禮拜堂是聖殿嗎？
Lé-pài-tn̂g sī Sèng-tiān mah?
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 無lo̍h名 |
| 卷期 | 台灣教會公報 |
| 卷期 | 第1022期 |
| 日期 | 1968/1 |
| 頁數 | 3-11 |
白話字（原文數位化）
Lé-pài-tn̂g Sī Sèng-tiān mah?
Ló-hu
1968.01.15 1022 hō P.3~P.8
Goá thê-khí chit ê sū, chhiáⁿ lán saⁿ-kap lâi siūⁿ, lâi kiám-thó, ǹg-bāng iú só͘ kái-chìn.
Chiàu goá só͘ sìn, lé-pài-tn̂g sī sèng-tn̂g, iā ài pó-siú ū chong-giâm ê sèng-tiān, choè lán ho̍k-sāi Siōng-tè ê só͘-chāi, beh án-ni choè, chhiáⁿ hoē-iú m̄-thang kan-ta kóng, tio̍h ài si̍t-hêng hō͘ lé-pài-tn̂g oē chiâⁿ-choè sîn-sèng.
Goá sî-siông chham-ka lé-pài-tn̂g ê hiàn-tn̂g, tián-lé-sek, ū chin chong-giâm ê tián-lé, chin sîn-sèng ê gî-sek, hit-ê loē-iông chóng kóng, sī goán beh hōng-hiàn chit keng kiàn-tiok-bu̍t choè sèng-tiān, tī chia chèng hoē-iú kèng-pài ho̍k-sāi Siōng-tè, Sîn jîn saⁿ-kap kau-poê, soan-iông kiù-sè ê hok-im, thang chín-kiù jîn-luī chhut sí ji̍p oa̍h; chit hō ê ì-gī ê hōng-hiàn ê lé-bûn. án-ni chèng-bêng lán tong-sî ū koat-sim chiong sèng-tiān, ài hun-piat uī Sèng, m̄-kú kàu chi̍t ê sî, chiū chiām-chiām hut-lio̍k, soà sio̍k-hoà, iā piàn-chit.
Lán lóng ū tha̍k-kè sù Hok-im-su, kî-tiong Iâ-so͘ ê sū-chek ū chi̍t hāng kî-sū, goá thê-khí chi̍t-chām lán lâi saⁿ-kap siūⁿ, “Iû-thài lâng ê Poâⁿ-kè-choeh kūnlah, Iâ-so͘ chiūⁿ Iâ-lō͘-sat-léng, tī tiān-lāi tú-tio̍h ū boē gû, iûⁿ chíⁿ-á, iā ū oāⁿ chîⁿ ê teh chē, Iâ-so͘ ēng soh choè piⁿ, koáⁿ in kap gû, iûⁿ, lóng chhut-tiān, koh chhia-tó oāⁿ-chîⁿ ê lâng ê chîⁿ, péng-lìn-tńg in ê toh; koh kā boē chíⁿ-á ê kóng, toà chiah ê mi̍h khì, m̄-thang ēng goá ê Pē ê chhù, choè boé boē ê chhù,（ū pa̍t só͘-chāi, sī kóng, chiong Pē ê chhù choè chha̍t-siū）. I ê ha̍k-seng kì-tit Sèng-keng ū kì kóng, goá uī-tio̍h lí ê chhù sim lāi chhin-chhiūⁿ hé to̍h”（Iok-hān 2:13-17）. Lán tha̍k chi̍t chām Sèng-keng ū sím-mi̍h kám-sióng?
