數念故人
Siàu-liām kò͘-jîn
文獻資訊
項目 | 資料 |
---|---|
作者 | 無lo̍h名 |
卷期 | 台灣教會公報 |
卷期 | 第932號 |
日期 | 1964/4 |
頁數 | 11-12 |
白話字(原文數位化)
SIÀU-LIĀM KÒ͘-JÎN
1964.04.15 932 kî P. 11-12
Kò͘ Tân ōng Bo̍k-su
Tī 70 nî chêng, uī-tio̍h tha̍k Sèng-keng, kiaⁿ sī-toā-lâng hoán-tuì, tiám iû-cha̍h (ēng chhài-iû lâi tiám ê teng) tī mî-phē-lāi thau tha̍k Sèng-keng, iā tī 14 hè siū soé kui Chú. āu-lâi tī 25 hè hiàn-sin hō͘ Chú, ji̍p Tâi-oân Sîn-ha̍k-īⁿ (1902 nî). Tuì hit sî khí chi̍t-sì-lâng uī Chú choè kang, jia̍t-sim thoân hok-im kàu sí, choè Chú ê lāu lô͘-po̍k Tân ōng Bo̍k-su, tī saⁿ-ge̍h 11 ji̍t, tit-tio̍h Chú ê chí-ì, soah i só͘ kau-tāi ê kang, tńg-khì thian-kok, hióng-siū 87 hè.
I sī Gô͘ Ui-liâm Bo̍k-su ê thâu chi̍t ê ha̍k-seng, tuì 29 hè khí i chiū khì khiā kàu-hoē, keng-kè 18 jīm, 16 uī bo̍k-hoē: Téng-siang-khoe, Hōng-lîm, Sin-tek, Gî-lân, Sin-nā-han (平埔教會), Ki-hu-lun (平埔教會). āu-lâi ū koh ji̍p Sîn-ha̍k-īⁿ gián-kiù chi̍t nî, Lâm-khàm, Sin-tek, Lô͘-chiu, Tun-á-kha, Bâ-û (oán-lí hū-kūn), Ta-khoe, Sin-tek, Lâm-khàm, Hù-lí, Tî-siōng, Koan-san, Sam-kiap, So͘-ò.
I tī 61 hè thè-hiu, chóng-sī i thoân hok-im ê kang lóng bô hioh, ū kap i ê kiáⁿ khì Tâi-lâm Tang-mn̂g kàu-hoē choè kang. āu-lâi ū koh tńg-lâi Tâi-pak, iā sī sì-koè thoân tō-lí, kong-ho̍k liáu ū lâi toà tī Tām-chuí kàu kè-sì. Kàu Tām-chuí liáu-āu, tī Tām-chuí kàu-hoē í-goā Sió-koe-lâng, Heng-hoâ-tiàm nn̄g uī pò͘-tō-só͘ choè kang. Sui-jiân i nî lāu, ba̍k-chiu sit-bêng, chóng-sī ia̍h bô hioh-khùn, chiàu sî khì chú-lí lé-pài, tuì án-ni chai i si̍t-chāi choân seng-gâi hiàn hō͘ Siōng-tè. I oē àm-liām Sèng-si 100 goā siú, Sèng-keng chin se̍k. In nî lāu boē tha̍k Sèng-keng, chóng-sī iā oē chiong i só͘ kì ê keng-chat lâi bián-lē sìn-tô͘.
1. Kian-siú lé-pài, bô lūn sím-mi̍h chó͘-tòng iā tio̍h chhē lé-pài ê sî-kan kèng-pài Siōng-tè, choè sìn-tô͘ ê pún-hūn (每日要一次家庭禮拜).
