基督徒理想像
Ki-tok-tô͘ lí-sióng-siōng
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 鄭連坤 Tīⁿ Liân-khun |
| 卷期 | 台灣教會公報 |
| 卷期 | 第1036期 |
| 日期 | 1968/8 |
| 頁數 | 5-7 |
白話字（原文數位化）
Ki-tok-tô͘ lí-sióng-siōng
Tīⁿ Liân-khun
1968.08.15 1036 hō P.5~p.7
Lô-má kun-tuī ê pé-chóng Ko-nî-liû tit-kiù ê kì-sū kì-chài tī Hēng-toān 10: 1－11:18, lóng-chóng ū 66 chat ê tn̂g. án-ni thang kóng Lō͘-ka ēng tē-it tn̂g ê bûn-chiuⁿ lâi siông-sè biô-siá chit ê thang kì-liām ê sū-kiāⁿ. In-uī tuì chit ê sū hok-im beh choán-ji̍p goā-pang-lâng chit ê chin iàu-kín ê choán-ki (轉機). Goá pún-sin chin ài tha̍k chit chām ê kì-sū, in-uī tī chia oē thang khoàⁿ-chhut Ki-tok-hoà ka-têng ê lí-sióng siōng (image 理想像). Lán lâi khiā tī chit ê li̍p-tiûⁿ saⁿ-kap khe-khó chit-chām ê kò͘-sū.
(1) Ko-nî-liû ê choè-lâng－kèng-khiân koh sī gī-lâng (v.2, 22).
Tng-sî Lô-má ê siā-hoē ê tō-tek hú-pāi sī le̍k-sú-ka só͘ pò lán chai ê sū-si̍t, te̍k-pia̍t tī kun-tuī koh khah sī lī-hāi. Tī chit-khoán khoân-kéng tiong Ko-nî-liû oē thang pó-chhî kèng-khiân ê seng-oa̍h; koh hō͘ lâng sêng-jīn i sī chi̍t ê gī-lâng, tek-khak m̄-sī chin iông-īⁿ ê sū. Tú-tú chhin-chhiūⁿ liân-hoe chai-chèng tī lō͘-kô͘-bê toē, chóng-sī i ê hoe lóng boē siū hit ê o͘-thô͘ lâ-sâm ê éng-hióng, lâi khui ke̍k-kî suí ê hoe chi̍t-iūⁿ. Bô-lûn(lūn?) tī sím-mi̍h khoán khoân-kéng tiong, lán tio̍h pó-chhî kèng-khiân ê seng-oa̍h, án-ni ka-kī oē khiā-chāi, siāng-sî beh lī-ek pa̍t-lâng. Sèng-keng koh kóng i hō͘ Iû-thài choân kok só͘ o-ló (v. 22).
(2) Choân-ke kèng-uì Siōng-tè (v. 2, 22).
Tī Iû-thài lâng ê siā-hoē lâi khoàⁿ kèng-uì Siōng-tè ê sū, m̄-sī chin hi-kî. M̄-kú choè chi̍t ê goā-pang lâng, te̍k-pia̍t tī hoán Iû-thài ê khì-hun chin kiông-sēng ê Lô-má tè-kok ê kun-tuī tiong beh pó-chhî kèng-uì Siōng-tè, chám-jiân tio̍h ū koat-sim kap kak-gō͘ chiah choè oē lâi. Tī kèng-uì Siōng-tè ê seng-oa̍h tiong tû-khí kat-lé í-goā lóng chhin-chhiūⁿ Iû-thài ê sìn-gióng. Ko-nî-liû put-tàn ka-kī pó-chhî chit-khoán sìn-gióng, chiū-sī chí-tō, éng-hióng i ê choân ka-cho̍k lóng thàn i ê kha-pō͘ lâi kèng-uì Siōng-tè. Chit ê sū si̍t-chāi m̄-sī iông-īⁿ ê sū, te̍k-pia̍t lán ê ka-têng iáu-boē choân-ke kui Chú ê si, á-sī miâ sī Ki-tok-tô͘, ka-têng m̄-kú sū-si̍t siōng bô hit ê si̍t-chāi ê lāi-iông ê ka-têng chin choē ê ko-nî-liû ê chok-hong kap i hó-hó chí-tō i ê ka-têng ê sū.
