Tuì puh 新芛講去
Tuì puh Sin íⁿ kóng-khì
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 無lo̍h名 |
| 卷期 | 台灣教會公報 |
| 卷期 | 第973號 |
| 日期 | 1966/1 |
| 頁數 | 10 |
白話字（原文數位化）
Tuì puh Sin íⁿ kóng-khì
Tân Huī-chhiong
1966.01.01 P.10-11
Peng-tòng（冰凍）ê tang-thiⁿ beh kè-khì lah, tī peng-tòng ê tang-thiⁿ, ū joā-choē ê sū lóng boē thang choè, bô-lūn lông, kong, siong, ka-têng téng-téng. iū-ko peng-seh（冰雪）só͘ chó͘-tòng to boē thang choè sím-mi̍h.
Chóng-sī kàu tī chhun-thiⁿ ê siaⁿ the kūn-oá, seh-peng teh iûⁿ, ko͘-tâ ê chhiū-ba̍k koh teh puh sin-íⁿ ê sî, hō͘ lâng kám-kak hen-hùn koh phāu liáu hi-bōng ê sî, joā-choē lâng to phāu tio̍h tuì sin lâi（新來）ê ji̍t-chí ū toā ê kî-thāi kap beh chhiúⁿ-toa̍t kè-khì só͘ sit-lo̍h ê kong-im, só͘-í chit kù oē sui-jiân sī ngó͘-kok ê chi̍t kú chhut-miâ ê sio̍k-gú, iáu-kú tī pa̍t só͘-chāi sui-bóng bûn-jī bô siāng, iā ū choē-choē kāng-khoán ê oē teh piáu-hiān chit ê sim-goān.
Só͘-í chit khoán ê sim-goān chiū piáu-hiān tī in ê bûn-hoà, hong-sio̍k kap seng-oa̍h ê tion-kan. Ngó͘-kok ê lâng tah chhun-liân（春聯）, chin-chhiūⁿ Ji̍t-pún lâng in chiū ēng “春キ初メ” (siá-jī), á-sī Tâi-oân ê san-toē tông-pau sī ēng hoaⁿ-hí ê iàn-lo̍k lâi piáu-hiān.
Chhin-chhiūⁿ án-ni, hō͘ lán thang khoàⁿ-chhut lâng-lâng tuì khai-sí（開始）sī cháiⁿ-iūⁿ ê tiōng-sī（重視）.
Lán choè Ki-tok-tô͘ ê, siong-sìn pí chiah ê koh-khah tiōng-sī, lán tī chit ê 12 ge̍h tiong ū choē-choe ê sū lâi bô=êng, chóng=sī lán m̄-sī uī-tio̍h bô=êng ê tiong=kan, chhong-chhong pōng-pōng lâi chìn-ji̍p sin-chhun.
Pó-lô Sian-siⁿ tī Ko-lîm-to ê phoe kā lán kóng, “Lâng nā tī Ki-tok, chiū-sī sin chhòng-chō ê, iā kū ê tāi-chì í-keng kè-khì, hiān-chāi pìⁿ-chiâⁿ sin ê.” iā tī Hui-li̍p-pí jîn-su kóng, :To̍k-to̍k boē kì-tit āu-bīn ê sū, chí-ū tì-ì tī thâu-chêng ê sū, ǹg-só͘ chhah ê pio the cháu.” Koh tī Kū-iok Sèng-keng Chhut Ai-ki̍p-kì kóng, :Lín tio̍h chiong chit ji̍t choè chiàⁿ-ge̍h.” Che sī Hi-pek-lâi lâng teh kì-liām poâⁿ-kè-choeh ê ji̍t-chí, iā Í-sài-a kóng, “Thèng-hāu Iâ-hô-hoa ê, beh tit-tio̍h sin ê le̍k-liōng” téng-téng, tī lán ê Sèng-keng ê lāi-bīn ū choē-choē uī ū chit khoán ê kà-sī. Te̍k-pia̍t chiah ê kà-sī lóng ū Siōng-tè ê chín-kiù, Iâ-so͘ kiù-sio̍k ê ì-gī tī hit lāi-bīn.
