新制度佮新挑戰
Sin Chè-tō͘ kap sin thiau-chiàn
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 鄭泉聲 Tīⁿ Choân-seng |
| 卷期 | 台灣教會公報 |
| 卷期 | 第1037期 |
| 日期 | 1968/9 |
| 頁數 | 3-5 |
白話字（原文數位化）
Sin Chè-tō͘ kap sin thiau-chiàn
Tīⁿ Choân-seng
1968.09.01 1037 hō P.3~p.5
Kū-nî tī lán chū-iû Tiong-kok ū hoat-seng chi̍t kiāⁿ le̍k-sú-tek ê toā tāi-chì, chiū-sī lán ê chèng-hú soan-pò͘ tuì kin-nî 9 ge̍h khí beh chiong kok toē-hng phó͘-piàn siat-tì Kok-bîn Tiong-ha̍k lâi sek-èng chit ê iau-kiû.
- Sin chè-tō͘ sin būn-toê.
Taⁿ chit ê tāi-chì ê koat-tēng khak-si̍t ū pang-chān tī ok-sèng pó͘-si̍p ê kái-tû, hō͘ jî-tông tuì pó͘-si̍p ê thòng-khó͘ tháu-pàng chhut-lâi. Nā-sī tuì lēng-goā chi̍t hong-bīn lâi kóng, khiok sán-seng liáu sin ê būn-toê. In-uī jî-tông tuì pó͘-si̍p siū tháu-pàng chhut-lâi liáu-āu, in khiok m̄-chai beh jû-hô khì siān-iōng hiah ê tuì bô pó͘-si̍p só͘ tit-tio̍h ê gia̍h-goā sî-kan. Koh chit ê sū, phoè-ha̍p tio̍h in loān-iōng chū-iû ê sim-lí, tì-kàu ū lâng thong-ji̍t chuì-bê tī hiah ê iú-hāi bû-ek ê liân-khoân-tô͘, siong-hāi jî-tông sim-lí ê tiān-iáⁿ, í-ki̍p liû-peng-tiûⁿ téng-téng ê kong-kiōng gû-lo̍k tiûⁿ-só͘, sīm-chì ka-ji̍p pang-phài lâi tō͘-kè hiah ê sî-kan kap hoat-lō͘ chhò-gō͘ ê eng-hiông khì-phek.
Tuì kàu-hoē hong-bīn lâi khoàⁿ, tuì kái-tû ok-sèng pó͘-si̍p
liáu-āu, Chú-ji̍t-o̍h ê ko-ki̍p jî-tông cho͘ khak-si̍t ū cheng-ka
lâng-gia̍h; tān-sī lán khiok chin iông-īⁿ khoàⁿ-chhut in chiong hit khoán tuì pó͘-si̍p thàu-pàng chhut-lâi ê bô an-tēng sim-lí chōng-thài toà lâi teh chham-ka chū-hoē. Tì-kàu bô-lūn sī ha̍p-pan á-sī hun-pān to ke-thiⁿ put-siáu ê kiáu-jiáu hō͘ lāu-su thâu-thiàⁿ.
Kok-bîn Tiong-ha̍k ê siat-tì, khó-lēng iā oē hō͘ kàu-hoē ke-thiⁿ Chho͘-tiong seng ê oa̍h-tāng, chóng-sī siāng-sî iā toà-lâi hō͘ kàu-hoē toā ê siok-toê, chiū-sī tio̍h jî-hô lâi léng-tō in tī sìn-gióng kap seng-oa̍h ê it-tì, chit ê sū si̍t-chāi m̄-sī iông-īⁿ.
- Kàu-hoē ū sím-mi̍h chún-pī bô?
Taⁿ lán ê kàu kin-á-ji̍t í-keng keng-kè chi̍t nî goā kú ê sî-kan, nā-sī chiàu khoàⁿ lán liân sim-lí-siōng to bô sím-mi̍h chún-pī.
