代表團母會訪問記（3）
TĀI-PIÁU-THOÂN BÚ-HOĒ HÓNG-BŪN-KÌ(3)
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 無lo̍h名 |
| 卷期 | 台灣教會公報 |
| 卷期 | 第950號 |
| 日期 | 1965/1 |
| 頁數 | 6 |
白話字（原文數位化）
TĀI-PIÁU-THOÂN BÚ-HOĒ HÓNG-BŪN-KÌ(3)
N̂g Eńg-chhiong
1965.01.15 P6-7、11
Kàu ge̍h 1 ji̍t, tī Toronto ki-tiûⁿ goán chiū suî-sî khoàⁿ-tio̍h Bêng Iú-tek Bo̍k-su kap kuí-nā uī Bú-hoē ê kàn-sū teh thèng-hāu goán. Chhin-chhiūⁿ tī Lûn-tun goán ê sim chin kám-kek. Keng-kè kài-siāu liáu, chiū chē kàn-sū sian-siⁿ ê chhia kàu chi̍t uī Bú-hoē kā goán ū-pī piān-piān ê sin khí hó bô joā-kú ê siok-sià. Chit keng siok-sià sī saⁿ chàn lâu, oē tit thang siu-iông 40 goā lâng, sī beh uī-tio̍h ióng-sêng thoân hok-im ê lâng, Ka-ná-tāi Lú Soan-tō-hoē só͘ khí ê. Chá-khí tǹg 7.45 chiū oē thang pī-ān hó-sè hō͘ goán thang chia̍h chá chhan, tiong-tàu kap àm-tǹg, goán thang ka-kī siat-hoat. Ta̍k-lâng ū chi̍t keng pâng, bêng-pe̍k ka-kī ê pâng-keng, chiū tī chit keng siok-sià (Miâ choè EWART COLLEGE) ê chháu-tiûⁿ hip chi̍t tiuⁿ kì-liām siōng. āu-lâi siū àn-nāi chē toē-hā-thih (Subway) khì chham-koan Toronto Tāi-ha̍k, ū I-ha̍k-īⁿ, ū Sîn-ha̍k-īⁿ (Knox College) kap kî-thaⁿ choē-choē ha̍k-īⁿ. iā ū pài-hóng Bú-hoē Chóng-hoē sū-bū-só͘, kap Tiong-kok lâng ê Y. M. C. A. (lóng kóng Kńg-tang-oē ê, chin chá chiū ū). àm-tǹg chiū sī beh kā Tân Huī-lâm Bo̍k-su, chiū-sī léng-tuī chián-pia̍t (i tī 9 ge̍h 3 ji̍t beh kap goán lī-khui khì Washingtong chhim-chō).
Káu ge̍h 2 ji̍t, Bêng Bo̍k-su kap bo̍k-su-niû lâi chhoā goán khì khoàⁿ sè-kài chin chhut-miâ ê NIYAGARA FALL toā chuí-chhiâng. Kan-ta chhia lâi hoê ài chē 6 sió-sî. Kin-á-ji̍t ê àm-tǹg Bêng Bo̍k-su kap bo̍k-su-niû choè tong chhiáⁿ goán chia̍h àm-tǹg.
