Goá só͘ chun-kèng siàu-liām ê su-iú

文獻資訊

項目 資料
作者 王占魁 Ông Chiàm-khoe
卷期 台灣教會公報
卷期 第932號
日期 1964/4
頁數 9-10

白話字(原文數位化)

GOÁ SÓ͘ CHUN-KÈNG SIÀU-LIĀM Ê SU-IÚ

LŪN N̂G SŪ-BĒNG BO̍K-SU (III)

Ông Chiàm-khoe

1964.04.15. 932 kî  P.9-10

4.  I teh thiàⁿ lâng sī chin chīn-sim.

Tī Kiâm-chuí ê sî; i chut-gia̍p bô kú i kám-kak, lán bô chhāi kong-má pâi, bô sio̍k-hoà ê choè kī, hō͘ bī-sìn-chiá chin hiâm, i chiū siat chi̍t pún Ka-têng cho̍k-phó͘, chún-pī hó-sè, kiò chi̍t ê hoē-iú Ông Kim-lêng siat-hoat khì ìn, chhut-pán lâi boē, lī-ek kim, nn̄g koah choè kàu-hoē ê lī-ek.  Khì ìn ê sî, phian-chhip-chiá chiong Ng(sic) Sū-bēng oāⁿ i Ông Kim-lêng, lī-ek i beh to̍k tit, chi̍t-ē kā kóng, i soà siū-khì, N̂g Bo̍k-su m̄ kā chhui-siau, soà boē boē tit khì, tūn-pún, siū khì N̂g Bo̍k-su, beh kò N̂g Sū-bēng Bo̍k-su, bo̍k-su ti̍t-ti̍t niū i, beh kap i hô, i ná hó khoán, choè Mô͘-kuí ti̍t-thang ēng bú-le̍k, si̍t-chāi sī hō͘ tuì thiⁿ-ti̍t(sic) beh phoah lo̍h-lâi, āu-lâi N̂g Bo̍k-su oāⁿ lâi Tâi-lâm, m̄-sī kiaⁿ i lâi cháu.  Chóng-sī i uī-tio̍h chit lâng ê lêng-hûn chin koan-sim, koh tuì Tâi-lâm tiâu-kang lâi Kiâm-chuí kàu-hoē chio Tióng-chip-hoē tī pài-tn̂g uī-tio̍h Ông Kim-lêng te̍k-pia̍t khui kî-tó-hoē, kiû Siōng-tè kám-hoà chit lâng, lâi kiù i thoat-lī Sat-tàn ê chhiú, bô iông-ún i choè kàu-hoē ê hāi-thâng.  Thêng bô kuí-ji̍t, Ông Kim-lêng ê hū-jîn-lâng kàu Tiong-o̍h, lâi kìⁿ N̂g Bo̍k-su, lâu ba̍k-sái kóng, Ông Kim-lêng chā-ji̍t lâi ji̍p īⁿ, chá-khí sí-khì.  N̂g Bo̍k-su bô hoaⁿ-hí tuì-te̍k siū khiàn-chek teh sí, ū khó-lîn chit lâng poē kàu lâi sí, kóng tō-lí an-uì i ê hū-jîn-lâng, kiò i tio̍h jia̍t-sim tè Chú, m̄-thang o̍h tiōng-hu ê pháiⁿ bô͘-iūⁿ, iā kap i khì pīⁿ-īⁿ lâi lâu khó-lîn ê ba̍k-sái.  Lí khoàⁿ i ê thiàⁿ hoē-iú kàu án-ni.