A. Chú-ji̍t-o̍h ū sím-mi̍h chún-pī.
Chēng kàu-taⁿ chha-put-to bē bat thiaⁿ-kìⁿ ū uí-oân-hoē teh gián-kiù tuì-chhek, iā bē bat thiaⁿ-tio̍h jīm-hô tuì-chhek, iā bē bat thiaⁿ-tio̍h jīm-hô ê lâng chek-ke̍k teh chhui-hêng hong-àn. án-ni si̍t-chāi sī chin khó-sioh, in-uī chit kiāⁿ tāi-chì thang kóng sī chin iàu-kín ê choán-ki, iā sī sù hō͘ Tâi-oân kàu-hoē ê chi̍t ê toā ki-hoē, lán kiám thang bô chù-ī chit ê tāi-chì lâi chhò-kè hó ê ki-hoē? Lán kiám thang pàng hiah ê lêng-hûn ê iù-biâu hō͘ i tuī-lo̍h? Kiám thang hō͘ chit ê ki-hoē chiâⁿ-choè bái ê chhut-hoat, tì-kàu chiâⁿ-choè oh-tit bán-hoê ê té-tì?
ǹg-bāng thàn iàu-bē siuⁿ bān ê sî, koáⁿ-kín tī Chú-ji̍t-o̍h ê kok hong-bīn chhui-hêng chiu-tò ê kè-e̍k.
(1) Chó͘-chit koán-lí siōng:
Kè-khì uī-tio̍h pó͘-si̍p soà bô khì ê kok-hāu 5, 6 nî kip, taⁿ tio̍h koh tiông-chéng kî-kó͘, phian-ji̍p tī Ko-kip jî-tông-cho͘, iā Kok-tiong ê ha̍k-seng tio̍h phian-pâi tī siàu-liân-cho͘ lâi si-kàu. Chóng-sī choè iàu-kín ê iáu-kú sī su-chu, in-uī lán ê Chú-ji̍t-o̍h m̄-sī kan-ta beh thoân-siū Sèng-keng siông-sek hō͘ ha̍k-seng, chiū-sī beh poê-iúⁿ in chiâⁿ-choè Ki-tok ê ha̍k-seng. án-ni, nā bô têng-thâu-siⁿ lâi hiàn sin koh siū kè hùn-liān ê lâng sī m̄-nā gō͘-tio̍h lâng ê chú-tē, jî-chhiáⁿ sī ko͘-hū Siōng-tè ê kau-tāi. M̄-thang chiong Kok-tiong ê ha̍k-seng kap kok-hāu ê ha̍k-seng lām teh siōng-khò, in-uī nā án-ni choè, m̄-nā oē sún-hoāi tio̍h hiah ê Kok-tiong ê ha̍k-seng ê chū-chun-sim, iā oē chó͘-gāi tio̍h in ê thàm-chhek-sim. Kiám-chhái ū lâng teh hoaⁿ-hí beh ū khah choē Kok-tiong ê ha̍k-seng thang ēng lâi tam-jīm kàu-oân, chóng-sī nā án-ni choè sī lán Tâi-oân kàu-hoē ê pi-ke̍k. In-uī chiah ê Kok-tiong ha̍k-seng iáu chin su-iàu toā-toā ê pang-chān kap ín-chhoā, ná-lí thang ēng in lâi tam-jīm Chú-ji̍t-o̍h ê kàu-oân.
(2) Kàu-ha̍k siōng:
Ū hū-chek ê Chú-ji̍t-o̍h kàu-oân it-tēng chin koan-sim beh ēng sím-mi̍h khò-thêng kap kàu-chhâi, í-ki̍p kàu-ha̍k-hoat khì si-kàu. Nā beh má-má hu-hu lâi keng-kè lé-pài-ji̍t Chú-ji̍t-o̍h ê sî-kan, chiū thang suî-piān phoàⁿ lâi boē, chiong ka-kī bô siau-hoà ê bô kám-tōng ê kò͘-sū ke chham chi̍t koá hâm-kó͘ kap kuí-á kó͘ lâi phiàn gín-ná; chóng-sī nā beh tuì Chú hū-chek, lêng-khó͘ tio̍h ēng sî-kan lâi kî-tó, tha̍k keng kap chún-pī chhâi-liāu. Tī chit tiám, ū siu-kái kè ê Tang Lâm A Chú-ji̍t-o̍h khò-thêng Siàu-liân cho͘ khò-pún put-chí sek-ha̍p Kok-tiong ha̍k-seng ê Ki-tok-kàu kàu-io̍k.