Kàu ge̍h 3 ji̍t téng-po͘, sī thoân-oân chū-iû ê sî-kan, kàu 11 tiám 30 hun goán chiū siū àn-nāi kàu chi̍t uī chham-koán, chiū-sī Ka-ná-tāi Bú-hoē ê hoan-gêng kong-iàn. Goán 13 ê lâng-kheh siū chhiáⁿ chē tī lâng-kheh uī, chú-lâng ū 47 lâng, chiū-sī Bú-hoē Gī-tiúⁿ, Chóng-kàn-sū, Bēng Bo̍k-su, í-ki̍p kàu-kài ê léng-siù (ū i-seng, kàu-siū, Lú Soan ê chí-tō-chiá téng, choē-choē hong-bīn ê léng-tō-chiá). Gī-tiúⁿ ū kóng hoan-gêng-sû, iā Tân Huī-lâm Bo̍k-su ū kóng siā-sû tap-siā in chiah toā ê hoan-gêng. Kong-iàn liáu, Lô͘ Bān-tit, Lū Kek-lēng, Iûⁿ Thian-hô kap sió-tī, 4 ê i-seng sī-tio̍h chi̍t uī DR. NELLES SILVER THORNE Phok-sū àn-nāi khì chham-koan Toronto ê siáu-jî pīⁿ-īⁿ. Chit keng siáu-jî-kho ê pīⁿ-īⁿ sī 11 chàn ê toā-lâu, pīⁿ-chhn̂g oá 1000. Kiám-cha-sek, chhiú-su̍t-sek sī chin oân-choân ê siat-pī. Chia tuì gín-ná ê náu goā-kho kap siáu-jî ê sim-choāng goā-kho, sī sè-kài-siōng ū koân-ui ê só͘-chāi. Hiān-sî Ka-ná-tāi ê i-seng lóng sī kong-bū-oân, in-uī i-liâu sī kok-êng. Kok-bîn nā phoà-pīⁿ chiū siū kok-ka i-tī. I-seng choè kong-bū-oân tī kok-li̍p pīⁿ-īⁿ choè kang í-goā, iā oē ēng-tit khai-siat ka-kī ê chín-só͘, hō͘ te̍k-pia̍t ê pīⁿ-lâng chhē in só͘ hoaⁿ-hí ê i-seng. Chit uī Silverthorne Phok-sū koh chhiáⁿ goán 4 ê lâng chia̍h tê-tiám, koh kàu i ê kuì-hú khoàⁿ slide (hoàn-teng). Chin chhin-chhiat, hō͘ goán ìn-siōng chin chhim. 9 ge̍h 4 ji̍t téng-po͘, goán 12 ê lâng ū koh chi̍t pái hóng-būn Bú-hoē sū-bū-só͘, m̄-sī chin toā keng ê pān-kong toā lâu, chóng-sī tī Hái-goā soan-tō kap kî-thaⁿ ka-kī kok-lāi ê choē-choē thoân hok-im ê sū-kang sī choè chin-choē. iā ū siū in ê Kàu-hoē Kong-pò ê kì-chiá lâi chhái-hóng, ài chai lán chia thoân hok-im ê tāi-chì. āu-lâi goán chiū siū án-nāi khì khoàⁿ Sán-gia̍p tián-lám-hoē, chiū-sī gû, iûⁿ, bé, káu ê pí-sài, lông-sán-bu̍t ê pí-sài, koe, ah, hé-koe, oân-gē hoe chháu ê tián-lám. Muí nî khui chi̍t pái kó͘-lē sán-gia̍p ê chìn-pō͘, iā chiū tī hia chia̍h tiong-tàu.
Káu ge̍h 5 ji̍t téng-po͘ ū tām-po̍h sî-kan, chiū ū lâng khì Phok-bu̍t-koán, iā ū lâng khì Bí-su̍t-koán, iā tī 11 tiám siū Bú-hoē chhiáⁿ tê-tiám, liáu-āu chiū koh sàng goán kàu hui-ki-tiûⁿ, chiū tī ki-tiûⁿ koh chi̍t pái kap Bêng Bo̍k-su téng, choē-choē bo̍k-su ak-chhiú saⁿ-sî. Tī EWART COLLEGE 5 àm kap 5 ê chá-tǹg lóng sī Bú-hoē chiau-thāi, goán lóng bô la̍p chîⁿ. Tông-ji̍t ē-po͘ 3 tiám chiū kàu Bí-kok Siú-iàu ê toā to͘-chhī New York, iā tī ki-tiûⁿ ū Kui-chèng kàu-hoē phài lâng lâi chhoā goán kàu in tāi-seng kā goán ū-tēng ê lú-koán. Chit ji̍t sī pài-la̍k mî, thoân-oân chiū hun-khui choè choē-choē tuī, ū lâng khì i ê chhin-lâng ê só͘-chāi, tī lú-koán ū 9 ê lâng nā-tiāⁿ.
