故事：黃金ê鳥

KÒ͘-SŪ: N̂g-kim ê chiáu

文獻資訊

項目	資料
作者	拾穗生
卷期	台灣教會公報
卷期	第988號
日期	1966/8
頁數	1

白話字（原文數位化）

KÒ͘-SŪ: N̂g-kim ê chiáu

拾穗生

1966.08.15 Khioh Be̍h-suī第21期 P.1-4

Kó͘-chá chi̍t ê hông-tè, ông-kiong ê āu-piah ū chin suí ê hoe-hn̂g, tiâⁿ-nih ū chi̍t châng phōng-kó chhiū, só͘ siⁿ ê phōng kó sī n̂g-kim, kàu sêng-se̍k (Toā lia̍p) chiū kè sǹg. Keh chá-khí chiū kiám chi̍t lia̍p, ū lâng chiong chit ê tāi-chì kā hông-tè kóng, hông-tè hoan-hù ta̍k mî tio̍h phài-lâng tiàm chhiū-kha kò͘.

Hông-tè ū 3 ê hāu-siⁿ, hông-tè kiò toā hāu-siⁿ khì kò͘, kàu poàⁿ-mî chin ài khùn, bô khùn tòng boē tiâu, keh chá-khí kā sǹg, iū-koh kiám chi̍t lia̍p. Tē 2 àm, kiò tē 2 ê khì kò͘, bô hoat-tō͘, sî-cheng kóng 12 ē, iû-goân sī khùn-khì, thiⁿ-kng iū-koh kiám chi̍t lia̍p. Chit pái lûn kàu tē 3 ê, chóng-sī hông-tè bô sìn-iōng i, siūⁿ kóng oē pí i nn̄g ê hiaⁿ-ko khah sit-pāi (hāi), chóng-sī hō͘ i chhì-khoàⁿ. Tē 3 ê chiū tó tiàm chhiū-kha, ba̍k-chiu kim-kim tìⁿ m̄ hō͘ i khùn. Tân 12 tiám ê sî, thiaⁿ-kìⁿ khong-tiong ū sà-sà-kiò ê siaⁿ, ge̍h kng-kng, ū khoàⁿ tio̍h chi̍t chiah chiáu-á pe--lâi hioh tī hit châng chhiū. Tú-á teh kā phōng-kó ê sî-chūn, siàu-liân lâng chìⁿ chiū siā-khì, chiáu chiū pe cháu, m̄-kú chìⁿ siā tio̍h chiáu á si̍t, lak chi̍t ki n̂g-kim ê chiáu-mn̂g lo̍h-lâi, siàu-liân lâng chiong hit ki chiáu-mn̂g khioh khí-lâi. Keh chá-khí the̍h khì kìⁿ hông-tè, chiong cha-mî só͘ khoàⁿ-kìⁿ ê tāi-chì kā kóng, hông-tè chiū kiò lâng lâi chham-siông, bô-lūn sím-mi̍h lâng to kóng chit ki chiáu-mn̂g ū choân-kok ê kè-ta̍t, nā kah hiah-nih ū kè-ta̍t, kan-ta chi̍t ki mā bô lō͘-ēng, goá ài hit chiah chiáu kui chiah lian8--lâi, bô-lūn cháiⁿ-iūⁿ, goá ài tit-tio̍h hit chiah chiáu. Tióng-lâm chiū chhut-khì, siūⁿ kóng i chin gâu, oē thang tit-tio̍h hit chiah n̂g-kim ê chiáu. Kiâⁿ kàu chhiū-nâ ê bé-liu, khoàⁿ tio̍h chi̍t chiah Hô͘-li tī hia teh kiâⁿ, chhèng kia̍h khí-lâi, chiū beh kā phah, hô͘-lî toā siaⁿ âu-kiò, m̄-thang kā goá phah, lí nā bô kā goá phah, goá beh pò lí chit hāng hó tāi-chì, lí sī beh lâi chhe n̂g-kim chiáu, kin-mî kàu ū chi̍t ê chng-siā, chng-siā ê lāi-bīn nn̄g keng lú-koán sio-tuì, chi̍t keng hé tiám chin kng, lāi-bīn chin lāu-jia̍t, chóng-sī lí m̄-thang hioh hit keng. Koh chit keng, khoàⁿ tio̍h chin hā-téng, lí tio̍h ji̍p-khì tiàm hit keng, ông-chú siūⁿ kóng hiah ê bô ì bô-sù, he ná ū sím-mi̍h hó tāi-chì, chhèng chiū kā phah khì, phah bô tio̍h, hô͘-lî chiū cháu tuì chhiū-nâ-lāi ji̍p-khì, ông-chú tuì hia ti̍t-ti̍t kiâⁿ khì.

