基督教佮醫療傳道
Ki-tok-kàu kap i-liâu thoân-tō
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 謝緯 Chiā Uí |
| 卷期 | 台灣教會公報 |
| 卷期 | 第1034期 |
| 日期 | 1968/7 |
| 頁數 | 3-5 |
白話字（原文數位化）
Ki-tok-kàu kap i-liâu thoân-tō
Chiā uì
1968.07.15 1034 hō P.3~p.5
Nn̄g-chheng nî chêng lán ê Chú Iâ-so͘ tī chit toē-bīn chiūⁿ ê sî, I ū choè saⁿ-hāng iàu-kín ê kang-chok, chiū-sī thoân hok-im, kà-sī lâng, í-ki̍p i-pīⁿ. Siōng-tè ê lô͘-po̍k soan-kàu-su lâi Tâi-oân beh kiàn-siat Ki-tok-kàu ê sî, in iā ū chiàu Iâ-so͘ Ki-tok ê hoat-tō͘ lâi thoân hok-im, kà-sī lâng, í-ki̍p i-pīⁿ, chiū-sī kiàn-siat kàu-hoē, ha̍k-hāu, í-ki̍p siat pīⁿ-īⁿ.
Kong-ho̍k liáu Tâi-oân ê Ki-tok-kàu tī sìn-gióng chū-iû ê goân-chek hā, ná chhin-chhiūⁿ beh pó͘ siū Ji̍t-jîn ap-pek ê chiàn-cheng sî-tāi ê thêng-tùn, ū kiaⁿ lâng ê hoat-tián. Te̍k-pia̍t Tiúⁿ-ló-hoē tī Poē-ka ūn-tōng ê kháu-hō ē, ū hui-siông hui-hông ê sêng-chiū, ū ta̍t-sêng lán só͘ hē ê bo̍k-phiau. Lán tī chit sî-tāi só͘ choè ê toāpō͘-hūn iā sī kè-sêng Iâ-so͘ Ki-tok ê kang-chok……kiàn-siat kàu-hoē, ha̍k-hāu í-ki̍p i-liâu kang-chok.
Kè-sêng Poē-ka ūn-tōng, Sin Soan ūn-tōng teh koh khai-sí. I-liâu ê kang-chok iû-goân sī Sin Soan ūn-tōng tiong chin tiōng-iàu ê chi̍t pō͘-hūn. Te̍k-pia̍t tī soaⁿ-tē á-sī hái-kháu hong-bīn lán teh kî-thāi pīⁿ-īⁿ kap i-liâu-thoân oē ēng choè toā ê le̍k-liōng lâi hoat-hui phoè-ha̍p chit ê Sin Soan ê ūn-tōng. Tī chit sî lán eng-kai ài kiám-thó lán khiā tī sím-mi̍h khoán ê li̍p-tiûⁿ lâi choè i-liâu kang-chok.
I. Jîn-tō chú-gī.
Tâi-oân ê siā-hoē piáu-bīn siōng khoàⁿ í-keng chhin-chhiūⁿ ū kàu ê khoàn. Tāi-iok jîn-kháu 2600 tiong ū chi̍t ê i-seng. Chóng-sī nā tû-khì bô chèng-sek ê i-ha̍k-īⁿ pit-gia̍p ê, hit ê pí-lu̍t chiū-sī 3060:1. iū-koh chiah ê i-seng ū chi̍p-tiong tī to͘-chhī ê kheng-hiòng, só͘-í to͘-chhī ê i-seng ū chhun, nā-sī hiūⁿ-siā ê i-seng bô kàu. Choè lī-hāi ê chiū-sī san-toē í-ki̍p iân-hái toē-kài, á-sī to͘-chhī ê pîn-bîn toē-khu. Chiah ê te̍k-sû toē-khu chin su-iàu i-liâu ê pang-chān.
M̄-nā te̍k-sû ê toē-khu, iā ū te̍k-sû ê chèng-thâu ke̍k su-iàu lâng koan-sim kap pang-chān, chhin-chhiūⁿ hì-pīⁿ, thái-ko, í-ki̍p o͘-kha-pīⁿ téng.
