抾著的性命
KHIOH-TIOH Ê SÌⁿ-MIĀ
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 廖Suī-lú Liāu Suī-lú |
| 卷期 | 台灣教會公報 |
| 卷期 | 第960號 |
| 日期 | 1965/6 |
| 頁數 | 36 |
白話字（原文數位化）
-PAH CHIU-NÎ KÌ-LIĀM SIÁ-CHOK PÍ-SÀI-
BÛN-GĒ CHO͘: TĒ JĪ MIÂ JI̍P-SOÁN
KHIOH-TIOH Ê SÌⁿ-MIĀ
Liāu Suī-lú
1965.06.15 P.36-42
※※※※ Jîn-bu̍t ※※※※
Se-bûn, Phek-san: Hu-hū.
Chó-chì: (Tông-liân kap sêng-jîn).
Má-lī: Se-bûn hu-hū ê lô͘-lē, Chó-chì ê lāu-bú.
Thó͘-huí: A. B. C.
Sió-ha̍k-seng sò͘ miâ（數名）.
Sian-siⁿ: Ha̍k-hāu ê lāu-su.
Chùn-gē: Tāi-ha̍k-seng, sī hó-gia̍h chú-tē.
Lē-ná: Tāi-ha̍k-seng sò͘ miâ（若干名）.
Tāi-ha̍k hāu-tiúⁿ.
Lông-bîn: A. B. C. D.
Gín-ná nn̄g lâng
Séng-tiúⁿ.
Koān-tiúⁿ.
Chóng-thóng pì-su.
Si̍p-jī-hoē hoē-tiúⁿ.
TĒ I BŌ͘
Se: Phek-san! Kin-á-ji̍t goá tī si̍p-jī-lō͘ kháu khoàⁿ-tio̍h chi̍t tiuⁿ ê kò-sī, kiò lâng tio̍h chù-ì, sió-sim pó-hō͘ ka-kī ê lô͘-lē, in-uī thó͘-huí í-keng kàu lán ê kéng-kài lah!
Phek: Tio̍h, goá iā ū thiaⁿ-kìⁿ, chhài-chhī-á lāi ê lâng lóng teh kóng-khí chit hāng tāi-chì.
Se: Kūn-lâi thó͘-huí khah gâu sǹg, in chai chhiúⁿ-lia̍h lô͘-lē pí chhiúⁿ-the̍h pa̍t hāng mi̍h khah hó.
Phek: Goá siūⁿ ê-àm tio̍h kiò Má-lī kap I ê kiáⁿ, chhoā lâi chia khùn khah an-choân.
Se: M̄-bián lah! Lán bô ta-po͘ ê lô͘-lē, thó͘-huí it-tēng m̄ lia̍h cha-bó͘ ê kap gín-ná. In ta̍t bô saⁿ chiam-chîⁿ, thó͘-huí bô hiah gōng.
Phek: M̄-kú goá boē hòng-sim, Má-lī si̍t-chāi sī chi̍t ê khó-chhú ê lô͘-lē, ū I koán-kò͘ lán ê lông-tiûⁿ si̍t-chāi chin hó, I sui-jiân lú ê (Cha-bó͘ ê), chóng-sī só͘ choè bô su ta-po͘ ê.
Se: Ū iáⁿ! Má-lī sī kham-tit hō͘ lâng o-ló ê lô͘-lē. Í-keng àm-lah, lán lâi-khì khùn. (Lóng-chóng lo̍h tâi). (Hn̄g-hn̄g káu teh puī, 3 ê thó͘-huí kap chi̍t ê lú lô͘-lē phō chi̍t ê eⁿ-á siōng tâi).
Thó͘-huí A: Lia̍h chit ê lú ê, goá siūⁿ chin mâ-hoân. Kiám-chhái lán 3 lâng oē uī-tio̍h chit ê lú ê khí oan-ke.
Thó͘-huí B: Sio-phah to ū o͘h! Tài-liām lí sī láu-toā, lí nā ū ì-sù goán beh niū lí. (Tāi-ke chhiò).
Thó͘-huí A: Chhiáⁿ lí m̄-thang gō͘-hoē, goá sī kóng chit ê kâⁿ chi̍t ê soè-hàn gín-ná, hō͘ lán ê hêng-tōng chin bô lī-piān. Goá siūⁿ chiong in bú kiáⁿ pàng hō͘ khì, koh lâi lia̍h pa̍t ê.
Thó͘-huí C: M̄-thang, siâⁿ-chhī lú ê lô͘-lē khah ta̍t-chîⁿ.
Thó͘-huí B: Chù-ì thiaⁿ! Ū bé kha-tê ê siaⁿ. Aih! ún-tàng sī siâⁿ-lāi 5 bîn-peng beh lâi lia̍h lán, táⁿ tio̍h koáⁿ-kín cháu.
(Lóng-chóng lo̍h tâi, lô͘-lē kún-liòng chiah lo̍h tâi. Se-bûn kap nn̄g ê chheng-liân siōng tâi).
Chheng-liân A: Tī chia, tī chia! ū sin ê kha-tê hō, si̍t-chāi chin gâu cháu, lán í-keng chhē 3 mî 3 ji̍t lah, iáu-kú jip boē tio̍h.
Se: (ǹg nn̄g ê chheng-liân lâng). Lín khah siàu-liân koáⁿ-kín khì chhē, it-tēng bô chin hn̄g lah, nā chhē-tio̍h kap in kóng tiâu-kiāⁿ, nā-sī ko͘-put-chiong tio̍h ēng goá hit chiah siāng hó ê bé, iā bô iàu-kín, he sī choè-āu ê tiâu-kiāⁿ.
Goá chin thiám, bô hoat-tō͘ koh-chài kiâⁿ lō͘ lah, goá tī chit châng toā chhiū-kha tán lín. (Tuì siong-tuì ê hong-hiòng ji̍p).
(Thó͘-huí A siōng tâi khiā tī chit pêng, nn̄g ê chheng-liân siōng tâi, khiā tī koh chi̍t pêng).
Thó͘-huí A: Lín nn̄g lâng beh choè sím-mi̍h? Chiong lín ê bú-khì khǹg leh, chìn-chêng lâi kóng tiâu-kiāⁿ. (Sió thêng稍停). Goán í-keng khoàⁿ tio̍h hit ê lú lô͘-lē ê thâu-ke hit chiah o͘-sek ê bé, lín nā chiong hit chiah bé khan lâi, in bú-kiáⁿ goán chiū beh pàng in tńg-khì.
Chheng-liân A: ēng pat ê tiâu-kiāⁿ cháiⁿ-iūⁿ? In-uī goán ê chú-lâng hit chiah bé sī choân koān tē it hó ê bé. I thiàⁿ hit chiah bé chhin-chhiūⁿ I ka-kī ê kiáⁿ.
Thó͘-huí A: Boē ēng-tit! Goán ài hit chiah bé chiū-sī. Lín khì chiong hit chiah bé pa̍k tī hit châng toā chhiū-kha, jiân-āu lín tio̍h lī-khui, goán oē chiong lín só͘ ài ê lâng pàng toà chia hêng lín. Nā hō͘ goán hoat-kiàn tio̍h ū khi-phiàn ê só͘-chāi, chiū lín lóng oē bô miā. Taⁿ koáⁿ-kín khì.
(Chheng-liân lâng lo̍h tâi, Thó͘-huí A pûn pi-á, chèng thó͘-huí kap Má-lī bú kiáⁿ siōng tâi).
Thó͘-huí A: Goá í-keng kap in kóng tiâu-kiāⁿ, chiū-sī ēng hit chiah o͘-bé lâi oāⁿ chit nn̄g ê bú-kiáⁿ. (ǹg Má-lī). Taⁿ lín thang koh tò-tńg khì lín thâu-ke ê chhù lah. Ū hoaⁿ-hí bô?
Má-lī: Chin to-siā, hō͘ goá oē thang koh tńg-khì, goá ê thâu-ke kap thâu-ke-niû sī chi̍t ê chin hó ê lâng.
Thó͘-huí B: Sió tán leh! Goá tī o͘-lâng ê tiong-kan m̄-bat khoàⁿ-tio̍h chiah-nih suí ê cha-bó͘ lâng, chhin-chhiūⁿ lí. Goá siūⁿ ài lâu lí lâi choè goá ê bó͘. (ǹg Thó͘-huí A). Láu-toā ê! Lí m̄-thang pàng i tńg-khì.