Taⁿ chit keng Iâ-lō͘-sat-léng ê sèng-tiān, nî kú ge̍h chhim, soà boē kì-tit, hut-lio̍k sèng-tiān ê ì-gī, piàn-chiâⁿ boé boē ê chhù. Sìn-gióng it-ti̍t teh pàin-chit, teh ēng ê só͘-chāi iā teh piàn-khoán. Lán lâi siūⁿ koán-lí sèng-tiān ê chè-si kap kî-thaⁿ ê chek-jīm-chiá, siáⁿ-sū án-ni pàng poàⁿ-ba̍k khui-kheh choè chit hō sū, nā gián-kiù in ê sim-lí, chi̍t hong-bīn kiaⁿ-liáu tek-choē lâng, koh chi̍t hong-bīn kap in hiah ê lâng thò-hia̍p, ū thang tit lī ê-khoán, sī á m̄-sī? In-uī hiah ê lâng kiám-chhái beh án-ni soat-bêng kóng, hō͘ hiah ê chhut-goā lâi hiàn-chè ê lâng khah lī-piān, goán beh án-ni lâi ho̍k-bū, choè piáu-bīn-chiūⁿ ū chin suí ê lí-iû. Boē boē oāⁿ chîⁿ kî-si̍t sī beh thàn-chîⁿ, （lán ū sio̍k-gú kóng, poa̍h-kiáu liông-kun, boé boē chha̍t, só͘-í Chú Iâ-so͘ kóng, chiong Pē ê chhù choè chha̍t-siū, sī hâm-ì chin chhim ê kà-sī）. Chiah ê lâng só͘ choè chioh miâ lâi boán-chiok in ê su-io̍k, boē bián-tit Chú Iâ-so͘ sim chhin-chhiūⁿ hé to̍h. Lán nā siūⁿ, kiám boē khí kiaⁿ-hiâⁿ mah?
Goá sî-siông chham-ka song-sūê lé-pài-sek, í-chêng khiok khah bô án-ni pān, choè kūn ná ián-piàn ná lī-hāi, sèng-tiān piàn bô sîn-sèng, lé-pài-tn̂g piàn-chiâⁿ chòng-gī-tn̂g, lé-pài-tn̂g soà bô sîn-sèng ê chong-giâm, iā boē kì-tit tong-sî teh hiàn-tn̂g-sek só͘ tha̍k ê hōng-hiàn lé-bûn ê soan-giân.
Chiàu goá ê koan-kám, si̍t-chāi chhin-chhiūⁿ tī chòng-gī-tn̂g ê khoán, in-uī chhin-pêng chhek-iú só͘ sàng ê hoe-khoân, liân-te̍k, pâi kàu moá pài-tn̂g, liân káng-tâi téng iā pâi kàu chin tông-hông chin nāu-jia̍t, ū pâi koān chhī-tiúⁿ, toā koaⁿ-oân, séng-gī, chhī-gī ê mi̍h, chin pâi-chhiâng, hit ê song-ka chin êng-kng, chin chhut-miâ, hoē-tiong tiàu-lêng（弔靈）ê te̍k, pâi tī káng-tâi ê siāng tiong-ng, iā ū siá chiap ín se-hong（接引西方）ê te̍k, sī chin kî-koài ê piáu-hiān, khoàⁿ-liáu si̍t-chāi thî chhiàu kai hui（啼笑皆非）ê sim-chêng, chit hō sū-si̍t ê chêng-kéng, tho̍k-chiá kok-uī siūⁿ án-choáⁿ?
Khì hù kiat-hun tián-lé ê sî, kūn-lâi iā chin piàn-khoán, sin-lông, sin-hū beh chhut-khì ê sî, ēng choá-liâu á-sī choá-iù teh iā sin kiáⁿ-sài, sin-niû, che kiám m̄-sī o̍h lâng teh iā iân ê tāi-iōng mah, sīm-chì iā pàng-phàu, chit khoán ê chok-hong thang chhui-hêng, á-sī tio̍h kái-chèng? Bat ū bo̍k-su saⁿ-kap tâm, teh hìⁿ-thâu, beh án-choáⁿ pān? iā bat ū lāu-toā-lâng ê chiok-siū, âng-chhái koà kàu chin tông-hông, ēng siū tiùⁿ tiàu tī káng-tâi āu ê tiong-ng, teh êng-iāu ka-kī, khiok boē-kì-tit ū si̍p-jī-kè êng-kng tī hia. Chiah ê sū-si̍t lán nā bô kiám-thó, bô uī-tio̍h sèng-tiān ê chong-giâm lâi tio̍h siūⁿ boē ēng-tit, ná khì ná oē hō͘ sè-sio̍k ê pāi hong-khì ê kńg-lê-á-hong ká lo̍h-khì, phah-loān kàu-hoē ê tia̍t-sū, hō͘ sèng-tiān bô sîn-sèng. Kiám thang án-ni pàng poàⁿ-ba̍k khui-kheh, án-ni lâi kap in thò-hia̍p, khì gêng-ha̍p hiah ê chū-su ê siūⁿ-hoat ê chok-hong? Chá-sî sèng-tiān ū hun-piat sèng-só͘, chì sèng-só͘, suî-jiân hiān-kim bô án-ni, mā tio̍h ài pó-siú ū sèng-hoà ê khì-hun, m̄-thang piàn-chit soà sio̍k-hoà.