Ū lâng kóng, chiàm-chāi jîn-tō chú-gî ê li̍p-tiûⁿ lán eng-kai tio̍h tián-khui i-liâu ê kang-chok tī chiah ê te̍k-sû khu-he̍k á-sī te̍k-sû ê pīⁿ-chèng ê téng-bīn, lâi kái-kiù chiah ê lâng ê thòng-khó͘. Goā-kok ū choē-choē i-seng sui-jiân m̄-sī Ki-tok-tô͘, iáu-kú chit ê jîn-tō chú-gī ê su-siúⁿ pek in khì oa̍t-lâm, A-hui-lī-ka, á-sī ìn-tō͘ choè i-liâu kang-chok. Lán choè Tâi-oân ê ki-tok-tô͘ i-liâu jîn-oân, khiā tī jîn-tō chú-gī iā tio̍h chīn-la̍t tī chiah ê te̍k-sû toē-khu í-ki̍p te̍k-sû ê pīⁿ-chèng. Taⁿ lán ê i-liâu kang-chok sī chí-ū khiā tī chit ê jîn-tō chú-gī ê li̍p-tiûⁿ teh choè mah? Goá siūⁿ m̄-sī án-ni.
II. Hok-im ê soan-thoân
Ū lâng siūⁿ lán siat pīⁿ-īⁿ sī beh choè soan-thoân hok-im ê lō͘-ēng, ū-iáⁿ lán kè-khì kiàn-siat i-koán sī beh ín-chhoā lâng lâi sìn Chú. Lán ê i-liâu kang-chok sī choè hok-im soan-thoân ê chhiú-toāⁿ. Lán kè-khì thong-kè i-liâu kang-chok lâi thoân hok-im ū siong-tong ê sêng-kó. Tuì lán ê Má-kai kì-liām pīⁿ-īⁿ í-ki̍p Chiong-hoà Ki-tok-kàu i-īⁿ lâi chai-bat Siōng-tè sìn Chú Iâ-so͘ ê, hit ê siàu-gia̍h chha-put-to boē sǹg tit. Kî-thaⁿ tuì kong-ho̍k liáu só͘ siat choē-choē keng sin ê pīⁿ-īⁿ lâi chiâⁿ-choè Ki-tok-kàu hì-pīⁿ liâu-ióng-īⁿ bat thóng-kè（統計）ji̍p-īⁿ hoān-chiá tit-tio̍h tō-lí lâi sìn Chú ê lâng 10 ê kî-tiong ū 6 ê, hit ê sêng-kong si̍t-chāi sī oē kó͘-lē lâng ê. Tī goá ê pún-hiuⁿ Lâm-tâu, ū gûn-hâng-oân í-chêng lóng oân-choân sī sè-sio̍k lâng, chóng-sī tī Po͘-lí ê liâu-ióng-īⁿ ji̍p-īⁿ ê sî tit-tio̍h tō-lí têng-thâu-siⁿ, tī chū-īⁿ tiong chin gâu pang-chān lâng, thoè lâng kî-tó, āu-lâi chin gâu choè chú-lí kóng tō-lí hō͘ lâng thiaⁿ, chin ū lī-ek pīⁿ-īⁿ. Hó liáu-āu tò-lâi Lâm-tâu iā kè-sio̍k lâi lé-pài, chhin-chhiūⁿ án-ni i-liâu kang-chok choè hó ê kiàn-chèng kám-tōng lâng. Tuì phoà-pīⁿ ê lâng soan-thoân hok-im si̍t-chāi sī chi̍t ê chin hó ê ki-hoē. Lâng phoà-pīⁿ ê sî sim-kéng tōng-iô, bô sím-mi̍h sio̍k-sū ê tîⁿ-poàⁿ, te̍k-pia̍t tn̂g-kî liâu-ióng ê pīⁿ-lâng chin ū sî-kan thang chiap-chhiok, gián-kiù chin-lí. só͘-í chiàu lán só͘ chai chin-choē lâng tuì phoà-pīⁿ lâi tit-tio̍h sìn-gióng.
Sui-jiân sī án-ni, lán ê i-liâu kang-chok kiám chí-ū sī thoân hok-im? oāⁿ oē lâi kóng, nā bô ki-hoē thang thoân hok-im lán ê i-liâu kang-chok chiū tio̍h thêng-chí bô chhòng-pān ê kè-ta̍t mah? Koh kóng khah bêng, lâng nā m̄ hō͘ lí thoân hok-im, lí chiū bô beh ho̍k-sāi pīⁿ-lâng mah? Ho̍k-bū pīⁿ-lâng sī chi̍t chân chin hó ê sū. Taⁿ lâng nā bô beh hō͘ lí thoân hok-im lí chiū bô beh kiâⁿ hó, án-ni sī m̄-tio̍h. Lán eng-kai ài chheng-chheng chhó-chhó chai thoân hok-im sī chi̍t ê būn-toê, kiâⁿ hó sī lēng-goā chi̍t ê būn-toê. Lán tī chia eng-kai tio̍h lâi kiám-thó i-liâu kang-chok só͘ khiā ê li̍p-tiúⁿ.