Kàu ge̍h 6 ji̍t sī lé-pài-ji̍t, sió-tī kap Koa Bêng-tiám ū khì hóng-būn Brooklyn ê METHODIST pīⁿ-īⁿ, iā koh kàu chi̍t keng RIVER SIDE ê kàu-hoē choè lé-pài. Chit-keng pài-tn̂g oē thang chē 3000 lâng ê toā pài-tn̂g, ū cheng-thah, ài chē tiān-thui 12 chàn, āu-lâi tio̍h koh ēng kha peh 4 chàn, khoàⁿ chin-choē ê toā cheng, sió cheng. Siat-sú tī chit ê sî-chūn cheng nā tân, ún-tàng sió-tī ê hī-khang oē piàn choè chhàu-hī. āu-lâi koh khoàⁿ COLUMBIA tāi-ha̍k, kiâⁿ lō͘ lī bô joā hn̄g, che sī ū sió-tī ê lú-sài Khó͘ Teng-liông I-sū ê àn-nāi, in-uī i toà tī METHODIST pīn-īⁿ. āu-lâi goán 3 lâng ū kàu NEW YORK choè nāu-jia̍t ê só͘-chāi kiò-choè BROADWAY khoàⁿ nāu-jia̍t ê ELECTRIC CITY kap 106 chàn ê EMPIRE BUILDING, tuì hông-hun kàu ji̍t-lo̍h, khoàⁿ ji̍t-kéng kap iā-kéng kú-kú chiah tńg-lâi lú-koán.
Káu ge̍h 7 ji̍t sī Bí-kok ê Lô-tōng-chiat, boē thang hóng-būn Kui-chèng kàu-hoē, chiū tāi-ke chham-siông khì khoàⁿ sè-kài Phok-lám-hoē, tuì chá-khí kàu àm-àm chiok-chiok khoàⁿ chi̍t ji̍t kú.
Káu ge̍h 8 ji̍t, goán 12 ê lâng chiū chèng-sek hóng-būn Kui-chèng kàu-hoē, ū hō͘ in chhiáⁿ ngó͘-chhan, iā ū tâm-lūn Tâi-oân kàu-hoē ê khiàm-kheh, iā thiaⁿ in ê Hái-goā Soan-tō-hoē ê kang-chok. Chit ê Chhe-hoē ê Hái-goā Soan-tō-hoē ê Chóng-kàn-sū sī DR. THOMAS, bat lâi hù lán ê Chóng-hoē kuí-nā pái. Hiān-chāi ê Má-kai pīⁿ-īⁿ ĪN-tiúⁿ, ū phài 6 ê soan-kàu-su lâi Tâi-oân teh pang-chān lán ê Chóng-hoē.
