活命ê火把
Oah-miā ê Hé-pé
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 無lo̍h名 |
| 卷期 | 台灣教會公報 |
| 卷期 | 第987號 |
| 日期 | 1966/8 |
| 頁數 | 15 |
白話字（原文數位化）
Oah-miā ê Hé-pé
Teng En̂g-lîm
1966.08.01 P.15-16
“Khoàⁿ ah, Chhì-phè hō͘ hé sio, chhì-phè iā bô to̍h-khì” (Chhut 3:2).
Kuí nî chêng, goá lâi C kàu-hoē bô kú, tuì Khó͘ Tiúⁿ-ló thiaⁿ tio̍h chi̍t ê siau-sit:
“Pún toē-hng ū chi̍t keng kang-chhiúⁿ ê chhiúⁿ-tiúⁿ, sī chi̍t ê hó-gia̍h lâng, khó-sioh i ū chi̍t ê cha-bó͘-kiáⁿ hoān tio̍h Siáu-jî bâ-pì chèng（小兒痲痺症）, ài beh chhiáⁿ chi̍t ê ka-têng kàu-su, thāi-gū muí ge̍h 1500 kho͘. Ū chin-choē lâng khì èng-teng; nā-sī lóng boē ha̍h chiah ê aiâu-kiāⁿ: Bat im-ga̍k, bûn-ha̍k kap Eng-bûn; iā im-ga̍k tio̍h oē hiáu siaⁿ-ga̍k kap toâⁿ kǹg-khîm chiah oē ēng-tit.”
Goá thiaⁿ liáu, tī sim-lāi ná chhin-chhiūⁿ ū chi̍t ê siaⁿ teh pek goá tio̍h khì èng-teng, Siōng-tè hō͘ goá ū cit ê un-sù, goá m̄-thang bô chīn só͘ oē ê lâi ho̍k-bū lâng; hô-hòng tuì-hong sī chi̍t ê chân-khoat khó-lîn ê lú-chú, koh-khah su-iàu goá ê pang-bâng. Tī chit khoán sù-bēng hā, goá lóng bô teh siūⁿ hit ê iu-hō͘（優厚）ê thāi-gū.
Ū chi̍t àm chia̍h-pn̄g pá, iok-lio̍k 8 tiám cheng, goá chún-pī hó-sè lâi kàu chit ê hó-gia̍h lâng ê chhù. Sī chi̍t tòng chin suí ê iûⁿ-pâng, thâu-chêng ê tiâⁿ chhin-chhiūⁿ sió kong-hn̂g, chai chin-choē hoe-chháu; tī pún-toē goá bô koh khoàⁿ-tio̍h koh-khah hó ê chhù lah. Goá chhi̍h tiān-lêng, bô kú chi̍t ê lú-pī chhut-lâi khui-mn̂g, goá the̍h chi̍t tiuⁿ bêng-phìn hō͘ i, koh soat-bêng lâi-ì, i kiò goá ji̍p lâi lâng-kheh-thiaⁿ chē. Si̍t-chāi sī chi̍t keng toā koh suí ê kheh-thiaⁿ; ū kǹg-khîm, tiān-oē kap chin kè-ta̍t ê gē-su̍t tiau-khek, chng-thāⁿ hui-siông ko-ngá, tuì chiah ê pò͘-tì thang khoàⁿ chhut chú-lâng sī siong-tong ê hó-gia̍h. Goá tú-tú koan-sióng kàu ji̍p sîn ê sî, chi̍t ê iok 5,6 cha̍p hè cheng-sîn chin pá-moá ê sîn-sū the̍h goá ê bêng-phìⁿ chhut-lâi.
“Lí sī Ông Sian-siⁿ?” i chin kheh-khì kāu goá ak-chhiú, chhiáⁿ goá chē, koh kóng, “Goá sìⁿ N̂g, sió-miâ Khek-sêng（黃克成）, hoan-gêng lí kong-lîm.”
“N̂g Sian-siⁿ, lí teh bô-êng lâi chak-chō lí!”
“Boē! Boē! Ông Sian-siⁿ sī chit keng C kàu-hoē ê thoân-tō sian-siⁿ?”
“Sī! sī, N̂g Sian-siⁿ, chhiáⁿ to-to chí-kàu,” goá ti̍t-ti̍t tàm-thâu.
