TIO̍H LĪ-IŌNG PÓ-POÈ Ê SÎ-KANPermalink

文獻資訊Permalink

白話字（原文數位化）Permalink

TIO̍H LĪ-IŌNG PÓ-POÈ Ê SÎ-KAN

Bín-hu

1965.07.15 P.5-6

Sî-kan: Hiān-sî lōng-huì-āu-lâi tio̍h poê-siông.

(Chin sió-sim, chin kín-sīn lâi lī-iōng Siōng-tè só͘ siúⁿ-sù lán ê sî-kan sī jîn-luī choè giâm-tiōng ê chek-jīm).

Bô-lūn lí sī sím-mi̍h khoán ê nî-kí, sím-mi̍h khoán ê toē-uī, sio̍k tī sím-mi̍h bîn-cho̍k, á-sī lí ū sím-mi̍h khoán ê sìn-gióng, lán tāi-ke ta̍k chá-khí lóng tuì Siōng-tè niá-siū pîⁿ choē ê pó-poè, chiū-sī sî-kan. āu-lâi kàu tī jîn-seng kò-thêng ê lō͘-bé, lán muí chi̍t ê lâng tio̍h siū Siōng-tè ê sím-mn̄g, lâi soat-bêng lán sī án-choáⁿ teh lī-iōng I só͘ kau-thok hō͘ lán ê sî-kan, chhin-chhiūⁿ Lō͘-ka 19 chiuⁿ só͘ kì-chài cha̍p ê lô͘-po̍k tuì chú-lâng niá-siū cha̍p niú gûn ê kò͘-sū chi̍t-iūⁿ.

1) Hiu-sek ê sî-kan.

Kin-á-ji̍t ê sè-kài, ta̍k ê lâng in-uī siū tio̍h chióng-chióng ê ap-le̍k, ná chhin-chhiūⁿ khiàm lâng ê chè, á-sī siū tio̍h kong-kek, só͘-í seng-oa̍h tī kín-tiuⁿ ê tiong-kan. Tuì tī án-ni, tì-kàu oē thang siūⁿ chhut chiat-séng jîn-kang, á-sī sî-kan ê pān-hoat sī chin iàu-kín ê tāi-chì. choē-choē lâng uī-tio̍h ài tit-tio̍h hiu-sek ê sî-kan, á-sī khah hó ê hióng-siū, tī pêng-sî i tio̍h ài chia̍h nn̄g khoán ê thâu-lō͘. Kun-kù Bí-kok ê choân-kok bîn-ì chhek-giām ê kiat-kó, thang chai in chin su-iàu koh-khah choē chiat-séng sî-kan ê khì-kū thang lī-iōng ti ji̍t-siông ê ka-têng seng-oa̍h.

Hiān-sî Bí-kok lâng chi̍t lé-pài ê kang-chok sî-kan sī 40 tiám cheng kú, kiám-chhái koh-khah chió, tī 100 nî chêng in tio̍h tī chi̍t lé-pài ê tiong-kan choè kang 70 tiám-cheng, só͘-í tī chiu-boa̍t (weekeng) ê sî, in ū khah choē hiu-sek ê ki-hoē, chiàu lán só͘ chai, in chi̍t nî ê tiong-kan khai-huì tī hiu-sek oa̍h-tāng ê sò͘-bo̍k sī 24 ek ê Bí-kim.

2) Sìⁿ-miā ê iân-tiông.

Jîn-luī kin-á-ji̍t chin hó-táⁿ, kóng in oē tàng hui-siông sêng-kong lâi khòng-chè sí-sit. Si̍t-chāi ū iáⁿ, í-chêng choē-choē hō͘ lâng oē tì-kàu sí ê pīⁿ, taⁿ tuì tī lán i-io̍h kap oē-seng ê hoat-ta̍t, chù-ì tit-tio̍h kái-chìn. La̍k-cha̍p nî chêng, lâng ê pêng-kun nî-hè sī 48, taⁿ tī kin-á-ji̍t chit ê sò͘-jī thê koâiⁿ kàu 67, put-ti put-kak ê tiong-kan, lâng ê hè-siū ke-thiⁿ 19 hè. chi̍t ê but-lí ha̍k-ka toā siaⁿ kóng, tuì tī peng(ice) ê lī-iōng, hō͘ lâng ê hè-siū ke-thiⁿ choē-choē. Chóng-sī Sèng-keng ê oē kā lán kóng chi̍t hāng, kì tī Í-sài-a 28:18 “Lín-kap sí-bô só͘ li̍p ê iok tek-khak hoè-bô, kap im-hú só͘ kiat ê bêng tek-khak khiā boē-tiâu; chai-ē toā liû-hêng ê sî, lín beh siū i thún-ta̍h.”