Kàu ge̍h 9 ji̍t DR. THOMAS chhin-sin lâi lú-koán àn-nāi goán (ēng toā tâi ê choan-chhia). Khì chham-koan UNION PLAZA, chit keng sī chi̍t keng te̍k-pia̍t ài kài-siāu ê só͘-chāi. In-uī khí tī Liân-ha̍p kok pān-kong tāi-lâu kap Liân-ha̍p kok Chóng-hoē gī-tiûⁿ sio keh-piah, chiū tuì thang-á khoàⁿ hiah ê toā lâu, khoàⁿ kàu chin bêng. UNION PLAZA lāi-bīn ū lé-pài-thiaⁿ, chiū-sī ài beh hō͘ sè-kài kok-kok ê Liân-ha̍p kok tāi-piáu lâi hia choè lé-pài, á-sī chhiáⁿ tāi-piáu lâi hia káng-ián. Hō͘ goā-kài ê lâng khah oē bêng Liân-ha̍p kok ê sū-kang, iā kàu-hoē tuì Liân-ha̍p kok ài beh choè ê sū-kang, iā thang kiò chit ê The Union Plaza choè kiô-niû. Kok kàu-phài kan ê chong-phài, Ki-tok-kàu liân-ha̍p sū-bū téng thang choè kiô-niû, kán-tan kóng sī liân-ha̍p Ki-tok-kàu ê le̍k-liōng, thàu-kè liân-ha̍p kok ài chiong Iâ-so͘ ê lí-sióng ūn-hêng tī sè-kài. Tī hóng-būn ê sî, ū tit-tio̍h Sóng Choân-sēng bo̍k-su lâi kā goán choè thong-e̍k, siat-sú sio-tī só͘ siá chiah ê nā ū m̄-tio̍h, iā ǹg-bāng pa̍t ê tāi-piáu tâu-kó tèng-chèng sī sió-tī toā pài-thok ê só͘-chāi. Koh kàu chi̍t uī chham-koan chi̍t keng pài-tn̂g miâ choè Marble Collegiate Church, tī 1854 nî khí ê (í-keng 110 nî lah), lūn kàu tiān-khì ê pipe organ sī chit keng thong Bí-kok choè tē it tāi-seng ū. I ê goā-koan chhin-chhiūⁿ Thài-pêng-kéng ê khoán, ná chhin-chhiūⁿ hé-chìⁿ thah, toā-pō͘-hūn sī ēng chio̍h khí--ê, lāi-pō͘ chiah ēng choē choē suí-suí ê tāi-lí-chio̍h, tē-pán lóng sī âng ê tē-chian. Au Bí bô toē-tāng, ēng chio̍h á-sī tāi-lí-chio̍h lâi khí ê pài-tn̂g, ū ê í-keng sī 1000 nî í-siōng, piah iā bô pit-sûn, muí-keng chhut-miâ ê pài-tn̂g lóng ū bí-su̍t ê ì-gī. Ū chin toā keng ê, chin chhut-miâ ê, ū sîn-hū, sin-lú teh koán-lí ê, bô í-liâu thang cheū choè chông-pài, sī kan-ta teh siu ji̍p-tiûⁿ-liāu, hō͘ lú-hêng ê lâng koan-kong. Hoat-kok VERSAILLES ông-kiong só͘ ēng ê tāi-lí-chio̍h sī pí Lô-má Pí-tek sī-īn kuí-nā pē toā koh suí. Tiâⁿ-hn̂g iā chin suí, it-chhè sī hô-hoâ ê ke̍k-thâu. Hiān-chāi iā ū khai-hòng hō͘ lâng koan-kong, bô lâng khiā tī ông-kiong-lāi. Goán khoàⁿ liáu ka-kī chhin-chhiūⁿ chi̍t ê kiàn-tio̍k-ha̍k ê tāi-ka, lóng sī teh khoàⁿ bô lâng teh lé-pài ê toā pài-tn̂g, nā-sī kuī tī ū la̍h-tiâu chè-toâⁿ chêng lâi kî-tó ê ì-sù, chit khoán ê chhù thang kái-sek choè kî-tó ê chhù. Nā-sī Bí-kok New York ê pài-tn̂g, goá só͘ khì ê Reverside Church kap chit keng Marble Collegiate Church lóng ū í-liâu chin-choē, ū tēng-kî teh chū-hoē, kap lán Tâi-oân ê lóng sio-siāng.