In-uī kìⁿ-nā kèng-uì Iâ-hô-hoa kiâⁿ tī I ê lō͘ ê, hit-hō lâng ū hok-khì (Si-phian 128:1). Koh kèng-uì Iâ-hô-hoa sī tì-sek ê ê kun-pún (Chim-giân 1:7).
(3) Choē-choē chín-chè peh-siⁿ (v.2, 4).
Ko-nî-liû ê sìn-gióng m̄-sī chí-ū thâu-náu ê būn-toê, i ê sìn-gióng ū pau-hâm si̍t-chāi ê thiàⁿ-sim. Tī siu-ji̍p bô choē ê chit-gia̍p kun-jîn ê ka-têng nih, iáu-kú oē thang choē-choē chín-chè peh-sìⁿ, tek-khak m̄-sī iông-īⁿ ê sū. Tng-sî ê Iû-thài-kàu khoàⁿ-choè chín-chè sī chi̍t-chióng ê chong-kàu hêng-uî (chhiáⁿ khoàⁿ Má-thài 6:2－9). Nā-sī Ko-nî-liû ê chín-chè tek-khak m̄-sī chi̍t-chióng ê chong-kàu hêng-uî nā-tiāⁿ, in-uī thiⁿ-sài ū pò Ko-nî-liû kóng lí ê chîn-chè í-keng chiūⁿ kàu Siōng-tè ê bīn-chêng choè kì-liām (v. 4). án-ni thang chai Ko-nî-liû ê chín-chè oân-choân sī chhut tī thiàⁿ-sim lâi choè ê. Ko-nî-liû tuì Siōng-tè kap lâng ê thiàⁿ-sim kap hōng-sū chiâⁿ-choè phang-phang ê lé-mi̍h chhèng kàu Siōng-tè ê bīn-chêng lâi choè kì-liām. Tī toē-bīn-chiūⁿ ū chin-choē hó ê sū, m̄-kú oē thang hō͘ Siōng-tè kì-liām ê hêng-uî m̄-sī chin-choē. Chi̍t-bīn thang chai Ko-nî-liû ê thiàⁿ-sim sī chin ê, koh chi̍t-bīn hō͘ lán chai lán só͘ choè ê Siōng-tè khak-si̍t ū teh kā lán koan-sim.
(4) Siông-siông kî-tó Siōng-tè (v. 2, 4).
Ko-nî-liû oē-thang pó-chhî i ê kèng-khiân, oē thang ín-chhoā choân-ke kui Chú, koh oē thang choē-choē chín-chè peh-sìⁿ, chit-khoán chong-kàu hêng-uî ê āu-bīn ū i ê pì-koat tī-teh, chiū-sī siông-siông kî-tó Siōng-tè. Kin-á-ji̍t ê kàu-hoē siông-siông thiaⁿ-kìⁿ put-pí chá-chêng ê kàu-hoē, chóng-sī hit ê kàu-hoē boē chìn-tián ê si̍t-chāi goân-in tī tá-lo̍h? Goá siong-sìn, chiū-sī sit-lo̍h kî-tó ê cheng-sîn. Chiàⁿ-chiàⁿ tī chit ê sî lán tio̍h saⁿ-kap kóng, Chú ah, kà-sī goán kî-tó. Ko-nî-liû tī saⁿ tiám cheng khoàⁿ-kìⁿ īⁿ-siōng, hit ê saⁿ tiám cheng chiū-sī só͘ tiāⁿ-tio̍h kî-tó ê sî-kan, tī chit-khoán lâng chiah oē thang khoàⁿ-kìⁿ īⁿ-siōng lah. Tī Ki-tok-hoà ka-têng choè iàu-kín ê chiū-sī koh chi̍t pái ho̍k-tò kî-tó ê Sîn chhiong-moá tī lán muí chi̍t ê ka-têng nih.
(5) Ko-nî-liû ê éng-hióng-la̍t－chit ê kèng-khiân ê peng (v. 7).