Má-lī: (ǹg Thó͘-huí B). Pài-thok leh! Goá í-keng ū nn̄g ê gín-ná, chhiáⁿ lí tio̍h hó-sim leh! pàng goá tńg-khì.
Thó͘-huí B: Bián kóng, lí tio̍h tè goá kiâⁿ. (Khan Má-lī ê chhiú). Chiong lí ê kiáⁿ tàn toà chia, (chiong gín-ná chhiúⁿ khí-lâi, kā khǹg tī thô͘-kha).
Má-lī: Oh! M̄-thang hō͘ goá kap goá ê kiáⁿ lī-khui, tio̍h pàng goá tńg-khì-
Thó͘-huí B: Kín-kiâⁿ ( )
Má-lī: Lí nā m̄ hō͘ goá kap goá ê kiáⁿ choè-hoé, tio̍h chiong goán thâi-sí, m̄-thang hō͘ goán oa̍h-oa̍h lâi saⁿ-lī.
Thó͘-huí B: Kín kiâⁿ-
Thó͘-huí A: (Khui 3 mn̂g chhèng choè sìn-hō chiū lī-khui).
(Se-bûn kap nn̄g ê chheng-liân siōng tâi). (Saⁿ lâng choê siaⁿ hán-hoah Má-lī).
Se: (Toā siaⁿ kiò Má-lī). Chin kî-koài, tán lóng bô.
Chheng-liân A: Eh! Lí khoàⁿ, hia ū chi̍t pau mi̍h, m̄-chai sī sím-mi̍h, lán lâi khoàn, (chìn-chêng khioh khí-lâi khoàⁿ sī eng-jî).
Se: Oh! Khó-lîn ê kiáⁿ, iau, chhuì-ta koh phoà-pīⁿ, chhin-chhiūⁿ beh sí ê khoán.
Oh! Khó-lîn ê kiáⁿ, lí chiah-nih soè-hàn chiū keng-giām tio̍h jîn-seng ê toā pi-ke̍k. Lí m̄-chai tuì tó-uī lâi, iā m̄-chai beh tuì tó-uī khì. Goá m̄-chai lí ê lāu-pē tī tó-uī, chóng-sī chai lí ê lāu-bú, kin-á-ji̍t iā lī-kui lí bô koh tò-tńg lâi.
Tuì chit sî khí lí beh choè goá ê kiáⁿ, beh sìⁿ goá ê sìⁿ, kap goá seng-oa̍h, iā beh tit-tio̍h chi̍t ê hó ê lāu-bú. Taⁿ lán tio̍h tńg-lâi.
Má-lī ê sit-chong（失落）chhin-chhiūⁿ chi̍t ê bāng, kî-si̍t jîn-seng chiū-sī bāng.
-Bō͘ lo̍h-
TĒ II BŌ͘
Jîn-bu̍t: Se-bûn hu-hū, Chó-chì(Gorege 10 hè lâm-tông).
Tē it tiûⁿ: Toē-tiám Se-bûn ê chhù, Phek-san teh pó͘-thīⁿ, Se-bûn kia̍h tû-thâu tuì goā-bīn tńg-lâi.
Phek: Lí kin-á-ji̍t tńg-lâi lóng bô sio-siāng, sī ū sím-mi̍h bô sim-sek ê sū, liân khoàⁿ to m̄ ài khoàⁿ goá.
Se: Bô sím-mi̍h toā tāi-chì, sī hō͘ Chó-chì mn̄g kàu cháu bô lō͘. Chit ê gín-ná chin kî-koài, būn-toê te̍k-pia̍t choē, goá teh khó-lū kiám-chhái tio̍h chhoā khì hō͘ cheng-sîn kho ê i-seng khoàⁿ.
Phek: Sī m̄-sī lí bô pá-ak thang kà i, chiah cháu lâi goá chia siám-pī(chhiò)?
Se: Ū iáⁿ, goá kám-kak beh tuì-hù chit ê gín-ná, lí khah ū pān-hoat, só͘-í I ê siông-siông ài kā lí soè oáⁿ koh tàu chú-pn̄g, thang kap lí kóng-oē.
Phek: Chit ê gín-ná chin chhong-bêng, I ū būn-toê chiū-sī piáu-sī I ū tui-kiû chai-bat. I m̄-sī phó͘-thong ài kóng-oē ê gín-ná, ū sî goá khoàⁿ i chēng-chēng koan-chhat chi̍t hāng mi̍h, bat chi̍t ji̍t bô kóng-oē, chóng-sī iā bat khoàⁿ i tī hoe-hn̂g lāi ka-kī kóng oē.
Se: Chit ê gín-ná siông-siông kā goá kóng, i nā ū būn-toê chiū mn̄g goá, goá nā boē thang kā i ìn, i chiū mn̄g Siōng-tè. Ū sî hō͘ goá kám-kak chin thâu thiàⁿ, i í-keng chin bat iā oē hiáu-tit, goá siūⁿ tio̍h siat-hoat hō͘ Chó-chì khì tha̍k-chheh, hō͘ i oē hiáu-khoàⁿ, bat jī, lâi tha̍k Sèng-keng, koh-khah bat lán ê Siōng-tè.
(Chó-chì ji̍p chhù)
Phek: Oh! Chó-chì chin hó, goán tú teh kóng lí ê tāi-chì. Eh! Lí ê tē-á lāi té sím-mi̍h? Nńg-nńg!!
Chó: Lí the̍h khí-lâi khoàⁿ chiū oē chai.
Phek: Oh! Tō͘-ún, tō͘-ún!! Lí tē chit khoán kiaⁿ-lâng ê mi̍h beh choè sím-mi̍h?
Se: Lí kiám m̄-chai, che chiū-sī I ê chhù-bī. Lí ū khoàⁿ-kìⁿ I hit keng sió pâng-keng bô? Kui keng lóng sī thâng lah, chháu lah, hoe lah koh ū ta̍k khoán bô sio-siāng ê thô͘ kap chio̍h-thâu.
Chó: Goá m̄-sī teh pān ke-ko͘ hé-á. Goá teh khoàⁿ Siōng-tè choè chiah ê ū sím-mi̍h thang lī-ek lâng.
Phek: Chó-chì. Lí chin chhong-bêng, chóng-sī chin khó-sioh lí m̄-bat jī, lí ū siūⁿ ài tha̍k-chheh bô?
Chó: Goá chin ài bat jī, oē thang chhin-chhiūⁿ lín án-ni tha̍k-chheh kap Sèng-keng, koh oē thang siá phoe. Chóng-sī goá sī o͘-lâng, beh khì tó-uī tha̍k-chheh.
Se: Lán-tī hū-kūn ū chi̍t keng ha̍k-hāu, lí khì chhē lāu-su, ǹg-bāng lán ê Siōng-tè thoè lí khui lō͘.
- ○ -
TĒ III BŌ͘
(Chi̍t kûn ê sió-ha̍k-seng 6-8 miâ. Chó-chì tuì chi̍t pêng chhut)
Ha̍k-seng A: Lāu-su. Lí khoàn, hia ū chi̍t ê o͘-lâng ê gín-ná, tuì chia ti̍t-ti̍t lâi.
Ha̍k-seng B: Lāu-su, chit ê gín-ná beh choè sím-mi̍h? Chi̍t sin o͘-sô-sô, koh bô chhēng oê, khoàⁿ-tio̍h chin kiaⁿ-lâng.
Sian-siⁿ: Tāi-ke an-chēng (ǹg Chó-chì). Sió-pêng-iú, lí ū sím-mi̍h tāi-chì cháu lâi chia.
Chó-chì: Lāu-su, goá chin ài tha̍k-chheh, chin ài oē-hiáu siá jī, chhiáⁿ lí hō͘ goá kap chiah ê gín-ná chò-hoé tha̍k-chheh.
Sian-siⁿ: Lí sī cháiⁿ-iūⁿ hiah-nih ài tha̍k-chheh?
Chó-chì: Goá khoàⁿ pa̍t lâng oē-hiáu khoàⁿ pò-choá, koh oē khoàⁿ Sèng-keng iā oē siá phoe, goá chin ài.
Sian-siⁿ: Oh! án-ni chin hó. Lí kiò sím-mi̍h miâ?
Chó-chì: Goá ê miâ kiò-choè Chó-chì Hoâ-sēng-tuìn, Kak-ní.
(Chèng ha̍k-seng toā chhiò)
Ha̍k-seng A: Oh! Thái ū hiah-mih tn̂g ê miâ, kiaⁿ sí lâng.