Taⁿ chit nn̄g só͘-chāi siū àn-nāi khoàⁿ liáu, tī ē-po͘ sió-tī kap lô͘ Bān-tit Tiúⁿ-ló, Lū Kek-lēng Tiúⁿ-ló, Iûⁿ thian-hô tiúⁿ-ló 4 ê lâng koh chi̍t pái hō͘ Dr. Thomas àn-nāi khì chham-koan New York Tiúⁿ-ló-hoē ê pīⁿ-īⁿ. Chit keng sī 12 chàn, pīⁿ-chhn̂g ū 1000 goā, iā ū hùn-liān goā-kho i-seng ê káng-chō. Chiū-sī tuì sè-kài choē-choē i-seng lâi kàu chia siū hùn-liān. Khoàⁿ-tio̍h chia ê kàu-hoē pīⁿ-īⁿ chiah toā keng, iā Y. M. C. A. ê kiàn-tio̍k ia̍h sī chin toā, ū ê sī 13 chàn, 2000 goā ê bîn-chhn̂g. Toā keng ê pài-tn̂g nā koh kap pīⁿ-īⁿ, á-sī Y. M. C. A. saⁿ pí, si̍t-chāi sī soè-soè boē thang pí. án-ni, in choè Ki-tok-tô͘ chin tuì-tiōng siā-hoē ho̍k-bū, ēng tī siā-hoē ê chîⁿ sī chin-choē. Goán chham-koan pīⁿ-īⁿ liáu chiū kap Dr. Thomas saⁿ-sî.
Kàu ge̍h 10 ji̍t, thoân-oân lóng bô ū thoân-thé hêng-tōng, hóng-būn-thoân ê jīm-bū iā bêng-pe̍k, chiū suî-lâng ka-kī chū-iû. Sió-tī chiū kap Koa Bêng-tiám siū chi̍t ê chhin-lâng ê àn-nāi, chiū chē chûn khoàⁿ Manhattan chi̍t chiu.
Kàu ge̍h 11 ji̍t téng-po͘ 5 tiám, goán chiū lī-khui lú-koán khì ki-tiûⁿ beh khì Washington. Tī New York ê lú-koán, chîⁿ goán beh la̍p ê sî, chiah chai Kui-chèng kàu-hoē siat-hoat liáu, kan-ta kiò goán chhiam-jī chiū hó.
án-ni, goán hóng-būn thoân kàu Lûn-tun, Toronto, New York lóng ū siū-tio̍h Bú-hoē Chhe-hoē chiah-nih sēng-tāi ê hoan-gêng, chiū-sī piáu-sī tuì lán Chóng-hoē chin toā ê kèng-ì. Lán ê Chong-hoē tio̍h kín siá phoe kā in seh to-siā. (Chin sit-lé, chit ê oē tio̍h tuì Tân Huī-lâm Bo̍k-su lâi kóng).
Í-siōng só͘ siá ê, nā ū m̄-tio̍h ê só͘-chāi iû sió-tī hū-chek. Chin to-siā.
漢羅（Ùi原文改寫）
代表團母會訪問記（3）
