食洋教 (2)

Chia̍h Iûⁿ-kàu (2)

文獻資訊

項目	資料
作者	王Chhái-kí Ông Chhái-kí
卷期	台灣教會公報
卷期	第942號
日期	1964/9
頁數	12

白話字（原文數位化）

OĀ-KE̍K

CHIA̍H IÛⁿ-KÀU

1964.09.15  942 kî  p.12-13

Ông Chhái-kí e̍k

Lāu-bú: Sī sím-mi̍h lâng?

Má: Sī goá, Tân Bo̍k-su-niû, goá sī Má Toā-thâu, chhiáⁿ lí khah-kín khui mn̂g.

Lāu-bú: Saⁿ-kiⁿ mî-poàⁿ, ū sím-mi̍h tāi-chì?

Io: Mài lô-so, kín khui-mn̂g, thèng-hāu chi̍t-sî-á chiū chai (to̍k-to̍k, phah mn̂g ê siaⁿ).

Lāu-bú: Tih-tih, khah kín khí-lâi, khì khui mn̂g.

Sió-tī: (Khui mn̂g ê siaⁿ) sím-mi̍h lâng ah?

Má: Tân Bo̍k-su-niû! chin sit-lé, thoân-nih ê bēng-lēng, chhiáⁿ lín cháu chi̍t choā, (oa̍t-thâu) lāu Io, the̍h soh-á lâi pa̍k khí-lâi, thoa teh kiâⁿ.

Sió-tī: Lí sī án-choáⁿ teh pa̍k lâng, bô kóng lí-iû mah?

Io: Kóng lí-iû, sím-mi̍h lâng beh kap lín chiah ê poē chong bông chó͘.

Sió-tī: Lí mē lâng!

Io: Mē lâng?! (phah lâng ê siaⁿ).

Sió-tī: Lí phah lâng?

Io: Phah lâng! goá iáu beh koh thâi lâng leh.

Sió-bē: (Kiaⁿ kiò) ma-mah.

Lāu-bú: Má Toā-thâu, goán phó͘-thong sî bô ge̍k-thāi lí, iā bô tek-choē lí.

Má: Bô pān-hoat, Ta-mau-tsu, Er-mau-tsu lóng sī lán Tiong-kok lâng ê tuì-te̍k, che sī thoân--nih ê kui-tiâu, sím-mi̍h lâng iā m̄-káⁿ uî-poē…..

Lāu-bú: Lia̍t-uī sin-khó͘ lah, goá chia ū koá chîⁿ kap phoa̍h-liān, sàng lín ta̍k ê lim tê hó bô? ū tāi-chì bîn-á-chài chiah koh kóng hó bô?

Io: Thâu-ba̍k boē sái kap i o͘-pe̍h kóng, thái ū hiah choē bô lō͘-ēng oē, kiâⁿ, kiâⁿ, (khún-pa̍k, thoa, lâng siaⁿ chiām-chiām hn̄g, im-ga̍k). (Choán-tiûⁿ, tong! tong! lô ê siaⁿ), (siaⁿ) khai sím Er-mau-tsu tāi-hoē, kim-ji̍t siōng-ngó͘ 10 tiám, tī chng--nih Sêng-hông-biō mn̂g-kháu, chng--nih só͘ ū ê lâng lóng beh chham-ka. (Tang, tang, lô siaⁿ) (Im-ga̍k - tio̍h-kip kiaⁿ-hiâⁿ lâng-siaⁿ oe-oe khoeh-khoeh (sió-khoá iân-tiông chi̍t-ē-á).

Má: Khan Tân--ke ê Er-mau-tsu chhut-lâi (kha-pō͘ siaⁿ - hiáng siaⁿ).