Chó-chì: In-uī goá ū nn̄g ê sìⁿ, só͘-í khah tn̂g, chóng-sī lâng lóng kiò goá Chó-chì.
Ha̍k-seng B: Sian-siⁿ, goán mama kóng o͘-lâng ê seng-khu chhàu-ko͘-ko͘, kiám ū iáⁿ? goá lâi phīⁿ khoàⁿ leh.
Sian-siⁿ: Bô lah! o͘-lâng chí-ū phê-hu o͘ nā-tiāⁿ, boē chhàu-chhàu. Lí ê bah sui-jiân pe̍h, chóng-sī nā bô siông-siông soé seng-khu, chiū oē chhàu-chhàu neh.
Ha̍k-seng C: Lāu-su, goá thiaⁿ lâng kóng nā kap o͘-lâng chò-hoé thit-thô oē hō͘ oè-tio̍h neh, goán nā hō͘ I tī chia chò-hoé tha̍k-chheh, goán hō͘ oè chi̍t ê, ta̍k ê lóng pìⁿ o͘ gín-ná to hāi lah.(tāi-ke toā chhiò).
Chó-chì: O͘-bah chiū-sī o͘-bah, pe̍h-bah chiū-sī pe̍h-bah, boē sio oè. Goá khoàⁿ lí ū tha̍k-chheh, chóng-sī pí goá khah gōng(tāi-ke koh chhiò).
Sian-siⁿ: (ǹg Chó-chì) Sió pêng-iú, goá khoàⁿ lí chin khó-chhú, hoan-gêng lí tha̍k-chheh, ǹg-bāng lí phah-piàⁿ tha̍k, chiong-lâi it-tēng oē choè chi̍t ê gâu-lâng. Kok uī sió pêng-iú, sím-mi̍h lâng beh kap i chē chò-hoé?
Hô-bí: Lāu-su, goá beh kap I chē chò-hoé. Goán mama siông-siông kā goán kóng, bô-lūn sàn á-sī hó-gia̍h, bô-lūn o͘-lâng á-sī pe̍h-lâng, lóng tio̍h choè pêng-iú. Goá khoàⁿ-tio̍h chin-choē sió pêng-iú kā chhiò, chin khó-lîn (khan Chó-chì ê chhiú kóng) lâi goá chia chē.
Sian-siⁿ: Chó-chì, Hô-bí sī lán chit pan ê kip-tiúⁿ, i chin gâu tha̍k-chheh koh chin koai, ǹg-bāng lí í-āu iā chin gâu tha̍k-chheh.
Chó-chì: Lāu-su chin to-siā, goá it-tēng beh jīn-chin tha̍k-chheh.
- : -
TĒ IV BŌ͘
Bō͘-āu soat-bêng: Keng-kè 15 nî, Chó-chì tuì sió-o̍h chìn kàu toā -o̍h, lóng sī ná choè kang thàng chîⁿ lâi oân-sêng ha̍k-gia̍p.
Tāi-ha̍k-seng Chùn-gē: Lē-ná, kin-á-ji̍t sī pit-gia̍p ê ji̍t-chí. Lí kam-kak cháiⁿ-iūⁿ?
Lē-ná: Goá bô te̍k-piat ê kám-kak, chí-ū kám-kak kiaⁿ-hiâⁿ pâi tī bīn-chêng, chiū-sī si̍t -chè ê chhut-lō͘ ê būn-toê.
Chùn-gē: Lē-ná. Lí m̄-bián uī-tio̍h chiah ê lâi hoân-ló. Goá tuì sió-o̍h kàu hiān-sî, m̄-chai sím-mi̍h kiò-choè hoân-ló.
Lí khoàⁿ! Goá ê lāu-pē ū chîⁿ koh ū toē-uī, tiān-iáⁿ-koán ū 6 keng, chuí-nî kang-chhiúⁿ nn̄g keng, chè-io̍h-chhiúⁿ, bō͘-e̍k-hâng, hō͘ lí sǹg boē liáu. Chí-ū lí tông-ì, goá thang hō͘ lí ge̍h-hōng choè hó, iā choè khin-sang ê kang-chok.
Lē-ná: Lí kóng ū thang chia̍h, ū thang ēng, iā bián keng-giām hoân-ló ê sū, chit khoán ê seng-oa̍h kap kî-thaⁿ ê tōng-bu̍t bô koh-iūⁿ, chit khoán ê jîn-seng ū sím-mi̍h bo̍k-tek?
Chùn-gē: Lí m̄-thang ēng chit khoán ê oē lâi chhì-chha̍k goá. Sì nî lâi goá tuì lí ê ài-chêng bô piàn-oān, lí siông-siông kò͘-ì uî-lân goá. Lē-ná. Goá í-keng tán 4 nî lah. Kin-á-ji̍t chhiáⁿ lí tio̍h tông-ì goá ê iau-kiû?
Lē-ná: Goá í-keng kā lí kóng, goá choa̍t-tuì bô tông-ì lí ê iau-kiû, chhiáⁿ lí m̄-thang koh lâi kô-kô-tîⁿ. Chóng kóng, lí kap goá ê jîn-seng-koan bô saⁿ-tâng.
Chùn-gē: Goá chai lí uī-hô m̄ ài goá. Lí ê sim í-keng hō͘ hit ê o͘-lâng só͘ bê. 4 nî lâi lí siông-siông chhē ki-hoē kap hit ê o͘-lâng kóng oē, kiám ū iáⁿ goá chit ê pah-bān hù-ong ê kè-sêng-jîn oē khah su Chó-chì mah? Lē-ná. Goá ê sim í-keng chhuì lah, uī-tio̍h lí chhuì lah!
Lē-ná: Sī, goá ê sim k2-keng hō͘ Chó-chì lah, in-uī I ū kàu-gia̍h ê jîn-keh kap suí ê jîn-seng-koan, koh I ū chhiau-oa̍t ê tì-huī (Chó-chì kap lēng-goā chi̍t ê tông-o̍h siōng tâi).
Chó-chì: Kin-á-ji̍t sī tāi-ke só͘ kî-thāi ê pit-gia̍p ê ji̍t-chí.
Lē-ná: Chó-chì kiong-hí! Goá í-keng khoàⁿ-kìⁿ sêng-chek pò-kò, lí sī tē it miâ, si̍t-chāi chin lân-tit, chhin-chhiūⁿ lí chit khoán tì-huī ê lâng goá bē bat khoàⁿ-kìⁿ.
Chó-chì: To-siā lí ê o-ló, si̍t-chāi chin boē kham-tit.
Tāi-ha̍k-seng B: Tāi-ke kiong-hí! Taⁿ kin-á-ji̍t í-āu chiū-sī suî-lâng kiâⁿ ka-kī ê lō͘ lah, siūⁿ-tio̍h beh ji̍p-khì siā-hoē chiah chai 4 nî ê Tāi-ha̍k kàu-io̍k chin bô kàu-gia̍h. (ǹg chêng khoàⁿ, hāu-tiúⁿ chhut-tiûⁿ). Oh! Lán ê hāu-tiúⁿ lâi lah.
(Ha̍k-seng pâi tī chi̍t pêng, hêng-sêng beh khui-hoē ê tuī-hêng).
Hāu-tiúⁿ: Chu-uī tông-ha̍k, muí nî chit ê sî-chūn lán lóng ū sio-siāng ê pit-gia̍p-sek, cheng-chha pit-gia̍p ê lâng bô saⁿ-tâng nā-tiāⁿ.
Chóng-sī muí nî goá lóng ēng chit kù oē lâi bián-lē tāi-ke, “Jîn-seng í ho̍k-bū uî bo̍k-tek,” ǹg-bāng lín chhut-khì oē toā-toā lī-ek lâng.
Chit sî goá beh hoat chèng-su kap chióng-chn̄g. Chit kài ê tē it miâ ū táⁿ-phoà le̍k-nî lâi ê kì-lio̍k, 4 nî chóng pêng-kun sī 98 hun, si̍t-chāi chin lân-tit. Koh I só͘ hoat-piáu ê pit-gia̍p lūn-bûn sī “Thó͘-toē kap jîn-luī ê koan-hē.” I ê lūn-bûn kap si̍t-giām ū toā-toā kòng-hiàn choân Bí-kok. Put-tàn kái-liông, chiū-sī tuì thô͘-(thô͘-jipn̄g) hoat-kiàn ní-sek（染料）, chit ê lâng chiū-sī Chó-chì tông-o̍h. (Chèng-lâng phah chhiú o-ló).