Ji̍t àm, kàu hit nn̄g keng lú-koán, chi̍t keng chhiùⁿ-koa thiàu-bú, chin lāu-jia̍t; chi̍t keng chēng chauh-chauh, ông-chú chiū siūⁿ, hit keng hiah suí hiah nāu-jia̍t m̄ toà, lâi toà chit keng m̄ chiâⁿ mi̍h--ê, goá ná hiah gōng. Chiū ji̍p-khì hit keng lāu-jia̍t ê só͘-chāi, tiàm hia lim-chiú chhiùⁿ-koa. Chiáu-á ê sū, lāu-pē ê sū, í-ki̍p hó ê kà-sī lóng boē kì-tit, sî-kan ti̍t-ti̍t kè-khì, tióng-lâm lóng bô tò-lâi. Tē 2 ê chiū chhut-khì chhē n̂g-kim chiáu, chhù-lâm kap tióng-lâm sio-siāng tú-tio̍h hit chiah hô͘-lî, pò i hó siau-sit. Chhù-lâm bô beh thiaⁿ, kàu nn̄g keng lú-koán ê só͘-chāi, chi̍t keng lāi-bīn hoā-hoā-kiò, ū chin sim-sek, iā ū chin hó-chhiò, in hiaⁿ-ko khiā tī thang-á teh kiò, chhù-lâm kiâⁿ boē khui kha, chiū ji̍p-khì; tiàm hia chia̍h, hia lim; chi̍t ji̍t kè chi̍t ji̍t. Keng-kè chi̍t toāⁿ ê sî-kan, soah bé ê hông-chú chiū siūⁿ beh chhut-goā, khoàⁿ oē thang tit-tio̍h hó cho-gū boē, lāu-pē bô chàn-sêng. Lāu-pē kóng: Lí bô lō͘-ēng, beh chhē n̂g-kim chiáu, lí pì lí ê hiaⁿ-ko khah ham-bān, nā tú-tio̍h guî-hiám ê sū, á-sī kiâⁿ bê-lō͘ hit tia̍p beh cháiⁿ-iūⁿ? Ông-chú tek-khak ài khì, kiò in lāu-pē tio̍h hō͘ i khì khoàⁿ-māi leh! lāu-pē chiū cháu i khì. Kàu tī chhiū-nâ ê ji̍p-kháu hia, hit chiah hô͘-lî koh oá-lāi, hô͘-lî kiò ông-chú m̄-thang hāi i, koh chiàu hiah ê hó tāi-chì kā i kóng. Chit ê chheng-liân sī sim-koaⁿ chin suí ê lâng, hô͘-lî hiaⁿ, chhiáⁿ lí an-sim, goá bô beh kāng lí. Hô-lî kóng, Nā án-ni, lí tio̍h khah kín khì, lí chē tiàm goá ê bé-nih. Ông-chú chē lo̍h-khì, hô͘-lî suî-sî cháu, lō͘ bô koán sī hó á-sī bái, hô͘-lî ti̍t-ti̍t thiàu-khì kàu hit ê chng-siā, siàu-liân lâng chiū lo̍h-lâi, thiaⁿ hô͘-lî ê kéng-kò, ba̍k-chiu bô khoàⁿ pa̍t-uī ti̍t-ti̍t ji̍p-khì hit keng bái-bái ê lú-koán hioh. Keh chá-khí chhut-khì, koh tú-tio̍h hit chiah hô͘-lî, goá koh kā lí kóng, bô-lūn kàu tó-uī tio̍h ti̍t-ti̍t khì, lō͘-bé oē kàu chi̍t ê siâⁿ, siâⁿ ê thâu-chêng ū chin-choē peng tó tī hia khùn, chóng-sī bô iàu-kín, lí tuì hit tiong-kan ti̍t-ti̍t kiâⁿ ji̍p-khì. Siâⁿ-lāi ū chin-choē keng chhù, choè lí kiâⁿ kè kàu siōng lō͘-bé keng, n̂g-kim ê chiáu-á tī chhâ ê chiáu láng-á, tiàu tī hit lāi-bīn, kap i lia̍h-pâi ū chi̍t ê kim ê chiáu láng-á, khang-khang, lí m̄-thang chiong hit chiah n̂g-kim ê chiáu-á tuì hit kha bái-bái ê chiáu láng-á, lia̍h poâⁿ-kè hit kha kim-sih-sih n̂g-kim ê chiáu láng-á, tio̍h oē kì-ti̍t, nā bô, lí oē tú-tio̍h chin chhiⁿ-chhám ê sū. Kóng án-ni, i ê bé koh sê--lo̍h-lâi, kiò ông-chú koh khì chē, lō͘ bô-lūn cháiⁿ-iūⁿ, i ti̍t-ti̍t cháu--khì. Kàu siâⁿ piⁿ-á chin-chiàⁿ chiàu hô͘-lî só͘ kóng, kàu chhâ ê chiáu-láng toé n̂g-kim ê chiáu ê chhù-lāi, kap i tiàu choè-hoé ū chi̍t kha n̂g-kim ê chiáu-láng, koh ū n̂g-kim ê phōng-kó 3 lia̍p tī chhù-lāu kō-kō-lìn. Ông-chú khoàⁿ tio̍h án-ni, chiah suí-ê chiáu-á toé tiàm hiah bái ê chiáu-láng, chin bô sù-phoè, chiáu láng-á mn̂g chiū kā khui, lia̍h kè lâi n̂g-kim ê chiáu láng-á-nih, chiáu-á suî-sî háu chin toā siaⁿ, hō͘ lâng ê hī-kang ki-ki-kiò, peng-á lóng chhíⁿ khí-lâi, cháu ji̍p lāi-bīn khoàⁿ, chiong ông-chú lia̍h khì koaiⁿ kaⁿ. Keh chá-khí thoa khì hoat-têng sím-phoàⁿ, i chiàu si̍t kóng, soan-kò sí-hêng. Ông chhut chi̍t ê tiâu-kiāⁿ,=chit ê siàu-liân lâng nā chhoā chi̍t chiah cháu pí hong khah kín ê n̂g-kim bé lâi, lí chiū bián sí, koh chiong n̂g-kim ê chiáu choè lé-mi̍h sàng lí. Ông-chú chhut-khì, chhoán chi̍t ê toā-khuì, taⁿ m̄-chai beh khì tó-uī chhē chi̍t chiah n̂g-kim bé. Teh siūⁿ bô lō͘ ê sî-chūn, hut-jiân-kan hit chiah se̍k-sāi ê hô͘-lî lâi tī lō͘-piⁿ, kā i kóng, Lí to m̄ thiaⁿ goá ê chhuì, chiah oē tú-tio̍h án-ni, chóng-sī taⁿ bián hoân-ló, goá oē kā lí siat-hoat, goá beh kā lí kóng, án-choáⁿ chiah oē kàu n̂g-kim bé ê só͘-chāi. Tuì chia koh ti̍t-ti̍t khì kàu ū chi̍t ê siâⁿ, bé tī hit siâⁿ-lāi ê bé-tiâu. Bé-tiâu ê thâu-chêng, chhī bé ê tī hia teh khùn, ta̍k ê khùn kàu teh hoân, lí ûn-ûn sī chiong bé kā khan chhut-lâi, chi̍t hāng bô chù-ì boē ēng-tit ê, chiū-sī tio̍h koà hit ê chhâ kap phê chin chho͘-ló͘ ê bé-oaⁿ, tī piⁿ-á ū tiàu chi̍t ê n̂g-kim ê, m̄-thang boē kì-tit, nā bô oē koh tú-tio̍h chin chhiⁿ-chhám ê sū. Hô͘-lî koh chhun i ê bé chhut-lâi, ông-chú chiū khì chē, bô-lūn sím-mi̍h khoán, cháu kàu hong chhe tio̍h hô͘-lî ê mn̂g hiu-hiu-kiò, chin-chiàⁿ chiàu hô͘-lî só͘ kóng án-ni. Ông-chú chiū ji̍p-khì n̂g-kim bé ê bé-tiâu lāi, siūⁿ beh kā koà hit ê chhó͘-ló͘ ê bé-oaⁿ, chit chiah bé tio̍h koà hit hù siōng-téng ê bé-oaⁿ chiah ū ha̍p-sek, nā bô bô chhái. I án-ni siūⁿ, n̂g-kim ê bé-oaⁿ oá tio̍h hit chiah bé ê sî, bé toā siaⁿ háu kàu ki-ki-kiò, chhī bé ê lâng lóng chhíⁿ, chiong chit ê chheng-liân lia̍h khì koaiⁿ tiàm kaⁿ-lāi. Keh chá-khí sím-phoàⁿ soan-kò sí-hêng, m̄-kú nā-sī oē thang chiong n̂g-kim siâⁿ hông-tè ê suí(cha-bó͘-kiáⁿ) ông-lú chhoā lâi, chiū bián sí, koh chit chiah n̂g-kim bé beh sàng i, hông-tè kap i iok-sok.