Io: Er-mau-tsu lí ū khoàⁿ-kìⁿ bô? Chí-ū tio̍h ǹg lán ê sîn-bêng pài chi̍t-ē, kóng “M̄ koh chia̍h Iûⁿ-kàu,” chiū khoan-sù lí chi̍t tiâu miā, heh-eh, m̄, sī ēng to thâi, á-sī oa̍h-oa̍h tâi, lí beh kiâⁿ tó chi̍t tiâu lō͘? Kín-kín kóng.

Sió-tī: Hé--eh, kiò goá kóng ǹg lín ê ngó͘-siōng pài, kiò goá kóng m̄-sìn Iâ-so͘, m̄-bián choè bāng, choa̍t-tuì boē-tàng ê.

Io: Pài á m̄ pài! m̄ pài chiū-sī chi̍t to. (chèng siaⁿ) ài-ioh! khah kín kóng!

Lāu-bú: Sió-tī khah ióng-kám leh, lán koat-toàn bô beh pài.

Sió-tī: M̄ pài, m̄ pài, chi̍t pah ê m̄ pài, chi̍t chheng ê iā m̄ pài, chi̍t bān ê…..

Má: Hó! hó sió-kiáⁿ, tāng chhiú! (Chi̍t to, tuì keng-kah-thâu thâi sió-tī). (Ah-iò ê siaⁿ, lāu-bú ê siaⁿ) (chèng-lâng ai ê siaⁿ).

Sió-bē: (Ki-ki-kiò) (ǹg tuì lāu-bú ê heng-chêng bong) A-bú!

Lāu-bú: (Bong-bong leh un-jiû ê siaⁿ) muī-muī m̄-bián kiaⁿ, thèng-hāu chi̍t-sî-á, lán lóng beh khì kìⁿ thiàⁿ lán ê Chú Iâ-so͘ Ki-tok.

Má: Tân--ke bo̍k-su-niû! tio̍h lí lah, lí sī án-choáⁿ tio̍h hiah kan-khó͘ lâi beh choè poē chó͘ bông chong, kuí-kuí koài-koài ê Er-mau-chu, lí khoàⁿ! Lí hāi-sí lí ê kiáⁿ, kiám iā beh koh hāi sí lí ê cha-bó͘-kiáⁿ kap lí ka-kī mah? Sím-mi̍h Iâ-so͘ m̄ Iâ-so͘, goá khoàⁿ lí ia̍h sī pài chi̍t pài, kóng chi̍t kù hó bô? Kiám m̄-sī lóng oē-tàng tit-kiù lah mah!

Lāu-bú: Tit-kiù! Lín kiám chai sím-mi̍h sī tit-kiù? Hoān-nā sìn-khò lán ê Chú Iâ-so͘ Ki-tok, I tèng tī si̍p-jī-kè téng, uī-tio̍h lán ê choē sí, he chiū-sī tit-kiù, jî-chhiáⁿ…..

Io: Jî-chhiáⁿ sím-mi̍h! lāu-toā! m̄-bián thiaⁿ chiah lô-so, pài m̄-pài.

Lāu-bú: Pài! pài sím-mi̍h! ǹg sím-mi̍h lâng kuī-pài, tû-liáu lán ê Chú Iâ-so͘ í-goā, sím-mi̍h lâng iā boē-oē kà goá pài!

Má: Heh-eh! m̄-bat hó-pháiⁿ, m̄-thiaⁿ khó͘-khǹg, m̄ kiaⁿ sí!

Lāu-bú: Sí! goá ê Chú Iâ-so͘ kóng, “Hit ê thâi seng-khu boē-oē thâi lêng-hûn--ê, m̄-bián kiaⁿ in,” lín lia̍h choè the̍h to, the̍h kiàm, chiū thang háⁿ goá kap pàng-sak goá ê Chú Iâ-so͘ mah? Sí ah! sí! hoán-tńg thang hō͘ goán khah chá khì kìⁿ thiàⁿ goán ê Chú, tī I hia, chin khoài-lo̍k bô pí.