九月1日，tī Toronto 機場阮就隨時看著Bêng Iú-tek牧師kap 幾-nā位母會 ê 幹事teh聽候阮。親像tī倫敦阮ê心真感激。經過介紹了，就坐幹事先生ê 車到一位母會kā阮預備便便ê 新起好無joā久ê 宿舍。 這間宿舍是三層樓，會得thang 收容40 外人，是beh為著養成傳福音ê人，加拿大 女宣道會所起ê。早起頓7.45就會thang 備案好勢hō͘阮thang食早餐，中晝kap暗頓，阮thang家己設法。逐人有一間房，明白家己 ê房間，就tī 這間宿舍 (名做EWART COLLEGE) ê草場歙一張紀念像。後來受案內坐地下鐵(Subway)去參觀 Toronto大學，有醫學院，有神學院(Knox College) kap其他濟濟學院。也有拜訪母會總會事務所，kap中國人ê Y. M. C. A. (攏講廣東話ê，真早就有)。暗頓就是beh kā 陳 Huī-lâm牧師，就是領隊 餞別 (伊 tī 9月3日beh kap阮離開去Washingtong深造)。
九月2日，Bêng牧師kap牧師娘來chhoā阮去看世界真出名ê NIYAGARA FALL大水-chhiâng。 Kan-ta 車來回 ài坐6小時。今á日ê暗頓Bêng牧師kap牧師娘做作東請阮食暗頓。
九月3日頂晡，是團員自由ê時間，到 11點30 分阮就受案內到一位餐館，就是加拿大母會 ê歡迎公宴。阮13 個人客受請坐tī人客位，主人有47人，就是母會議長，總幹事，Bēng牧師，以及教界 ê領袖(有醫生，教授，女宣 ê指導者等，濟濟方面ê領導者)。議長有講歡迎詞，也陳 Huī-lâm牧師有講謝詞答謝 in chiah大ê歡迎。公宴了，羅 Bān-tit，Lū Kek-lēng， 楊 Thian-hô kap小弟，4 個醫生是著一位DR. NELLES SILVER THORNE博士案內去參觀 Toronto ê 小兒病院。這間小兒科ê病院是11 層 ê大樓，病床oá 1000。 檢查室，手術室是真完全ê 設備。 Chia 對囡仔 ê腦外科kap 小兒 ê心臟外科，是世界上有權威 ê所在。現時加拿大ê醫生攏是公務員，因為醫療是國營。國民若破病就受國家醫治。醫生做公務員tī 國立病院做工以外，也會用得開設家己ê 診所，hō͘特別ê病人chhē in所歡喜ê醫生。這位 Silverthorne博士koh請阮4 個人食茶點，koh 到伊ê 貴府看slide (幻燈)。真親切，hō͘阮印象真深。9月4日頂晡，阮12 個人有koh一擺 訪問母會事務所，m̄是真大間 ê辦公大樓，總是tī海外宣道 kap其他家己國內ê濟濟傳福音ê事工是做真濟。也有受in ê教會公報ê記者來採訪， ài知咱chia傳福音ê代誌。後來阮就受案內去看產業展覽會，就是牛，羊，馬， 狗 ê比賽，農產物 ê比賽，雞，鴨， 火雞，園藝花草ê展覽。每年開一擺鼓勵產業ê進步，也就tī hia食中晝。
九月5日頂晡有淡薄時間，就有人去博物館，也有人去美術館，也tī 11點受母會請茶點，了後就koh送阮到飛機場，就tī 機場koh一擺 kap Bêng牧師等，濟濟牧師握手相辭。Tī EWART COLLEGE 5暗kap 5 個早頓攏是母會招待，阮攏無la̍p錢。同日下晡3點就到美國首要 ê大都市New York，也tī 機場有歸正教會派人來chhoā阮到in事先kā阮預定ê 旅館。 這日是拜六暝，團員就分開做濟濟對，有人去伊ê親人ê所在，tī 旅館有9 個人nā-tiāⁿ。
九月6日是禮拜日，小弟kap Koa Bêng-tiám有去訪問 Brooklyn ê METHODIST病院，也koh 到一間RIVER SIDE ê教會做禮拜。這間拜堂會 thang坐3000人ê大拜堂，有鐘塔， ài坐電梯 12 層，後來著 koh用腳peh 4 層，看真濟ê大鐘，小鐘。設使tī 這個時陣鐘若tân，穩當小弟ê耳孔會變做臭耳。後來koh看COLUMBIA大學，行路離無joā遠，這是有小弟ê 旅社 Khó͘ Teng-liông 醫事ê 案內，因為伊 toà tī METHODIST 病院。後來阮3人有夠NEW YORK最鬧熱ê所在叫做BROADWAY看鬧熱ê ELECTRIC CITY kap 106 層 ê EMPIRE BUILDING， 對黃昏到日落，看日景kap夜景久久chiah tńg來旅館。
九月7日是美國ê勞動節， boē-thang 訪問歸正教會，就大家參詳去看世界博覽會，對早起到暗暗足足看一日久。
