人生最大ê幸福（上）
Jîn-seng choè toā ê hēng-hok（上）
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 無lo̍h名 |
| 卷期 | 台灣教會公報 |
| 卷期 | 第992號 |
| 日期 | 1966/10 |
| 頁數 | 3 |
白話字（原文數位化）
Jîn-seng choè toā ê hēng-hok（上）
Chan Siù-hōng
1966.10.15. P.3-4
Kū-iok hit pún Thoân-tō ê chheh kap Chim-giân sī sio̍k tī tì-huī bûn-ha̍k, sī kì Só͘-lô-bûn ông siá--ê, tān-si tuì chit pún Thoân-tō ê chheh ê su-sióng, gián-gú, siā-hoē ê chōng-thài, kap chèng-tī poē-kéng lâi khoàⁿ, thang chai m̄-sī Só͘-lô-bûn ông siá--ê, sī in-uī So͘-lô-bûn ông ū tì-huī, koh chin chhut-miâ, só͘-í chaih chià i 5 miâ nā-tiāⁿ. Thoân-tō ê tù-chái, ū chin-choē soat, boē thang iông-īⁿ koat-tēng sī sím-mi̍h lâng siá--ê, chóng-sī tuì chit pún chheh ê loē-iông lâi phoàⁿ-toàn, oē thang chai siá chit pún Thoân-tō ê lâng sī toà tī Iâ-lō͘-sat-léng, iā ū sì-koè khì lú-hêng, sī chi̍t ê sin-hūn chin koân, koh ū hok-hūn ê lâng, iā sī ū kàu-ióng ha̍k-sek chin chhim ê lāu-lâng. Chit ê lāu-lâng tuì siàu-liân kàu lāu, it-seng ê keng-giām hēng-hok ê só-sî tī tó-uī, beh thoân hō͘ āu-tāi ê lâng chai, chiah siá chit pún Thoân-tō ê chheh. Chit ê lāu-kàu-su tuì siàu-liân sî-tāi chiū ài beh tit-tio̍h hēng-hok, chiū ēng chin-choē khoán ê lō͘ lâi chhē.
- Beh tuì ha̍k-būn lâi tit-tio̍h hēng-hok.
“Goá ê sim-lāi siūⁿ kóng, Khoàⁿ ah, goá tit-tio̍h toā tì-huī, iâⁿ-kè goá í-chêng it-chhè tī Iâ-lō͘-sat-léng ê lâng; koh goá sim le̍k-kè choē-choē tì-sek kap chai-bat. Goá coan-sim tì-ì ài chai tì-huī, ài chai tian-kông kap gû-gōng……” (1:16,17). Chit ê lāu kàu-su beh tuì ha̍k-būn lâi tit-tio̍h hēng-hok, só͘-í jia̍t-sim tui-kiû tì-huī, sè-kan só͘ ū it-chhè ta̍k hong-bīn ê chheh to gián-kiù beh phok-kó͘ thong-kim, chóng-sī kiat-kio̍k hō͘ i ê sim boē boán-chiok. “Lâng kóng boē chīn; ba̍k-chiu khoàn koàn boē pá, hī-khang thian, thiaⁿ boē tīⁿ. Só͘ beh ū ê, sī chêng í-keng ū, só͘ beh choè ê sī chêng í-keng choè; tī ji̍t-kng ê ē-bīn bô ū sin ê sū” (1:8,9). Kho-ha̍k-ka ニユトーン(Newton) beh sí ê sî kóng i só͘ gián-kiù, só͘ hoat-kiàn ê chin-lí, sī chhin-chhiūⁿ tī ái-piⁿ chi̍t ê lê-khak só͘ toé ê hái-chuí nā-tiāⁿ, i só͘ m̄-bat ê chin-lí sī