III. Siōng-tè ê kiáⁿ ê hêng-uî ê piáu-hiān.
Lán choè Siōng-tè ê kiáⁿ eng-kai tio̍h ū chióng-chióng ê piáu-hiān tī lán ê hêng-uî. Chit ê hêng-uî thang piáu-hiān tī nn̄g hong-bīn, chiū-sī thiàⁿ Siōng-tè kap thiàⁿ lâng. Thiàⁿ Siōng-tè thang piáu-hiān tī lán ê chong-pài(chông?), hiàn-kim, í-ki̍p kàu-hoē tiong chióng-chióng ê kang-chok. Thiàⁿ lâng thang piáu-hiān tī pang-chān loán-jio̍k ê, á-sī kái-kiù tiàm tī pīⁿ-thiàⁿ ê……téng. I-liâu ê kang-chok chiū-sī sio̍k tī chit-khoán ê siōng-tè ê kiáⁿ tī thiàⁿ lâng hong-bīn ê hêng-uî ê piáu-hiān. Lán só͘ kiàn-siat ê piⁿ-īⁿ á-sī i-liâu thoân-tō eng-kai tio̍h ū te̍k-sû ê hó piáu-hiān, chiū-sī ha̍p tī Siōng-tè ê kiáⁿ ê piáu-hiān, chiâⁿ-choè Siōng-tè ê kiáⁿ ê kang-chok á-sī sèng-chit ê bô-hêng, hō͘ hoān-nā lâi pīⁿ-īⁿ á-sī i-liâu-thoân ê pīⁿ-lâng, bô-lūn i sim-lāi hoaⁿ-hí beh chiap siū tō-lí á-sī m̄-ài, tek-khak tio̍h tuì lán ê só͘ kiâⁿ só͘ choè ū chi̍t chióng tek-sû hó koh kiông-lia̍t ê ìn-siōng lâi sio tī in ê sim-nih, hō͘ in éng-oán bô boē kì-tit Ki-tok-kàu ê sū-gia̍p i-liâu kang-chok sī hô-téng ê hó, hô-téng ê te̍k-sû. Hoán-bīn lâi kóng, lán ê pīⁿ-īⁿ nā koaⁿ-liâu phài, bô chhin-chhiat, chí-ū âng-pau chiah oē hō͘ kang-chok jîn-oân koan-sim tī lí ê pīⁿ-thiàⁿ, nā án-ni lí-it-chhè ê thoân hok-im ê kang-chok iā beh lo̍k-khong.
Po͘-lí ki-tok-kàu liâu-ióng-īⁿ ū hō͘ goá ke̍k-toā ê an-uì kap kó͘-lē. Sui-jiân siat-pī bô sím-mi̍h hó, kui-bô͘ bô chin toā, iáu-kú ū piáu-hiān choè Siōng-tè ê kiáⁿ ê phang-bī. Siông-siông ū hoān-chiá beh thè-īⁿ ê sî tuì goá kóng, chit keng liâu-ióng-īⁿ ê hong-khì chin hó, hō͘-sū tuì in chin chhin-chhiat, chiū-sī in-í-chêng tī pa̍t-keng pīⁿ-īⁿ, só͘ m̄ bat thé-giām tio̍h ê. Goá ta̍k pái thiaⁿ-liáu hui-siông boán-chiok, iā chiong chit ê hó siau-sit thoân hō͘ chèng kang-chok jîn-oân thiaⁿ, kó͘-lē in kè-sio̍k , ló͘-le̍k.
Chóng kóng, lán teh kiám-thó lán ê i-liâu kang-chok ê sî, lán ê li̍p-tiúⁿ m̄-sī khiā tī jîn-tō chú-gī, lán m̄-thang lia̍h i-liâu kang-chok choè lán thoân hok-im ê chhiú-toāⁿ lâi boán-chiok, lán eng-kai tio̍h hō͘ i-liâu kang-chok chiâⁿ-choè Siōng-tè ê kiáⁿ ê hêng-uî siōng suí-suí ê piáu-hiān.