2. Chīn pún-hūn hōng-hiàn, nā-sī bô chīn pún-hūn hōng-hiàn, chiū-sī ko͘-hū Siōng-tè ê un-tián.
3. Un-khûn choè kang, che sī Siōng-tè kau-tāi lán ê pún-hūn.
4. Tio̍h ta̍k ji̍t tha̍k Sèng-keng, che sī lán oa̍h-miā ê bí-niû.
5. Tio̍h siông-siông kî-tó, thang tit-tio̍h Chú ê un.
Chit ê nî lāu ê lāu bo̍k-su tī i beh lī-khui sè-kan 3 lé-pài chêng, iáu-kú khì Heng-hoà-tiàm pò͘-tō-só͘ chú-lí lé-pài. I beh lī-khui sè-kan ê kuí ji̍t chêng, ū khoàⁿ-kìⁿ Chú Iâ-so͘ ê êng-kng, ia̍h Chú teh thèng-hāu i. I ū chiong só͘ ài kau-tāi ê sū lóng bêng-pe̍k, iā soà chiong kò-pia̍t lé-pài ê sūn-sū lóng pâi hó-sè, pêng-an tò-tńg khì thian-ka. Goán khoàⁿ i chin pêng-an kè-khì, hō͘ goán koh chi̍t pái keng-giām tī Chú lāi-bīn ê AN-HIOH ê kè-ta̍t.
Kò͘ N̂g Phoaⁿ To͘-lú lú-sū ê lio̍k-le̍k
Lú-sū sī hiān-jīm Tang-kiaⁿ Tâi-oân lâng kàu-hoē N̂g Bān-ek Tiúⁿ-ló, ài-lân kàu-hoē N̂g Bān-tit Tiúⁿ-ló ê lēng sian-chû, hióng-siū 90 hè, 4 ge̍h 2 hō kè-sì, 10 hō ē-po͘ nn̄g tiám tī Tâi-tiong Liú-goân kàu-hoē kò-pia̍t-sek. N̂g Bān-ek Tiúⁿ-ló tī Ji̍t-pún kap Tâi-oân ê si̍t-gia̍p-kài chin chhut-miâ, só͘-í Séng chú-se̍k N̂g Kia̍t Chiong-kun kap Séng gī-hoē gī-tiúⁿ Chiā Tong-bín Sian-siⁿ ū kā i tng Tī-song uí-oân-hoē ê chiàⁿ-hù chú-se̍k. Lán ê N̂g Chóng-kàn-sū soat-kàu. Lí Bêng-ì, Lū Chhun-tiông, Tân Kong-hui, Ang Siu-kiong chu bo̍k-su kā in tàu chú-chhî chòng-sek, hoē-chòng-chiá 500 goā lâng, thang kóng sī ai-siong tiong ê kong-êng.
Kò͘ lú-sū sī Hong-goân chhut-sin ê, 20 hè kè hō͘ N̂g Kim-pau Sian-siⁿ, tit-tio̍h 3 ê cha-bó͘-kiáⁿ, 4 ê hāu-siⁿ, 58 hè ê sî tiōng-hu kè-sin, chhoā chú-lú lâi toà Tâi-tiong, ēng tō-lí, thiàⁿ-sim kap khiām-phok ê cheng-sîn poê-iúⁿ chi̍t chhiú kiáⁿ. Taⁿ toā cha-bó͘-kiáⁿ A-boeh, 70 hè, ū 7 ê kiáⁿ, 6 ê cha-bó͘-kiáⁿ, lāi-goā sun 25 ê. Tē-jī cha-bó͘-kiáⁿ A-kim, 64 hè choè ài-lân kàu-hoē chip-sū chin kú, ū 5 ê kiáⁿ, 6 ê cha-bó͘-kiáⁿ, 20 ê sun; ū chi̍t ê kiáⁿ tī Ji̍t-pún Sîn-hō͘ choè siā-tiúⁿ koh choè tiúⁿ-ló.
Tē 3 cha-bó͘-kiáⁿ Siù-gio̍k, 59 hè, ū chi̍t ê kiáⁿ-sài sī lán ê Chhî Bō͘-hiông Thoân-tō, koh ū kiáⁿ tī kok-lāi, kok-goā chò táng-sū-tiúⁿ á-sī kang-thêng-su.
Toā kiáⁿ Bān-tek, tī ài-lân choè tiúⁿ-ló, kiáⁿ-sun choē koh chhut-tioh. Jī-kiáⁿ Bān-ek Tiúⁿ-ló, tī Ji̍t-pún kap Tâi-oân choē-choē hoē-siā, kong-si choè siā-tiúⁿ, táng-sū-tiúⁿ, lí-sū, táng-sū téng, sī chin ū châi-chêng koh jia̍t-sim ê Ki-tok-tô͘, nn̄g ê hāu-siⁿ lóng tī Bí-kok liû-ha̍k tiong. Saⁿ kiáⁿ Bān-chiok, choè chip-sū chin kú, choè bō͘-e̍k ê sū-gia̍p chin toā. Tē 4 kiáⁿ Bān-hí, iā tī Ji̍t-pún choè toā sū-gia̍p.