Chit ê chheng-liân tàm-chì tàm-chì kiâⁿ chhut-khì, chin ka-chài, koh bô joā-kú khoàⁿ tio̍h chit chiah tiong-gī ê hô͘-lî, i kóng, Lí ka-kī chio lâi ê chai-ē goá bô hoat-tō͘, chóng-sī lí sī chin thang khó-lîn ê lâng, koh chi̍t pái pang-chān lí ê khùn-lân. N̂g-kim siâⁿ tuì chit tiâu lō͘ khì, ji̍t-thâu àm chiū oē kàu, kiⁿ chhim sì-uî tiām-chēng ê sî-chūn, ông ê suí cha-bó͘-kiáⁿ oē khì e̍k-keng soé e̍k, lo̍h-khì soé e̍k ê sî, lí kā i chim chi̍t-ē, ông-lú chiū oē thiaⁿ lí ê chhuì, lí chiū oē thang chhoā i chhut-lâi. Lí beh chhoā i chhut-lâi ê sî, m̄-thang hō͘ i khì kap i ê pē-bú saⁿ-sî, nā án-ni, lí oē tú-tio̍h chhiⁿ-chhám. Kóng kàu chia, i ê bé chiū sê-lo̍h-lâi hō͘ ông-chú chē, peh khí-kha chiū cháu, cháu chin kín, hong hiu-hiu-háu, liâm-piⁿ kàu n̂g-kim ê siâⁿ. Ông-chú tán kàu poàⁿ-mî, chháu-ba̍k lóng khùn tiām-chēng, chin suí ê ông-lú chhut-lâi beh khì e̍k-keng soé e̍k, ông-chú chiū cháu oá-khì kā chim. Ông-lú kā ông-chú kóng, beh kap i saⁿ-kap khì, beh khì ê í-chêng ài kap sī-toā-lâng sio-sî. Ông-chú m̄-khéng, lâu ba̍k-sái ti̍t-tit5 ko͘-chiâⁿ, ông-chú lóng m̄, háu, tó tiàm ông-chú ê kha-ē, ông-chú put-jím sim chiū ín--i. Ông-lú ji̍p-khì in lāu-pē ê khùn-pâng, in lāu-pē tú-hó ba̍k-chiu thí-khui, siâⁿ-lāi ê lâng lóng peh khí-lâi, chiong hit ê chheng-liân lia̍h khì koaiⁿ kaⁿ. Keh thiⁿ-kng, hông-tè tuì chit ê ông-chú kóng: Lí bô sìⁿ-miā.