Í-siōng chiah ê thang kóng sī kàu-hoē tuì kok-hāu 5, 6 nî í-ki̍p Kok-tiong ha̍k-seng só͘ oē tàng choè ê chong-kàu kàu-io̍k ki-pún hùn-liān. Nā-sī lán só͘ chai, chi̍t lé-pài chí-ū chi̍t tiám goā cheng ê kàu-ha̍k sī chin bô kàu-gia̍h, só͘-í eng-kai tio̍h lī-iōng kî-thaⁿ ê ki-hoē lâi pó͘-kiù, che iā-sī kàu-hoē siat-tì Siàu-liân thoân-khè ê lí-iû chi-it.
B. Siàu-liân thoân-khè ū sím-mi̍h chún-pī?
Kì-jiân tuì pó͘-si̍p tháu-pàng chhut-lâi, siuⁿ kè ū sî-kan teh bô tāi-chì choè, lán kiám thang kan-ta tuì in thê-sī âng-teng kiò in m̄-thang chìn-chêng khì? Kàu-hoē sī m̄-sī ū le̍k-teng ê só͘-chāi thang iông-ún chiah ê siàu-lâin-lâng khì hióng-siū? Che chiū-sī Siàu-liân thoân-khè só͘ tio̍h hū-khí ê chek-jīm. Lí kan-ta kiò i m̄-thang khì sím-mi̍h só͘-chāi, m̄-thang choè sím-mi̍h, iā bô siat-hoat hō͘ in thang khì ê só͘-chāi kap hō͘ i thang khì tín-tāng lâi hoat-tián i ê sim-sin, án-ni lí put-kò sī teh kiò i m̄-thang oa̍h. Só͘-í Siàu-liân thoân-khè só͘ beh ēng ê chí-tō chí-tō chhâi-liāu eng-kai sī tio̍h hû-ha̍p chit khoán iau-kiû. Goā-lāi ê liân-khoân-tô͘ nā m̄-hó, siáⁿ-sū lán bô beh chhut-pán, á-sī kài-siāu iú-ek ê liân-khoân-tô͘ hō͘ chiah ê siàu-liân-lâng khoàⁿ? (Kong-pò-siā ū-tēng nî-té oē chhut-pán bān-oē ge̍h-khan (phian-chiá). Suî-piān khoàⁿ tiān-iáⁿ nā-sī ū hāi, siáⁿ-sū lán bô beh kài-siāu hó ê tiān-iáⁿ hō͘ in khoàⁿ? Goá siūⁿ tha̍k-chheh hoē, teng-san, oán-chiok, ha̍p-chhiùⁿ, ga̍k-tuī, bí-su̍t, chiàu-siōng, thé-io̍k téng-téng, á-sī kî-thaⁿ chèng-tong ê gû-lo̍k lóng thang an-pâi tī Siàu-liân thoân-khè ê nî-tiong hêng-sū nih, bián-tit só͘ ū ê kè-e̍k kap chiat-bo̍k tan-tiāu. Chit khoán ê kè-e̍k su-iàu chi̍t pún choân nî ê chí-tō chhiú-chheh thang choè toē-hng kàu-hoē Siàu-liân thoân-khè chí-tō-chiá ê pang-chān.