án-ni, kò͘ lú-sū kiáⁿ-sun kiōng ū 142 lâng. I it-seng jia̍t-sim sìn-hōng Siōng-tè, sui-jiân bô siū chèng-sek ê kàu-io̍k, chóng-sī jîn-chêng sè-sū chin thong-ta̍t. Kàu beh lîm chiong iáu têng-lêng hoan-hù tio̍h jia̍t-sim kèng-pài Siōng-tè, koh it-tēng gâu pang-chān lâng. Nā ū lâng tú-tio̍h chai-lān, chiū chín-chè pang-chān, m̄-bat pí pa̍t lâng khah bô ióng-io̍k, nā-sī pún-sin sī chin khiām-phok khûn-bián. Hióng-siū 90 hè, thang kóng sī toā siū chiok-hok ê lāu toā-lâng.
Kò͘ Lîm Lū Hoán lú-sū
Chhiah-khàm kàu-hoē Lîm Lū Hoán (林呂返,81 hè)lāu chí-bē, 3 ge̍h 26 ji̍t siū Chú kéng-tiàu hoê thian-ka, 3 ge̍h 30 ji̍t siōng-ngó͘ 10 tiám, ū tī Chhiah-khàm kàu-hoē choè sēng-tāi ê kò-pia̍t-sek. Hit ji̍t kok kàu-hoē hiaⁿ-chí iok 100 goā lâng lâi chham-ka, koh toē-hng ê jîn-sū, chèng-kài ê ki-koan siú-tiúⁿ, chhin-chhiūⁿ Phîⁿ-ô͘ Koān-gī-hoē chiàⁿ-hù gī-tiúⁿ téng, iā lóng lâi chham-ka, koh tuì Tâi-oân kok só͘-chāi lâi chham-ka kò-pia̍t-sek ê iā boē chió, tì-kàu soè-soè ê Chhiah-khàm kàu-hoē ê lāi-goā lóng moá chhut-lâi, sī tī chia m̄-bat ū ê choè sēng-hóng ê chòng-sek, in-uī chit uī chí-bē ê tióng-chú Lîm Iú-chhoàng Sian-siⁿ, sī Ko-hiông hâng-hái sū-gia̍p-ka, ū khui Eńg-seng lûn-chûn kong-si kap Eńg-tāi pò-koan-hâng téng; koh i ê lēng-sài sī Hiā-tâng kàu-hoē ê Khó͘ Eńg-oán Tiúⁿ-ló, in lóng chin jia̍t-sim thiaⁿ Chú, só͘-í kàu-hoē lāi-goā lâi chham-ka kò-pia̍t-sek ê lâng te̍k-pia̍t choē. Má-keng kàu-hoē iā phài Sèng-koa-tuī lâi hiàn-chhiùⁿ tiàu-si, tú-chiah sêng-li̍p bô joā kú ê Chhiah-khàm kàu-hoē Sèng-koa-tuī iā ū hiàn-chhiùⁿ uì-koa lâi ke-thiⁿ lāu-jia̍t. Song-ka tāi-piáu tī siā-sû ê sî kóng, Goān kin-á-ji̍t ê sēng-tāi kò-pia̍t-sek it-chhè kui êng-kng Siōng-tè.
