Tio̍h kéng hó ê hūn-gia̍h(Lō͘-ka 10:38-42)

文獻資訊

項目 資料
作者 鄭連坤 Tīⁿ Liân-khun
卷期 台灣教會公報
卷期 第1034期
日期 1968/7
頁數 6-8

白話字(原文數位化)

Sèng-keng káng-kái

  1.  Tio̍h kéng hó ê hūn-gia̍h(Lō͘-ka 10:38-42)

Tiⁿ Lian-khun

1968.07.15  1034 hō  P.6~p.8

Lō͘-ka hok-im-toān ê kì-chiá Lō͘-ka tī sū-giân ê só͘-chāi bat kóng,”goá í-keng tuì khí-thâu siōng-sè chha-khó lóng-chóng ê sū, chiū siūⁿ tio̍h chiàu chhù-sū siá i”(1:3).  Lán nā chù-ì tha̍k Lō͘-ka hok-im-toān chiū oē chai, i si̍t-chāi ū chiàu chhù-sū phian-pâi.  In-uī i teh an-pâi kì-sū put-sî ū khǹg chit ê ì-sù, só͘-í hit ê chiân-āu koan-hē siông-siông pí pat-pún ê hok-im-toān khah ū ì-gī tī teh.  Koh chi̍t-hāng Lō͘-ka ū tit-tio̍h chin-choē pat ê hok-im su kì-chiá só͘ bô tit-tio̍h ê chhâi-liâu.  Chhin-chhiūⁿ 9:51 khí kàu 18:14 kiò choè”Lō͘-ka ê lú-hêng kì”(séng-lio̍k chheng-choè”L”).  Taⁿ lán kin-á-ji̍t só͘ beh gián-kiù chit-toāⁿ ê Sèng-keng chām chiū-sī chit ê”L”ê chi̍t-pō͘-hūn.  Tī chia tāi-seng lâi khoàⁿ Lō͘-ka cháiⁿ-iūⁿ chiàu chhù-sū teh an-pâi chit-chām ê kì-sū.  Tī Lō͘-ka 10 chiuⁿ ê thâu-chām ū kóng-khí Iâ-so͘ chhe ha̍k-seng khì choè kang ê sū(10:1-24), jiân-āu chiū chìn-ji̍p tī chin chhut-miâ ê”hó ê Sat-má-lī-á lâng ê phì-jû”(10:25-37), soà lo̍h-khì chiū-sī kì-chài lán kin-á-ji̍t ê kò͘-sū.  Koh chit ê kò͘-sū liáu-āu suî-sî soà chiap kóng-khí Iâ-so͘ kà-sī ha̍k-seng the choè-kang, koh Iâ-so͘ kà-sī ha̍k-seng kî-tó ê sū(11:1-13).  Tuì chit ê an-pâi lán thang chai tāi-seng ū ha̍k-seng teh choè-kang, koh Iâ-so͘ tī hó ê Sat-má-li-a lâng ê phì-jû iā-sī teh iau-kiû ū thiàⁿ ê hêng-uî, jiân-āu ha̍k-seng lâi tuì Iâ-so͘ iau-kiû tio̍h kà-sī in kî-tó.  án-ni tāi-seng ū kang-chok, ū thiàⁿ ê hêng-uî, liáu-āu ha̍k-seng teh beh niá-siū, teh thèng-hāu Siōng-tè ê un-tián chìn-ji̍p.  Chi̍t-bīn in ê thiàⁿ-thàng piáu-hiān tī kang-chok ni̍h(Love in Actoin), iáu koh chi̍t-bīn uī-tio̍h beh tit-tio̍h koh-khah hó ê, só͘-í tī hioh-khùn lâi piáu-hiān in ê thiàⁿ(Love in Rest).  Lō͘-ka tī chit nn̄g-khoán kî-biāu ê thiàⁿ ê tiong-kan an-chhah Pek-tāi-nî nn̄g-ê chí-bē ê kò͘-sū, goá siong-sìn m̄-sī bô ì-gī ê.  Tek-khah ū I só͘ kóng chiàu chhù-sū siá ê iōng-ì tī-teh.