Tī Oân-lîm ê sî ū chi̍t ê hoē-iú, Chiā Liân-tuì, khì Pe̍h-hô ê lāi-soaⁿ Sam-chàn-kiā chèng keng-chio, keng-kè 8 ge̍h ji̍t āu, tú-tio̍h toā hong-thai, i suî-sî siá phoe hō͘ Liân-tuì hoē-iú kóng, chit hō hong-thai keng-chio ún-tàng tó-liáu-liáu lah, lí ê bí-niû iā phah-sǹg chia̍h liáu lah, nā án-ni, goá siūⁿ lí m̄-thang hâ pak-tó͘ lâi koh thèng-hāu keng-chio hō͘ lí chia̍h, chhiáⁿ lí koáⁿ-kín choân-ke lâi Oân-lîm, Siōng-tè oē thoè lí khui-lō͘, kóng lí sī chhin-chhiūⁿ taⁿ chuí-kng chiūⁿ soaⁿ í-keng phoà-khì lah, lí m̄-thang khoàⁿ m̄ phoà, tio̍h khoàⁿ-phoà.  Liân-tuì hiaⁿ-tī siū bián-lē chiū lo̍h soaⁿ, m̄-nā bô bí, iā bô chîⁿ thang chia̍h io̍h-á, N̂g Bo̍k-su siat-hoat bí hō͘ i chia̍h, chhiáⁿ Pò͘ Tāi-bo̍k I-seng kā i-pīⁿ, toà tī Pò͘ Sian-siⁿ ê chhù.

Oân-lîm ê Toā-chhoan ū hoē-iú Loā Sam-phêng phoà-pīⁿ ài beh niá soé-lé, N̂g Bo̍k-su pún-sin boē tit khì, chiū kín chhiáⁿ Chháu-tun Keh Tiâu-sêng Bo̍k-su lâi uī chit ê hiaⁿ-tī te̍k-pia̍t khì i ê chhù kā i kiâⁿ soé-lé.  I nā khoàⁿ tio̍h hiaⁿ-tī jia̍t-sim thiàⁿ Siōng-tè, kiâⁿ jîn-ài, i chiū hoaⁿ-hí khoài-lo̍k; nā khoàⁿ hiaⁿ-tī hoān-choē, i chiū siong-sim iu-būn.

5.  Uí-tāi thang chun-kèng ê chong-kàu-ka.

Lūn i thang chun-kèng ê iu-tiám sī chin choē, put-kò i lī-khui Tâi-lâm Tang-mn̂g kàu-hoē, kàu tī bî-jio̍k sió-sió ê Toā-tō͘ kàu-hoē, chit tiám sī chin uí-tāi.