九月8日，阮12 個人就正式訪問歸正教會，有hō͘ in請午餐，也有談論台灣教會ê欠缺，也聽 in ê海外宣道會ê工作。這個差會ê海外宣道會 ê總幹事是DR. THOMAS， bat來赴咱ê總會幾-nā擺。現在ê 馬偕病院院長，有派6 個宣教師來台灣teh幫贊咱ê總會。
九月9日DR. THOMAS親身來女宣案內阮(用大台 ê 專車)。去參觀UNION PLAZA， 這間是一間特別ài介紹ê所在。因為起 tī聯合國辦公大樓 kap聯合國總會議場相隔壁，就對窗á看hiah ê大樓， 看到真明。UNION PLAZA內面有禮拜廳，就是ài beh hō͘世界各國ê聯合過代表來hia做禮拜，抑是請代表來hia 講演。 Hō͘ 外界 ê人khah 會明聯合國ê事工，也教會對聯合國 ài beh做ê事工，也thang叫這個 The Union Plaza做橋樑。Kok 教派間 ê 宗派，基督教聯合事務等thang做橋樑，簡單講是聯合基督教 ê力量，透過聯合國 ài將耶穌ê理想運行tī世界。Tī 訪問 ê時，有得著 Sóng Choân-sēng牧師來kā阮做通譯，設使小弟所寫chiah ê若有m̄-著，也ǹg望別個代表投稿訂正是小弟大拜託ê所在。Koh 到一位參觀一間拜堂名做Marble Collegiate Church， tī 1854年起 ê (已經110年lah)，論到電器ê pipe organ是這間thong美國做第一事先有。伊ê 外觀親像太平景ê款，ná親像火箭thah，大部分是用石起--ê，內部chiah用濟濟suí-suí ê 大理石，地板攏是紅ê 地氈。 歐美無地動，用石á是大理石來起 ê拜堂，有ê 已經是1000年以上，壁也無pit-sûn，每間出名 ê拜堂攏有美術 ê意義。有真大間ê，真出名ê，有神父，sin-lú teh管理ê，無椅條 thang 坐做崇拜，是kan-ta teh 收入場料， hō͘旅行ê人觀光。 法國 VERSAILLES王宮所用ê 大理石是比羅馬彼得寺院幾-nā pē大koh suí。 埕園也真suí，一切是豪華 ê極頭。現在也有開放hō͘人觀光，無人khiā tī王宮內。阮看了家己親像一個建築學 ê 大家，攏是teh看無人teh禮拜ê大拜堂，若是跪 tī有蠟條祭壇前來祈禱ê意思，這款ê厝thang 改設做祈禱ê厝。若是美國New York ê拜堂，我所去ê Reverside Church kap 這間 Marble Collegiate Church攏有椅條真濟，有定期 teh聚會，kap咱台灣ê攏相像。
Taⁿ 這兩所在受案內看了，tī下晡小弟kap Lô͘ Bān-tit長老，Lū Kek-lēng長老，Iûⁿ thian-hô長老4 個人koh一擺 hō͘ Dr. Thomas 案內去參觀 New York長老會 ê病院。這間是12 層，病床有1000外，也有訓練外科醫生ê 講座。就是對世界濟濟醫生來到 chia受訓練。看著 chia ê教會病院chiah大間，也Y. M. C. A. ê 建築亦是真大，有ê是13 層， 2000 外 ê眠床。大間 ê拜堂若koh kap病院，抑是Y. M. C. A.相比，實在是細細boē-thang 比。 án-ni， in做基督徒真對重社會服務，用tī社會ê錢是真濟。阮參觀病院了就kap Dr. Thomas相辭。
九月10日，團員攏無有團體行動，訪問團ê 任務也明白，就隨人家己自由。小弟就kap Koa Bêng-tiám受一個親人ê 案內，就坐船看Manhattan一週。
九月11日頂晡 5點，阮就離開旅館去機場beh去Washington。 Tī New York ê旅館，錢阮beh la̍p ê時，chiah知歸正教會設法了，kan-ta叫阮簽字就好。
án-ni，阮訪問傳教倫敦， Toronto， New York攏有受著 母會 差會 chiah-nih 盛大 ê歡迎，就是表示對咱總會真大ê敬意。咱ê 總會 著 緊寫批 kā in 說 多謝。 (真失禮， 這個話著 對 Tân Huī-lâm牧師來講)。
以上所寫ê，若有m̄-著 ê所在由小弟負責。真多謝。