“Khí-kám, khí-kám, goá m̄-sī kàu-tô͘,” i chhiò-chhiò kóng.
“N̂g Sian-siⁿ sī chit keng Khek-sêng hoà-kang kang-chhiúⁿ（克成化工工廠）ê chhiúⁿ-tiúⁿ, thiaⁿ kóng kuì kong-si ê gia̍p-bū put-chí hoat-tián, toā-toā kiong-hí.”
“To-siā!” i chhiò-chhiò tàm-thâu.
“Thiaⁿ kóng N̂g Sian-siⁿ uī-tio̍h gia̍p-bū, tiâu-kang khì Bí-kok khó-chhat.”
“O͘h, m̄-sī tiâu-kang uī-tio̍h kong-si khì, sī in-uī nn̄g nî chêng siáu-lú hoān-tio̍h Bâ-pì chèng chin giâm-tiōng, chhē chin-choē i-seng bô pān-hoat chiah khì Bí-kok, koh goá ū chi̍t ê kiáⁿ tī Bí-kok teh tha̍k-chheh, sūn-soà khì kā i khoàⁿ-khoàⁿ leh, ia̍h chià tio̍h chit ê ki-hoē chham-koan hia ê kang-gia̍p.”
“Chin khó-lîn! Lēng chhian-kim hoān-tio̍h chit khoán pīⁿ-chèng.”
“Tio̍h, Ông Sian-siⁿ, lí sī beh lâi èng-teng siáu-lú ê ka-têng kàu-su, sī bô?”
“Sī, sī! Thiaⁿ kóng ū chin-choē lâng èng-teng?”
“Sī, chóng-sī in ê tiâu-kiāⁿ lóng boē hó-sè.
“Sī án-choáⁿ?”
“Ū ê sī sî-kan-siōng boē thang ta̍k ji̍t lâi; ū ê sī boē hiáu im-ga̍k; ū ê oē-hiáu ga̍k-lí kap siaⁿ-ga̍k, m̄-kú boē hiáu toâⁿ kǹg-khîm, só͘-í lóng boē thong-kè.”
“Goá kin-á-ji̍t sī uī-tio̍h chit ê sū chiah lâi, N̂g Sian-siⁿ, nā bô khì-hiâm, goá hoaⁿ-hí lâi kā lín ho̍k-bū.”
“Chin to-siā, nā-sī goá só͘ kóng chiah ê tiâu-kiāⁿ lí lóng bô būn-toê ho͘N3?”
“M̄-sī chin oē, put-kò tām-po̍h oē thang sèng-jīm chiah tio̍h.”
“Goá chai-iáⁿ lin kàu-hoē ê bo̍k-su sian-siⁿ ê ha̍k-būn lóng chin hó, te̍k-pia̍t tuì im-ga̍k hong-bīn. Taⁿ oē thang tit-tio̍h lí ê kong-lîm chí-tō sī goá ê êng-hēng.”
“To-siā, goá oē chīn só͘ oē ê lâi ho̍k-bū lēng chhian-kim, iā chhiáⁿ N̂g Sian-siⁿ í-āu to-to hia̍p-chō͘ pang-bâng.”
“Taⁿ goá tio̍h thiaⁿ lí ê ì-kiàn, koan-hē sî-kan ê to͘-ha̍p kap ge̍h-hōng chiah ê tiâu-kiāⁿ, chhiáⁿ lí kóng.”
“Koan-hē sî-kan, goá oē chin só͘ oē ta̍k ji̍t lâi.” Goá koh kóng, “Nā-sī goá ê ì-sù m̄-sī beh choè ka-têng kàu-su thàn-chîⁿ; goá goān-ì bô tiâu-kiāⁿ lâi thoè lēng-chhian-kim ho̍k-bū, só͘-í chîⁿ ê sū chhiáⁿ m̄-bián thê-khí.”
“Lí lâi choè goán ê lāu-su goá eng-kai tio̍h pò-tap lí.” N̂g Sian-siⁿ thêng chi̍t-sî-á kú teh siūⁿ, jiân-āu chiah kóng, “Goá chai-iáⁿ choè thoân-tō bo̍k-su ê lâng khah bô ài kóng chîn ê sū, án-ni hó, kì-jiân m̄ thê-khí, lán chiū mài kóng-khí, lí goá lóng thèng kî chū-iû.”