(1)MÁ-TĀI

Má-tāi chit-chūn uī-tio̍h Iâ-so͘ kap I ê ha̍k-seng kong-lîm hui-siông hoaⁿ-hí, uī-tio̍h beh chiap-thāi chiah ê kuì-pin hui-siông bô-êng, in-uī chit ê sī Má-tāi ê te̍k-sek ê chi̍t-hāng(Iok-hān 12:2), te̍k-pia̍t choè chit ke ê hū-chek jîn(v.38)èng-kai tio̍h án-ni choè.  Só͘-í lán choa̍t-tuì bô lí-iû lâi hiâm i só͘ piáu-hiān chhut-lâi ê thiàⁿ-sim(Love in Actoin).  Koh Iâ-so͘ iā lóng bô chek-pī i ê chiau-thāi.  Put-kò Má-tāi khí-thâu ēng hoaⁿ-hí kap hoan-gêng ê sim-chì lâi khai-sí choè-kang, m̄-kú liáu-āu hit ê kang jú mâ-hoân, jú bô-êng, soà hit ê hoaⁿ-hí ê sim-chêng chiām-chiām siau-bô piàn-choè chhiah-ia̍h, tio̍h-kip, iā siūⁿ tio̍h i ê sió-bē bô lâi tàu pang-bâng, sim-lāi siⁿ-chhut put-pêng chhut-lâi.  Khì thâu sī i teh choè kang-chok ê chú teh án-pâi it-chhè, chóng-sī chiām-chiām piàn-choè kang-chok sī i ê chú-lâng teh chi-phoè i, i soà sit-lo̍h hit ê chū-chù-sèng khì.  I tuì Iâ-so͘ só͘ kóng-chhut hit khoán hytsteric ê oē chiū-sī piáu-bêng i í-poa̍h-lo̍h tī kang-chok ê lô͘-lē lah.  Chîⁿ goân-lâi sī uī-tio̍h lâng ê keng-chè hong-piān só͘ sán-seng ê chi̍t chióng khì-kū, só͘-í oân-choân sī lâng teh choè chú, beh cháiⁿ-iūⁿ sú-iōng lóng kài-chāi tī lâng ê ì-sù.  Chóng-sī chiām-chiām hián-chhut tian-tò-péng ê chêng-hêng chhut-lâi.  Chiū-sī lâng liáu-āu khoàⁿ-tāng chîⁿ tì-kàu piàn-choè chîⁿ ê lô͘-lē.  An-hioh-ji̍t khí-thâu mā sī uī-tio̍h lâng siat ê, m̄-kú liáu-āu pìⁿ-choè lâng hō͘ An-hioh-ji̍t ê kui-tēng sok-pa̍k si̍t-lo̍h chū-iû, kàu An-hioh-ji̍t ê Chú Iâ-so͘ lâi chiah thâu chi̍t pái tháu-pàng chit ê tāng-tàⁿ, hō͘ lán tit-tio̍h chū-iû.  Chin-choē sū-chêng lóng sī án-ni, chiong pún-boa̍t tian-tò, tē-it iàu-kín ê soà pâi tī lō͘-bé, chiong khah chhù ê khoàⁿ-choè tē it iàu-kín khì.  Chhin-chhiūⁿ ha̍k-seng siū chhe-khián khì choè-kang, tńg-lâi ê sî hoaⁿ-hí kàu-ke̍k, in uī in kóng,”Chú ah, ēng lí ê miâ kuí iā hâng-ho̍k goán”(10:17).  Iâ-so͘ khoàⁿ in chí ū chù-ì in ê kang-chok ê sêng-kong kap hāu-kó, kiaⁿ-liáu in boē kì-tit koh khah iàu-kín ê sū.  Só͘-í te̍k-pia̍t chù-ì in kóng,”Chóng-sī bo̍h-tit in-uī chiah ê sîn hâng-ho̍k lín lâi hoaⁿ-hí; tio̍h in-uī lín ê miâ kì tī thiⁿ-nih lâi hoaⁿ-hí; tio̍h in-uī lín 5 miâ kì tī thiⁿ-nih lâi hoaⁿ-hí”(10:20).  Thoân-tō ê sêng-kong m̄-sī m̄-hó, chóng-sī iáu ū pí chit ê koh-khah iàu-kín ê.  Má-tāi ê chiap-thāi m̄-sī m̄-hó, chóng-sī iàu ū pí chit ê koh-khah iàu-kín ê tī-teh.