3) Koan-hē lîm-chiong ê oē.

Siat-sú chi̍t ê lâng chiong i ê it-seng hòng-chhiòng tī choē ê lāi-bīn, kàu tī i lîm-chiong ê sî, i oē hoat-kak i chí-ū hām-lo̍h tī thâu-thiàⁿ, thòng-khó͘ kap ut-chut ê pi-ai ê tiong-kan. Lán lâi thiaⁿ kuí-nā ê lâng, khoàⁿ in tī lîm-chiong ê sî kóng sím-mi̍h. Ū chi̍t ê chhut-miâ ê tù-chiá, i siāng-sî iā sī chi̍t ê kiáu kuí, chiú kuí, chia̍h hun chia̍h chin toā ê lâng, i-seng khó͘-khǹg i ài chiat-chè, pún-lâi i chi̍t ji̍t tio̍h chia̍h saⁿ pau hun, āu-lâi i chí-ū chia̍h pau poàⁿ, i tī lîm-chiong ê sî kóng seng-oa̍h nā-sī siuⁿ kè-thâu siū tio̍h hān-chè, sī bô ū seng-chûn ê kè-ta̍t, āu-lâi bô kú i chiū kè-sin, hián-jiân i bô siūⁿ tio̍h āu-lâi i tio̍h khiā tī Chú ê bīn-chêng siū sím-phoàⁿ, in-uī I ê oē kóng, “Sím-mi̍h lâng oē tn̂g-tn̂g oa̍h, bô kìⁿ-tio̍h sí, koh oē kiù i ê lêng-hûn thoat-lī im-kan ê koân-pèng ah?” (Si-phian 89:98).

Ū chi̍t ê bô kèng-uì Siōng-tè ê lú-ông lîm-chiong ê sî kóng,”Goá só͘ ū ê châi-sán, put-kò sī chhun tām-po̍h ê sî-kan jî-í.” I kî-tó kóng, “Goá ê kok put-kò sī chi̍t tiám cheng ê sî-kan,” chóng-sī i í-keng siuⁿ bān lah.

Lēng-goā ū chi̍t ê lîm-chiong ê lāu-pē, i tú-tú tit-tio̍h Siōng-tè ê sià-choē, kā i ê kiáⁿ kóng, “Lí m̄-thang chhin-chhiūⁿ goá án-ni lōng-huì ka-kī pó-poè ê sî-kan.” I ê kiáⁿ ū chhim-chhim kì-tit i ê oē, it-seng hâng-ho̍k tī Chú ê ē-bīn, āu-lâi chiâⁿ-choè chi̍t ê Chú chìn-tiong ê kang-lâng, in-uī i ū tuì i ê lāu-pē niá-siū jîn-seng ê keng-giām.

4) Pá-ak sî-kan.

“Goá bô sî-kan” sī choē-choē lâng the̍h lâi choè the-sî ê oē, lán siông-siông teh siūⁿ, sî-kan nā siat-sú oē thang thêng lo̍h-lâi tán goá, goá chiū oē thang khì choè lé-pài, pháu-cháu jîn-seng chèng-khak ê lō͘. Che sī hô-téng ê guî-hiám ah. Lán nā khéng kî-tó, Siōng-tè oē chí-sī lán tio̍h án-choáⁿ choè, lán oē tit-tio̍h sìn-sim ê ke-thiⁿ, siat-sú lán nā khì lé-pài-tn̂g jīn lán ê choē, pa̍t lâng oē thoè lán kî-tó, Siōng-tè tek-khak oē chín-kiù lán. I oē tû-khì lán it-chhè ê choē, hō͘ lán tit-tio̍h chū-iû, khoài-lo̍k. Hō͘ lán heng-hùn, saⁿ àm khùn boē khì, in-uī lán ū chiong lán ê oa̍h-miā oāⁿ-sin, Siōng-tè ū iân-tiông lán ê ji̍t, lán beh tuì tī lán pá-ak sî-kan lâi tit-tio̍h hong-sēng, chhiáⁿ lí m̄-thang koh kóng, “Goá bô sî-kan” lah.