Só͘-í lán Ki-tok-tô͘ m̄-sī chí-ū kàu ta̍k nî ê chhun-thiⁿ chiah teh kè-e̍k, lán thang siūⁿ kóng, nā ū sím-mi̍h thang kiàn-li̍p ê lán sím-mi̍h sî tio̍h thang choè, só͘-í Khé-sī-lio̍k ê tù-chiá kóng, “……tuì sím-mi̍h só͘-chāi poa̍h-tó, iā tio̍h tuì hia peh khí-lâi.” Hi-pek-lâi kì-chiá kóng, “Kin-á-ji̍t nā thiaⁿ-kìⁿ Chú ê oē chiū m̄-thang kong-ngī lín ê sim.” Chhin-chhiūⁿ kiâⁿ soé-lé ê Iok-hān, á-sī Chú Iâ-so͘ chhut-lâi thoân-gō ê sî só͘ kóng, “Thian-kok kūn lah, lín tio̍h hoán-hoé.” Hoán-hoé, m̄-sī thèng-hāu kàu chit ê sî-kî kàu, chiū-sī bô-lūn sím-mi̍h sî thiaⁿ-kìⁿ Siōng-tè ê oē ê sî, tio̍h suî-sî “Hoán-hoé.”
Put-kò lâng ê sim-lí ài ū chit ê ki-hoē, chiū-sī ū thang kì-liām ê sî-kî. Só͘-í lán iā sī oē thang chàn-sêng tī chhun-thiⁿ. Bān-mi̍h oāⁿ sin ê sî, kiû Siōng-tè oāⁿ lán ê sim, hō͘ lán oē thang chhiú hoāⁿ loê-bé bô koh oa̍t-thâu, thang pháu-cháu thâu-chêng ê lō͘-chām, lán oē thang lâi kè-e̍k, phāu-hū sī chi̍t hāng, tuì tī lâng ê cheng-sîn ū hó ê pang-chān.
Taⁿ lán ê kè-e̍k tek-khak m̄-thang siuⁿ choē hāng, put-kòchi̍t nn̄g hāng, ǹg-bāng kàu nî-chiong ê sî ū siu-he̍k, iā nî-tiong bô chi̍h-chām sī pí kè-e̍k siuⁿ ke choē, iā kàu sî bô kiat-kó khah hó.
Chin-chhiūⁿ chi̍t ê gâu phah-sǹg ê lông-hu, I m̄-sī khoàⁿ pa̍t-lâng teh choè sím-mi̍h, iā I pún-sin iā beh kè-e̍k lâi choè i chí-ū khoàⁿ ka-kī ê só͘=hāi kap khuì-la̍t lâi choè, chin=-chhiūⁿ chi̍t ê gâu ê seng-lí lâng, oē sek sî hè（識時貨）bô loān boé loān choè, tì-kàu tún kū-hè.
In lóng ū chū-liōng（自量）tan-sûn ê kè-e̍k, hō͘ in tī chi̍t nî ê tiong-kan ū siu-sêng.
Lán nā oē-hiáu hó-hó lâi kè-e̍k, siong-sìn ū kuí-nā hāng ê hó--chhù. Tē it, oē ū tia̍t-sū. Tē jī, oē ū kui-lu̍t. Tē 3, oē ióng-sêng chū-li̍p.
Só͘-í “It nî chi kè chāi u chhun,” tek-khak m̄-thang chiâⁿ-choè tham-sim ê kè=e̍k, iā m̄-sī thèng-hāu ê só͘ choè, chiū-sī tī tan-sûn ê tiong-kan, iā ū si̍t-hêng le̍k-liōng ê hoān-uî lâi kè-e̍k sī khah iàu-kín.
Goá ê kàu-hoē ū chi̍t uī hiaⁿ-tī, I kā goá kóng, I kin-nî 53 ê lé-pài-ji̍t, tû chi̍t pái á-sī nn̄g pái bô lâi lé-pài, kî-thaⁿ lóng ū lâi iā beh lâi. iā koh chi̍t uī hiaⁿ-tī hui-siông bô-êng, iā koh sī tī kò-jîn ê kang-chhiúⁿ teh chiū-chit, thâu-ke kā I kóng, “Sìn hó, m̄-thang sìn kàu bê--khì” ê só͘-chāi teh chiū-chit. I tī chi̍t nî ê khí thâu chiū koat-sim, iā kè-e̍k choè chió hān-tō͘ Chú-ji̍t ê lé-pài beh choân-siú, án-ni I ū ta̍t-sêng chì-bōng, sui-jiân I kiám-chhái iáu ū kî-thaⁿ ê kè-e̍k, chiàu goá khoàⁿ iā sī ū teh sêng-kong, chiū-sī choân-ke siú lé-pài ê sū. Tuì chit ê hō͘ goá choè chham-khó, lâi choè chi̍t ê toê-ba̍k ê ín-chèng（引證）.