(2)MÁ-Lī-A

Má-lī-a ê sèng-chêng sī khah chēng, khah gâu hoán-séng ê lâng(introspective), i m̄-sī bô ài choè-kang, iā m̄-sī bô ài kā i ê chí-bē tàu saⁿ-kāng .  Put-kò tī i ê lāi-bīn ū chi̍t ê chin toā ê būn-toê tī-teh.  Hit ê kà Lu̍t-hoat ê sian-siⁿ tuì Chú só͘ mn̄g”Goá tio̍h cháiⁿ-iūⁿ choè, chiah oē tit-tio̍h éng-oa̍h?”(10:25).  Iâ-so͘ ìn-tap kóng,”Kiâⁿ chit ê, chiū oē oa̍h”(10:28), kap”Lí khì, chiàu án-ni lâi kiâⁿ”(10:37).  Tī chia ū giâm-tiōng ê būn-toê tī-teh.  “Choè,”“Kiâⁿ,”“Hêng-uî”kap lâng ê tit-kiù ū sím-mi̍h koan-hē nih?  Lâng kiám m̄-sī siū-chō ê, beh cháiⁿ-iūⁿ koh lâi choè chhut sím-mi̍h te̍k-pia̍t ê sū.  Siat-sú bián-kióng phah-piàⁿ lâi choè, kiat-kó kiám m̄-sī só͘ choè chhut lâi hit ê beh pìⁿ-choè lán ê Chú mah?  Tú-tú kap Má-tāi ê sî lán só͘ khe-khó chi̍t-iūⁿ.  Lâng nā si̍t-chāi beh choè chhut sím-mi̍h, i eng-kai tio̍h bêng-bêng chai i sī pī-chō ê, iā tio̍h lâi kiat-liân tī chhòng-chō i ê Siōng-tè.  Lán ū chit khoán sì-chiàⁿ ê koan-hē ê sî, chiah oē kham-tit chheng-choè creata et creans(pī-chō chiá, siāng-sî chhòng-chō ê).Taⁿ Má-lī-a lâi chē tī chhòng-chō-chiá, i ê Kiù-chú Iâ-so͘ ê kha-ē, tuì án-ni chiah oē thang kiat-liân tī kiâⁿ hó ê khuì-la̍t ê goân-thâu.  Chit ê chiū-sī Má-lī-a só͘ kéng-tio̍h î-it ê hong-hoat(Love in Rest).

Hiah ê gâu choè-kang, liân kuí iā hâng-ho̍k in ê ha̍k-seng, khoàⁿ tio̍h Iâ-so͘ ê kî-tó, chiū chhim-khek kám kak in ū khiàm-kheh sím-mi̍h, só͘-í chiah lâi kā Chú hó-táⁿ khún-kiû kóng,”Chú ah, kà-sī goán kî-tó”(11:1).  Ha̍k-seng tī kang-chok tiong m̄-sī bô kî-tó, chóng-sī chit-chūn khoàⁿ-kìⁿ Iâ-so͘ oân-choân kiat-liân tī chhòng-chō ê Siōng-tè ê chêng-hêng siū chin toā ê kám-tōng, in thé-giām tio̍h kè-khì ê kî-tó, kè-khì ê kang-chok lóng chhin-chhiūⁿ phò-sán chi̍t-iūⁿ, só͘-í khiam-pi sêng-jîn in ê bô la̍t kap khang-hi lâi kiû Chú tio̍h kà-sī in kî-tó.