“án-ni, goá tiù āu lé-pài ê pài it khí, chèng-sek lâi siōng-khò, hó bô?”
“Taⁿ goá tio̍h kài-siāu siáu-lú hō͘ lí se̍k-sāi.” N̂g Sian-siⁿ suî-sî chhi̍h tī i sin-piⁿ ê tiān-lêng, chi̍t ê lú-pī chhut-lâi. I tuì lú-pī kóng, “Khì sak sió-chiá chhut-lâi, kā i kóng i ê lāu-su lâi lah.” Lú-pī ji̍p-khì, N̂g Sian-siⁿ koh kā goá kóng, “Goá chí-ū nn̄g ê kiáⁿ, toā ê sī ta-po͘ ê, hiān-chāi tī Bí-kok ê Chicago Tāi-ha̍k teh tha̍k Kang-têng-hē, iáu nn̄g nî chiah oē pit-gia̍p; chit ê siáu-lú miâ kiò Ná-ná, sī goá î-it ê cha-bó͘-kiáⁿ, goá hui-siông thiàⁿ i. I ê ha̍k-gia̍p iā chin hó, bô phah-sǹg hoān-tio̍h chit khoán pīⁿ, hō͘ goán choân-ke siū-tio̍h chin toā ê táⁿ-kek. I ê lāu-bú koh-khah siong-sim, tì-kàu tī Bí-kok ê sî iā phoà-pīⁿ tó tī pīⁿ-īⁿ, hiān-chāi iáu tiàm tī New York the ji̍p-īⁿ, goá ê kiáⁿ tī hia teh chiàu-kò͘ i, saⁿ ji̍t chêng ū siá phoe tńg-lâi kóng ū khah hó lah. Taⁿ goá uī-tio̍h bô beh hō͘ Ná-ná siⁿ iàm-sè pi-koan, ióng-kám oa̍h--lo̍h-khì, chiah koat-tēng beh chhiáⁿ chi̍t uī ka-têng kàu-su thang kap i choè-phoān, iā kè-sio̍k i ê ha̍k-gia̍p. Taⁿ lí lâi chin hó, ǹg-bāng tuì lí ê chí-tō oē tit kái-piàn i ê pi-koan.” Kóng kàu chia, Na-ná í-keng hō͘ lú-pī sak lâi kheh-thiaⁿ.
Goá ê thian ah! Goá khoàⁿ chi̍t-ē hiám-hiám hoah chhut-lâi. Sī chi̍t ê 20 hè chó-iū hui-siông suí ê siù-lú; sui-jiân bô hoà-chong, ba̍k-chiu kap bīn piáu-hiān chin iu-siong, chóng-sī bīn-hêng kap sin-chhâi bô-lūn hō͘ sím-mi̍h lâng khoàⁿ-tio̍h, lóng ài ti̍t-ti̍t kā khoàⁿ. Goá soà gāng-gāng, thó͘-khuì Siōng-tè uî-hô hiah chân-jím, hō͘ chit khoán lú-chú hoān-tio̍h chit hō pīⁿ, it-seng tio̍h chē tiàm lûn-í（輪椅）nih.
N̂g Sian-siⁿ khoàⁿ-tio̍h i ê cha-bó͘ kiáⁿ chhut-lâi, kiâⁿ oá i ê sin-khu-piⁿ, àⁿ-thâu chim i ê thâu-hia̍h, jiân-āu kia̍h thâu tuì goá kóng:
“Chit ê sī siáu-lú Ná-ná,” chiap lo̍h-khì kā Ná-ná kóng, “Chit uī sī Ông Sian-siⁿ, lí ê lāu-su, i beh kap lí choè-phoāⁿ, lí tio̍h hó-hó thiaⁿ i ê oē.”
“Ông Sian-siⁿ lí hó,” i tuì goá tàm chi̍t-ē thâu, chhuì lō͘-chhut chi̍t-sî-á chhiò-iông.
“N̂g Sió-chiá, ǹg-bāng oē hō͘ lí khoài-lo̍k,” goá iā kèng-lé hoê-tap.
“Kiò i Ná-ná chiū hó,” N̂g Sian-siⁿ chhiò-chhiò kóng.
“In-uī sî-kan bô chá, goá tio̍h sit-lé tńg-lâi khì. āu lé-pài pài it chá-khí goá chiah lâi.”