Kò͘ Sòng Sù Sian-siⁿ
āu-liâu kàu-hoē lāu sìn-tô͘ Sòng Sù(宋賜)tī 4 ge̍h 5 ji̍t siū Chú kéng-tiàu kui thian, hióng-siū 77 hè, tī 4 ge̍h 8 hō hā-ngó͘ nn̄g tiám, ū tī āu-liâu kàu-hoē kí-hêng kò-pia̍t lé-pài. Má-keng, Khé-bêng, Káng-bí, Tìn-hái, Chhiah-khàm, Hiā-tâng, Ā-liâu téng kàu-hoē, lóng ū hiaⁿ-chí chham-ka kò-pia̍t-sek. Tī kò-pia̍t-sek tiong ū chi̍t hāng kám-tōng lâng ê sū, chiū-sī kò͘-jîn ê uî-cho̍k lóng bô sìn Chú, koh chhut-goā tī Tâi-oân, chí-ū lâu lāu pē-bú tī chhù-ni̍h. Tī kò-pia̍t-sek tiong song-ka tāi-piáu kóng siā-sû liáu-āu, ū kò-jîn ê tióng-chú Sòng Le̍k (48 hè), kap toā-sun Sòng Khèng-siông (18 hē) kiâⁿ lâi tâi-chêng, piáu-pe̍k chiông-kim í-āu beh sìn Chú Iâ-so͘, tè in ê sī-toā-lâng ê sìn-gióng lâi kiâⁿ thiⁿ-lō͘; hō͘ chham-ka chòng-sek ê lâng siū kám-tōng. Chin kám-siā Siōng-tè, Sèng Sîn ê choè kang kám-tōng lâng kui I. Che sī in-uī kò͘-jîn nn̄g saⁿ nî lâi phoà-pīⁿ boē thang khí-chhn̂g, āu-liâu kàu-hoē Tīⁿ Thian-siú Chip-sū hu-hū muí-ji̍t ū khì kā i khoàⁿ-kò͘, piáu-hiān tī Chú lāi ê thiàⁿ-sim hêng-uî, koh khoàⁿ-kìⁿ Chú lāi ê hiaⁿ-chí hiah choē lâng chham-ka chòng-sek, soà siū kám-tōng koat-sim beh sìn Chú. Si̍t-chāi chin kám-siā Chú, Sòng Sù lāu sìn-tô͘ ê sí, chhin-chhiūⁿ chi̍t lia̍p be̍h lo̍h tī toē-nih teh kiat-si̍t lah. 宋力 hiaⁿ-tī ê hiān chū toē sī屏東縣九如鄉九青村 120之1, sūn-soà chhiáⁿ kai toē-hng ê kàu-hoē, kim-āu khì kā in thàm-hóng kap poê-ióng in ê sìn-gióng.
漢羅(Ùi原文改寫)
數念故人
1964.04.15 932 期 P. 11-12
故陳旺牧師
佇70年前,為著讀聖經,驚序大人反對,點油cha̍h (用菜油來點ê燈)佇棉被內偷讀聖經,也佇14歲受洗歸主。後來佇25歲獻身予主,入台灣神學院(1902年)。對hit時起一世人為主做工,熱心傳福音到死,做主ê老奴僕陳旺牧師,佇3月11日,得著主ê旨意,煞伊所交代ê工,轉去天國,享壽87歲。
伊是吳威廉牧師ê頭一个學生,對29歲起伊就去徛教會,經過18任, 16位牧會:頂雙溪,鳳林,新竹,宜蘭,Sin-nā-han (平埔教會),Ki-hu-lun (平埔教會)。後來有閣入神學院研究一年,南崁,新竹,蘆洲,墩仔跤,Bâ-û (宛里附近),礁溪,新竹,南崁,富里,池上,關山,三峽,蘇澳.
伊佇61歲退休,總是伊傳福音ê工攏無歇,有佮伊ê囝去台南東門教會做工。後來有閣轉來台北,也是四界傳道理,光復了有來蹛佇淡水到過世。到淡水了後,佇淡水教會以外小基隆,Heng-hoâ-tiàm兩位佈道所做工.雖然伊年老,目睭失明,總是亦無歇睏,照時去主理禮拜,對按呢知伊實在全生涯獻予上帝。伊會暗念聖詩100外首,聖經真熟. In年老袂讀聖經,總是也會將伊所記ê經節來勉勵信徒。
1.堅守禮拜,無論甚乜阻擋也著揣禮拜ê時間敬拜上帝,做信徒ê本份(每日要一次家庭禮拜)。
2.盡本份奉獻,若是無盡本份奉獻,就是辜負上帝ê恩典。
3.慇勤做工,這是上帝交代咱ê本份。
4.著逐日讀聖經,這是咱活命ê米糧。
5.著常常祈禱,通得著主恩.