Í-siōng só͘ khoàⁿ ê Ko-nî-liû, si̍t-chāi thang choè lán chin hó ê bô͘-hoān, taⁿ tī chia tio̍h chù-ì chi̍t hāng, chiū-sī Ko-nî-liû put-tàn tuì ka-têng ū hó ê chí-tō-la̍t, tī i ê chiu-uî oē-thang kám-hoà Lô-má peng chhin-chhiūⁿ i. Sèng-keng kì-chài kóng kap chi̍t ê kèng-khiân ê peng sî-siông kun-suî i ê. I khak-si̍t sī chi̍t uī ū éng-hióng-la̍t, kám-hoà-la̍t ê lâng, oē thang hō͘ i ê pō͘-hā thàn i ê kha-pō͘ lâi kiâⁿ. Sèng-keng koh kì-chài kóng, chiong chiah ê tāi-chì lóng kā in kóng, chiū chhe in khì Iok-phàⁿ (v. 8). Tuì chit kù thang hō͘ lán chai, chit ê siū ēng-hióng, siū kám-hoà ê peng-teng put-tàn kèng-khiân, koh sī chin lêng-kàn ê lâng, Ko-nî-liû oē thang chiong it-chhè tāi-chì kā i kóng, soà lóng kau-thok i khì pān chiah-nih iàu-kín ê sū. Ko-nî-liû ê ka-têng tuì án-ni í-keng teh hiòng goā chìn-tián lah.
(6) Thoân-tō ê jia̍t-chêng (v. 24, 27).
Ko-nî-liû í-keng chū-chi̍p i ê chhin-lâng kap hó pêng-iú, teh thèng-hāu in (v. 24). Ko-nî-liû pún-sin ū chin jia̍t-chhiat ê kiû-tō-sim, taⁿ chit ê beh chìn-tián kàu tī jia̍t-chhiat ê thoân-tō sim lah. In-uī i pún-sin ū sin-sin ê kám-kek, i m̄-káⁿ chiong chit ê hoaⁿ-hí pìⁿ-choè ka-kī só͘ iú, i chin ài pun hō͘ koh-khah choē ê lâng, só͘-í tuì chhin-lâng khai-sí, jiân-āu tuì hó pêng-iú lâi thoân-tō, ín-chhoā in lâi teh tán-hāu. Tong-jiân thang khoàⁿ chhut i ê jia̍t-sim, chóng-sī iā tio̍h oē kì-tit i pún-sin pêng-sò͘ ê choè lâng í-keng chiâⁿ-choè chi̍t chióng bû-giân ê thoân-tō, án-ni lâng chiah beh hoaⁿ-hí lâi kàu i ê chhù thèng-hāu. Tī chit ê só͘-chāi Ko-nî-liû ê ka-têng í-keng ū tài chi̍t chióng tī ka-têng ê kàu-hoē ê sèng-chit chhut-lâi lah. Chiong ka-kī ê ka-têng thê-kióng choè thoân-tō ê só͘-chāi, chho͘-tāi kàu-hoē chiū-sī ēng chit ê hong-sek lâi tián-khai chin hó ê thoân-tō sū-kong. Kin-á-ji̍t lán ê ka-têng ū tài chit chióng ka-têng kàu-hoē hoà (家庭教會化) ê sèng-chit á bô?
(7) Tuì thoân-kàu-chiá ê chun-kèng (v. 25).
Tng Pí-tek kàu uī ê sî, Ko-nî-liû ngiâ-chih i, phak tī i kha-chêng lâi pài i. Tong-jiân tng-sî ê Lô-má siā-hoē ê lâng siông-siông chiong lâng khoán-thāi choè sîn, só͘-í Ko-nî-liû ke-kiám ū siū chit khoán ê éng-hióng iā bô tek-khak. Chóng-sī tng-sî ê Lô-má peng sī chiàm-léng kun, taⁿ hit ê ko-kip chiong-kun teh tuì pī cheng-ho̍k-chiá (被征服者) hián-chhut chit khoán thài-tō͘ sī ke̍k-kî bô chèng-siông ê sū. án-ni thang chai Ko-nî-liû tuì Pí-tek ê chun-kèng kap kheh-khì ê thài-tō͘. In-uī i siong-sìn Pí-tek sī Siōng-tè chhe lâi ê sù-chiá, só͘-í kiong-kiong kèng-kèng lâi chiap-thāi i. Goá bat thiaⁿ chit uī sim-lí ha̍k-ka kóng khí, kàu-hoē ê tióng-chip ê kiáⁿ-jî siông-siông tī kàu-hoē m̄-thiaⁿ oē, hit ê goân-in chiū-sī in tī ka-têng siông-siông teh thiaⁿ choè tióng-chip ê lāu pē-bú tī bô-ì tiong teh phoe-phêng thoân-kàu-chiá, uī-tio̍h án-ni soà sit-lo̍h tuì thoân-kàu-chiá chun-kèng ê sim-chêng. Ká-sú chit ê ì-kiàn nā-sī chin-si̍t, lán kin-á-ji̍t chám-jiân tio̍h koh chi̍t pái kiám-thó. In-uī tī lán ê ka-têng tek-khak tio̍h kó͘-bú tuì Siōng-tè ê sù-chiá chun-kèng ê sim-chêng, án-ni lán chiah oē thang hō͘ lán ê ka-têng chiâⁿ-choè thoân-tō ê só͘-chāi lah.