Tông-sî goá tāi-piáu pún-hāu táng-sū-hoē kap kàu-siū-hoē phèng-chhiáⁿ Chó-chì tông-o̍h, tuì kin-á-ji̍t khí choè pún-hāu Lông-ha̍k-īⁿ ê kàu-siū, che sī thâu chi̍t tāi ê o͘-lâng kàu-siū. Chit sî chhiáⁿ Chó-chì tông-o̍h hoat-piáu ián-soat:
Chó-chì: Goá boē-oē kóng sím-mi̍h, goá ê ba̍k-sái í-keng thoè goá ìn-tap lah.
Goá chiū-sī ēng chi̍t chiah bé oāⁿ tńg-lâi ê sìⁿ-miā, chhin-chhiūⁿ chi̍t châng iá muî-kuì seng-tióng tī chhiū-nâ lāi, āu-lâi siū poaⁿ-soá kàu tī hoe-hn̂g.
Oh! Goá ê sim chhiong-moá kám-kek kap kám-siā ê ba̍k-sái. (Chi̍t ê the̍h phoe ê chhut).
Iû-chhe: Lín chia ū chi̍t ê kiò Chó-chì, Hoâ-sēng-tùn, Kat-ní Sian-siⁿ bô? Che sī I ê hān-sî koà-hō.
Chó-chì: Sì nî lâi goá bē bat chiap-tio̍h chi̍t tiuⁿ phoe, cháiⁿ-iūⁿ oē tī chia chaip-tio̍h koà-hō ê phoe? (Thiah-khui).
“Chó-chì Sian-siⁿ, lán nn̄g ê bô sio-bat, chóng-sī tuì choē-choē hong-bīn, goá chai lí sī chi̍t ê kia̍t-hhut ê chheng-liân, iā sī sió-sò͘ ê o͘-lâng siū Tāi-ha̍k kàu-io̍k ê chi̍t ê. Lí tī siā-hoē siōng só͘ beh tit-tio̍h ê bêng-ū, toē-uī kap kim-chîⁿ sī bô hān-liōng.
Chóng-sī goá ài ēng chi̍t kù khún-chhiat ê oē tuì lí ai-kiû, “Chhiáⁿ lí kè-lâi pang-chān goán.”
Goá sī chi̍t ê o͘-lâng, tī Bí-kok Lâm-pō͘ uī-tio̍h o͘-lâng teh hùn-tò͘, chiah ê lâng m̄-chai beh cháiⁿ-iūⁿ lê chhân, iā chéng-chí kap siu-koah. Koh goá tuì chiah ê sī goā-hâng; goá oē thang kà in siá-jī, tha̍k-chheh kap cháiⁿ-iūⁿ khí-chhù, goá boē-oē pang-chān in si̍t-chè ê būn-toê, só͘-í in siông-siông iau-gō͘.
ǹg-bāng lí, tek-khak tio̍h lâi pang-chān goán, Goá só͘ oē thang hō͘ lí ê sī kang-chok, khùn-lân ê kang-chok.
Chiū-sī beh chiong chi̍t ê lo̍k-hō͘, pîn-khùn kap khó-lîn ê bîn-cho̍k chhoā kàu tī hong-hù ê jîn-seng.
A-lí-pa-má chiu Tek-su-ki
Ki-tok-kàu Lông-gia̍p Kái-chìn Ha̍k-īⁿ
Chú-pān jîn: Gō͘-khek kèng-siōng.
(Chó-chì khoàⁿ liáu, tī tâi-téng kiâⁿ-lâi kiâⁿ-khì, jiân-āu tuì lak-tē-á lāi the̍h chi̍t tiuⁿ ê choá lâi siá “Goá beh khì.” ēng tîm-tio̍k ê thài-tō͘).
(Chó-chì chìn-chêng tuì hāu-tiúⁿ kóng oē).
Chó-chì: Hāu-tiúⁿ chin sit-lé, goá boē thang chiap-siū lí ê phèng-chhiáⁿ. Goá ài chek-sî khì Bí-kok lâm-pō͘ uī-tio̍h goá ê bîn-cho̍k ho̍k-bū.
Hāu-tiúⁿ: Chó-chì, lí bô hō͘ goá sit-bāng. Lí tio̍h ióng-kám kian-chhî lí ê sìn-gióng. Sui-jiân lí beh pàng-sak kim-chîⁿ, toē-uī, miâ-siaⁿ, chóng-sī lí thang tit-tio̍h suí ê ké-chí.
Lí khì, Siōng-tè kap lí tī-teh (ak-chhiú chài-hoē, hāu-tiúⁿ lo̍h). Kî-thaⁿ ê tông-o̍h chìn-chêng lâi saⁿ-kap ak-chhiú chài-hoē. Tâi-á téng chí chhun Lē-ná kap Chùn-gē nn̄g lâng).
Chùn-gē: Lē-ná, ta̍k ê lâng lóng tńg-khì lah, lí iáu teh siūⁿ sím-mi̍h? Kin-á-ji̍t sī khoài-lo̍k ê pit-gia̍p kì-liām-ji̍t, goá chhiáⁿ lí lâi khì Kok-chè toā bú-thiaⁿ thiàu-bú khèng-chiok.
Lē-ná: Chhiáⁿ lí lī-khui, goá m̄-ài koh thiaⁿ lí hit khoán thn̂g-kam bi̍t-tiⁿ ê oē.
(Chùn-gē iô thâu lī-khui)
(Chó-chì chiūⁿ, koāⁿ phê-siuⁿ)
Chó-chì: Lē-ná, che sī boē thang siám-pī ê sū-si̍t. Lán tio̍h lī-khui. Jîn-seng siông-siông boē thang chiàu lí-sióng lâi seng-oa̍h.
Lē-ná, chit tiuⁿ sī goá choè tek-ì ê iû-uī（油繪）, sàng lí choè kì-liām.
Lē-ná: Chó-chì, chhiáⁿ lí chhoā goá khì (lâu ba̍k-sái).
Chó-chì: Lē-ná, m̄-sī hiah-nih kán-tan ê tāi-chì. Lâm-hng o͘-lâng ê toē-kài, m̄-sī lí só͘ sióng-siōng oē kàu ê, tī hia chhiong-moá iau-gō, sàn-chhiah, phoà-pīⁿ kap sí-bô.
Goá boē thang hōng-sū lí, siāng-sî hōng-sū goá ê bîn-cho̍k. Lí nā siông-siông thoè goá kî-tó, chiū-sī thiàⁿ goá ê piáu-hiān.
(Chó-chì chim Lē-ná ê siang chhiú lâi lī-khui).
- Bō͘ hā -
TĒ V BŌ͘
Lông-bîn A: Chó-chì Sian-siⁿ, lí lâi chia sī beh chí-tō goán, kái-siān goán ê seng-oa̍h. Lí khoàⁿ! Goán só͘ chèng ê mî-hoe（棉花）chi̍t nî chi̍t nî kiám-chió siu-sêng, khoàⁿ goán beh cháiⁿ-iūⁿ tō hó!
Lông-bîn B: Chó-chì Sian-siⁿ. Goá 3 kah ê chhân-hn̂g lóng chèng mî-hoe, chóng-sī kin-nî mî-hoe tio̍h thâng chin lī-hāi; goá ê chu-pún lóng hē lo̍h-khì, chóng-sī siu bô chi̍t poàⁿ.
Chó-chì: Hiaⁿ-tī, goá kā lín kóng, lín nî-nî chèng mî-hoe, chiū mî-hoe só͘ su-iàu ê chu-ióng chū-jiân chi̍t nî put-jû chi̍t nî; koh mî-hoe ê thang-hāi（虫害）, lín bô siau-to̍k tī-thâng, thâng cháiⁿ-iūⁿ oē sí? Kiám m̄-sī koh-khah lī-hāi mah? Taⁿ goá kā lín kóng, lín tio̍h ēng lûn-chok（輪作）ê hoat-tō͘ lâi cheng-ka seng-sán. Lín khì chiong hn̂g lê hō͘ chheng-khì, āu-lâi chèng han-chû（番薯）.
Lông-bîn A: Han-chû sī cheng-siⁿ ê chia̍h-mi̍h, bô ta̍t chîⁿ. Lí beh kiò goán chia̍h han-chû lâi kè ji̍t sī mah?
(Chó-chì lo̍h-khì the̍h chi̍t kha siuⁿ)
Chó-chì: Pêng-iú, chhiáⁿ lí khoàn. Che sī goá ēng nn̄g lé-pài kú ê sî-kan tī si̍t-giām-sek só͘ chai ê han-chû ê iōng-tô͘.