這个年老ê老牧師佇伊beh離開世間3禮拜前,猶過去Heng-hoà-tiàm佈道所主理禮拜。伊beh離開世間ê幾日前,有看見主耶穌ê榮光,亦主teh聽候伊.伊有將所愛交代ê事攏明白,也紲將告別禮拜ê順序攏排好勢,平安倒轉去天家。阮看伊真平安過去,予阮閣一擺經驗佇主內面ê安歇ê價值。
故黃潘To͘-lú女士ê略歷
女士是現任東京台灣人教會黃Bān-ek長老,愛蘭教會黃Bān-tit長老ê令先慈,享受90歲,4月2號過世,10號下晡兩點佇台中柳原教會告別式。N̂g Bān-ek長老佇日本佮台灣ê實業界真出名,所以省主席黃杰將軍佮省議會議長謝東閔先生有kā伊當治喪委員會ê正副主席。咱ê N̂g總幹事說教。李明意, 呂春長, 陳光輝,翁修恭牧師kā in鬥主持葬式,會葬者500外人,通講是哀傷中ê光榮。
故女士是豐原出身ê, 20歲嫁予黃Kim-pau先生,得著3个查某囝,4个後生,58歲ê時丈夫過身,chhoā子女來蹛台中,用道理,疼心佮儉樸ê精神培養一手囝。Taⁿ大查某囝A-boeh, 70歲,有7个囝,6个查某囝,內外孫25个.第二查某囝A-kim,64歲做愛蘭教會執事真久,有五个囝,6个查某囝,20个孫;有一個囝佇日本神戶做社長閣做長老。
第三查某囝秀玉,59歲,有一個囝婿是咱ê徐茂雄傳道,閣有囝佇國內,國外做董事長á是工程師.
大囝萬德,佇愛蘭做長老,囝孫濟閣出擢. 二囝Bān-ek長老,佇日本佮台灣濟濟會社, 公司做社長,董事長,理事,董事等,是真有才情閣熱心ê基督徒,兩个後生攏佇美國留學中。三囝Bān-chiok,做執事真久,做貿易ê事業真大。第四囝Bān-hí,也佇日本做大事業。
按呢,故女士囝孫共有142人。伊一生熱心信奉上帝,雖然無受正式ê教育,總是人情世事真通達。到beh臨終猶叮嚀吩咐著熱心敬拜上帝,閣一定gâu幫贊人。若有人拄著災難,就賑濟幫贊,毋捌比別人較無養育,若是本身是真儉僕勤勉。享壽90歲,通講是大受祝福ê老大人。
故林呂返女士
赤崁教會林呂返(林呂返,81歲)老妹姊,3月26日受主揀召回天家,3月30日上午10點,有佇赤崁教會做盛大ê告別式。Hit日各教會兄姊約100外人來參加,閣地方ê人士,政界ê機關首長,親像澎湖縣議會正副議長等,也攏來參加,閣對台灣各所在來參加告別式ê也袂少,致到細細ê赤崁教會ê內外攏滿出來,是佇遮毋捌有ê做盛況ê葬式,因為這位妹姊ê長子林Iú-chhoàng先生,是高雄航海事業家,有開Eńg-seng輪船公司佮Eńg-tāi報關行等;閣伊ê令婿是Hiā-tâng教會ê許Eńg-oán長老,in攏真熱心聽主,所以教會內外來參加告別式ê人特別濟。媽宮教會也派聖歌隊來獻唱弔詩,拄chiah成立無偌久ê赤崁教會聖歌隊也有獻唱慰歌來加添鬧熱。喪歌代表佇謝詞ê時講:願今仔日ê盛大告別式一切歸榮光上帝。
故宋賜先生
後寮教會老信徒宋賜(宋賜)佇4月5日受主揀召歸天,享受77歲,佇4月8號下午兩點,有佇後寮教會舉行告別禮拜。媽宮,啟明,Káng-bí, 鎮海,赤崁,iā-tâng,後寮等教會,攏有兄姊參加告別式。佇告別式中有一項感動人ê事,就是故人ê遺族攏無信主,閣出外佇台灣,只有留老父母佇厝裡。佇告別式中喪歌代表講謝詞了後,有個人ê長子宋Le̍k(48歲),佮大孫宋Khèng-siông(18 hē)行來台前,表白從今以後beh信主耶穌,綴in ê序大人ê信仰來行天路;予參加葬式ê人受感動。真感謝上帝,聖神ê做工感動人歸伊.這是因為故人兩三年來破病袂通起床,後寮教會鄭天賜執事夫婦每日有去kā伊看顧,表現佇主內ê疼心行為,閣看見主內ê兄姊hiah濟人參加葬式,紲受感動決心beh信主。實在真感謝主,Sòng Sù老信徒ê死,親像一粒麥落佇地nih teh結實lah. 宋力兄弟ê現住地是屏東縣九如鄉九青村 120之1,順紲請該地方ê教會,今後去kā in探訪佮培養in ê信仰。