Chóng-hoē só͘ tēng ê Siàu-liân thoân-khè hoē-oân nî-hè sī 13 kàu 16 hè. án-ni sī Chho͘-tiong 1 nî kàu Ko-tiong 1 nî thêng-tō͘ Taⁿ tī chit khoán gī-bū kàu-io̍k iân-tn̂g, ok-sèng pó͘-si̍p kái-tû, hiah ê ko-kip jî-tông teh bô tāi-chì choè ê sî, goá ài kiàn-gī tio̍h chiong Siàu-liân thoân-khè hoē-oân liân-lêng thê-chá 2 nî, hō͘ hiah ê m̄-bián pó͘-si̍p ê kok-hāu 5, 6 nî seng thang chham-ka oa̍h-tāng. Kin-nî Thài-pêng-kéng Siàu-liân thoân-khè kú-pān hā-lēng-hoē ê sī ū chún chi̍t ê kok-hāu 5 nî kip ha̍k-seng chham-ka, Kiat-kó bô-lūn tī thoân-thé seng-oa̍h, á-sī su-jîn ê hêng-tōng to bô khah su kî-thaⁿ ê Chho͘-tiong 1 nî ê ha̍k-seng. koh tī choè-āu hit àm iā chū-tōng chhut-lâi hiàn-sim. Che chèng-bêng hō͘ kok-hāu 5, 6 nî kip chham-ka siàu-liân oa̍h-tāng sī iú-ek ê.
Kin-á-ji̍t Siàu-liân thoân-khè hoat-tián siōng ê chó͘-gāi, choè-toā ê iáu m̄ sī chāi tī bô sek-tòng ê chhâi-liāu, thang kóng sī in-uī bô sek-tòng ê chí-tō-chiá. Kè-khì lán bô chún-pū, tì-kàu lán kin-á-ji̍t teh khiàm-kheh. Kin-á-ji̍t tī chit ê sin chè-tō͘ thang kóng sī tuì lán Tâi-oân kàu-hoē ê thiau-chiàn. Hiah ê siàu-liân lâng teh mn̄g khoàⁿ lán ū sím-mi̍h chún-pī, ū sím-mi̍h kè-e̍k, ū sím-mi̍h pān-hoat, iā ū sím-mi̍h lâng thang khì léng-tō in. Lán beh cháiⁿ-iūⁿ ìn-tap? Lán kiám bô thiaⁿ-kìⁿ, bô khoàⁿ-kìⁿ in ê chit-būn?
- Ka-têng ū sím-mi̍h chún-pī bô?
Kè-khì in-uī pó͘-si̍p, pē-bú kiáⁿ-jî chha-put-to bô ki-hoē thang thoân-chū, sīm-chì liân kóng-oē to bô. Taⁿ in-uī jî-tông tuì pó͘-si̍p siū tháu-pàng, chiū khah ū ki-hoē thang thoân-chū, iā khah ū sî-kan thang kap pē-bú kóng-oē. Che iā sī sin ê choán-piàn. Pē-bú m̄-thang kè-thâu bô-êng tī sū-gia̍p lâi sòng-sit kap kiáⁿ-jî kóng-oē ê ki-hoē, te̍k-pia̍t sī beh chún-pī chìn-ji̍p Chho͘-tiong ê sî kàu Chho͘-tiong 2, 3 nî ê tiong-kan. Pē-bú nā kè-thâu bô-êng tī sū-gia̍p bô ki-hoē thang kap kiáⁿ tâm-oē, kàu bé oē sit-lo̍h kiáⁿ. Chi̍t lé-pài kú ê tiong kan kiám boē tàng chhē-chhut chi̍t ê sî-kan thang choân-ke khì kau-iû, á-sī saⁿ-kap thit-thô. Koh tī ka-têng kiám boē thang lī-iōng bô pó͘-si̍p só͘ chhun ê sî-kan lâi saⁿ-kap lêng-siu á-sī gû-lo̍k? Ka-têng nā boē hō͘ siàu-liân-lâng liû-loân, si̍t-chāi í-keng sit-khì chu-bī. Chiah ê tuì pó͘-si̍p tháu-pàng chhut-lâi ê siàu-lâin-lâng teh mn̄g í-chêng ha̍k-hāu ū hō͘ goán pó͘-si̍p kā goán chún-pī seng-ha̍k, taⁿ goán tò-lâi tī chhù-ni̍h, goán ê ka-têng m̄-chai beh hō͘ goán sím-mi̍h, m̄-chai oē kā goán chún-pī choè lâng bē? Chiah ê siàu-liân-lâng tuì pē-bú teh thiau-chiah3, khoàⁿ beh tit-tio̍h in á-sī sòng-sit in. Tàu-tí lán ê ka-têng oē thang uī in choè sím-mi̍h?