Chóng-sī goá thang-á ê thâu-chêng ū soaⁿ cha̍h-teh, boē tàng khoàⁿ kè hit pêng, lí nā oē thang chiong hit ê soaⁿ soà cháu, chiah sià lí bián sí. Chóng-sī hān lí 8 ji̍t lāi, 8 ji̍t lāi nā oē hó, goá ê cha-bó͘-kiáⁿ choè siúⁿ-phín sàng lí. I chiū koáⁿ-kín tāng-kang ku̍t thô͘, chhia thô͘; piàⁿ 7 ji̍t kú chiah ó͘ chi̍t khang-á nā-tiāⁿ, ū ó͘ kah ná bô ó͘, chin loé-chì soà choa̍t-bāng. Kàu tē 7 ji̍t ê àm-sî, hô͘-lî tiām-tiām-á sô--lâi, kā i kóng, Lí chin hō͘ lâng boē khó-lîn tit, taⁿ bô iàu-kín, lí khì khùn, chiah ê khang-khè goá thoè lí choè. Kàu thiⁿ-kng, ông-chú ba̍k-chiu peh khui, khoàⁿ tuì thang-á chhut-khì, hit ê soaⁿ liân iáⁿ to bô khoàⁿ-kìⁿ. Chheng-liân chin hoaⁿ-hí, koáⁿ-kin cháu khì kìⁿ hông-tè, kóng khang-khè lóng choè hó lah! Hông-tè bô-lūn hó á m̄-hó, chí-ū siú iok-sok, bô chiong ông-lú kè hō͘ i boē ēng-tit. Nn̄g lâng sio-chhoā chiū chhut-khì, bô joā-kú hit chiah hô͘-lî lâi lah, chin hó ê mi̍h taⁿ ji̍p-chhiú lah. N̂g-kim siâⁿ ê ông-lú, tio̍h ài kah n̂g-kim ê bé chiah ha̍p-sek, hô͘-lî án-ni kóng. Chheng-liân mn̄g, Tio̍h án-choáⁿ chiah oē tit-tio̍h n̂g-kim ê bé? Hô͘-lî kóng, Goá kà lí, chhoā chit ê chin suí ê ông-lú khì n̂g-kim siâⁿ kìⁿ hông-tè, hông-tè oē chin hoaⁿ-hí, lí tio̍h kā i thó hit chiah n̂g-kim bé, ke-lāi ê lâng chiū oē khan kàu lí ê bīn-chêng, lí tio̍h suî-sî peh khì khiâ. Beh lī-khui ê sî, chi̍t-ê chi̍t-ê kap in khan chhiú, choè-āu kàu ông-lú kap i ak-chhiú, sūn-soà khan khí-lâi bé-téng chē, tio̍h koáⁿ-kín cháu, in-uī chit chiah bé cháu pí hong koh-khah kín, bô lâng ji̍p oē tio̍h.

Taⁿ bān sū lóng hó liáu-liáu, ông-chú tit-tio̍h chi̍t ê chin suí ê ông-hui, koh ū n̂g-kim bé thang khiâ. Hô͘-lî tè tiàm bé-āu teh kiâⁿ, kóng. Goá pang-chān lí lâi lia̍h n̂g-kim chiáu, lí nā kàu n̂g-kim siâⁿ piⁿ, hō͘ ông-hui lo̍h-lâi, goá chhoā ông-hui lâi-khì bih, lí khiâ chit chiah n̂g-kim bé ji̍p-khì siâⁿ-lāi khui-khoah ê só͘-chāi, siâⁿ-lāi ê lâng tāi-ke khoàⁿ tio̍h oē chin hoaⁿ-hí, oē the̍h n̂g-kim chiáu chhut-lâi, lí nā koāⁿ tio̍h chiáu láng-á tio̍h koáⁿ-kín lâi goá chia chhoā ông-hui khì, kè-e̍k lóng hó-sè. Ông-chú beh tò-khì kò͘-hiong ê sî, hô͘-lî kóng, Goá pang-chān lí, beh ēng sím-mi̍h lé-mi̍h lâi hō͘ goá? Chheng-liân lâng mn̄g, Lí ài sím-mi̍h? Hô͘-lî kóng, Lán nā ji̍p-lâi kàu chhiū-nâ-lāi, lí ēng chhèng kā goá phah sí, goá ê thâu-khak kap 4 ki kha lóng kā goá chām khí-lâi. Chheng-liân kóng, Hit khoán lé-mi̍h goá choè boē kàu. Hô͘-lî kóng, Lí nā m̄, goá bô kap lí lī-khui boē ēng-tit, bē lī-khui í-cêng, ū nn̄g kiāⁿ sū ài kā lí kóng, lí tio̍h chin chù-ì.

1. M̄-thang boé hoān-lân tiàu sí ê bah.

2. M̄-thang chē tiàm chuí-khut piⁿ.

Kóng liáu chiū cháu khì.

Chheng-liân kóng, Chin kî-koài ê cheng-siⁿ, siūⁿ kap lâng bô sio-siāng ê sū.