(Chó-chì the̍h chi̍t koàn, kóng che sī sím-mi̍h?)
Lông-bîn B: (Phīⁿ-khoàⁿ leh) Oh! che sī chiú, che sī chhò͘, sī mī-hún, sī thn̂g, sī kap-pi, thn̂g-chiùⁿ, tiān-hún, koh ū iû, o͘ oê-ko, kô͘-á. Oh! iáu koh ū, sǹg boē liáu.
Chó-chì: Chiah ê lóng sī tuì han-chû só͘ tit-tio̍h ê mih-kiāⁿ.
Lông-bîn A: Oh! Koh ū chin hó chia̍h ê piáⁿ-luī, chóng-kiōng ū 118 chióng, si̍t-chāi chin kî-biāu.
Chó-chì: Bo̍h-tit lia̍h choè kî-koài, chiah ê lóng sī Chú beh hō͘ lán ê, lán tio̍h ēng kám-siā lâi sêng-siū.
(Nn̄g ê lông-hu chhiú lóng the̍h chi̍t tē thô͘-tau chhut).
Lông-bîn C: Chó-chì Sian-siⁿ, goán tuì lâm-pêng ê koâiⁿ soaⁿ-toē lâi, kiâⁿ 3 mî 3 ji̍t chiah lâi kàu chia.
Kè-khì goán ê thó͘-toē lóng chèng mî-hoe, chóng-sī thâng-hāi chin lī-hāi, nn̄g, saⁿ nî chêng goán ê toē-hng ū thiaⁿ lí ê kiàn-gī lóng-chóng chèng thô͘-tāu, thâu chi̍t nî goán ū tit-tio̍h chin hó ê kè-siàu. Chóng-sī kin-nî thô͘-tāu toā hong-siu, tì-kàu kè-siàu chin bái, kuí-nā pah tùn ê thô͘-tāu hiat tī chhân-nih bô lâng beh boé.
Lông-bîn D: Goán nā mài thiaⁿ lí ê oē, mā iáu ū tām-po̍h ê siu-ji̍p. Thô͘-tāu choè chhī-liāu sī bô ta̍t chîⁿ; choè lâng ê chia̍h-mi̍h chin hó chia̍h, chóng-sī chia̍h boē pá. Khoàⁿ goán beh án-choáⁿ? Lí tio̍h thoè goán siūⁿ pān-hoat, nā bô goán chiū beh chhoā bó͘-kiáⁿ lâi hō͘ lí chhī.
Chó-chì: Oh! Goá ê Siōng-tè, Lí tio̍h pang-chān goá, goá ēng choē-choē hong-hoat beh pang-chān lông-bîn, chóng-sī kin-á-ji̍t só͘ tú-tio̍h ê chiū-sī hoán-tuì kap oàn-giân.
Chú ah! Lí siáⁿ-sū chhòng-chō thô͘-tāu? Lí kì-jiân siúⁿ-sù goán kàu-gia̍h ê thô͘-tāu, lí it-tēng beh tuì thô͘-tāu siúⁿ-sù goán choē-choē mi̍h.
Chú! chhiáⁿ lí it-tēng chiong ò-biāu chí-sī goá.
(Chēng-be̍k, 沉默, Lông-hu C. D. chiūⁿ tâi)
Lông-hu C: Chó-chì Sian-siⁿ, lí teh siūⁿ sím-mi̍h? Tio̍h koáⁿ-kín thoè goán siūⁿ pān-hoat.
Chó-chì: (Khí-sin, the̍h chi̍t tē thô͘-tāu) Chhiáⁿ lí bo̍h-tit kiáu-jiáu goá, goá beh ji̍p-khì tī goá ê si̍t-giām-sek thèng-hāu Chú (thêng chi̍t sî-á, ū nn̄g ê gín-ná phō chi̍t chiah káu-á lâi)
Gín-ná: Chó-chì Sian-siⁿ ū tī-teh bô?
Lông-hu C: Lí beh chhē I chhiòng sím-mi̍h? I ji̍p-khì tī si̍t-giām-sek, bô ài kap lâng kóng oē.
Gín-ná: Goá beh phō chit chiah káu lâi hō͘ i khoàⁿ pīⁿ, goán chit só͘-chāi nā ū káu á-sī ti phoà-pīⁿ, lóng tio̍h chhē i chiah ū hoat-tō͘.
Lông-hu C: Chóng-sī gín-ná, goán í-keng tī chia tán I kuí-nā ji̍t lah, I iáu-boē beh chhut-lâi (thêng chi̍t ē-á Chó-chì chhut)
Lông-hu C: Ū sím-mi̍h kè-ta̍t ê hoat-kiàn bô? Khoàⁿ lí ê bīn ū chhiò-iông, ún-tàng ū hó siau-sit.
Chó-chì: Goá beh chèng-bêng hō͘ lín khoàⁿ Siōng-tè bô pàng-sak lán. Chhiáⁿ lín lâi poaⁿ mi̍h-kiāⁿ (lâi khì the̍h chin choē khoán ê mi̍h)
Chó-chì: Chiah ê lóng sī goán tī si̍t-giām-sek só͘ choè chhut-lâi ê mi̍h-kiāⁿ.
Lông-hu C: Sian-siⁿ, lí kiám m̄-sī ka-kī tī si̍t-giām-sek mah?
Chó-chì: M̄-sī, ū goá ê Siōng-tè kap goá ha̍p-chok, chhiáⁿ khoàⁿ che sī sím-mi̍h.
Lông-hu C: Oh! Che sī gû-leng, koh ū mī-pau (chi̍t hāng soà chi̍t hāng) che sī tê, thn̂g, ka-pi(ná kóng ná pun hō͘ gín-ná kap kî-thaⁿ ê lâng chia̍h).
Lông-hu D: Chó-chì Sian-siⁿ chhin-chhiūⁿ teh piàn kî-su̍t, tuì bô piàn ū, tuì thô͘-tāu piàn choē-choē siūⁿ boē liáu ê mi̍h-kiāⁿ. Goá lâi sǹg khoàⁿ leh, lóng-chóng kuí hāng:
Gû-leng, mī-hún, tê, chhò͘, thô͘-tāu chiùⁿ, ba̍k-chuí, kiông-le̍k kô͘, iû-chhat, chhiū-iû, hé-iû, phang-chuí, phang soat-bûn, ní-liāu; iáu-kú ū, goá sǹg boē liáu.
Chó-chì: Koh chi̍t hāng sī choè ko-kuì ê io̍h-phín, chiū-sī eng-jî ê phê-hu ko.
Lông-hu C: Kin-á-ji̍t Chó-chì Sian-siⁿ chiah-nih toā ê hoat-kiàn, ū thoè lán ê bîn-cho̍k tī siā-hoē siōng thó͘ chi̍t ê toā-khuì.
Chó-chì: Chhiáⁿ lí m̄-thang kóng-khí goá ê miâ, chiū-sī tio̍h chiong it-chhè ê êng-kng kui hō͘ Chú.
Lông-hu D: Oh! Lí chin chiàⁿ sī Siōng-tè kap lí tông-chāi ê lâng.
(Koān-tiúⁿ, séng-tiúⁿ, Si̍p-jī-hoē tāi-piáu, chóng-thóng pì-su chhut-lâi)
Chóng-thóng pì-su: Goá tāi-piáu Lô-su-hok Chóng-thóng hiòng lí piáu-sī kèng-ì. Lí tuì thô͘-tāu só͘ hoat-kiàn ū toā kòng-hiàn jîn-luī. Lí it-seng ho̍k-bū ê cheng-sîn sī choân Bí-kok ê êng-kng.
(chìn-chêng chiong chi̍t tiâu âng-sek ê hun-chiong “勳章” kat tī Chó-chì sin-chiūⁿ)
Koān-tiúⁿ: Lí ê kòng-hiàn ū toā toā thê-ko o͘-lâng ê siā-hoē toē-uī, goá tī chia ài hiòng lí piáu-sī kèng-uì (siúⁿ I muî-kuì hun-chiong).
Séng-tiúⁿ: Lí sī bô͘-hoān ê kong-bîn, goá tāi-piáu choân séng ê jîn-bîn piáu-sī kèng-uì (chiong chi̍t tiâu nâ-sek chhái-toà sàng hō͘ i).