chhin-chhiūⁿ toā-hái ê chuí chin-choē tī i ê bīn-chêng. Chit ê lāu kàu-su tuì ha̍k-būn put-tān hō͘ i sit-bāng nā-tiāⁿ, iā koh ke-thiⁿ sin ê kan-khó͘. “In-uī choē-choē tì-huī chiū choē-choē hoân-ló, ke-thiⁿ chai-bat chiū ke-thiⁿ iu-siong” (1:18). Tek-kok ê toā si-jînグーテ(Goethe), i put-tān sī toā si-jîn, sī se-kài sì tāi si-sèng（四大詩聖）ê chi̍t ê, iā sī kho-ha̍k-ka, chèng-tī-ka, iā sī hù-kuì, ū toē-uī, ū miâ-siaⁿ, chóng-sī kàu i boán-liân ê sî, i hoê-kò͘ i ê seng-gâi, i pi-thàn kóng, Sè-kan lâng lóng kóng goá ū hēng-hok, chóng-sī goá ka-kī kám-kak chin-chiàⁿ ê hēng-hok chí-ū cha̍p-sì ji̍t nā-tiāⁿ. Chit ê lāu kàu-su ná gián-kiù ha̍k-būn ná kám-kak ū tì-huī, iā sī khang-hu koh khang-hu. “Goá ka-kī oa̍t-tńg lâi khoàⁿ tì-huī, tian-kông kap gû-gōng……Goá chiū khoàⁿ chhut tì-huī iâⁿ-kè gû-gōng, chhin-chhiūⁿ kng-bêng iâⁿ-kè o͘-àm. Tì-huī ê lâng ê ba̍k-chiu kng-bêng, gû-gōng ê lâng kiâⁿ ê ba̍k-chiu kng-bêng, gû-gōng ê lâng kiâⁿ tī o͘-àm; chóng-sī goá chai in ê kiat-kio̍k lóng saⁿ-tâng. Goá chiū sim-lāi kóng, gōng-lâng só͘ tú-tio̍h ê goá iā beh án-ni tuí-tio̍h, goá mi̍h-sái pí in khah tì-huī ah? Goá sim-lāi kóng, che iā sī khang-hu. Tì-huī ê lâng kap gōng ê lâng pīⁿ-pīⁿ bô ti̍t-tio̍h lâng éng-oán ê ki-liām, in-uī kàu chiong-lâi ê ji̍t lóng hō͘ lâng boē kì-tit. Hāi ah! Tì-huī ê lâng sí, kap gû gōng ê lâng bô koh-iūⁿ. Só͘-í goá oàn-sin chhoeh miā, in-uī tī ji̍t-kng ê ē-bīn só͘ choè ê kang lóng sī ho͘ goá lô-khó͘; in-uī che lóng sī khang-hu, lóng sī lia̍h-hong” (2:12-17). Chit ê lāu kàu-su só͘ keng-giām ê si̍t-chāi ū iáⁿ, ū ha̍k-būn iā sī khang-hu, tû-khí toā kho-ha̍k-ka, i só͘ gián-kiù ê kho-ha̍k ū kóng-hiàn tī jîn-luī, á-sī toā bûn-hô, i só͘ siá ê bûn-ha̍k ū lī-ek tī siā-hoē, í-goā sè-kan ū kuí chheng bān ê phok-sū, sí liáu-āu bô kuí cha̍p nî lâng lóng m̄-bat i. Ū ha̍k-būn sī pí bô ha̍k-būn khah hó, chóng-sī ha̍k-būn boē-oē hō͘ lâng tit-tio̍h hēng-hok. Chit ê lāu kàu-su tuì tī ha̍k-būn boē thang tit-tio̍h hēng-hok, hoán-tńg sit-bāng, sim kan-khó͘, iā kám-kak khang-hu, chiū koh tuì pa̍t hong-bīn lâi chhē hēng-hok.
- Beh tuì hióng-lo̍k lâi tit-tio̍h hēng-hok.