Hoān-lâng tiàu sí ê bah sím-mi̍h lâng beh boé, chē tiàm chuí-khut piⁿ, liân teh siūⁿ mā bô. Ông-chú kap chin suí ê ông-hui saⁿ-kap chē tiàm bé-téng ti̍t-ti̍t khì. Tú-tú keng-kè in nn̄g ê hiaⁿ-ko tiàm ê hiuⁿ-siā, chng-nih ê lâng tāi-ke chông-lâi chông-khì, hoā-hoā-kiò, chiū mn̄g, sī hoat-siⁿ sím-mi̍h tāi-chì? Kóng beh tiàu sí nn̄g ê lâng, kiâⁿ oá-khì khoàⁿ, chiū sī i nn̄g ê hiaⁿ-ko. Nn̄g ê hiaⁿ-ko choè pháiⁿ tāi-chì, só͘ ū ê mi̍h lóng khai liáu-liáu. Ông-chú mn̄g, Kiám bô sím-mi̍h hoat-tō͘ thang kā tháu-pàng? Lí nā chhut chîⁿ lâi sio̍k i ê seng-khu chiū oē, chiah-nih pháiⁿ ê lâng, lí beh chhut chîⁿ kā sio̍k mah? Chng-ni̍h ê lâng án-ni kóng, Ông-chú lóng bô siūⁿ sím-mi̍h, chiū chhut chîⁿ kā sio̍k hit nn̄g lâng. Nn̄g lâng ti̍t-tio̍h sià-bián, hiaⁿ-tī-á saⁿ-kap khí-sin, tāi-ke kiâⁿ ji̍p éng-pái tú-tio̍h hô͘-lî ê chhiū-nâ, chin chhiu-chhìn, chin sóng-khoài. Ji̍t-thâu ná iām chiū ná joa̍h, nn̄g ê hiaⁿ-ko chhiáⁿ lâi chuí-khut piⁿ hioh-khùn, chia̍h tiám-sim kiám m̄ hó? Tē 3 ê sió-tī kóng, án-ni tō hó, tāi-ke saⁿ-kap tiàm hia kóng-oē. Sió-tī lóng bô siūⁿ, chiū chē tiàm chuí-khut piⁿ, chóng sī nn̄g ê hiaⁿ-ko chiong sió-tī chhia tò-siàng-hiàⁿ tuì chuí-khut tó lo̍h-khì, chiong ông-lú, bé kap chiáu chhiúⁿ--khì, tò-khì lāu-pē hia. Kóng, Lí khoàⁿ, goán m̄-nā chiong n̂g-kim ê chiáu lia̍h--lâi, n̂g-kim ê bé, liân n̂g-kim siâⁿ ê ông-lú iā soà kā lia̍h--lâi. Nn̄g ê lâng án-ni kóng, siâⁿ-lāi ê lâng chin hoaⁿ-hí, m̄-kú bé lóng m̄ chia̍h, chiáu lóng m̄ chhiùⁿ-koa, ông-lú chē teh háu. Chóng-sī tē 3 ê sió-tī bô sí chin hó-ūn, khut-á chuí ta-khì, khê tiàm chhiⁿ-thî ê só͘-chāi, bô tio̍h-siong, m̄-kú peh lóng boē khí-lâi. Tng teh kan-khó͘ ê sî-chūn, hit chiah chīn-tiong ê hô͘-lî bô pàng-sak chit ê sió-tī thiàu lo̍h-khì, mē kóng, Goá kā lí kóng ê oē, án-choáⁿ boē kì-tit; chóng-sī goá boē thang pe̍h-pe̍h khoàⁿ lí sí. Hô͘-lî oē thang koh kìⁿ tio̍h thiⁿ（天）, ji̍t（日）, chiū kā ông chú kóng, Lí tuì goá ê bé khiú tiâu-tiâu, chiū tuì ông-chú thoa khí-lâi. Lí iáu ū guî-hiám, in-uī lí ê hiaⁿ-ko iáu m̄-chai lí sī sí á-sī oa̍h, chhiū-nâ ê sì chiu-uî ū phài peng teh kò͘, hoan-hù nā khoàⁿ tio̍h lí tio̍h kā lí phah sí. Hô͘-lí koh kóng, Tī chit ê lō͘-piⁿ ū chi̍t ê sòng-hiong lâng, chheng-liân lâng chiū kap chit ê sòng-hiong lâng saⁿ-khò͘ tuì-oāⁿ, ji̍p-khì ông-kiong ê lāi-bīn, bô chi̍t lâng oē jīn-tit i sī ông-chú, chóng-sī chiáu chiū thî, bé iā beh chia̍h, chin suí ê ông-hui chiū bô háu lah. Hông-tè chin kî-koài, chiū mn̄g, Che sī án-choáⁿ, thái oē án-ni? Ông-lú kóng, M̄-chai cháiⁿ-iūⁿ, goá ê pi-ai chit tia̍p soà pìⁿ hoaⁿ-hí, ná chhin-chhiūⁿ goá si̍t-chāi ê tiōng-hu lâi. Hiaⁿ-ko bat tuì ông-lú khióng-hat, lí nā lāu-siat pì-bi̍t chiū beh kā i thâi sí, Taⁿ ông-lú chiong chiah ê tāi-chì lóng kā hông-tè kóng, hông-tè bēng-lēng siâⁿ-lāi ê lâng ta̍k-lâng lóng tio̍h lâi kìⁿ i. Chheng-liân chhēng phoà-noā ê saⁿ-khò͘, chhin-chhiūⁿ sòng-hiong lâng ê khoán chhut-lâi, ông-hui liâm-piⁿ jīn tio̍h, tuì i ê ām-kún khîⁿ-teh, ke̍k pháiⁿ bû tō ê hiaⁿ-ko lia̍h khì siū hêng, soah-bé sió-tī kap chin suí ê ông-lú kú-hêng kiat-hun-sek, soà-chiap hông-tè ê uī.

Chóng-sī khó-kîn ê hô͘-lî, taⁿ cháiⁿ-iūⁿ?