Si̍p-jī-hoē tāi-piáu: Lí sui-jiân m̄-sī i-seng, chóng-sī lí só͘ hoat-bêng ēng thô͘-tāu iû só͘ choè ê io̍h-phín ū chin toā ê kòng-hiàn(the̍h chi̍t pau chîⁿ). Che sī Kok-chè Si̍p-jī-hoē ê choè toā chióng-kim (chiong kim-chîⁿ sàng hō͘ i).
Gín-ná: (chìn-chêng) Lí só͘ choè ê thô͘-tāu piáⁿ kap gû-leng chin hó chia̍h. Goá khoàn-tio̍h chin choē lâng lóng teh kā lí o-ló koh sàng kì-liām mi̍h; goá iā ài ēng chit chiah kó͘-chui ê káu sàng lí choè kì-liām.
Chó-chì: (Kiâⁿ kàu tâi-chêng, bīn ǹg téng-bīn). Chú ah! Goá sī ēng chi̍t chiah bé oāⁿ lâi ê sìⁿ-miā, Lí iáu bô khoàn-khin goá. Oh! Kám-siā Chú, o-ló Chú, tio̍h chiong it-chhè ê êng-kng kui hō͘ Iâ-hô-hoa, kui hō͘ Iâ-hô-hoa.
Chèng-lâng: Goān it-chhè ê êng-kng kui hō͘ Iâ-hô-hoa. À-bēng.
- The end-
漢羅（Ùi原文改寫）
-百週年紀念寫作比賽-
文藝組：第二名入選
Khioh著ê性命
Liāu Suī-lú
1965.06.15 P.36-42
※※※※人物※※※※
Se-bûn，Phek-san：夫婦。
Chó-chì： (童年kap成人)。
Má-lī：Se-bûn夫婦ê 奴隸， Chó-chì ê老母。
土匪： A. B. C.
小學生數名（數名）。
先生:學校ê老師。
Chùn-gē：大學生，是好額子弟。
Lē-ná：大學生數名（若干名）。
大學校長。
農民： A. B. C. D.
囡仔兩人
省長，
館長，
總統秘書，
十字會會長。
第 I 幕
Se： Phek-san！今á日我tī 十字路口看著一張ê告示，叫人著注意，小心保護家己ê 奴隸，因為土匪已經到咱ê警戒lah！
Phek： Tio̍h，我也有聽見，菜市仔內ê人攏teh講起這項代誌。
Se：近來土匪khah gâu算，in知搶掠奴隸比搶-the̍h別項物khah好。
Phek：我想ê-暗著叫Má-lī kap伊ê 囝， chhoā來chia 睏 khah安全。
Se： m̄免lah！咱無ta-po͘ ê 奴隸，土匪一定m̄掠查某 ê kap 囡仔。 In 值無三chiam-錢，土匪無hiah戇。
Phek： M̄-kú我boē放心，Má-lī實在是一個可取ê 奴隸，有伊管顧咱ê 農場實在真好，伊雖然女 ê (查某 ê)，總是所做無輸 ta-po͘ ê。
Se：有影！ Má-lī是堪得hō͘人o-ló ê 奴隸。已經暗lah，咱來去睏。 (攏總落台)。(遠遠狗teh 吠，三個土匪kap一個女奴隸抱一個嬰á 上台)。
土匪A：掠這個女ê，我想真麻煩。Kiám-chhái咱3人會為著 這個女ê 起冤家。
土匪B： 相拍 to有o͘h！ 待念你是老大，你若有意思阮beh 讓你。(大家笑)。
土匪A：請你m̄-thang誤會，我是講這個kâⁿ一個細漢囡仔， hō͘咱ê行動真無利便。我想將in 母囝放hō͘去，koh來掠別個。
土匪C： M̄-thang，城市女 ê 奴隸 khah值錢。
土匪B：注意聽！有馬腳蹄 ê 聲。 Aih!穩當是城內5 民兵 beh來掠咱，táⁿ 著趕緊走。
(攏總落台， 奴隸 kún-liòng chiah落台。Se-bûn kap兩個青年上台)。
青年A： Tī chia， tī chia！有新ê 腳蹄號，實在真gâu走，咱已經chhē 3 暝 3 日 lah， iáu-kú jip boē 著。
Se： (ǹg兩個青年人)。恁 khah少年趕緊去chhē，一定無真遠lah，若chhē著 kap in講條件，若是姑不將著用我hit隻siāng好ê 馬，也無要緊，he是最後ê條件。
我真thiám，無法度koh再行路lah，我tī 這叢大樹腳等恁。 (對 相對 ê方向入)。
(土匪A 上台 khiā tī 這旁，兩個青年上台， khiā tī koh一旁)。
土匪A： 恁兩人beh做甚麼？將恁 ê武器kǹg leh，進前來講條件。 (小停稍停)。阮已經看著 hit個女奴隸 ê頭家hit隻烏色ê 馬， 恁若將hit隻馬 牽來，in 母囝阮就beh放in tńg去。
青年A：用別 ê條件怎樣？因為阮ê主人hit隻馬是全縣第一好ê 馬。 伊 疼 hit隻馬親像伊家己ê 囝。
土匪A： Boē用得！阮ài hit隻馬就是。恁去將hit隻馬縛tī hit叢大樹腳，然後恁 著離開，阮會將恁所ài ê人放toà chia 還恁。 若 hō͘阮發見著有欺騙ê所在，就恁攏會無命。Taⁿ 趕緊去。
(青年人落台，土匪A pûn pi-á，眾土匪kap Má-lī 母囝上台)。
土匪A：我已經kap in講條件，就是用hit隻烏馬來換這兩個母囝。 (ǹg Má-lī)。Taⁿ 恁 thang koh 倒-tńg去恁頭家ê厝lah。有歡喜無？
Má-lī：真多謝， hō͘我會 thang koh tńg去，我ê頭家kap頭家娘是一個真好ê人。
土匪B：小等 leh！我tī烏人ê中間m̄-bat看著 chiah-nih suí ê 查某人，親像你。我想ài 留你來做我ê 某。 (ǹg土匪A)。老大ê！你m̄-thang放伊 tńg去。
Má-lī： (ǹg土匪B)。拜託leh！我已經有兩個囡仔，請你著好心leh！放我tńg去。
土匪B：免講：你著 tè我行。(牽Má-lī ê手)。將你ê 囝 tàn toà chia， (將囡仔搶起來，kā khǹg tī土腳)。
Má-lī： Oh！ M̄-thang hō͘我kap我ê 囝離開，著放我tńg去-
土匪B： 緊行( )
Má-lī：你若m̄ hō͘我kap我ê 囝做夥， 著將阮thâi死，m̄-thang hō͘阮活活來相離。
土匪B： 緊行-
土匪A： (開 3門銃做訊號就離開)。
(Se-bûn kap兩個青年上台)。(三人齊聲hán-hoah Má-lī)。
Se： (大聲叫Má-lī)。真奇怪，等攏無。
青年A： Eh！你看， hia有一包物，m̄知是甚麼，咱來看， (進前khiok起來看是嬰兒)。
Se： Oh！可憐ê 囝， iau，嘴乾koh破病，親像beh死ê款。
Oh！可憐ê 囝，你chiah-nih細漢就經驗著人生ê大悲極。你m̄知對 tó位來，也m̄知beh 對 tó位去。我m̄知你ê老父tī tó位，總是知你ê老母，今á日也離開你無koh 倒-tńg來。
對這時起你beh做我ê 囝， beh 姓我ê 姓， kap我生活，也beh得著一個好ê老母。Taⁿ 咱 著 tńg來。
Má-lī ê失蹤（失落）親像一ê 夢，其實人生就是夢。
-幕落-
第 II 幕
人物：Se-bûn夫婦，Chó-chì(Gorege 10歲男童)。
第一場： 地點Se-bûnê厝，Phek-san teh 補-thīⁿ，Se-bûn kia̍h 鋤頭對外面tńg來。
Phek：你今á日tńg來攏無sio-siāng，是有甚麼無心適ê事，連看to m̄ ài看我。
Se：無甚麼大代誌，是hō͘ Chó-chì問到走無路。這個囡仔真奇怪，問題特別濟，我teh 考慮 kiám-chhái 著 chhoā去hō͘精神科 ê醫生看。
Phek：是m̄-是你無把握thang 教伊， chiah走來我chia閃避(笑)？
Se：有影，我感覺beh對付這個囡仔，你khah有辦法，所以伊ê常常愛 kā你洗碗koh鬥煮飯，thang kap你講話。
Phek： 這個囡仔真聰明，伊有問題就是表示伊有追求知識。伊m̄是普通愛講話ê 囡仔，有時我看伊靜靜觀察一項物，bat一日無講話，總是也bat看伊 tī花園內家己講話。
Se： 這個囡仔常常kā我講：伊若有問題就問我，我若boē-thang kā 伊應， 伊就問上帝。有時hō͘我感覺真頭疼，伊已經真bat也會曉得，我想著設法hō͘ Chó-chì去讀冊，hō͘ 伊會曉看，bat 字，來讀聖經，koh-khah bat咱ê上帝。
(Chó-chì入厝)
Phek： Oh！ Chó-chì真好，阮tú teh講你ê代誌。Eh！你ê 袋-á內té甚麼？軟軟！！
Chó：你the̍h起來看就會知。
Phek： Oh！ Tō͘-ún， tō͘-ún！！你tē 這款驚人ê物beh做甚麼？
Se：你kiám m̄知，這就是伊ê趣味。你有看見伊 hit間小房間無？歸間攏是蟲lah，草lah，花lah koh有逐款無相像 ê土kap石頭。
Chó：我m̄是teh辦ke-ko͘ hé-á。我teh 看上帝做chiah-ê有甚麼thang利益人。
Phek： Chó-chì。你真聰明，總是真可惜你m̄-bat 字，你有想ài讀冊無？
Chó：我真愛bat 字， 會thang親像恁 án-ni讀冊kap聖經，koh 會thang寫批。總是我是烏人，beh去tó位讀冊。
Se：咱 tī附近有一間學校，你去chhē老師，ǹg望咱ê上帝替你開路。
第 III 幕
(一群 ê小學生 6-8名。Chó-chì 對一旁出)
學生A：老師。你看， hia有一個烏人ê 囡仔， 對 chia直直來。
學生B：老師，這個囡仔 beh做甚麼？一身烏-sô-sô， koh無穿鞋，看著真驚人。
先生： 大家安靜(ǹg Chó-chì)。小朋友，你有甚麼代誌走來chia.
