē choan-siú lé-pài, sûn hoē-iú thoân Iâ-so͘, só͘-í hit toē-hng ê gín-ná nā tuí-tio̍h i chiū liām “6 ji̍t boē tê-kho͘, 7 ji̍t thoân Iâ-so͘”, tuì án-ni Iâ-so͘ Hán--ah ê miá soà tiâu leh. Siōng-tè siúⁿ-sù i m̄-nā ū ióng-kiāⁿ ê kha thang lo̍k-lo̍k kiâⁿ boē tê-kho͘, koh hō͘ i oē hiáu kā lâng choè sán-pô. Tuì kuí cha̍p nî chêng i chiū kám-kak ū chit ê su-iàu, chiū hō͘ i ê cha-bó͘-kiáⁿ khì tha̍k sán-pô（助產士）, khiām-tn̂g neh-tō͘ lâi poê-iúⁿ chit ê cha-bó͘-kiáⁿ kàu sêng-kong. Chhuì-hâ 20 thóng hè, lī chit nî 30 thóng nî tuì sán-pô ha̍k-hāu pit-gia̍p, tī in Liong-chuí koe-á thang kóng chin hó miâ, siⁿ choè suí, léng-lī koh hó lú-tek, sui-bóng ka-têng bô hó-gia̍h, iáu-kú muî-lâng sio kho̍k-thâu. āu-lâi kè hō͘ Suī-lo̍k koe-á ê Tân I-ha̍k-sū, thong koe-á lóng oē hán khí-lâi, che ū choē-choē goân-in: ①Chhui-hâ sī sàn-hiong-ke chhut-sin koh lāu-pē chá kè-sin, beh thài oē kham-tit phit-phoè Tân Ha̍k-sū in oē tit kè, in sī Ji̍t-pún Tang-kiaⁿ “Ji̍t-pún I-kho tāi-ha̍k” khí-kho-pō͘ chhut-sin ê khí-kho i-ha̍k-sū. ②Tan Ha̍k-sū in tau ū kuí-nā ê hiaⁿ-tī bē pun-khui, toā ka-cho̍k, bô sìn Chú, tāi-ke hoán-tuì chhoā hit-hō lo̍h-kàu-pô, koh mn̂g-hong bô tuì. Nā-sī chit ê chhin-sū án-choáⁿ oē sêng? goán-in ① Tân Sian-siⁿ tī Ji̍p-pún ū teh kiû-tō, siông tī kàu-hoē chhut-ji̍p, ū liáu-khái Ki-tok-kàu; koh Chhuì-hâ ê lāu-bú jia̍t-sim siūⁿ ke kiù chi̍t ê lâng. ② Tân Sian-siⁿ bô iàu-kín mn̂g-hong, kè-chng, i tiōng si̍t-chē, lú-chú gâu, suí, léng-lī, hó phín-hēng, chū án-ni chiū kā i sàng-tiāⁿ chhoā kè-mn̂g.
Ah! hok-khì ah! Chhuì-hâ Sió-chiá lâng lóng kóng sī “phàⁿ-chhek thiàu ji̍p chhng”. Khó-sioh hó-kéng bô kú, chhin-chhiūⁿ “Goa̍t hā bí-jîn” （月下美人）, soat-pe̍h ê bêng-hoa, tng oá poàⁿ-mî sēng-khui, siap-sî-kan chi̍t-ba̍k-nih chiū tiau-siā. Chhuì-hâ Sió-chiá chhut-sì tī sàn-hiong ke, chá chiū keng-kè ko͘-jî ê seng-oah, sit-lo̍h lāu-pē, tuì koáⁿ-hū ê lāu-bú lâi poê-iúⁿ, kuí-hun ū khah chū-pi-kám. Ka-chài tiōng-hu chin thé-thiap, m̄-kú bí-tiong ū chi̍t hāng put-chio̍k, chiū-sī Tân Sian-siⁿ m̄-káⁿ kóng-jiân sìn Chú, goân-in sī thong Suī-lo̍k koe-á bô poàⁿ ê sìn Iâ-so͘ ji̍p-kàu, koh hiaⁿ-tī chhin-chiâⁿ gō͘-cha̍p, ti-kí ê pêng-iúⁿ tāi-ke to ki-chhì léng-chhiò, kóng i kiaⁿ-bó͘ chiah tè in bó͘ khì chia̍h-kàu, só͘-í khí-thâu kap Chhuì-hâ Sió-chiá choè-tīn khì Liông-chuí lé-pài nn̄g-pài-á chiū pàng-soah khì lah. Tong-sî Suī-lo̍k bô pài-tn̂g, lóng tio̍h lâi Liông-chuí, saⁿ-lī iok tâi-lí 6 lí liân-lō͘, beh chē hé-chhia bô lī-piān, in chhù khí-kho i-īⁿ kiâⁿ kàu Suī-lo̍k chhia-chām, koh Liông-chuí chhia-chām kiâⁿ kàu lé-pài-tn̂g 2 chām ha̍p choè-hé io̍k tâi-lí 3 lí lō͘. Saⁿ-cha̍p goā nî chêng kong-kiōng khì-chhia bô chiah lī-piān, só͘-í chhuì-hâ Sió-chiá nā beh tò-lâi lé-pài, khioh-khí-kha ēng kiâⁿ--ê khah khoài, Tân Sian-siⁿ beh tè i án-ni kiâⁿ bô koàn, chiū ná pàng leng khì.