“Goá sim-lāi kóng, Lâi ah, goá ēng hoaⁿ-hí chhì lí, lí thang hióng-siū an-lo̍k…… Goá ê sim káng-kiù tio̍h cháiⁿ-iūⁿ ēng chiú hō͘ goá ê jio̍k-thé thoàⁿ-oa̍h” (2:1-3). Tui-kiû tì-huī sit-bāng ê lāu kàu-su tē ji tiâu ê lō͘, sī beh tuì hióng-lo̍k lâi tit-tio̍h hēng-hok. Sè-kan chin-choē to-chêng to-kám ê ha̍k-chiá, tuì ha̍k-būn boē-oē hō͘ i ê sim boán-chiok, chiū tîm-le̍k tī chiú-sek ê iā bô chió, ゲーテ put-hiú ê kia̍t-chok フアウスト(Faust) ê ke̍k ê chú-kak フアウスト, i sī chit ê chin jia̍t-sim thiat-tí-tek teh gián-kiù Tiat-ha̍k, hoat-hoat, I-ha̍k, iā ū gián-kiù Sin-ha̍k--ê. Chóng-sī ka-kī kám-kak i sī chit ê khó-lîn ê gōng-lâng, chiū lī-khui su-chai chhut-khì beh tuì lim-chiú lâi tit-tio̍h hēng-hok, chiū tui-kiû hióng-lo̍k chú-gī, lâi lim, lâi chia̍h; chhiùⁿ-koa thiàu-bú, hō͘ jio̍k-thé khoài-lo̍k kiâⁿ hòng-tōng ê seng-oa̍h. Chóng-sī hòng-tōng ê ke̍k-thâu oē kám-kak chiú-poe toé ū khó͘ ê che-tái tī-teh, tuì hióng-lo̍k iā boē thang hō͘ i ê sim boán-chiok khoài-lo̍k, iā sī kám-kak khang-hu. “Goá sim-lāi kóng, Lâi-ah, goá ēng hoaⁿ-hí chhì lí, lí thang hióng-siū khoài-lo̍k, khoàⁿ ah, che iā sī khang-hu” (2:1). Tī chia hō͘ lán liân-sióng tio̍h Tông-tiâu toā si-jîn 李白só͘ choè ê si “舉杯消愁愁更愁，” ì-sù sī lim chiú boē-oē kái-tû lâng ê iu-chhiû, hoán-tńg hō͘ lâng ke-thiⁿ iu-chhiû. Koh詩人杜牧, i iā bat chīn-la̍t tui-kiû chiú-sek ê khoài-lo̍k, kiat-kó boē thang tit-tio̍h hēng-hok, tuì i só͘ choè ê si chiū chai, hēng-hok, tuì i só͘ choè ê si chiū chai, hēng-hok, tuì i só͘ choè ê si chiū chai,
“樂托江湖帶酒行，楚腰纖細掌中輕，
十年一覺揚州夢，贏得青樓薄倖名.”
Koh Hi-lia̍p kok hiân-jîn ê chi̍t ê ソロン(Solon) ê su-siúⁿ iā sī khoàn khoài-lo̍k nā kè-thâu oē khó͘-thàng, Thoân-tō ê tù-chiá beh tuì hióng-lo̍k lâi tit-tio̍h hēng-hok boē thang tit-tio̍h, chiū koh tuì pa̍t hong-hīn lâi chhē hēng-hok.
(Bē-oân)
漢羅（Ùi原文改寫）
人生最大ê幸福（上）