Má: Chin khoài-lo̍k bô pí! hó! tāng-chhiú! (nn̄g ê siaⁿ chhiⁿ-chhám âu-kiò, chèng-lâng thó͘-khuì ê siaⁿ, im-ga̍k hāu-kó) (Choán-tiûⁿ, khui-chhia).

Bo̍k: (Ba̍k-sái sì-lâm-suî) kûn-huí ēng chi̍t ki tn̂g chhiuⁿ chha̍k goá ê lāu-bú kap sió-bē ê heng-chêng thàu kè ka-chiah.

Tiuⁿ: Ai-ò……Ai-ò……

Ông: Ai-ò…..chin khó-o͘N3!

Bo̍k: Che chiū-sī goá chia̍h Iûⁿ-kàu só͘ chi-chhut ê tāi-kà (hi-seng) - ka-sán, sió-tī, sió-bē, lāu-bú.

Tiuⁿ: Lí lāu-lâng chin -chiàⁿ chia̍h che khó͘-thàng lah.

Ông: Í-āu ê chêng-hêng sī án-choáⁿ?

Bo̍k: Huí-loān pêng-tēng í-āu, lāu-pē kap goá lóng tò-khì kò͘-hiong, chhù lóng sio liáu-liáu, chhù-nih ê lâng iā bô khoàⁿ-kìⁿ lah, goán tuì chi̍t ê chhin-ba̍k khoàⁿ-kìⁿ hiān-tiûⁿ ê chêng-hêng ê lâng, chai-iáⁿ it-chhè ê keng-kè.

Tiuⁿ: In ê sin-si ū chhē tio̍h bô?

Bo̍k: Beh tó-uī khì chhē! tng-sî in teh thâi lâng chhin-chhiūⁿ teh khà o͘-moâ, ku̍t chi̍t ê khiⁿ choân-pō͘ tâi toà hit lāi-bīn.

Ông: Thài chân-jím lah, í-āu lāu-lâng ū chhē tio̍h hiah ê hiong-siú bô?

Bo̍k: Hiong-siú! chhē tio̍h lah, he sī nn̄g nî í-āu ê tāi-chì.

Ông: Cháiⁿ-iūⁿ chhē tio̍h ê? Sàng gê-mn̂g pān in sī bô?

Bo̍k: Chheng-tiâu bé bêng-pe̍k Se-iûⁿ ê sū-bū, chai-iáⁿ Se-iûⁿ ê bûn-jī ê lâng bô choē, ū chi̍t ê Se-iûⁿ ki-koan ài goá tng hoan-e̍k choè keng-lí, chi̍t kò ge̍h oē-tàng niá nn̄g pah kho͘ lêng-á-gûn.

Ông: Ah! bô phah-sǹg ê hó thâu-lō͘.

Bo̍k: Chóng-sī goá chi̍t-ē siūⁿ-tio̍h sió-tī, sió-bē, lāu-bú tú-tio̍h hāi ê chêng-kéng, chiū sim-tiong kek-tōng, goá iā eng-kai chiong goá ê sìⁿ-miā oân-choân hōng-hiàn hō͘ goá ê Chú.

Tiuⁿ: Tuì án-ni lí lāu-lâng chiū…..

Bo̍k: Goá chiū sî--khì hit ê chi̍t kò ge̍h nn̄g pah lêng-á-gûn ê Se-iûⁿ ê bō͘-e̍k-siong, kam-goān choè chi̍t kò ge̍h siu-ji̍p bô kàu 20 kho͘ ê sòng-hiong thoân-tō, jī-chhiáⁿ goá iáu-kú te̍k-pia̍t soán-tēng chi̍t ê só͘-chāi - choè goá thoân-tō ê tē-it chām.

Ông: Sím-mi̍h só͘-chāi? (im-ga̍k), (choán-tiûⁿ), (tang! tang! lô siaⁿ).