Keh-nî siⁿ thâu-chiūⁿ-á sī ta-po͘-ê, lâng ê ki-chhì khoàⁿ-khin chiū khah chió. án-ni Siōng-tè un-tián thâu-bé kè 7 nî siⁿ 3 ê hāu-siⁿ, toā ê hō choè eng-tia̍t（英哲）,tē-jī ê hō choè Eng-lâm（英男）, tē-saⁿ ê hō choè Eng-bêng（英明）. Sian-siⁿ ài chi̍t ê cha-bó͘-kiáⁿ, iā thang tàu io sió-tī-á, sian-siⁿ-niû ài pun sìn Chú ê, ǹg-bāng kap I khah tâng-sim, kó-jiân chiū tuì Tâi-tiong tī jia̍t-sim sìn Chú ê ka-têng pun chi̍t ê cha-bó͘ gín-ná miâ Siok-kheng（淑卿）lâi choè cha-bó͘-kiáⁿ, pun lâi ê sî tú 11,2 hè lah, sian-siⁿ-niû Chhuì-hâ chin thiàⁿ I, hō͘ I chiap-soà tha̍k Kong-ha̍k-hāu（國民學校）, āu-lâi pit-gia̍p, khó ji̍p chho͘-tiong. án-ni chi̍t-ke 6 ê, koh toā-peh sió-chek khîⁿ-khîⁿ the choè, i-īⁿ lāi gê-khí tī-liâu-chhn̂g kuí-nā tiuⁿ, lōng-lōng-kún the choè. Thó͘-oē kóng, “Tng âng, tng chhèng”, hiaⁿ-tī-á ēng Chhuì-hâ chí-bē ê tiōng-hu choè tiong-sim khîⁿ the choè. Tāi-ke siong-an bô sū, toā-ḿ kiò I jī-chím, soè-chím-á kiò I jī-ḿ , tāi-ke chhiò gī-gī, chhù-piⁿ lîn-iū tāi-ke sian-siⁿ-niû tn̂g, sian-siⁿ-niû té, sī nî peh choeh lé-mi̍h lâng saⁿ-chiⁿ sàng. Chîⁿ ū, sè ū, kiáⁿ ū, seng-lí tng ōng. Tān-sī sio̍k-gú kóng, “Thiⁿ ū put-chhek ê hong-hûn, lâng ū tàn-sek ê chai-hō, pîⁿ-toē khí hong-pho, hō͘ tuì thiⁿ-thang phoah lo̍h-lâi”. Chhuì-hâ 28,9 hè, Eng-bêng chiah 1 hè goā, Tân Sian-siⁿ jiám-tio̍h kip-chèng 2,3 ji̍t ê tiong-kan chi̍t-pīn put-khí, kap sè-kan, bó͘ kiáⁿ, chhin-chhek éng-oán saⁿ-sî choè I khì. Chhuì-hâ tuì sí khàu kè-lâi, pàng 4 ê kiáⁿ, ka-kī iáu siàu-liân, sì-piⁿ bô chi̍t-oá, iā bô chi̍t ê sìn Chú ê lâng thang an-uì, kiáⁿ siōng toā ê 6 hè, koh lâi 4 hè, soà-bé-á 2 hè, kî-si̍t 1 hè goā. Si̍t-chāi ài-khàu bô