5) Sìⁿ-miā ê té kap i ê pó-poè

Lō͘-tek Má-teng chhim chai sî-kan ê pó-kuì, kap sî-kan ê le̍k-liōng ê khí-tiám. I bat kóng, tng i tú-tio̍h choē-choē būn-toê ê sî, i tio̍h tāi-seng kî-tó nn̄g tiám cheng kú, i ta̍k chá-khí nā bô án-ni choè, i chiū boē thang oân-sêng i ê kang-chok. Goān lán ū tì-huī thang siūⁿ khí sî-kan ê pó-poè, Sèng-keng iā kóng, “Goān in ū tì-huī, oē bêng-pe̍k……oē siūⁿ in ê kiat-kio̍k” (Sin-bēng-ki 32:29)

Chiàu thóng-kè, Bí-kok chi̍t nî tiong-kan sí 1,756,720 lâng, pêng-kun 18 bió cheng sí chi̍t ê, sí tī ì-goā ê sū-kò͘ ê ū 95,085 lâng, in tī sùn-kan ê lāi-bīn chìn-ji̍p éng-oán. Sèng-keng í-keng kóng-khí choē-choē koan-hē sìⁿ-miā ê té, chhin-chhiūⁿ: Ū chi̍t ê kò͘-sū kóng, “chi̍t-ba̍k-nih kú,” “chhoán chi̍t ê khuì,” “chháu,” “soaⁿ-iá ê hoe,” “70 hè á-sī 80 hè,” “liâm-piⁿ kè-khì” téng-téng, chiah ê oē lóng sī teh kóng-khí jîn-seng put-kò sī chi̍t ba̍k-nih-kú nā-tiāⁿ. Siōng-tè ê sian-ti kiò kóng, “Che sī chhē-kiû Iâ-hô-hoa ê sî…” (Hô-se-a 10:12). sīm-chì bô tha̍k kè chheh ê lâng iā khoàⁿ oē chhut hit ê boa̍t-ji̍t guî-hiám ê chek-jīm sī chāi tī lán ê sin-chiūⁿ.

Iâ-hô-hoa Siōng-tè chin kan-khó͘ sim kóng, “Khong-tiong ê ho̍h chai i tiāⁿ-tio̍h ê kî; to̍k-to̍k Goá ê peh-sìⁿ m̄-chai Iâ-hô-hoa ê lu̍t-hoat” (Iâ-lī-bí 8:7). Lán iā thang tuì Khé-sī-lio̍k tha̍k tio̍h ū chi̍t ê sî-chūn, chi̍t ê thiⁿ-sài beh khiā tī hái kap toē ê téng-bīn, chhiú ǹg thiⁿ toā siaⁿ kóng, “Só͘-í bô-lūn sī joā-nih khiân-sêng ê Ki-tok-tô͘ tio̍h kap choē-jîn tâng siaⁿ kóng, “Kiû Lí kì-tit goá ê sî-kan, chiáⁿ-iūⁿ hiah tè-chió……” (Si-phian 89:47).

漢羅（Ùi原文改寫）Permalink

著利用寶貝ê時間

時間：現時浪費-後來著賠償。

(真小心，真謹慎來利用上帝所賞賜咱ê時間是人類做嚴重ê責任)。

無論你是甚麼款ê年紀，甚麼款ê地位，屬tī甚麼民族，抑是你有甚麼款ê信仰，咱大家逐早起攏對上帝領受平濟ê寶貝，就是時間。後來到tī人生告停ê路尾，咱每一個人著受上帝ê審問，來說明咱是按怎teh利用伊所交託hō͘咱ê時間，親像路加19章所記載十個奴僕對主人領受十兩銀ê故事一樣。

1)休息ê時間。

今仔日ê世界，逐ê人因為受著種種ê壓力，ná親像欠人ê債，抑是受著攻擊，所以生活tī緊張ê中間。對tī án-ni，致到會thang想出節省人工， 抑是時間ê辦法是真要緊ê代誌。濟濟人為著愛得著休息ê時間，抑是khah好ê享受，tī平時伊著愛食兩款ê頭路。根據美國ê全國民意測驗ê結果，thang知in真需要koh-khah濟節省時間ê器具thang利用ti日常ê家庭生活。

現時美國人一禮拜ê工作時間是40點鐘久，kiám-chhái koh-khah少，tī 100年前in 著 tī一禮拜ê中間做工70點鐘，所以tī週末 (weekeng) ê時，in有khah濟休息ê機會，照咱所知，in一年ê中間開費tī休息活動ê 數目是24 億 ê 美金。