Bo̍k: (Kòng lô). Pò͘-tō-hoē! pò͘-tō-hoē! kim ê-àm 7 tiám, toē-tiám tī chhoan-nih Sêng-hông-biō mn̂g-kháu, hoan-gêng tāi-ke lâi thiaⁿ, (tang! tang! lô siaⁿ). (Hong-khîm siaⁿ, hoē-chiòng chhiùⁿ té koa ê siaⁿ), (Lâi sìn Iâ-so͘! lâi sìn Iâ-so͘! lâi sìn Iâ-so͘ hiān-chāi!……..).

Bo̍k: Chhiáⁿ kok-uī àⁿ-thâu, goán tāi-seng lâi kî-tó - Chû-pi ê Thiⁿ-pē, thiàⁿ lán ê Chú Iâ-so͘, goá kám-siā Lí, kin-á-ji̍t Lí ín-chhoā goá lâi kàu chit ê chng-siā, kiû Lí ê un-tián lîm-kàu chia ê muí chi̍t ê lâng ê tiong-kan, khún-kiû Lí ke-thiⁿ hō͘ goá thiàⁿ-sim, jím-nāi ê sim lâi pang-chān ho̍k-sāi chit chng-nih ê lâng, kiû Chú kap goán saⁿ-kap tī-teh, chiok-hok kim ê-hng ê pò͘-tō-hoē, khò Iâ-so͘ Ki-tok ê miâ. A-men. (Im-ga̍k sió-khoá thêng).         (Thāi-sio̍k).

漢羅（Ùi原文改寫）

話劇

食洋教

1964.09.15  942期  p.12-13

王Chhái-kí e̍k

老母：是甚物人？

馬：是我，陳牧師娘，我是馬大頭，請你較緊開門。

老母：三更暝半，有甚物代誌？

Io：莫嚕嗦，緊開門，聽候一時仔就知(to̍k-to̍k，拍門的聲)。

老母：Tih-tih，較緊起來，去開門。

小弟：(開門的聲)甚物人啊？

馬：陳牧師娘！真失禮，團裡的命令，請恁走一逝，(越頭)老Io，提索仔來縛起來，拖teh行。

小弟：你是按怎teh縛人，無講理由mah？

Io：講理由，甚物人欲佮恁遮的背宗忘祖。

小弟：你罵人！

Io：罵人？！(拍人的聲)。

小弟：你拍人？

Io：拍人！我猶欲閣刣人哩。

小妹：(驚叫) ma-mah。

老母：馬大頭，阮普通時無虐待你，也無得罪你。

馬：無辦法，Ta-mau-tsu，Er-mau-tsu攏是咱中國人的對敵，這是團裡的規條，甚物人也毋敢違背……….

老母：列位辛苦啦，我遮有寡錢佮袚鍊，送恁逐个啉茶好無？有代誌明仔載才閣講好無？

Io：頭目袂使佮伊烏白講，thái有遐濟無路用話，行，行，(綑縛，拖，人聲漸漸遠，音樂)。(轉場，tong！tong！鑼的聲)，(聲) 開審Er-mau-tsu大會，今日上午10點，佇庄裡城煌廟門口，庄裡所有的人攏欲參加。(Tang，tang，鑼聲) (音樂 - 著急驚惶人聲oe-oe khoeh-khoeh (小可延長一下仔)。

馬：Khan 陳--ke的 Er-mau-tsu出來(跤步聲 - 響聲)。

Io：Er-mau-tsu你有看見無？只有著向咱的神明拜一下，講「毋閣食洋教，」就寬恕你一條命，heh-eh，毋，是用刀刣，仔是活活埋，你欲行佗一條路？緊緊講。

小弟：Hé--eh，叫我講向恁的偶像拜，叫我講毋信耶穌，毋免做夢，絕對袂當的。

Io：拜仔毋拜！毋拜就是一刀。(眾聲)ài-ioh！較緊講！

老母：小弟較勇敢哩，咱決斷無欲拜。

小弟：毋拜，毋拜，一百的毋拜，一千的也毋拜，一萬的……..