(8) Thiaⁿ tō-lí ê thài-tō͘ (v. 33).
Taⁿ goán lóng tī Siōng-tè ê bīn-chêng, ài beh thiaⁿ Chú só͘ bēng-lēng lí lóng-chóng ê oē (v. 33). Ko-nî-liû só͘ kóng chit kù oē chiàⁿ-chiàⁿ sī lán beh thiaⁿ tō-lí ê lâng ê tē-it hó ê bô͘-hoān kiám m̄-sī? Goán lóng tī Siōng-tè ê bīn-chêng, tī chit kù thang khoàⁿ-chhut in cháiⁿ-iūⁿ ê kèng-khiân kap khiam-pi ê sim-chêng. ài beh thiaⁿ Chú só͘ bēng-lēng lí lóng-chóng ê oē, tuì chit kù thang chai in bô lia̍h Pí-tek só͘ kóng ê sī lâng ê oē, in ài thiaⁿ Chú só͘ bēng-lēng thoân-kàu ê lâng só͘ beh kóng-chhut lóng-chóng ê oē. Bô-lūn hit ê oē ê lāi-iông sī chek-pī á-sī khiàn-chek ê oē, in tō hoaⁿ-hí thiaⁿ. Goá teh siūⁿ, choè thoân-kàu ê lâng tī chit kù oē iā tio̍h saⁿ-kap kéng-séng, tàu-tí lán ū si̍t-si̍t chāi-chāi teh kóng-khí Chú só͘ bēng-lēng lán kóng ê oē á bô? Ū teh chú-tiuⁿ ka-kī ê ì-kiàn, ha̍k-soat, á-sī, á-sī kài-siāu sin-bûn kì-sū? Beh cháiⁿ-iūⁿ kóng Siōng-tè ê oē, put-sî tī chit ê chit-būn ê bīn-chêng tio̍h kiaⁿ-hiâⁿ ngia̍uh-ngia̍uh-chhoah chiah tio̍h.
(9) Choân-ke kui Chú (v. 48).
Ko-nî-liû ê kiû-tō kàu, chit sî beh chhái-chhú chi̍t chióng ê hêng-sek, chiū-sī choân-ke tuì Pí-tek niá soé-lé. án-ni Ko-nî-liû ê, kiû-tō ū ta̍t kàu sêng-kong ê toē-pō͘ lah. Put-tàn i pún-sin niá soé-lé, chiū-sī tāi-ke lóng niá-siū. Ū lâng chú-tiuⁿ soé-lé sī chi̍t chióng ê gî-sek hêng-sek, bô tú-tú tek-khak tio̍h niá-siū, in-uī tī sim-lāi ū sìn chiū kàu-gia̍h. Chóng-sī Ko-nî-liû bô ài chhái-chhú chi̍t khoán thài-tō͘, in-uī i ài hián-bêng i kap i ê ka-têng í-keng ū chiap-siū Iâ-so͘ choè Kiù-chú, só͘-í ài tī Siōng-tè kap lâng ê bīn-chêng khak-si̍t lâi sêng-jīn, soà niá-siū só͘ tiāⁿ-tio̍h ê gî-sek lâi choè in ta̍h-ji̍p sin seng-oa̍h ê piáu-hiān.