Chó-chì：老師，我真愛讀冊，真愛會曉寫字，請你hō͘我kap chiah ê 囡仔 做夥讀冊。
先生：你是怎樣hiah-nih 愛讀冊？
Chó-chì：我看別人會曉看報紙，koh 會看聖經也會寫批，我真愛。
先生： Oh！ án-ni真好。你叫甚麼名？
Chó-chì：我ê名叫做Chó-chì Hoâ-sēng-tùn, Kak-ní.
(眾學生大笑)
學生A： Oh！ Thái有hiah-mih長ê名，驚死人。
Chó-chì：因為我有兩個姓，所以khah長，總是人攏叫我Chó-chì.
學生B：先生，阮mama講烏人ê身軀臭-ko͘-ko͘，kiám有影？我來鼻看leh。
先生：無lah！烏人只有皮膚烏nā-tiāⁿ， boē 臭臭。你ê肉雖然白，總是若無常常洗身軀，就會臭臭 neh。
學生C：老師，我聽人講若kap烏人作伙thit-thô 會 hō͘ oè-著 neh，阮若hō͘ 伊 tī chia作伙讀冊，阮hō͘ oè一個，逐個攏變烏囡仔 to 害 lah.(大家大笑)。
Chó-chì： 烏肉就是烏肉，白肉就是白肉，boē 相 oè。我看你有讀冊，總是比我khah戇(大家koh笑)。
先生： (ǹg Chó-chì)小朋友，我看你真可取，歡迎你讀冊，ǹg望你拍拚讀，將來一定會做一個gâu-人。各位小朋友，甚麼人beh kap 伊坐作伙？
Hô-bí：老師，我beh kap 伊坐作伙。阮mama常常kā阮講：無論散 抑是好額，無論烏人抑是白人，攏著做朋友。我看著真濟小朋友kā笑，真可憐(牽 Chó-chì ê手講)來我chia坐。
先生： Chó-chì，Hô-bí是咱這般ê 級長，伊真gâu讀冊koh真乖， ǹg望你以後也真gâu讀冊。
Chó-chì：老師真多謝，我一定beh認真讀冊。
第 IV 幕
幕後說明：經過15年，Chó-chì 對小學進到大學，攏是ná做工趁錢來完成學業。
大學生 Chùn-gē： Lē-ná， 今-á-日是畢業ê日子。你感覺怎樣？
Lē-ná：我無特別 ê感覺，只有感覺驚惶排 tī面前，就是實際ê出路ê 問題。
Chùn-gē： Lē-ná。你m̄免為著 chiah ê來煩惱。我對小學到現時，m̄知甚麼叫做煩惱。
你看！我ê老父有錢koh有地位，電影館有6間，水泥工廠兩間， 製藥廠，貿易行， hō͘你算boē了。只有你同意，我thang hō͘你月奉最好，也最輕鬆ê工作。
Lē-ná：你講有thang食，有thang用，也免經驗煩惱ê事，這款ê生活kap其他ê動物無各樣， 這款ê人生有甚麼目的？
Chùn-gē：你m̄-thang用這款ê話來刺鑿我。四年來我對你ê愛情無變換，你常常故意為難我。Lē-ná，我已經等4年lah。今á日請你著同意我ê要求？
Lē-ná：我已經kā你講，我絕對無同意你ê要求，請你m̄-thang koh來kô-kô-纏。總講：你kap我ê人生觀無相同。
Chùn-gē：我知你為何m̄ 愛我。你ê心已經 hō͘ hit個烏人所迷。 4年來你常常chhē機會kap hit個烏人講話，kiám有影我這個百萬富翁 ê 繼承人會 khah 輸 Chó-chì mah？ Lē-ná。我ê心已經碎lah，為著你碎lah！
Lē-ná：是，我ê心已經 hō͘ Chó-chì lah，因為伊有夠額ê人格 kap suí ê人生觀， koh伊有超越 ê智慧(Chó-chì kap另外一個同學上台)。
Chó-chì：今á日是大家所期待ê畢業ê日子。
Lē-ná： Chó-chì 恭喜，我已經看見成績報告，你是第一名，實在真難得，親像你這款智慧ê人我未bat 看見。
Chó-chì： 多謝你ê o-ló，實在真boē堪得。
大學生 B：大家恭喜！ Taⁿ今á日以後就是隨人行家己ê路lah，想著 beh入去社會chiah知4年ê大學教育真無夠額。(ǹg前看，校長出場)。Oh！咱ê校長來lah。
(學生排 tī一旁。形成beh 開會 ê 隊形)。
校長： 諸位 同學，每年這時時陣咱攏有相像 ê畢業式， 精差畢業ê人無相同nā-tiāⁿ。
總是每年我攏用這句話來勉勵大家，「人生以服務為目的，」ǹg望恁出去會大大利益人。
這時我beh 發證書 kap獎狀。這屆 ê第一名有打破歷年來ê記錄，4年總平均是98 分，實在真難得。Koh 伊所發表 ê畢業論文是「土地kap人類ê關係。」伊ê論文kap實驗有大大貢獻全美國。不但改良，就是對土-(土壤)發見染色（染料），這個人就是Chó-chì 同學。(眾人拍手o-ló)。
同時我代表本校董事會 kap教授會聘請Chó-chì 同學，對今á日起做本校 農學院ê教授，這是頭一代 ê烏人教授。這時請Chó-chì 同學發表演說：
Chó-chì：我boē會講甚麼，我ê目屎已經替我應答lah。
我就是用一隻馬換 tńg來ê性命，親像一叢野玫瑰生長tī樹林內，後來受搬徙到tī花園。
Oh！我ê心充滿感激kap感謝ê 目屎。 (一個the̍h 批 ê出)。
郵差： 恁 chia有一個叫Chó-chì， Hoâ-sēng-tùn， Kat-ní先生無？這是伊ê 限時掛號。
Chó-chì： 四年來我bē bat 接著一張批，怎樣會 tī chia 接著 掛號ê 批？ (拆開)。
「Chó-chì先生，咱兩個無sio-bat，總是對濟濟方面，我知你是一個傑出 ê青年，也是小數 ê烏人受大學教育ê一個。你tī社會上所beh得著 ê 名譽，地位 kap金錢是無限量。
總是我ài用一句懇切ê話對你哀求，「請你過來幫贊阮。」
我是一個烏人，tī美國南部為著烏人teh 奮鬥， chiah ê人m̄知beh怎樣犁田，iā種子kap收割。Koh我對 chiah ê是外行；我會thang 教 in寫字，讀冊kap怎樣起厝，我boē會幫贊in實際ê 問題，所以in常常iau-餓。
ǹg-望你，的確著來幫贊阮，我所會 thang hō͘你ê是工作，困難ê工作。
就是beh將一個落後， 貧困 kap可憐ê民族chhoā到tī豐富ê人生。
A-lí-pa-má 州 Tek-su-ki
基督教農業改進學院
主辦人： Bō͘-khek敬上。
(Chó-chì看了，tī 台頂行來行去，然後對lak-袋-á內the̍h一張ê紙來寫「我beh去。」用沉著 ê 態度)。
(Chó-chì進前對校長講話)。
Chó-chì：校長真失禮，我boē-thang接受你ê 聘請。我ài即時去美國南部為著我ê民族服務。
校長： Chó-chì，你無hō͘我失望。你著勇敢堅持你ê信仰。雖然你beh放sak 金錢，地位，名聲，總是你thang得著 suí ê果子。