Tuì chit tia̍p khí, chin kú ū chi̍t ê sî-chūn, ông-chú khì chhiū-nâ-lāi, tú-tio̍h hô͘-lî. Hô͘-lî kóng, Lí só͘ ài ê mi̍h lóng ji̍p chhiú, bô khiàm chi̍t hāng, goá ê put-hēng lóng boē bô--khì, nā beh kiù goá, chí-ū lí chi̍t lâng ê la̍t. Chhiáⁿ lí kā goá phah sí, thâu-khak kap 4 ki kha chām khí-lâi; lâu ba̍k-sái khún-chhiat pài-thok. Ông-chú chiàu i kóng án-ni choè, tú-á choè liáu, hô͘-lî-pìⁿ chi̍t ê lâng chhut-lâi, koh m̄-sī pa̍t lâng, sī chin suí ông-hui ê hiaⁿ-ko. Chit ê sî chiah kiù i thoat-lī mô͘-su̍t ê sū. Tāi-ke saⁿ-kap tit-tio̍h hēng-hok.

漢羅（Ùi原文改寫）

故事：黃金ê鳥

古早一個皇帝，王宮ê後壁有真suí ê花園， 埕nih有一叢蘋果樹，所生ê 蘋果是黃金，到成熟(大粒)就過算。隔早起就減一粒，有人將這個代誌kā皇帝講：皇帝吩咐逐暝tio̍h派人tiàm樹腳顧。

皇帝有三個後生，皇帝叫大後生去顧，到半暝真愛睏，無睏tòng boē tiâu，隔早起kā算，又koh減一粒。 第二暗，叫第二ê去顧，無法度，時鐘kòng 12 ē，猶原是睏去，天光又koh 減一粒。 這擺輪到第三個，總是皇帝無信用伊，想講話比伊兩個兄哥khah失敗(害)，總是hō͘伊試看。 第三個就倒tiàm樹腳，目睭金金tìⁿ m̄ hō͘伊睏。 Tân 12點ê時，聽見空中有sà-sà-叫ê聲，月光光，有看著一隻鳥仔飛來歇tī hit叢樹。 Tú-á teh咬蘋果ê時陣，少年人箭就射去，鳥就飛走， m̄-kú箭射著鳥仔翅， 落一隻黃金ê鳥毛落來，少年人將hit隻鳥毛拾起來。隔早起the̍h去見皇帝，將昨暝所看見ê代誌kā講：皇帝就叫人來參詳，無論甚麼人to講這隻鳥毛有全國ê價值，若kah hiah-nih有價值， kan-ta一隻mā無路用，我ài hit隻鳥kui隻掠來，無論怎樣，我ài得著hit隻鳥。長男就出去，想講伊真gâu，會thang得著hit隻黃金ê鳥。行到樹林ê尾溜，看著一隻狐狸tī hia teh行， 清潔起來，就beh kā拍，狐狸大聲喉叫， m̄-thang kā我拍，你若無kā我拍，我beh報你一項好代誌，你是beh來chhe黃金鳥，今暝到有一個庄舍，庄舍ê內面兩間旅館相對，一間火點真光，內面真鬧熱，總是你m̄-thang歇hit間。 Koh 一間，看tio̍h真下等，你tio̍h入去tiàm hit間，王子想講hiah-ê無意無思， he ná有甚麼好代誌，銃就kā拍去，拍bô著，狐狸就走tuì樹林內入去，王子tuì hia直直行去。