Í-siōng goá ū tuì Sèng-keng tiong chhē-chhut kuí hāng iú-koan Ki-tok-hoà ka-têng ê kà-sī, phah-sǹg lán iû-goân beh sêng-jīn chit ê si̍t-chāi sī chi̍t ê lí-sióng ê Ki-tok-hoà ka-têng kiám m̄-sī? ǹg-bāng lán-lóng oē tuì Ko-nî-liû lâi saⁿ-kap ha̍k-si̍p.
漢羅（Ùi原文改寫）
基督徒理想上
鄭連坤
1968.08.15 1036號P.5~p.7
羅馬軍隊的把總哥尼流得救的記事記載佇行傳10：1－11：18，攏總有66節的長。按呢通講路加用第一長的文章來詳細描寫這個通記念的事件。因為對這個事福音欲轉入外邦人這個真要緊的轉機(轉機)。我本身真愛讀這chām的記事，因為佇遮會通看出基督化家庭的理想上(image 理想像)。咱來徛佇這個立場相佮稽考這chām的故事。
(1) 哥尼流的做人－敬虔閣是義人(v.2，22)。
當時羅馬的社會的道德腐敗是歷史家所報咱知的事實，特別佇軍隊閣較是厲害。佇這款環境中哥尼流會通保持敬虔的生活；閣予人承認伊是一個義人，的確毋是真容易的事。拄拄親像蓮花栽種佇路糊糜地，總是伊的花攏袂受彼個黑土垃儳的影響，來開極其媠的花一樣。無論佇甚物款環境中，咱著保持敬虔的生活，按呢家己會徛在，siāng時欲利益別人。聖經閣講伊予猶太全各所呵咾(v.22)。
(2) 全家敬畏上帝(v.2，22)。
佇猶太人的社會來看敬畏上帝的事，毋是真稀奇。毋過做一個外邦人，特別佇反猶太的氣氛真強盛的羅馬帝國的軍隊中欲保持敬畏上帝，嶄然著有決心佮覺悟遮做會來。佇敬畏上帝的生活中除起割禮以外攏親像猶太的信仰。哥尼流不但家己保持這款信仰，就是指導，影響伊的全家族攏趁伊的跤步來敬畏上帝。這個事實在毋是容易的事，特別咱的家庭猶袂全家歸主的詩，仔是名是基督徒，家庭毋過事實上無彼個實在的內容的家庭真濟的哥尼流的作風佮伊好好指導伊的家庭的事。
因為見若敬畏耶和華行佇伊的路的，彼號人有福氣(詩篇128：1)。閣敬畏耶和華是智識的的根本(箴言1：7)。
.(3) 濟濟賑濟百姓(v.2，4)。
哥尼流的信仰毋是只有頭腦的問題，伊的信仰有包含實在的疼心。佇收入無濟的職業軍人的家庭裡，猶過會通濟濟賑濟百姓，的確毋是容易的事。當時的猶太教看做賑濟是一種的宗教行為(請看馬太6：2－9)。若是哥尼流的賑濟的確毋是一種的宗教行為若定，因為天使有報哥尼流講你的賑濟已經上到上帝的面前做記念(v.4)。按呢通知哥尼流的賑濟完全是出佇疼心來做的。哥尼流對上帝佮人的疼心佮奉仕成做芳芳的禮物chhèng到上帝的面前來做記念。佇地面上有真濟好的事，毋過會通予上帝記念的行為毋是真濟。一面通知哥尼流的疼心是真的，閣一面予咱知咱所做的上帝確實有咧共咱關心。
(4) 常常祈禱上帝(v.2，4)。
哥尼流會通保持伊的敬虔，會通引chhoā全家歸主，閣會通濟濟賑濟百姓，這款宗教行為的後面有伊的祕訣佇咧，就是常常祈禱上帝。今仔日的教會常常聽見不比早前的教會，總是彼個教會袂進展的實在原因佇佗落？我相信，就是失落祈禱的精神。正正佇這個時咱著相佮講，主啊，教示阮祈禱。哥尼流佇三點鐘看見異象，彼個三點鐘就是所定著祈禱的時間，佇這款人才會通看見異象lah。佇基督化家庭做要緊的就是閣一擺復到祈禱的神充滿佇咱每一個家庭裡。