馬：好！好小囝，動手！(一刀，對肩胛頭刣小弟)。(Ah-iò的聲，老母的聲) (眾人哀的聲)。

小妹：(Ki-ki叫) (向對老母的胸前摸)阿母！

老母：(摸摸哩溫柔的聲) muī-muī毋免驚，聽候一時仔，咱攏欲去見疼咱的主耶穌基督。

馬：陳--家牧師娘！著你啦，你是按怎著遐艱苦來欲做背祖忘宗，鬼鬼怪怪的Er-mau-chu，你看！你害死你的囝，敢也欲閣害死你的查某囝佮你家己mah？甚物耶穌毋耶穌，我看你亦是拜一拜，講一句好無？敢毋是攏會當得救啦mah！

老母：得救！恁敢知甚物是得救？凡若信靠咱的主耶穌基督，伊釘佇十字架頂，為著咱的罪死，彼就是得救，而且。。。。。

Io：而且甚物！老大！毋免聽才嚕嗦，拜毋拜。

老母：拜！拜甚物！向甚物人跪拜，除了咱的主耶穌以外，甚物人也袂會教我拜！

馬：Heh-eh！毋捌好歹，毋聽苦勸，毋驚死！

老母：死！我的主耶穌講，「彼个刣身軀袂會刣靈魂--的，毋免驚in，」恁掠做提刀，提劍，就通嚇我佮放拺我的主耶穌mah？死啊！死！反轉通予阮較早去見疼阮的主，佇伊遐，真快樂無比。

馬：真快樂無比！好！動手！(兩个聲淒慘喉叫，眾人吐氣的聲，音樂效果) (轉場，開車)。

牧：(目屎四湳垂) 拳匪用一支長鎗鑿我的老母佮小妹的胸前透過尻脊。

張：Ai-ò…….Ai-ò……..

王：Ai-ò…….真可惡！

牧：這就是我食洋教所支出的大價(犧牲) - 家產，小弟，小妹，老母。

張：你老人真正食這苦痛啦。

王：以後的情形是按怎？

牧：匪亂平定以後，老爸佮我攏倒去故鄉，厝攏燒了了，厝裡的人也無看見啦，阮對一个親目看見現場的情形的人，知影一切的經過。

張：In的身屍有揣著無？

牧：欲倒位去揣！當時in teh刣人親像teh敲烏麻，掘一个坑全部埋蹛彼內面。

王：太殘忍啦，以後老人有揣著遐的兇手無？

牧：兇手！揣著啦，彼是兩年以後的代誌。

王：怎樣揣著的？送衙門辦in是無？

牧：清朝尾明白西洋的事務，知影西洋的文字的人無罪，有一個西洋機關愛我當翻譯做經理，一個月會當領兩百箍鈴仔-銀。

王：啊！無拍算的好頭路。

牧：總是我一下想著小弟，小妹，老母拄著害的情境，就心中激動，我也應該將我的性命完全奉獻予我的主。

張：對按呢你老人就……………………

牧：我就時--去彼个一個月兩百龍仔銀的西洋的貿易商，甘願做一個月收入無夠20箍的sòng-hiong傳道，而且我猶過特別選定一个所在 - 做我傳道的第一站。

王：甚物所在？(音樂)，(轉場)，(tang！tang！鑼聲)。

牧：(摃鑼)。佈道會！佈道會！今下暗7點，地點佇村裡城煌廟門口，歡迎大家來聽，(tang！tang！鑼聲)。(風琴聲，會眾唱短歌的聲)，(來信耶穌！來信耶穌！來信耶穌現在！…………………….)。

牧：請各位向頭，阮代先來祈禱-慈悲的天父，疼咱的主耶穌，我感謝你，今仔日你引chhoā我來到這个庄社，求你的恩典臨到遮的每一个人的中間，懇求你加添予我疼心，忍耐的心來幫贊服事這庄裡的人，求主佮阮相佮佇teh，祝福金下昏的佈道會，靠耶穌基督的名。A-men。(音樂小可停)。      (待續)。