日暗，到hit兩間旅館，一間唱歌跳舞，真鬧熱；一間靜chauh-chauh，王子就想， hit間hiah suí hiah鬧熱m̄ toà，來toà這間m̄成物--ê，我ná hiah戇。就入去hit間鬧熱ê所在， tiàm hia lim酒唱歌。鳥仔ê事，老父ê事，以及好ê教示攏boē記得，時間直直過去，長男攏無倒來。 第二ê就出去chhē黃金鳥，次男kap長男相像tú著hit隻狐狸，報伊好消息。次男無beh聽，到兩間旅館ê所在，一間內面hoā-hoā-叫，有真心適，也有真好笑， in兄哥khiā tī窗仔teh叫，次男行boē開腳，就入去； tiàm hia食， hia lim；一日過一日。經過一段ê時間， soah尾ê皇子就想beh出外，看會thang得著好遭遇boē，老父無贊成。老父講:你無路用， beh chhē黃金鳥，你比你ê兄哥khah頇慢，若tú著危險ê事， 抑是行迷路hit tia̍p beh怎樣？王子的確ài去，叫in老父tio̍h hō͘伊去看覓leh！老父就走伊去。到tī樹林ê入口hia， hit隻狐狸koh倚內，狐狸叫王子m̄-thang害伊， koh照hiah-ê好代誌kā伊講。 這個青年是心肝真suí ê人，狐狸兄，請你安心，我無beh kāng你。 狐狸講：若án-ni，你tio̍h khah緊去，你坐tiàm我ê馬nih。王子坐落去，狐狸隨時走， 路無管是好抑是bái，狐狸直直跳去到hit-ê 庄舍，少年人就落來，聽狐狸ê警告，目睭無看別位直直入去hit間bái-bái ê旅館歇。隔早起出去， koh tú著hit隻狐狸，我koh kā你講，無論到tó位tio̍h直直去，路尾會到一個城，城ê頭前有真濟兵倒tī hia睏，總是無要緊，你tuì hit中間直直行入去。城內有真濟間厝，choè你行過到siōng路尾間，黃金ê鳥仔tī 柴ê5鳥籠仔，tiàu tī hit內面， kap伊列排有一個金ê鳥籠仔，空空，你m̄-thang將hit隻黃金ê鳥仔tuì hit kha bái-bái ê鳥籠仔，掠盤過hit kha金sih-sih黃金ê鳥籠仔， tio̍h會記得，若無，你會tú著真悽慘ê事。講án-ni，伊ê馬koh 垂--落來，叫王子koh去坐， 路無論怎樣，伊直直走--去。到城邊仔真正照狐狸所講：到柴ê鳥籠toé黃金ê鳥ê厝內， kap伊吊做伙有一kha黃金ê鳥籠，koh有黃金ê 蘋果3粒tī厝內kō-kō-lìn。王子看著án-ni， chiah suí-ê鳥仔toé tiàm hiah bái ê鳥籠，真無sù配，鳥籠仔門就kā關，掠過來黃金ê鳥籠仔nih，鳥仔隨時哮真大聲， hō͘人ê耳空ki-ki叫， 兵仔攏醒起來，走入內面看，將王子掠去關監。隔早起拖去法庭審判，伊照實講：宣告死刑。王出一個條件，這個少年人若chhoā一隻走比風khah緊ê黃金馬來，你就免死， koh將黃金ê鳥做禮物送你。王子出去，喘一個大氣， taⁿ m̄知beh去tó位chhē一隻黃金馬。 Teh想無路ê時陣，忽然間hit隻熟識ê狐狸來tī路邊， kā伊講，你to m̄聽我ê嘴， chiah會tú著án-ni，總是taⁿ免煩惱，我會kā你設法，我beh kā你講， 按怎chiah會到黃金馬ê所在。 Tuì chia koh直直去到有一個城， 馬tī hit城內ê馬寮。馬寮ê頭前， 飼馬ê tī hia teh睏， 逐ê睏到teh鼾，你ûn-ûn是將馬kā牽出來，一項無注意boē用得ê，就是tio̍h掛hit-ê柴kap皮真粗魯ê馬鞍， tī邊仔有吊一個黃金ê， m̄-thang boē記得，若無會koh tú著真悽慘ê事。狐狸koh申伊ê馬出來，王子就去坐，無論甚麼款，走到風吹著狐狸ê門hiu-hiu-叫，真正照狐狸所講án-ni。王子就入去黃金馬ê馬寮內，想beh kā 掛hit-ê 粗魯ê馬鞍， 這隻馬tio̍h掛hit 副上等ê馬鞍chiah有合適，若無無彩。伊án-ni想，黃金ê馬鞍倚tio̍h hit隻馬ê時， 馬大聲哮到ki-ki叫，飼馬ê人攏醒，將這個青年掠去關tiàm監內。隔早起審判宣告死刑， m̄-kú若是會thang將黃金城皇帝ê suí(查某囝) 王女chhoā來，就免死， koh這隻黃金馬beh送伊，皇帝kap伊約束。

這個青年tàm-chì tàm-chì行出去，真佳哉， koh無偌久看著這隻忠義ê狐狸，伊講，你家己招來ê災厄我無法度，總是你是真thang可憐ê人， koh一擺幫贊你ê困難。黃金城tuì這條路去，日頭暗就會到， 更深四圍恬靜ê時陣，王ê suí 查某囝會去浴間洗浴，落去洗浴ê時，你kā伊chim一下， 王女就會聽你ê嘴，你就會thang chhoā伊出來。你beh chhoā伊出來ê時， m̄-thang hō͘伊去kap伊ê父母相辭，若án-ni，你會tú著悽慘。講到chia，伊ê馬就垂落來hō͘王子坐， peh起腳就走，走真緊，風hiu-hiu-哮，連鞭到黃金ê城。王子等到半暝，草木攏睏恬靜，真suí ê王女出來beh去浴間洗浴，王子就走倚去kā chim。 王女kā王子講：beh kap伊相kap去， beh去ê以前ài kap序大人相辭。王子m̄肯，流目屎直直姑成，王子攏m̄，哮，倒tiàm王子ê腳下，王子不忍心就應--伊。 王女入去in老父ê睏房， in老父tú好目睭thí開，城內ê人攏peh起來，將hit-ê青年掠去關監。 隔天光，皇帝對這個王子講:你無性命。

總是我窗仔ê頭前有山cha̍h-teh， boê tàng看過hit爿，你若會thang將hit-ê山soá走， chiah赦你免死。總是限你8日內， 8日內若會好，我ê 查某囝做賞品送你。伊就趕緊動工掘土，車土；拚7日久chiah挖一孔仔 nā-tiāⁿ，有挖kah ná無挖，真餒志soà絕望。到第7日ê暗時，狐狸恬恬仔sô--來， kā伊講，你真hō͘人boē可憐tit， taⁿ無要緊，你去睏， chiah-ê工課我替你做。到天光，王子目睭peh開，看tuì窗仔出去， hit-ê山連影to無看見。青年真歡喜，趕緊走去見皇帝，講工課攏做好lah！皇帝無論好抑m̄好，只有守約束，無將王女嫁hō͘伊boē用得。兩人相chhoā就出去，無joā久hit隻狐狸來lah，真好ê物擔入手lah。黃金城ê王女， tio̍h ài kah黃金ê馬chiah合適，狐狸án-ni講。青年問， Tio̍h按怎chiah會得著黃金ê馬？狐狸講：我教你， chhoā這個真suí ê王女去黃金城見皇帝，皇帝會真歡喜，你tio̍h kā伊討hit隻黃金馬，家內ê人就會牽到你ê面前，你tio̍h隨時peh去騎。 Beh離開ê時，一個一個kap in 牽手，最後到王女kap伊握手，順續牽起來馬頂坐， tio̍h趕緊走，因為這隻馬走比風 koh-khah緊，無人jip會tio̍h。