(5) 哥尼流的影響力－這個敬虔的兵(v.7)。
以上所看的哥尼流，實在通做咱真好的模範，今佇遮著注意一項，就是哥尼流不但對家庭有好的指導力，佇伊的周圍會通感化羅馬兵親像伊。聖經記載講佮一個敬虔的兵時常跟隨伊的。伊確實是一位有影響力，感化力的人，會通予伊的部下趁伊的跤步來行。聖經閣記載講，將遮的代誌攏共in講，就差in去約冇(v.8)。對這句通予咱知，這個受影響，受感化的兵丁不但敬虔，閣是真能幹的人，哥尼流會通將一切代誌共伊講，紲攏交託伊去辦遮爾要緊的事。哥尼流的家庭對按呢已經咧向外進展lah。
(6) 傳道的熱情(v.24，27)。
哥尼流已經聚集伊的親人佮好朋友，咧聽候in (v。24)。哥尼流本身有真熱切的求道心，今這個欲進展到佇熱切的傳道心lah。因為伊本身有sin-sin的感激，伊毋敢將這個歡喜變做家己所有，伊真愛分予閣較濟的人，所以對親人開始，然後對好朋友來傳道，引chhoā in來咧等候。當然通看出伊的熱心，總是也著會記得伊本身平素的做人已經成做一種無言的傳道，按呢人才欲歡喜來到伊的厝聽候。佇這個所在哥尼流的家庭已經有tài一種佇家庭的教會的性質出來lah。將家己的家庭提供做傳道的所在，初代教會就是用這個方式來展開真好的傳道事工。今仔日咱的家庭有tài這種家庭教會化的性質仔無？
(7) 對傳教者的尊敬(v.25)。
當彼得到位的時，哥尼流迎接伊，仆佇伊跤前來拜伊。當然當時的羅馬社會的人常常將人款待做神，所以哥尼流加減有受這款的影響也無的確。總是當時的羅馬兵是佔領軍，今彼個高級將軍咧對被征服者(被征服者)顯出這款態度是極其無正常的事。按呢通知哥尼流對彼得的尊敬佮客氣的態度。因為伊相信彼得是上帝吹來的使者，所以恭恭敬敬來接待伊。我捌聽這位心理學家講起，教會的長執的囝兒常常佇教會毋聽會，彼個原因就是in佇家庭常常咧聽做長執的老爸母佇無意中咧批評傳教者，為著按呢紲失落對傳教者尊敬的心情。假使這個意見若是真實，咱今仔日嶄然著閣一擺檢討。因為佇咱的家庭的確著鼓舞對上帝的使者尊敬的心情，按呢咱才會通予咱的家庭成做傳道的所在lah。
(8) 聽道理的態度(v.33)。
今阮攏佇上帝的面前，愛欲聽主所命令你攏總的話(v.33)。哥尼流所講這句話正正是咱欲聽道理的人的第一好的模範kiám毋是？阮攏佇上帝的面前，佇這句通看出in怎樣的敬虔佮謙卑的心情。愛欲聽主所命令你攏總的話，對這句通知in無掠彼得所講的是人的話，in愛聽主所命令傳教的人所欲講出攏總的話。無論彼的話的內容是責備抑是譴責的話，in就(tō)歡喜聽。我咧想，做傳教的人佇這句話也著相佮警醒，到底咱有實實在在咧講起主所命令咱講的話仔無？有咧主張家己的意見，學說，抑是，抑是介紹新聞記事？欲怎樣講上帝的話，不時佇這個質問的面前著驚惶mgia̍uh-ngia̍uh-chhoah才著。
(9) 全家歸主(v.48)。
哥尼流的求道教，這時欲採取一種的形式，就是全家對彼得領洗禮。按呢哥尼流的，求道有達到成功的地步lah。不但伊本身領洗禮，就是大家攏領受。有人主張洗禮是一種的儀式形式，無拄拄的確著領受，因為佇心內有信就到額。總是哥尼流無愛採取一款態度，因為伊愛顯明伊佮伊的家庭已經有接受耶穌做救主，所以愛佇上帝佮人的面前確實來承認，紲領受所定著的儀式來做in踏入新生活的表現。
以上我有對聖經中揣出幾項有關基督化家庭的教示，拍算咱猶原欲承認這個實在是一個理想的基督化家庭kiám毋是？向望咱攏會對哥尼流來相佮學習。