Tī Si-phian 96:6 chat án-ni kóng, “Tī I ê bīn-chêng ū chun-kuì kap ui-giâm; Tī I ê sèng-só͘ ū koân-lêng kap êng-kng”, Lán bô ēng chit hō sim-chêng pó-siú lán só͘ hiàn ê sèng-tiān, hoán-tńg hō͘ sèng-só͘ sio̍k-hoà. Só͘-í goá koan-khoàⁿ chham-ka chòng-sek ê kàu-hoē goā ê jîn-sū, in ê hoán-èng só͘ piáu-hiān, tuì koan-bo̍k kap kò-jîn ê siōng kiâⁿ kèng-lé, tha̍k tiàu-sû ê jī-kù lóng kap chòng-gī-tn̂g siāng-khoán ê chêng-hêng.
Lô-má 12:2 chat, Pó-lô Sian-siⁿ kā lán kóng, “Bo̍h-tit kap chit sè-kan siāng-khoán.” Lán kiám thang kap in tông-liû ha̍p-ù mah? Toàn-toàn m̄-thang. Só͘-í nā bô siūⁿ pān-hoat lâi bán-kiù chit hō piàn-siòng ê chok-hong, it-ti̍t kńg-ji̍p-khì, lâi hām-lo̍h chit khoán sio̍k-hoà ê hong-khì, chiū put-kham siat-sióng.
Goá thê-khí chit ê būn-toê, chhiáⁿ tho̍k-chiá saⁿ-kap lâi siūⁿ, lâi si̍t-hêng, iā ài thê-kióng hō͘ Chóng Tiong-hoē, iú-koan jîn-sū, kap Lé-tián Uí-oân-hoē, chim-chiok gián-kiù, ǹg-bāng iú só͘ sêng àn, hù chu si̍t-si. Sui-jiân chit kiāⁿ sū kap Sîn-ha̍k siōng ê kàu-lí bô ū saⁿ tí-chhiok, iā bô sím-mi̍h lī-hāi koan-hē lâi kóng, lán kiám m̄-sī ài kái-kek chit hō put liông ê si̍p-sio̍k, lâi hun-piat uî sèng, thang êng-iāu Chú ê sèng-miâ chiah tio̍h.
Nā bô sêng-àn lâi hoat-pò͘, chiū bo̍k-tióng beh tuì hoē-iú kái-liông chit ê sū, chin ū iú khió lân giân（有口難言）ê tiám chin-choē; nā siat-sú put-bûn put-būn, thèng ki chū-iû, chiū chit khoán put-sûn ê chok-hong; chhú-āu oē ná lī-hāi, kàu tī put-kham siat-sióng ê toē-pō͘, chiū hō͘-hoé put-ki̍p.