ba̍k-sái, kui-ê-lâng lóng gêng lo̍h-khì, boē chiah, kui-sin nńg sô-sô. I ka-kī khàu, kiáⁿ chi̍t ê chiah toā, chi̍t ê hiah toā, lóng khîⁿ-khîⁿ lám-lám choè chi̍t-tui, liân pun ê cha-bó͘-kiáⁿ iā khàu. Pêng-sî Siok-kheng chin iú-hàu, chin thiaⁿ-chhuì, chin gâu tha̍k-chheh, hó phín-hēng, gâu tàu io sió-tī, hō͘ Chhuì-hâ thiàⁿ ji̍p sim, án-ni 5 ê bú-á kiáⁿ pâng-keng-mn̂g koaiⁿ the khàu, ū sî soà boē-kì-tit chú-pn̄g, chin-chiàⁿ ba̍k-sái chún pn̄g thun, ū sî khùn cheng-sîn, ba̍k-sái lâu kàu chím-thâu tâm lok-lok. Jîn-chêng ná choá tiuⁿ-tiuⁿ po̍h, sè-sū ná kiâⁿ-kî kio̍k-kio̍k sin（人情如紙張張薄，世事似棋局局新）, cha-hng hō͘ lâng ngiá-ngiâ chhiáⁿ-chhiáⁿ ê sian-siⁿ-niû, hut-jiân piàn koáⁿ-hū, ū ê tông-chêng, ū ê bih-chhuì, tông-chêng ê chió, thí-chhiò ki-chhì ê khah choē. Chi̍t-sî Chhuì-hâ oán-jiân tuì soaⁿ-téng hō͘ lâng chhia lo̍h chhim-ian, m̄-chai jû-hô sī hó, o͘-àm thiⁿ-toē.
漢羅（Ùi原文改寫）
宗教小說：伊關心tī你
賴仁聲
Beh暗lah，我tī讀冊廳teh讀冊，忽然牧師娘tuì外面入來， kā我講：伊tò來lah；soà講伊今仔日tī彰化醫館口tú著翠霞。 我問伊講，是tò一個翠霞（翠霞）。伊應講，是tiàm-tī 瑞鹿（瑞鹿）hit-ê。伊趕緊beh去煮 ē-hng頓，就做伊oat去灶腳。
我ê心真緊， 連鞭想tio̍h我20年前去jīm in ê教會龍水（龍水）當時ê情形。 Hit時翠霞約32，3 歲，當龍水教會 ê執事，hoāⁿ教會ê 會計，常常the̍h錢來hō͘我， siông kap阮坐hân-tâm過去ê事，所以我kap我有婦人人攏kap伊真親密，伊也真熱心服事主。
論到這個姊妹有夠歹命，伊ê老母守寡，chiú伊kap一個小弟。老母做長老，人攏叫伊”耶穌Hán--ah”， Hán-koaⁿ teh 賣茶箍， ná 賣ná傳耶穌，特別第7日無賣專守禮拜， 巡會友傳耶穌，所以hit地方ê 囡仔若tuí-tio̍h伊就念”6日賣茶箍， 7日傳耶穌”， tuì án-ni耶穌Hán--ah ê 名soà tiâu leh。上帝賞賜伊m̄-nā有勇健ê腳thang樂樂行賣茶箍， koh hō͘伊會曉kā人做產婆。 Tuì 幾十年前伊就感覺有這個需要，就hō͘伊ê 查某囝去讀產婆（助產士），儉腸neh肚來培養這個 查某囝到成功。翠霞 20 thóng 歲， 離這年30 thóng年tuì 產婆學校畢業， tī in 龍水街仔 thang講真好名， 生做suí， 伶俐koh好女德，雖罔家庭無好額， iáu-kú 媒人sio kho̍k頭。後來嫁hō͘ 瑞鹿街仔 ê 陳醫學士， thong街仔攏會hán起來，這有濟濟原因: 1. 翠霞是散窮家出身koh老父早過身， beh thài會堪得匹配陳學士in會得過， in是日本東京 “日本醫科大學” 齒科部出身ê齒科醫學士。 2. 陳學士in兜有幾nā ê兄弟bē分開，大家族，無信主，大家反對chhoā hit號落教婆， koh門風無對。若是這個親事按怎會成？原因 1. 陳先生tī日本有teh求道， siông tī教會出入，有了解基督教； koh翠霞 ê老母熱心想加救一個人。 2. 陳先生無要緊門風，嫁妝，伊重實際，女子gâu， suí， 伶俐，好品行， chū án-ni就kā伊送訂chhoā過門。