(3)IÂ-SO͘

Tī 41,42 chat Iâ-so͘ só͘ kóng ê oē, Má-tāi ah, Má-tāi ah, lí uī-tio̍h choē-choē tāi-chì khoà-lū hūn-cha̍p; nā-sī só͘ khiàm-ēng ê sī chi̍t hāng nā-tiaⁿ; in-uī Má-lī-a í-keng kéng-tio̍h hó ê hūn-gia̍p, chiū-sī boē kā I chhiúⁿ-tit ê.  Chit ê choa̍t-tuì m̄-sī teh chek-pī Má-tāi ê ài ho̍k-bū ê sèng-chit, soà lâi o-ló Má-lī-a khah chēng, khah gâu hoán-séng ê sèng-chit ê.  I put-kò sī ài hō Má-tāi chai, ū pí i ê chiau-tāi khah iàu-kin ê sū.  Tī jîn-seng ū chin-choē lâng uī-tio̍h khah bô iàu-kín ê sū kè-thâu bô-êng, tì-kàu soà boē kì-tit tē-it iàu-kín ê sū.”Nā-sī só͘ khiàm-ēng ê, sī chi̍t-hāng nā-tiaⁿ”Tī Ki-tok-tô͘ ê seng-oa̍h tiong sím-mi̍h sī só͘ khiàm-ēng ê chi̍t hāng?  Iâ-so͘ tī chia beh koh chi̍t pái bêng-bêng hō͘ lán chai, tio̍h kap Iâ-so͘ saⁿ-kap tī-teh, lâi thiaⁿ I ê tō-lí.  Taⁿ Má-lī-á í-keng kéng-tio̍h hó ê hūn-gia̍h lah Moffatt Phok-su hoan-e̍k chit kù choè”Marry has chosen the best dish”(Má-li-á í-keng kéng-tio̍h tē-it hó ê poâⁿ).  In-uī goân-bûn(meris)ê ì-sù sī pâi kui toh-téng ê chhiⁿ-chhau tiong tē-it hó hit-poâⁿ ê ì-sù.  Tuì chia thang chai, Iâ-so͘ tī chia teh choè būn-toê ê m̄-sī sèng-chit ê būn-toê, koh-khah iàu-kín chiū-sī soán te̍k ê būn-toê.  Put-kò chhin-chhiūⁿ Má-tāi ê sèng-chit ê lâng siông-siông boē thang lí-kái Má-lī-a hit khoán sèng-chêng ê lâng.  Koh chhin-chhiūⁿ Má-lī-a ê sèng-chit ê lâng nā-sī boē hiáu kéng-tio̍h só͘ khiàm-ēng ê chi̍t hāng ê sî, i tī sè-kan sī bô sím mi̍h lō͘-ēng, ke hō͘ lâng Mâ-hoân, hoán-tńg choè tio̍h-tak, iā boē kham-tit ū hūn tī thian-kok.  Chí-ū chin-si̍t ê Má-lī-a chiah oē chiâⁿ-choè chin-si̍t ê Má-tāi lâi hōng-sū lâng.  Tī lán ê ka-têng só͘ khiàm-ēng ê chi̍t-hāng lán ū si̍t-chāi kéng-tio̍h bô?  Lán ê ka-têng sī tuì chióng-chióng ê sèng-chêng ê lâng lâi ko͘-sêng, nā-sī tāi-ke tio̍h it-tì ê chi̍t hāng.  Sī lán tek-khak tio̍h lâi thiaⁿ Chú só͘ kóng ê oē, só͘ khiàm-ēng ê sī chi̍t hāng, lán tek-khak tio̍h kéng hó ê hūn-gia̍h, án-ni chiah oē thang lī-ek I ê kàu-hoē kap I ê kok.

漢羅(Ùi原文改寫)

聖經講解

2.著揀好的份額(路加10:38-42)

鄭連坤

1968.07.15  1034號P.6~p.8

路加福音段的記者路加佇序言的所在捌講,「我已經對起頭siōng-sè chha-khó攏總的事,就想著照次序寫伊」(1:3)。咱若注意讀路加福音段就會知,伊實在有照次序編排。因為伊咧安排記事不時有勸這個意思,所以彼個前後關係常常比別本的福音段較有意義佇咧。閣一項路加有得著真濟別的福音書記者所無得著的材料。親像9:51起到18:14叫做「路加的旅行記」(省略稱做「L」)。今咱今仔日所欲研究這段的聖經chām就是這個「L」的一部分。佇遮代先來看路加怎樣照次序咧安排這chām的記-事。佇路加10章的頭chām有講起耶穌差學生去做工的事(10:1-24),然後就進入佇真出名的「好的 Sat-má-lī-á人的譬如(10:25-37),紲落去就是記載咱今仔日的故事。閣這個故事了後隨時紲接講起耶穌教示學生咧做工,閣耶穌教示學生祈禱的事(11:1-13)。對這個安排咱通知代先有學生咧做工,閣耶穌佇好的Sat-má-li-a人的譬如也是咧要求有疼的行為,然後學生來對耶穌要求著教示in祈禱。按呢代先有工作,有疼的行為,了後學生咧欲領受,咧聽候上帝的恩典進入。一面in的疼痛表現佇工作裡(Love in Actoin),猶閣一面為著欲得著閣較好的,所以佇歇睏來表現in的疼(Love in Rest)。路加佇這兩款奇妙的疼的中間安插伯大尼兩個姊妹的故事,我相信毋是無意義的。的確有伊所講照次序寫的用意佇咧。