2)性命ê延長。

人類今仔日真好膽，講in 會tàng非常成功來控制死失。實在有影，以前濟濟hō͘人會致到死ê病，taⁿ對tī咱醫藥kap衛生ê發達，注意得著改進。六十年前，人ê平均年歲是48， taⁿ tī今仔日這個數字提高到67， 不知不覺ê中間，人ê歲壽加添19歲。一個物理學家大聲講：對tī 冰(ice) ê利用，hō͘人ê歲壽加添濟濟。總是聖經ê話kā咱講一項，記tī以賽亞28:18 「冷kap死無所立ê約的確廢無，kap陰府所結ê盟的確khiā boē-tiâu;災禍大流行ê時，冷beh受伊thún-踏。」

3)關係臨終ê話。

設使一個人將伊ê一生放縱tī濟ê內面,到tī伊臨終ê時，伊會發覺伊只有陷落tī頭疼，痛苦kap鬱卒ê悲哀ê中間。咱來聽幾nā個人，看in tī臨終ê時講甚麼。有一個出名ê 著者, 伊siāng-時也是一個kiáu-鬼，酒鬼，食薰食真大ê人，醫生苦勸伊愛節制，本來伊一日著食三包薰，後來伊只有食包半，伊 tī臨終ê時講生活若是siuⁿ過頭受著限制，是無有生存ê價值，後來無久伊就過身，顯然伊無想著後來伊著 khiā tī主ê面前受審判，因為伊ê話講：「甚麼人會長長活，無見著死，koh 會救伊ê靈魂脫離陰間ê權柄ah?」(詩篇89:98)。

有一個無敬畏上帝ê女王臨終ê時講：」我所有ê財產，不過是chhun淡薄ê時間而已。」伊祈禱講：「我ê國不過是一點鐘ê時間，」總是伊已經siuⁿ慢lah。

另外有一個臨終ê老父，伊tú-tú得著上帝ê赦罪，kā伊ê 囝講：「你m̄-thang親像我án-ni浪費家己寶貝ê時間。」伊ê囝有深深記得伊ê話，一生降服tī主ê下面，後來成做一個主盡忠ê工人，因為伊有對伊ê老父領受人生ê經驗。

4)把握時間。

「我無時間」是濟濟人the̍h來做推辭ê話，咱常常teh想，時間若設使會 thang停落來等我，我就會thang去做禮拜，跑走人生正確ê路。這是何等ê危險ah。咱若肯祈禱，上帝會指示咱著按怎做，咱會得著信心ê加添，設使咱若去禮拜堂認咱ê罪，別人會替咱祈禱，上帝的確會拯救咱。伊會除去咱一切ê罪，hō͘咱得著自由，快樂。Hō͘咱興奮，三暗睏boē去，因為咱有將咱ê活命換新，上帝有延長咱ê日，咱beh對tī咱把握時間來得著豐盛，請你m̄-thang koh講：「我無時間」lah。

5)性命ê 底 kap伊ê寶貝

路德馬丁深知時間ê寶貴，kap時間ê 力量ê 起點。伊bat講：當伊tú-著濟濟問題ê時，伊著事先祈禱兩點鐘久，伊逐早起若無án-ni做，伊就boē-thang完成伊ê工作。願咱有智慧thang想起時間ê寶貝，聖經也講：「願in有智慧，會明白……會想in ê結局」(申命記 32:29)

照統計，美國一年中間死1,756,720人，平均18 秒鐘死一個，死tī意外ê事故ê有95,085人，in tī瞬間ê內面進入永遠。聖經已經講起濟濟關係性命ê底，親像:有一個故事講：「一目nih久，」「喘一個氣，」「草，」「山野ê花，」「70歲抑是80歲，」「連鞭過去」等等，chiah ê話攏是teh講起人生不過是一目nih久nā-tiāⁿ。上帝ê先知叫講：「這是chhē求耶和華ê時…」(何西阿10:12)。甚至無讀過冊ê人也看會出hit個末日危險ê責任是在tī咱ê身上。

耶和華上帝真艱苦心講：「空中ê鶴知伊定著ê期;獨獨我ê百姓m̄知耶和華ê律法」 (耶利米8:7)。咱也thang 對 啟示錄讀著有一個時陣，一個天使beh khiā tī 海 kap 地 ê頂面，手ǹg天大聲講：「所以無論是joā-nih虔誠ê基督徒著 kap罪人同聲講：「求你記得我ê時間，怎樣hiah 短少……」(詩篇 89:47)。