Kin-á-ji̍t lán Tâi-oân kàu-hoē kap sìn-tô͘ í-ki̍p kok ka-têng biān tuì chit ê sin hut-jiân sán-seng chhut-lâi ê sin chè-tō͘ kap só͘ hoat-khí ê thiau-chiàn, khoàⁿ beh tit-tio̍h in á-sī sòng-sit in. Tàu-tí lán ê ka-têng oē thang uī in choè sím-mi̍h?
Kin-á-ji̍t lán Tâi-oân kàu-hoē kap sìn-tô͘ í-ki̍p kok ka-têng biān tuì chit ê sin hut-jiân sán-seng chhut-lâi ê sin chè-tō͘ kap só͘ hoat-khí ê thiau-chiàn, tio̍h sêng-jīn lán si̍t-chāi sī bô chún-pī ê chōng-thài tiong. Chhiáⁿ mn̄g, lán sím-mi̍h sî chiah beh khai-sí chún-pī lâi èng-hù chit ê thiau-chiàn ah?
漢羅（Ùi原文改寫）
新制度佮新挑戰
鄭泉聲
1968.09.01 1037號P.3~p.5
舊年佇咱自由中國有發生一件歷史tek的大代誌，就是咱的政府宣佈對今年9月起欲將各地方普遍設置國民中學來適應這个要求。
- 新制度新問題。
今這个代誌的決定確實有幫贊佇惡性補習的解除，予兒童對補習的痛苦敨放出來。若是對另外一方面來講，卻產生了新的問題。因為兒童對補習受敨放出來了後，in卻毋知欲如何去善用遐的對無補習所得著的額外時間。閣這个事，配合著in亂用自由的心理，致到有人通日醉迷佇遐的誘害無益的連環圖，傷害兒童心理的電影，以及溜冰場等等的公共娛樂場所，甚至加入幫派來度過遐的時間佮發怒錯誤的英雄氣魄。
對教會方面來看，對解除惡性補習了後，主日學的高級兒童組確實有增加人額；但是咱卻真容易看出in將彼款對補習補習敨放出來的無安定心理狀態帶來咧參加聚會。致到無論是合班抑是分辦都加添不少的攪擾予老師頭疼。
國民中學的設置，khó-lēng也會予教會加添初中生的活動，總是siāng時也帶來予教會大的習題，就是著如何來領導in佇信仰佮生活的一致，這个事實在毋是容易。
- 教會有甚物準備無？
今咱的教今仔日已經經過一年外久的時間，若是照看咱連心理上都無甚物準備。
A. 主日學有甚物準備。
靜到今差不多袂捌聽見有委員會咧研究對策，也袂捌聽著任何對策，也袂捌聽著任何的人積極咧推行方案。按呢實在是真可惜，因為這件代誌通講是真要緊的轉機，也是賜予台灣教會的一个大機會，咱kiám通無注意這个代誌來錯過好的機會？咱kiám通放遐的靈魂的幼苗予伊墮落？Kiám通予這个機會成做歹的出發，致到成做僫得挽回的底蒂？
向望趁猶袂傷慢的時，趕緊佇主日學的各方面推行周到的計畫。
(1) 組織管理上：
過去為著補習紲無去的國校5，6年級，今著閣重整旗鼓，編入佇高級兒童組，也國中的學生著編排佇少年組來施教’。總是做要緊的猶過是師資，因為咱的主日學毋是干焦欲傳授聖經常識予學生，就是欲培養in成做基督的學生。按呢，若無重頭生來獻身閣受過訓練的人是毋但誤著人的子弟，而且是辜負上帝的交代。毋通將國中的學生佮國校的學生濫咧上課，因為若按呢做，毋但會損壞著遐的國中的學生的自尊心，也會阻礙著in的探測心。檢采有人咧歡喜欲有較濟國中的學生通用來擔任教員，總是若按呢做是咱台灣教會的悲劇。因為遮的國中學生猶真需要大大的幫贊佮引chhoā，哪裡通用in來擔任主日學的教員。