漢羅（Ùi原文改寫）
基督教佮醫療傳道
謝緯
1968.07.15 1034號P.3~p.5
兩千年前咱的主耶穌佇這地面上的時，伊有做三項要緊的工作，就是傳福音，教示人，以及醫病。上帝的奴僕宣教師來台灣欲建設基督教的時，in也有照耶穌基督的法度來傳福音，教示人，以及醫病，就是建設教會，學校，以及設病院。
光復了台灣的基督教佇信仰自由的原則下，那親像欲補受日人壓迫的戰爭時代的停頓，有驚人的發展。特別長老會佇倍加運動的口號下，有非常輝煌的成就，有達成咱所下的目標。咱佇這時代所做的大部分也是繼承耶穌基督的工作……建設教會，學校以及醫療工作。
繼承倍加運動，新宣運動咧閣開始。醫療的工作猶原是新宣運動中真重要的一部分。特別佇山地抑是海口方面咱咧期待病院佮醫療團會用最大的力量來發揮配合這個新宣的運動。佇這時咱應該愛檢討咱徛佇甚物款的立場來做醫療工作。
I. 人道主義。
台灣的社會表面上看已經親像有夠的款。大約人口2600中有一個醫生。總是若除去無正式的醫學院畢業的，彼個比率就是3060：1。又閣遮的醫生有集中佇都市的傾向，所以都市的醫生有賰，若是鄉社的醫生無夠。最厲害的就是山地以及沿海地界，抑是都市的貧民地區。遮個特殊地區真需要醫療的幫贊。
毋但特殊的地區，也有特殊的症頭極需要人關心佮幫贊，親像肺病，癩ko，以及烏跤病等。
有人講，佔在人道主義的立場咱應該著展開醫療的工作佇遮的特殊區域抑是特殊的病症的頂面，來解救遮個人的痛苦。外國有濟濟醫生雖然毋是基督徒，猶過這人道主義的思想逼in去越南，亞非利加，抑是印度做醫療工作。咱做台灣的基督徒醫療人員，徛佇人道主義也著盡力佇遮的特殊地區以及特殊的病症。今咱的醫療工作是只有徛佇這個人道主義的立場咧做嘛？我想毋是按呢。
II. 福音的宣傳
有人想咱設病院是欲做宣傳福音的路用，有影咱過去建設醫館是欲引chhoā人來信主。咱的醫療工作是做福音宣傳的手段。咱過去通過醫療工作來傳福音有相當的成果。對咱的馬偕記念病院以及彰化基督教醫院來知捌上帝信主耶穌的，彼個數額差不多袂算得。其他對光復了所設濟濟間新的病院來成做基督教肺病療養院捌統計入院患者得著道理來信主的人10個其中有6個，彼個成功實在是會鼓勵人的。佇我的本鄉南投，有銀行員以前攏完全是世俗人，總是佇埔里的療養院入院的時得著道理重頭生，佇住院中真gâu幫贊人，替人祈禱，後來真gâu做主理講道理予人聽，真有利益病院。好了後倒來南投也繼續來禮拜，親像按呢醫療工作做好的見證感動人。對破病的人宣傳福音實在是一個真好的機會。人破病的時心境動搖，無甚物俗事的纏絆，特別長期療養的病人真有時間通接觸，研究真理。所以照咱所知真濟人對破病來得著信仰。
雖然是按呢，咱的醫療工作kiám只有是傳福音？換會來講，若無機會通傳福音咱的醫療工作就著停止無創辦的價值嘛？閣講較明，人若毋予你傳福音，你就無欲服侍病人嘛？服務病人是一層真好的事。今人若無欲予你傳福音你就無欲行好，按呢是毋著。咱應該愛清清楚楚知傳福音是一個問題，行好是另外一個問題。咱佇遮應該著來檢討醫療工作所徛的立場。
III. 上帝的囝的行為的表現。
咱做上帝的囝應該著有種種的表現佇咱的行為。這個行為通表現佇兩方面，就是疼上帝佮疼人。疼上帝通表現佇咱的崇拜，獻金，以及教會中種種的工作。疼人通表現佇幫贊軟弱的，抑是解救踮佇病痛的……等。醫療的工作就是屬佇這款的上帝的囝佇疼人方面的行為的表現。咱所建設的病院抑是醫療傳道應該著有特殊的好表現，就是合佇上帝的囝的表現，成做上帝的囝的工作抑是性質的無形，予凡若來病院抑是醫療團的病人，無論伊心內歡喜欲接受道理抑是毋愛，的確著對咱的所行所做有一種特殊好閣強烈的的印象來燒佇in的心裡，予in永遠無袂記得基督教的事業醫療工作是何等的好，何等的特殊。反面來講，咱的病院若官僚派，無親切，只有紅包才會予工作人員關心佇你的病痛，若按呢你一切的傳福音的工作也欲落空。
埔里基督教療養院有予我極大的安慰佮鼓勵。雖然設備無甚物好，規模無真大，猶過有表現做上帝的囝的芳味。常常有患者欲退院時對我講，這間療養院的風氣真好，護士對in真親切，就是in以前佇別間病院，所毋捌體驗著的。我逐擺聽了非常滿足，也將這個好消息傳予眾工作人員聽，鼓勵in繼續，努力。
總講，咱咧檢討咱的醫療工作的時，咱的立場毋是徛佇人道主義，咱毋通掠醫療工作做咱傳福音的手段來滿足，咱應該著予醫療工作成做上帝的囝的行為上媠媠的表現。