Ah！福氣ah！翠霞小姐人攏講是”冇粟跳入倉”。可惜好景無久，親像”月下美人” （月下美人）， 雪白ê bêng-hoa，當oá半暝常開， siap時間一目nih就凋謝。翠霞小姐出世tī散窮家，早就經過孤兒ê生活，失落老父， tuì寡婦ê老母來培養幾分有khah自卑感。 佳哉丈夫真體貼， m̄-kú 美中有一項不足，就是陳先生m̄敢公然信主，原因是thong瑞鹿街仔無半ê信耶穌入教， koh兄弟親chiâⁿ五十，知己ê 朋友大家to譏刺冷笑，講伊驚某chiah tè in某去食教，所以起頭kap翠霞小姐做陣去龍水禮拜兩擺仔就放soah去lah。當時瑞鹿無拜堂，攏tio̍h來龍水，相離約台里6里連路， beh坐火車無利便， in厝齒科醫院行到瑞鹿車站，koh 龍水車站行到禮拜堂兩站合做伙約台里3里路。三十外年前公共汽車無chiah利便，所以翠霞小姐若beh 倒來禮拜，khioh起腳用行--ê khah快，陳先生beh tè伊án-ni行無慣，就ná放leng去。
隔年生頭養仔是ta-po--ê，人ê譏刺看輕就khah少。 án-ni上帝恩典頭尾隔7年生三個後生，大ê號做英哲（英哲），第二ê號做英男（英男），第三ê號做英明（英明）。先生ài一個查某囝，也thang tàu io小弟仔，先生娘ài分信主ê， 向望kap伊khah同心，果然就tuì台中tī熱心信主ê家庭分一個查某囡仔名淑卿（淑卿）來做查某囝，分來ê時tú 11，2 歲啦，先生娘翠霞真疼伊， hō͘伊接續讀公學校（國民學校），後來畢業， 考入初中。 án-ni一家6 ê， koh大伯小叔khîⁿ-khîⁿ teh做，醫院內牙齒治療床kuí-nā張lōng-lōng滾 teh做。 土話講：”當紅，當chhèng”，兄弟仔用翠霞姊妹ê丈夫做中心khîⁿ teh做。大家相安無事，大姆叫伊二嬸， 細嬸仔叫伊二姆，大家笑gī-gī，厝邊鄰友大家先生娘長，先生娘短，是年白choeh禮物人相爭送。錢有， 勢有， 囝有， 生理當旺。但是俗語講：”天有不測ê風雲，人有旦夕ê災禍，平地起風波，雨tuì天窗潑落來”。翠霞 28，9 歲， 英明chiah 1歲goā， 陳先生染著急症，3日ê中間一病不起， kap世間， 某囝，親戚永遠相辭做伊去。翠霞 tuì死哭過來，放4 ê 囝，家己iáu少年，四邊無依倚，也無一個信主ê人thang安慰， 囝siōng大ê 6歲， koh來4 歲，soà尾仔 2歲，其實1 歲goā。實在ài-哭無目屎， kui-ê人攏gêng落去， boē食， kui身軟sô-sô。伊家己哭， 囝一個chiah大，一個hiah大，攏khîⁿ-khîⁿ lám-lám做一堆，連分ê查某囝也哭。平時淑卿真有孝，真聽嘴，真gâu讀冊，好品行， gâu tàu io小弟， hō͘翠霞疼入心， án-ni 5 ê母仔囝房間門關teh哭，有時soà boē記得煮飯，真正目屎準飯吞，有時睏精神，目屎流到枕頭tâm lok-lok。人情ná紙張張薄，世事ná行棋局局新（人情如紙悼麇伊薄，世事似棋局局新），昨昏 hō͘人迎迎請請ê先生娘，忽然變寡婦，有ê同情，有ê bih-嘴，同情ê少，恥笑譏刺ê khah濟。一時翠霞宛然tuì山頂hō͘人chhia落深淵， m̄知如何是好，烏暗天地。