舊約hit本傳道ê冊kap箴言是屬tī智慧文學，是kì所羅門王寫--ê，但是tuì 這本傳道ê冊ê思想，言語，社會ê 狀態， kap政治背景來看， thang知m̄是所羅門王寫--ê，是因為所羅門王有智慧， koh真出名，所以chiah 藉伊ê名nā-tiāⁿ。傳道ê 著者，有真濟說， boē-thang容易決定是甚麼人寫--ê，總是tuì 這本冊ê內容來判斷， 會thang知寫這本傳道ê人是toà tī耶路撒冷，也有四界去旅行，是一個身分真koân， koh有福份ê人，也是有教養學識真深ê老人。 這個老人tuì少年到老，一生ê經驗幸福ê鎖匙tī tó位， beh傳hō͘後代ê人知， chiah寫這本傳道ê冊。 這個老教師tuì少年時代就ài beh得著幸福，就用真濟款ê路來chhē。
- Beh tuì學問來得著幸福。
“我ê心內想講：看ah，我得著大智慧，贏過我以前一切tī耶路撒冷ê人； koh我心歷過濟濟智識kap知識。我專心致意ài知智慧， ài知顛狂kap愚戇……” (1:16，17)。 這個老教師beh tuì學問來得著幸福，所以熱心追求智慧，世間所有一切逐方面ê冊to研究beh 博古通今，總是結局hō͘伊ê心boē滿足。 “人講boē盡；目睭看，看 boē飽，耳孔聽，聽boē tīⁿ。所beh有ê，是前已經有，所beh做ê是前已經做； tī日光ê下面無有成ê事” (1:8，9)。科學家 ニユトーン(Newton) beh死ê時講伊所研究，所發見ê真理，是親像tī 海邊一個螺殼所toé ê海水nā-tiāⁿ，伊所m̄-bat ê真理是親像大海ê水真濟 tī伊ê面前。 這個老教師對學問不但hō͘伊失望nā-tiāⁿ，也koh加添新ê艱苦。 “因為濟濟智慧就濟濟煩惱，加添知識就加添憂傷” (1:18)。德國ê大詩人グーテ(Goethe)，伊不但是大詩人，是西界四大詩聖（四大詩聖）ê一個，也是科學家，政治家，也是富貴，有地位，有名聲，總是到伊晚年ê時，伊回顧伊ê生涯，伊悲嘆講：世間人攏講我有幸福，總是我家己感覺真正ê幸福只有十四日nā-tiāⁿ。 這個老教師ná研究學問ná感覺有智慧，也是空虛koh空虛。 “我家己oa̍t轉來看智慧，顛狂kap愚戇……我就看出智慧贏過愚戇，親像光明贏過烏暗。智慧ê人ê目睭光明，愚戇ê人行ê目睭光明，愚戇ê人行tī烏暗；總是我知in ê結局攏相同。我就心內講：戇人所tú著ê我也beh án-ni tú著，我物使比in khah智慧ah？我心內講：這也是空虛。智慧ê人kap戇ê人平平無得著人永遠ê紀念，因為到將來ê日攏hō͘人boē記得。害ah！智慧ê人死， kap牛戇ê人無各樣。所以我怨身chhoeh 命，因為tī日光ê下面所做ê工攏是ho͘我勞苦；因為這攏是空虛，攏是掠風” (2:12-17)。 這個老教師所經驗ê實在有影，有學問也是空虛， 除去大科學家，伊所研究ê科學有貢獻tī人類， 抑是大文豪，伊所寫ê文學有利益tī社會，以外世間有幾千萬ê博士，死了後無幾十年人攏m̄-bat伊。有學問是比無學問khah好，總是學問boē會/能hō͘人得著幸福。 這個老教師對tī學問boē-thang得著幸福，反轉失望，心艱苦，也感覺空虛，就koh tuì別方面來chhē幸福。
- Beh tuì 享樂來得著幸福。
“我心內講：來ah，我用歡喜試你，你thang享受安樂……我ê心講究著怎樣用酒hō͘我ê肉體快活” (2:1-3)。追求智慧失望ê老教師第二條 ê路，是beh tuì 享樂來得著幸福。世間真濟多情多感ê學者， tuì學問boē會/能hō͘伊ê心滿足，就沉溺tī酒色ê也無少， ゲーテ 不朽 ê 傑作 フアウスト(Faust) ê劇ê主角フアウスト，伊是一個真熱心徹底tek teh研究哲學， 化學，醫學，也有研究神學--ê。總是家己感覺伊是一個可憐ê戇人，就離開書齋出去beh tuì lim酒來得著幸福，就追求享樂主義，來lim，來食；唱歌跳舞， hō͘肉體快樂行放蕩ê生活。總是放蕩ê極頭會感覺酒杯底有苦ê渣滓tī-teh， tuì 享樂也boē-thang hō͘伊ê心滿足快樂，也是感覺空虛。 “我心內講：來ah，我用歡喜試你，你thang享受快樂，看ah，這也是空虛” (2:1)。 Tī chia hō͘咱連想著唐朝大詩人李白所做ê詩”舉杯消愁愁更愁，”意思是lim酒boē會/能解除人ê憂愁，反轉 hō͘人加添憂愁。 Koh詩人杜牧，伊也bat盡力追求酒色ê快樂，結果boē-thang得著幸福，對伊所做ê詩就知，幸福，對伊所做ê詩就知，幸福，對伊所做ê詩就知，
“樂托江湖帶酒行，楚腰纖細掌中輕，
十年一覺揚州夢，贏得青樓薄倖名。”
Koh希臘國賢人 ê一個ソロン(Solon) ê思想也是看快樂若過頭會苦痛，傳道ê 著者 beh tuì 享樂來得著幸福boē-thang得著，就koh tuì別方面來chhē幸福。
(未完)