“Ông Sian-siⁿ, í-āu lán sī chi̍t ke ê lâng, só͘-í lóng m̄-bián khu-sok, thang suî-ì chhut-ji̍p.” N̂g Sian-siⁿ ná kóng ná sàng goá chhut-lâi.
“Lāu-su chài-chián!” Ná-ná iā kā goá sî-pia̍t.
“Cahì-chián!”
X X X X X X
Goá bô sū-sian tuì kàu-hoē tióng-chip kóng; hô-pit tio̍h teng-kiû in ê ì-kiàn. Goá khoàⁿ che chiū-sī thoân hok-im, m̄-sī teh choè ka-têng kàu-su, nā ha̍p Siōng-tè ê chí-ì, uī sím-mi̍h sū-sū tio̍h hō͘ in thong-kè. Goá lé-pài-ji̍t chiong chit chân sū pò-kò hō͘ chèng-hoē-iú chai-iáⁿ, chhiáⁿ in uī-tio̍h chit ê sū kî-tó. Bô phah-sǹg, ū kuí ê lāu tióng-chip piáu-sī hoán-tuì kóng, thoân-tō lâng m̄-thang án-ni choè, kàu-hoē kò͘ khah hó-leh chiū hó. Goá chhiò-chhiò tuì in kóng,
“Kàu-hoē m̄-sī bió-ú; goá iā m̄-sī biō-kong.”
(Thāi-sio̍k)
漢羅（Ùi原文改寫）
活命ê火把
“看ah，刺phè hō͘火燒，刺phè也無to̍h--去” (出3:2)。
幾年前，我來C教會無久， tuì 許長老聽著一個消息:
“本地方有一間工廠ê廠長，是一個好額人，可惜伊有一個查某囝患著小兒麻痺症（小兒痲痺症）， ài beh請一個家庭教師， 待遇每月1500箍。有真濟人去應徵；若是攏boē合chiah-ê條件: Bat音樂，文學kap英文；也音樂tio̍h會曉聲樂 kap彈鋼琴chiah會用得。”
我聽了， tī心內ná親像有一個聲teh逼我tio̍h去應徵，上帝hō͘我有這ê恩賜，我m̄-thang無盡所會ê來服務人；何況對方是一個殘缺可憐ê女子， koh-khah需要我ê幫忙。 Tī 這款使命下，我攏無teh想hit-ê 優厚（優厚）ê 待遇。
有一暗食飯飽，約略8點鐘，我準備好勢來到這個好額人ê厝。是一棟真suí ê洋房，頭前ê埕親像小公園，栽真濟花草； tī本地我無koh看著koh-khah好ê厝lah。我chhi̍h電鈴，無久一個女婢出來開門，我the̍h一張名片hō͘伊， koh說明來歷，伊叫我入來人客廳坐。實在是一間大koh suí ê客廳；有鋼琴，電話kap真價值ê藝術雕刻，裝飾非常高雅， tuì chiah-ê布置thang看出主人是相當ê好額。我tú-tú觀賞到入神ê時，一個約五六十歲精神真飽滿ê紳士the̍h我ê名片出來。
“你是王先生？”伊真客氣kā我握手，請我坐， koh講：”我姓黃，小名克成（黃克成），歡迎你光臨。”
“黃先生，你teh無閒來chak-chō你！”
“Boē！ Boē！ 王先生是這間C教會ê傳道先生？”
“是！是， 黃先生，請多多指教，”我直直tàm頭。
“豈敢，豈敢，我m̄是教徒，”伊笑笑講。
“黃先生是這間克成化工工廠（克成化工工廠）ê廠長，聽講貴公司ê業務不止發展?大大恭喜。”
“多謝！”伊笑笑tàm頭。
“聽講黃先生為著業務， tiâu工去美國考察。”
“O͘h， m̄是tiâu工為著公司去，是因為兩年前小女患著麻痺症真嚴重， chhē真濟醫生無辦法chiah去美國， koh我有一個囝tī美國teh讀冊，順續去kā伊看看leh，亦chià著這個機會參觀hia ê工業。”