你去，上帝kap你tī-teh (握手再會，校長落)。其他ê 同學進前來相kap 握手再會。 台-á 頂只chhun Lē-ná kap Chùn-gē兩人)。
Chùn-gē： Lē-ná，逐個人攏tńg去lah，你iáu teh想甚麼？今á日是快樂ê畢業紀念日，我請你來去國際大舞廳跳舞慶祝。
Lē-ná：請你離開，我m̄-ài koh聽你hit款糖甘蜜甜 ê話。
(Chùn-gē搖頭離開)
(Chó-chì 上，koāⁿ皮箱)
Chó-chì： Lē-ná,這是boē-thang閃避ê事實。咱著離開。人生常常boē-thang照理想來生活。
Lē-ná, 這張是我最得意ê 油畫（油繪），送你做紀念。
Lē-ná： Chó-chì，請你chhoā我去(流目屎)。
Chó-chì： Lē-ná， m̄是hiah-nih簡單ê代誌。南方烏人ê地界，m̄是你所想像會到 ê， tī hia充滿iau-餓，散赤，破病kap死無。
我boē-thang奉事你，siāng-時奉事我ê民族。你若常常替我祈禱，就是疼我ê表現。
(Chó-chì chim Lē-ná ê 雙手來離開)。
- 幕下 -
第V 幕
農民A： Chó-chì先生，你來chia是beh指導阮，改善阮ê生活。你看！阮所眾ê 棉花（棉花）一年一年減少收成，看阮beh怎樣tō好！
農民B： Chó-chì先生。我3 甲 ê田園攏種棉花，總是今年棉花著蟲真厲害；我ê 資本攏下落去，總是收無一半。
Chó-chì：兄弟，我kā 恁講， 恁年年種棉花，就棉花所需要ê 滋養自然一年不如一年； koh 棉花ê 蟲害（虫害），恁無消毒治蟲，蟲怎樣會死？Kiám m̄是koh-khah厲害mah？ Taⁿ我kā 恁講：恁著用輪作（輪作）ê 法度來增加生產。恁去將園犁 hō͘清氣，後來種蕃薯（番薯）。
農民A： 蕃薯是增生ê食物，無值錢。你beh叫阮食蕃薯來過日是mah？
(Chó-chì落去the̍h一腳箱)
Chó-chì：朋友，請你看。這是我用兩禮拜久ê時間tī實驗室所知ê 蕃薯 ê 用途。
(Chó-chì the̍h一罐，講這是甚麼？)
農民B： (鼻看leh) Oh！這是酒，這是醋，是麵粉，是糖，是咖啡， thn̂g-chiùⁿ， 澱粉， koh有油， 烏 oê-ko, kô͘-á. Oh！ iáu koh有，算boē了。
Chó-chì： chiah ê攏是對 蕃薯所得著 ê 物件。
農民A： Oh！ Koh有真好食ê餅類，總共有118 種，實在真奇妙。
Chó-chì：莫得掠做奇怪，chiah ê攏是主beh hō͘咱ê，咱著用感謝來承受。
(兩個農夫手攏the̍h一袋土豆出)。
農民C： Chó-chì先生，阮對南旁 ê koâiⁿ山地來，行3 暝 3日chiah來到chia。
過去阮ê土地攏種棉花，總是蟲害真厲害，兩，三年前阮ê地方有聽你ê建議攏總種土豆，頭一年阮有得著真好ê 價數。總是今年土豆大豐收，致到價數真bái， 幾-nā 百噸ê土豆 hiat tī 田裡無人beh 買。
農民D：阮若mài聽你ê話，mā iáu有淡薄ê 收入。土豆做飼料是無值錢;做人ê食物真好食，總是食boē飽。看阮beh 按怎？你著替阮想辦法，若無阮就beh chhoā 某囝來hō͘你飼。
Chó-chì： Oh！我ê上帝，你著幫贊我，我用濟濟方法beh幫贊農民，總是今á日所tú-著 ê就是反對kap怨言。
主ah！你啥事創造土豆？你既然賞賜阮夠額ê土豆，你一定beh 對土豆賞賜阮濟濟物。
主！請你一定將奧妙指示我。
(靜默， 沉默，農夫C. D. 上台)
農夫C： Chó-chì先生，你teh想甚麼？著趕緊替阮想辦法。
Chó-chì： (起身，the̍h一袋土豆)請你莫得攪擾我，我beh入去tī我ê實驗室 聽候主(停一時-á，有兩個囡仔抱一隻狗á來)
囡仔： Chó-chì先生有tī-teh無？
農夫C：你beh chhē 伊chhiòng甚麼？伊入去tī實驗室，無愛 kap人講話。
囡仔：我beh抱這隻狗來hō͘ 伊看病，阮這所在若有狗抑是豬破病，攏著 chhē 伊 chiah有法度。
農夫C：總是囡仔，阮已經tī chia等伊幾-nā日lah， 伊 iáu-boē beh出來(停一下-á Chó-chì出)
農夫C：有甚麼價值ê發見無？看你ê面有笑容，穩當有好消息。
Chó-chì：我beh證明hō͘ 恁看上帝無放sak咱。請恁來搬物件 (來去the̍h真濟款ê物)
Chó-chì： chiah ê攏是阮tī實驗室所做出來ê物件。
農夫C：先生，你kiám m̄是家己tī實驗室 mah？
Chó-chì： m̄是，有我ê上帝kap我合作，請看這是甚麼。
農夫C： Oh！這是牛乳， koh有麵包 (一項續一項)這是茶， 糖， 咖啡(ná講ná分hō͘ 囡仔 kap其他ê人食)。
農夫D： Chó-chì先生親像teh 變奇術， 對無變有，對土豆 變濟濟想boē了ê物件。我來算看leh，攏總幾項：
牛乳，麵粉，茶，醋，土豆 醬， 墨水，強力 糊， 油漆，樹油， 火油， 芳水，芳soat-bûn， 染料； iáu-kú有，我算boē了。
Chó-chì： Koh一項是最高貴ê 藥品，就是嬰兒 ê皮膚膏。
農夫C：今á日Chó-chì先生chiah-nih大ê發見，有替咱ê民族tī社會上吐一個大氣。
Chó-chì：請你m̄-thang講起我ê名，就是著將一切ê榮光歸hō͘主。
農夫D： Oh！你真正是上帝kap你同在ê人。
(縣長， 省長， 十字會代表，總統秘書出來)
總統秘書：我代表 Lô-su-hok總統向你表示敬意。你對土豆所發見有大貢獻人類。你一生服務ê精神是全美國ê榮光。
(進前將一條紅色 ê 徽章「勳章」結 tī Chó-chì身上)
縣長：你ê貢獻有大大提高烏人ê社會地位，我tī chia ài向你表示敬畏(賞 伊玫瑰徽章)。
省長：你是模範 ê 公民，我代表全省ê 人民表示敬畏(將一條藍色彩帶送hō͘ 伊)。
十字會 代表：你雖然m̄是醫生，總是你所發明用土豆油所做ê 藥品有真大ê貢獻(the̍h一包錢)。這是國際十字會 ê最大獎金(將金錢送hō͘ 伊)。
囡仔： (進前)你所做ê土豆餅kap牛乳真好食。我看著真濟人攏teh kā你o-ló koh送紀念物；我也ài用這隻古錐 ê狗送你做紀念。
Chó-chì： (行到台前，面ǹg頂面)。主ah！我是用一隻馬 換來ê性命，你iáu無看輕我。Oh！感謝主，o-ló主，著將一切ê榮光歸hō͘耶和華，歸hō͘耶和華。
眾人：願一切ê榮光歸hō͘耶和華。À-bēng。
- The end-