漢羅（Ùi原文改寫）
禮拜堂是聖殿mah？
老夫
1968.01.15 1022號 P.3~P.8
我提起這個事，請咱相佮來想，來檢討，向望有所改進。
照我所信，禮拜堂是聖堂，也愛保守有莊嚴的聖殿，做咱服侍上帝的所在，欲按呢做，請會友毋通干單講，著愛實行予禮拜堂會成做神聖。
我時常參加禮拜堂的獻堂，典禮式，有真莊嚴的典禮，真神聖的儀式，彼個內容總講，是阮欲奉獻這間建築物做聖殿，佇遮眾會友敬拜服侍上帝，神人相佮交陪，宣揚救世的福音，通拯救人類出死入活；這號的意義的奉獻的禮文。按呢證明咱當時有決心將聖殿，愛分別為聖，毋過到一個時，就漸漸忽略，紲俗化，也變質。
咱攏有讀過賜福音書，其中耶穌的事蹟有一項奇事，我提起一chām咱來相佮想，「猶太人的 盤過節近lah，耶穌上耶路撒冷，佇殿內拄著有賣牛，羊，鴿仔，也有換錢的teh坐，耶穌用索做邊，趕in佮牛，羊，攏出殿，閣chhia倒換錢的人的錢，péng-lìn-tńg in 的桌；閣共賣鴿仔的講，toà遮的物去，毋通用我的父的厝，做買賣的厝，（有別所在，是講，將父的厝做賊岫）。伊的學生記得聖經有記講，我為著你的厝心內親像火著」（約翰2：13-17）。咱讀一chām聖經有甚物感想？
Taⁿ這間耶路撒冷的聖殿，年久月深，紲未記得，忽略聖殿的意義，變成買賣的厝。信仰一直teh變質，teh用的所在也teh變款。咱來想管理聖殿的祭司佮其他的責任者，啥事按呢放半目開缺做這號事，若研究in的心理，一方面驚了得罪人，閣一方面佮in遐的人妥協，有通得lī的款，是á毋是？因為遐的人檢采欲按呢說明講，予遐的出外來獻祭的人較利便，阮欲按呢來服務，做表面上有真媠的理由。未未換錢其實是欲趁錢，（咱有俗語講，poa̍h-kiáu郎君，買賣賊，所以主耶穌講，將父的厝做賊受，是含意真深的教示）。Chiah的人所做借名來滿足in 的私慾，袂免得主耶穌心親像火著。咱若想，kiám未起驚惶mah？
我時常參加喪事的禮拜式，以前卻較無按呢辦，做近ná演變ná厲害，聖殿變無神聖，禮拜堂變成葬儀堂，禮拜堂紲無神聖的莊嚴，也袂記得當時teh獻堂式所讀的奉獻禮文的宣言。
照我的觀感，實在親像佇葬儀堂的款，因為親朋戚有所送的花環，聯軸，排到滿拜堂，連講台等也排到真堂皇真鬧熱，有排縣市長，大官員，省議，市議的物，真排場，彼個喪家真榮光，真出名，會中弔靈的軸，排佇講台的上中央，也有寫接引西方的軸，是真奇怪的表現，看了實在啼笑皆非的心情，這號事實的情境，讀者各位想按怎？
去赴結婚典禮的時，近來也真變款，新郎，神父欲出去的時，用紙條抑是紙幼teh掖新囝婿，新娘，這敢毋是學人teh掖延的代用mah，甚至也放炮，這款的作風通推行，抑是著改正？捌有牧師相佮談，teh hìⁿ頭，欲按怎辦？也捌有老大人的祝壽，紅彩掛到真堂皇，用壽帳吊佇講台後的中央，teh榮耀家己，卻未記得有十字架榮光佇遐。Chiah的事實咱若無檢討，無為著聖殿的莊嚴來著想未用得，ná去ná會會予世俗的敗風氣的捲lê-á風絞落去，拍亂教會的秩序，予聖殿無神聖。Kiám通按呢放半目開缺kheh，按呢來佮in妥協，去迎合遐的自私的想法的作風？早時聖殿有分別聖所，至聖所，雖然現今無按呢，嘛著愛保守有聖化的氣氛，毋通變質紲俗化。
佇詩篇96：6節按呢講，「佇伊的面前有尊貴佮威嚴；佇伊的聖所有權能佮榮光」，咱無用這號心情保守咱所獻的聖殿，反轉予聖所俗化。所以我觀看參加葬式的教會外的人士，in的反應所表現，對棺木佮個人的像行敬禮，讀弔辭的字句攏佮葬儀堂siāng款的情形。
羅馬12：2節，保羅先生共咱講，「莫得佮這世間siāng款。」咱kiám通佮in同流合污mah？斷斷毋通。所以若無想辦法來挽救這號變相的作風，一直捲入去，來陷落這款俗化風氣，就不堪設想。
我提起這個問題，請讀者相佮來想，來實行，也愛提供予總中會，有關人士，佮禮典委員會，斟酌研究，向望有所成案，付諸實施。雖然這件事佮神學上的教理無有啥抵觸，也無甚物厲害關係來講，咱kiám毋是愛改革這號不良的習俗，來分別為聖，通榮耀主的聖名才著。
若無成案來發布，就bo̍k-tióng欲對會友改良這個事，真有有口難言（有口難言）的點真濟；若設使不聞不問，聽ki自由，就這款不純的作風；此後會ná厲害，到佇不堪設想的地步，就後悔不及。