“真可憐！令千金患著這款病症。”
“Tio̍h，王先生，你是beh來應徵小女ê家庭教師，是無？”
“是，是！聽講有真濟人應徵？”
“是，總是in ê條件攏boē好勢。
“是按怎？”
“有ê是時間上boē-thang 逐日來；有ê是boē曉音樂；有ê會曉樂理kap聲樂， m̄-kú boē曉彈鋼琴，所以攏boē通過。”
“我今仔日是為著這個事chiah來， 黃先生，若無棄嫌，我歡喜來kā恁服務。”
“真多謝，若是我所講chiah-ê條件你攏無問題ho͘N3？”
“M̄是真會，不過淡薄會thang勝任chiah tio̍h。”
“我知影恁教會ê牧師先生ê學問攏真好，特別對音樂方面。 Taⁿ 會 thang得著你ê 光臨指導是我ê 榮幸。”
“多謝，我會盡所會ê來服務令千金，也請黃先生以後多多協助幫忙。”
“Taⁿ我tio̍h聽你ê意見，關係時間ê 都合kap月奉chiah-ê條件，請你講。”
“關係時間，我會真所會逐日來。”我koh講：”若是我ê意思m̄是beh做家庭教師趁錢；我願意無條件來替令千金服務，所以錢ê事請m̄免提起。”
“你來做阮ê老師我應該tio̍h報答你。” 黃先生停一時仔久teh想，然後chiah講：”我知影做傳道牧師ê人khah無愛講錢ê事， án-ni好，既然m̄提起，咱就mài講起，你我攏thèng kî自由。”
“án-ni，我tuì後禮拜ê拜一起，正式來上課，好無？”
“Taⁿ我tio̍h介紹小女hō͘你熟似。” 黃先生隨時chhi̍h tī伊身邊ê電鈴，一個女婢出來。伊對女婢講：”去sak小姐出來， kā伊講伊ê老師來lah。”女婢入去， 黃先生koh kā我講：”我只有兩個囝，大ê是ta-po͘ ê，現在tī美國ê Chicago大學teh讀工程系， iáu兩年chiah會畢業； 這個小女名叫Ná-ná，是我唯一ê查某囝，我非常疼伊。伊ê學業也真好，無拍算患著這款病， hō͘阮全家受著真大ê打擊。伊ê老母koh-khah傷心，致到tī美國ê時也破病倒tī病院，現在iáu tiàm tī New York teh入院，我ê 囝 tī hia teh照顧伊，三日前有寫批轉來講有khah好lah。 Taⁿ我為著無beh hō͘ Ná-ná 生厭世悲觀，勇敢活落去， chiah決定beh請一位家庭教師thang kap伊做伴，也繼續伊ê 學業。 Taⁿ你來真好， 向望對你ê指導會得改變伊ê 悲觀。”講到chia， Na-ná已經hō͘女婢sak來客廳。
我ê 天啊！我看一下險險喊出來。是一個20歲左右非常suí ê少女；雖然無化妝，目睭kap面表現真憂傷，總是面型kap身材無論hō͘甚麼人看著，攏ài直直kā看。我soà gāng-gāng，吐氣上帝為何hiah殘忍， hō͘ 這款女子患著這號病，一生tio̍h坐tiàm 輪椅（輪椅）nih。
黃先生看著伊ê查某囝出來，行倚伊ê身軀邊， àⁿ頭chim伊ê頭額，然後kia̍h頭對我講:
“這個是小女Ná-ná，” 接落去kā Ná-ná講：”這位是王先生，你ê老師，伊beh kap你做伴，你tio̍h好好聽伊ê話。”
“王先生你好，”伊對我tàm一下頭，嘴露出一時仔笑容。
“黃小姐， 向望會hō͘你快樂，”我也敬禮回答。
“叫伊Ná-ná就好，” 黃先生笑笑講。
“因為時間無早，我tio̍h 失禮轉來去。後禮拜拜一早起我chiah來。”
“王先生，以後咱是一家ê人，所以攏m̄免拘束， thang隨意出入。” 黃先生ná講ná送我出來。
“老師再見！” Ná-ná也kā我辭別。
“再見！”
我無事先對教會長執講；何必tio̍h 徵求in ê意見。我看這就是傳福音， m̄是teh做家庭教師，若合上帝ê旨意，為甚麼事事tio̍h hō͘ in通過。我禮拜日將這層事報告hō͘眾會友知影，請in為著這個事祈禱。無拍算，有幾個老長執表示反對講：傳道人m̄-thang án-ni做，教會顧khah好leh就好。我笑笑對in講，
“教會m̄是廟宇；我也m̄是廟公。”
（待續）