(1)馬大

馬大這陣為著耶穌佮伊的學生光臨非常歡喜,為著欲接待遮的貴賓非常無閒,因為這個是馬大的特色的一項(約翰12:2),特別做這家的負責人(v.38)應該著按呢做。所以咱絕對無理由來嫌伊所表現出來的疼心(Love in Actoin)。閣耶穌也攏無責備伊的招待。不過馬大起頭用歡喜佮歡迎的心志來開始做工,毋過了後彼個工愈麻煩,愈無閒,紲彼的歡喜的心情漸漸消無變做刺疫,著急,也想著伊的小妹無來鬥幫忙,心內生出不平出來。去頭是伊咧做工作的主咧安排一切,總是漸漸變做工作是伊的主人咧支配伊,伊紲失落彼個自主性去。伊對耶穌所講出彼款hytsteric的話就是表明伊已跋落佇工作的奴隸lah。錢原來是為著人的經濟方便所產生的一種器具,所以完全是人咧做主,欲怎樣使用攏kài-chāi佇人的意思。總是漸漸顯出顛倒反的情形出來。就是人了後看重錢致到變做錢的奴隸。安息日起頭嘛是為著人設的,毋過了後變做人予安息日的規定束縛失落自由,到安息日的主耶穌來才頭一擺敨放這個重擔,予咱得著自由。真濟事情攏是按呢,將本末顛倒,第一要緊的紲排佇路尾,將較厝的看做第一要緊去。親像學生受差遣去做工,轉來的時歡喜到極,in為in講,「主ah,用你的名鬼也降服阮」(10:17)。耶穌看in只有注意in的工作的成功佮效果,驚了in未記得閣較要緊的事。所以特別注意in講,「總是莫得因為遮個神降服恁來歡喜;著因為恁的名記佇天裡來歡喜;著因為恁的名記佇天裡來歡喜」(10:20)。傳道的成功毋是毋好,總是猶有比這個閣較要緊的。馬大的接待毋是毋好,總是猶有比這個閣較要緊的佇咧。

(2)馬利亞

馬利亞的性情是較靜,較gâu反省的人(introspective),伊毋是無愛做工,也毋是無愛共伊的姊妹鬥相仝。不過佇伊的內面有一個真大的問題佇咧。彼個教律法的先生對主所問「我著怎樣做,才會得著永活?」(10:25)。耶穌應答講,「行這個,就會活」(10:28),佮「你去,照按呢來行」(10:37)。佇遮有嚴重的問題佇咧。「做,」「行,」「行為」佮人的得救有甚物關係nih?人kiám毋是受造的,欲怎樣閣來做出甚物特別的事。設使勉強拍拚來做,結果kiám毋是所做出來彼個欲變做咱的主嘛?拄拄佮馬大的時咱所稽考一樣。人若實在欲做出甚物,伊應該著明明知伊是被造的,也著來結聯佇創造伊的上帝。咱有這款四正的關係的時,才會堪得稱做creata et creans(被造者,像時創造的)。今馬利亞來坐佇創造者,伊的救主耶穌的跤下,對按呢才會通結聯佇行好的氣力的源頭。這個就是馬利亞所揀著唯一的方法(Love in Rest)。

遐個gâu做工,連鬼也降服in的學生,看著耶穌的祈禱,就深刻感覺in有欠缺甚物,所以才來共主好膽懇求講,「主啊,教示阮祈禱」(11:1)。學生佇工作中毋是無祈禱,總是這-陣看見耶穌完全結聯佇創造的上帝的情形受真大的感動,in體驗著過去的祈禱,過去的工作攏親像破產一樣,所以謙卑成人in的無力佮空虛來求主著教示in祈禱。

(3)耶穌

佇41,42節耶穌所講的話,馬大啊,馬大啊,你為著濟濟代誌掛慮混雜;若是所欠用的是一項若定;因為馬利亞已經揀著好的份業,就是袂共伊搶得的。這個絕對毋是咧責備馬大的愛服務的性質,紲來呵咾馬利亞較靜,較gâu反省的性質的。伊不過是愛予馬大知,有比伊的招待較要緊的事。佇人生有真濟人為著較無要緊的事過頭無閒,致到紲袂記得第一要緊的事。「若是所欠用的,是一項若定」佇基督徒的生活中甚物是所欠用的一項?耶穌佇遮欲閣一擺明明予咱知,著佮耶穌相佮佇咧,來聽伊的道理。今馬利亞已經揀著好的份額lah Moffatt博士翻譯這句做「Marry has chosen the best dish」(馬利亞已經揀著第一好的盤)。因為原文(meris)的意思是排規桌頂的腥臊中第一好彼盤的意思。對遮通知,耶穌佇遮咧做問題的毋是性質的問題,閣較要緊就是選擇的問題。不過親像馬大的性質的人常常袂通理解馬利亞彼款性情的人。閣親像馬利亞的性質的人若是袂曉揀著所欠用的一項的時,伊佇世間是無甚物路用,加予人麻煩,反轉做著觸,也未堪得有份佇天國。只有真實的馬利亞才會成做真實的馬大來奉仕人。佇咱的家庭所欠用的一項咱有實在揀著無?咱的家庭是對種種的性情的人來構成,若是大家著一致的一項。是咱的確著來聽主所講的話,所欠用的是一項,咱的確著揀好的份額,按呢才會通利益伊的教會佮伊的國。