(2) 教學上：
有負責的主日學教員一定真關心欲用甚物課程佮教材，以及教學法去施教。若欲馬馬虎虎來經過禮拜日主日學的時間，就通隨便判來賣，將家己無消化的無感動的故事加摻一寡譀古佮鬼仔古來騙囡仔；總是若欲對主負責，寧可著用時間來祈禱，讀經佮準備材料。佇這點，有修改過的東南亞主日學課程少年組課本不止適合國中學生的基督教教育。
以上遮的窗講是教會對國校5，6年以及國中學生所會當做的宗教教育基本訓練。若是咱所知，一禮拜只有一點外鐘的教學是真無夠額，所以應該著利用其他的機會來補救，這也是教會設置少年團契的理由之一。
B. 少年團契有甚物準備？
既然對補習敨放出來，siuⁿ過有時間咧無代誌做，咱kiám通干焦對in提示紅燈叫in毋通進前去？教會是毋是有綠燈的所在通容允遮的少年人去享受？這就是少年團契所著負起的責任。你干焦叫伊毋通去甚物所在，毋通做甚物，也無設法予in通去的所在佮予伊通去振動來發展伊的心身，按呢你不過是咧叫伊毋通活。所以少年團契所欲用的指導指導材料應該是著符合這款要求。外內的連環圖若毋好，啥事咱無欲出版，抑是介紹有益的連環圖予遮的少年人看？(公報社有登年底會出版漫畫月刊 (編者)。隨便看電影若是有害，啥事咱無欲介紹好的電影予in看？我想讀冊會，登山，遠足，合唱，樂隊，美術，照相，體育等等，抑是其他正當的娛樂攏通安排佇少年團契的年中行事裡，免得所有的計畫佮節目單調。這款的計畫需要一本全年的指導手冊通做地方教會少年團契指導者的幫贊。
總會所定的少年團契會員年歲是13到16歲。按呢是初中1年到高中1年程度今佇這款義務教育延長，惡性補習解除，遐的高級兒童咧無代誌做的時，我愛建議著將少年團契會員年齡提早2年，予遐的毋免補習的國校5，6年生通參加活動。今年太平境少年團契舉辦夏令會的是有准一个國校5年級學生參加，結果無論佇團體生活，抑是私人的行動都無較輸其他的初中1年的學生。閣佇最後彼暗也自動出來獻心。這證明予國校5，6年級參加少年活動是有益的。
今仔日少年團契發展上的阻礙，最大的猶毋是在佇無適當的材料，通講是因為無適當的指導者。過去咱無準備，致到咱今仔日咧欠缺。今仔日佇這个新制度通講是對咱台灣教會的挑戰。遐的少年人咧問看咱有甚物準備，有甚物計畫，有甚物辦法，也有甚物人通去領導in。咱欲怎樣應答？咱kiám無聽見，無看見in的質問？
- 家庭有甚物準備無？
過去因為補習，爸母囝兒差不多無機會通團聚，甚至連講話都無。今因為兒童對補習受敨放，就較有機會通團聚，也較有時間通佮爸母講話。這也是新的轉變。爸母毋通過頭無閒佇事業來喪失佮囝兒講話的機會，特別是欲準備進入初中的時到初中2，3年的中間。爸母若過頭無閒佇事業無機會通佮囝談話，到尾會失落囝。一禮拜久的中間kiám袂當揣出一个時間通全家去郊遊，抑是相佮thit迌。閣佇家庭kiám袂通利用無補習所賰的時間來相佮靈修抑是娛樂？家庭若賣予少年人流戀，實在已經失去滋味。遮的對補習敨放出來的少年人咧問以前學校有予阮補習共阮準備升學，今阮倒來佇厝裡，阮的的家庭毋知欲予阮甚物，毋知會共阮準備做人袂？遮的少年人對爸母咧挑戰，看欲得著in抑是喪失in。到底咱的家庭會通為in做甚物？
今仔日咱台灣教會佮信徒以及各家庭面對這个新忽然產生出來的新制度佮所發起的挑戰，著承認咱實在是無準備的狀態中。請問，咱甚物時才欲開始準備來應付這个挑戰ah？