Taⁿ萬事攏好了了，王子得著一個真suí ê王妃， koh有黃金馬 thang騎。狐狸tè tiàm尾後teh行，講。我幫贊你來掠黃金鳥，你若到黃金城邊， hō͘ 王妃落來，我chhoā王妃來去匿，你騎這隻黃金馬入去城內開闊ê所在，城內ê人大家看tio̍h會真歡喜， 會the̍h黃金鳥出來，你若koāⁿ tio̍h鳥籠仔tio̍h趕緊來我chia chhoā王妃去，計畫攏好勢。王子beh倒去故鄉ê時，狐狸講：我幫贊你， beh用甚麼禮物來hō͘我？青年人問，你ài甚麼？狐狸講：咱若入來到樹林內，你用銃kā我拍死，我ê頭殼kap 4 隻腳攏kā我斬起來。青年講：Hit款禮物我做boē到。狐狸講：你若m̄，我無kap你離開boē用得， bē離開以前，有兩件事ài kā你講，你tio̍h真注意。

1. M̄-thang買犯人吊死ê肉。

2. M̄-thang坐tiàm水窟邊。

講了就走去。

青年講：真奇怪ê精牲，想kap人無相像ê事。

犯人吊死ê肉甚麼人beh買，坐tiàm水窟邊，連teh想mā無。王子kap真suí ê王妃相kap坐tiàm馬頂直直去。 Tú-tú經過in兩個兄哥tiàm ê鄉舍，庄裡ê人大家chông來chông去， hoā-hoā叫，就問，是發生甚麼代誌？講beh吊死兩個人，行倚去看，就是伊兩個兄哥。 兩ê兄哥做歹代誌，所有ê物攏開了了。王子問， Kiám無甚麼法度thang kā tháu放？你若出錢來贖伊ê身軀就會， chiah-nih歹ê人，你beh出錢kā贖mah？ 庄裡ê人án-ni講，王子攏無想甚麼，就出錢kā贖hit兩人。兩人得著赦免，兄弟仔相kap起身，大家行入éng擺tú著狐狸ê樹林，真秋凊，真爽快。日頭ná焰就ná熱，兩個兄哥請來水窟邊歇睏，食點心kiám m̄好？第三個小弟講：án-ni tō好，大家相kap tiàm hia講話。小弟攏無想，就坐tiàm水窟邊，總是兩個兄哥將小弟chhia 倒siàng-hiàⁿ tuì水窟倒落去，將王女， 馬kap鳥搶--去， 倒去老父hia。講：你看，阮m̄-nā將黃金ê鳥掠--來，黃金ê馬，連黃金城ê王女也soà kā掠--來。 兩ê人án-ni講，城內ê人真歡喜， m̄-kú 馬攏m̄食，鳥攏m̄唱歌， 王女坐teh哮。總是第三個小弟無死真好運， 窟仔水乾去， khê tiàm 青苔ê所在，無著傷， m̄-kú peh攏boē起來。當teh艱苦ê時陣， hit隻盡忠ê狐狸無放sak 這個小弟跳落去，罵講：我kā你講ê話， 按怎boē記得；總是我boē-thang白白看你死。狐狸會thang koh見著天（天），日（日），就kā王子講：你tuì我ê馬khiú tiâu-tiâu，就tuì王子拖起來。你iáu有危險，因為你ê兄哥iáu m̄知你是死抑是活，樹林ê四周圍有派兵teh顧，吩咐若看著你tio̍h kā你拍死。 狐狸koh講：Tī 這個路邊有一個散鄉人，青年人就kap 這個 散鄉人衫褲對換，入去王宮ê內面，無一人會認得伊是王子，總是鳥就啼， 馬也beh食，真suí ê王妃就無哮lah。皇帝真奇怪，就問，這是按怎， thái 會án-ni？ 王女講：m̄知怎樣，我ê悲哀chit tia̍p soà變歡喜， ná親像我實在ê丈夫來。兄哥bat對王女恐嚇，你若漏洩祕密就beh kā伊thâi死， Taⁿ王女將chiah-ê代誌攏kā皇帝講：皇帝命令城內ê人逐人攏tio̍h來見伊。青年穿破爛ê衫褲，親像散鄉人ê款出來， 王妃連鞭認著，對伊ê頷頸khîⁿ-teh，極歹無道ê兄哥掠去受刑， soah尾小弟kap真suí ê王女舉行結婚式，續接皇帝ê位。

總是可憐ê狐狸， taⁿ怎樣？

Tuì這tia̍p起，真久有一個時陣，王子去樹林內， tú著狐狸。狐狸講：你所ài ê物攏入手，無欠一項，我ê不幸攏boē無--去，若beh救我，只有你一人ê力。請你kā我拍死，頭殼kap 4 隻kha斬起來；流目屎懇切拜託。王子照伊講án-ni做， tú-á做了，狐狸變一個人出來， koh m̄是別人，是真suí 王妃ê兄哥。 這個時chiah救伊脫離魔術ê事。大家相kap得tio̍h幸福。