(Siá tī Sin-tek Sèng-keng ha̍k-īⁿ, Tē jī sè-kí soan-kàu hong-chhek gián-kiù-hoē tiong)
漢羅（Ùi原文改寫）
Tuì puh 新芛講去
Tân Huī-chhiong
1966.01.01 P.10-11
冰凍（冰凍）ê冬天beh過去lah， tī 冰凍 ê冬天，有偌濟 ê事攏boē-thang做，無論農，工，商，家庭等等。又koh冰雪（冰雪）所阻擋to boē-thang做甚麼。
總是到tī春天ê聲teh近倚， 雪冰 teh iûⁿ，枯焦ê樹木koh teh puh新芛ê時， hō͘人感覺興奮 koh 抱了希望ê時， 偌濟人to 抱 tio̍h 對新來（新來）ê日子有大ê期待kap beh搶奪過去所失落ê光陰，所以這句話雖然是我國ê一句出名ê俗語， iáu-kú tī別所在雖bóng文字無siāng，也有濟濟 共款ê話teh表現這個心願。
所以這款ê心願就表現tī in ê文化，風俗kap生活ê 中間。 我國 ê人貼 春聯（春聯），親像日本人in就用”春キ；初メ；” (寫字)， á是台灣ê 山地同胞是用歡喜ê宴樂來表現。
親像án-ni， hō͘咱thang看出人人tuì開始（開始）是怎樣ê重視（重視）。
咱做基督徒 ê，相信比chiah-ê koh-khah重視，咱tī 這個 12月中有濟濟 ê事來無閒，總是咱m̄是為tio̍h無閒ê中間， 倉倉 pōng-pōng來進入新春。
保羅先生tī哥林多ê 批kā咱講：”人若tī基督，就是新創造ê，iā舊ê 代誌已經過去，現在變成新ê。”也tī腓立比人書講：:獨獨boē記得後面ê事，只有致意tī頭前ê事， 向所插ê 鏢 teh走。” Koh tī舊約聖經出埃及記講：:恁 tio̍h將這日做正月。”這是希伯來人teh紀念盤過節ê日子，iā以賽亞講：”聽候耶和華ê， beh得tio̍h新ê力量”等等， tī咱ê聖經ê內面有濟濟 位有這款ê教示。特別chiah-ê教示攏有上帝ê拯救，耶穌救贖ê意義tī hit內面。
所以咱基督徒 m̄-是只有到逐年ê春天chiah teh計畫，咱thang想講：若有甚麼thang建立ê咱甚麼時tio̍h thang做，所以啟示錄ê tù-者講：”……tuì甚麼所在跋倒，也tio̍h tuì hia peh起來。”希伯來記者講：”今仔日若聽見主ê話就m̄-thang剛硬恁 ê心。”親像行洗禮ê約翰， á是主耶穌出來傳道 ê時所講：”天國近lah， 恁 tio̍h反悔。”反悔， m̄是聽候到這個時期到，就是無論甚麼時聽見上帝ê話ê時， tio̍h隨時”反悔。”
不過人ê心理ài有這個機會，就是有thang紀念ê時期。所以咱也是會 thang贊成tī春天。萬物換新ê時，求上帝換咱ê心， hō͘咱會 thang手hoāⁿ 犁尾無koh 越頭， thang跑走頭前ê路站，咱會thang來計畫， 抱負有是一項，對tī人ê精神有好ê幫贊。
Taⁿ咱ê計畫的確m̄-thang siuⁿ 濟項， 不過一兩項， 向望到年終ê時有收穫，iā年中無折站是比計畫siuⁿ過濟，也到時無結果khah好。
親像一個gâu 拍算ê農夫，伊m̄是看別人teh做甚麼，iā伊本身也beh計畫來做伊只有看家己ê所在kap氣力來做，親像一個gâu ê 生理人， 會識時貨（識時貨）無亂買亂做，致到囤 舊貨。
In攏有自量（自量）單純ê計畫， hō͘ in tī一年ê中間有收成。
咱若會曉好好來計畫，相信有幾偌項ê好處。第一， 會有秩序。第二，會有規律。 第三，會養成自立。
所以”一年之計在於春，”的確m̄-thang成做貪心ê 計畫，也m̄是聽候ê所做，就是tī單純ê中間，也有實行力量ê範圍來計畫是khah要緊。
我ê教會有一位兄弟，伊kā我講：伊今年53個禮拜日， 除一擺 á是兩擺無來禮拜，其他攏有來也beh來。也koh一位兄弟非常無閒，也koh是tī個人ê工廠teh就職，頭家kā伊講， “信好， m̄-thang信到迷--去” ê所在teh就職。伊tī一年ê起頭就決心，也計畫做少限度主日ê禮拜beh choân-siú， án-ni伊有達成近望，雖然伊kiám-chhái iáu有其他ê計畫，照我看也是有teh成功，就是全家守禮拜ê事。 Tuì 這個hō͘我做參考，來做一個題目 ê 引證（引證）。
(寫tī 新竹聖經學院，第二世紀宣教hong-chhek研究會中)