Ū chi̍t ji̍t, chi̍t ê toā bo̍k-su (i ka-kī khoàⁿ choè ê) beh oāⁿ uī, kā goá kóng i bô uī thang khì, in-uī bô pí chia khah toā ê kàu-hoē, khah toā ê to͘-chhī.  Lán phó͘-thong teh oāⁿ uī sī kiò-choè êng-chhian, êng-choán, ko-seng, nā m̄-sī lut-chit, á-sī siū khiàn-chek, lóng sī ko-seng.  N̂g Bo̍k-su i tuì Tang-mn̂g kàu-hoē hoaⁿ-hí lī-khui; kó͘-chá kóng, it Hú, Jī Lo̍k, saⁿ Báng-kah.  Ì-sù sī Tâi-oân tē it lāu-jia̍t ê, chiū-sī Tâi-lâm hú, tē jī sī Lo̍k-káng, tē saⁿ sī Báng-kah, beh lī-khui chiah lāu-jia̍t, chiah toā ê kàu-hoē bô chi̍t-sut-á m̄-kam; i àn-choáⁿ tio̍h lī-khui Tang-mn̂g kàu-hoē: Goân-in sī thiàⁿ kàu-hoē, pó-hō͘ hok-im.  Tng-sî N̂g Bo̍k-su choè Tióng-êng Tiong-o̍h chong-kàu chú-jīm kiam sià-kam, Tang-mn̂g kàu-hoē boán-tiûⁿ it-tì ài chhiáⁿ i choè in ê bo̍k-su, Tiong-o̍h iáu-bē ū hō͘-kè-chiá, só͘-í kiam-jīm, in-uī kàu-hoē toā, i kám-kak chek-jīm tāng, só͘-í i thê-gī, tio̍h koh chhiáⁿ chi̍t miâ lâi pang-bâng, lâng iā sī N̂g Bo̍k-su thê-miâ, tāi-ke ha̍p-ì lâi chìn-hêng.  Phoaⁿ Bo̍k-su chiū-jīm-sek ê sî, ū lâng chiok-sû kóng, ヒトリハサビシイ、サンニンハヤカマシイ、フタリハチョードイイ。 (Chi̍t lâng bô phoāⁿ, saⁿ lâng siuⁿ kiáu-jiáu, Nn̄g lâng siāng tú-hó).  Bô phah-sǹg, bô kú lâng choē, ì-kiàn chiū choē, tì-kàu chhin-chhiūⁿ kó͘-chá Ko-lîm-to kàu-hoē, ū ê kóng sio̍k Pó-lô, ū ê kóng sio̍k A-pho-lô, ū ê kóng sio̍k Ki-hoat.  Tang-mn̂g hoē-iú iā án-ni ū ê chhin Phoaⁿ ê, ū ê khah chhin N̂g ê.  N̂g Bo̍k-su khoàⁿ tio̍h chit hō chêng-hêng sim chin kan-khó͘; in-uī Phoaⁿ Bo̍k-su sī siáⁿ lâng, N̂g Bo̍k-su sī siáⁿ lâng, kiám m̄-sī lín ê chhe-ēng, Siōng-tè ê kong-po̍k mah, ta̍k lâng chiàu i só͘ choè ê kang siū chhì-giām, nā siū sio khì chiū kui tī khang-khang nā sio boē khì chiū ū pò-siúⁿ.  Só͘-í N̂g Sū-bēng kiám thoân i ka-kī mah, kiám m̄-sī ēng si̍p-jī-kè thoân hō͘ lín lâi sìn, lâi kui tī Pē, Kiáⁿ, Sèng Sîn mah.  uī-tio̍h m̄-kam hō͘ hoē-iú sim-koaⁿ put an, sió pō͘-hūn sī uī su-chêng teh hun-tóng, it-poaⁿ ê hoē-iú put-ti só͘ chiông.  N̂g Bo̍k-su ài pó-hō͘ hok-im, só͘-í i siūⁿ tio̍h lī-khui hn̄g-hn̄g, bô hō͘ in khoàⁿ tio̍h i ê bīn, bô thiaⁿ tio̍h i ê siaⁿ, chiām-chiām oē leng(sic) khì, chiong in kui tī Ki-tok, che sī i ê chûn sim.  I khì Toā-tō͘ m̄-sī lâng phài i khì, sī i ka-kī kéng--ê.  In-uī Toā-tō͘ kàu-hoē, tuì Phoaⁿ A-hé Thoân-tō-su tī hia tú-tio̍h lô-so ê pīⁿ kè-sin, lâng khah m̄ ài chiap i ê uī, koh Toā-tō͘ iā chin bô la̍t thang hi-bōng thoân-tō, sī ēng in ê tiúⁿ-ló Tân Lâi-choân chiām-tō͘ teh î-chhî.  N̂g Bo̍k-su khoàⁿ chit só͘-chāi tú ha̍h i ê sim-koaⁿ.  It, bô lâng ài toà ê; Jī, bô khuì-la̍t ê kàu-hoē; Saⁿ, lī Tâi-lâm thài hn̄g, beh lâi sio chhē khah bô hiah khoài; nā m̄-chai ê lâng teh siūⁿ sī khiàn-chek, pián khì hn̄g-hn̄g ê chháu-toē.  M̄-nā lī-khui toā siâⁿ-chhī khì chháu-toē.  Tē jī tiám, sî bo̍k-su ê chit-uī, kam-sim lo̍k-ì toà hiuⁿ-ē choè thoân-tō, sui-jiân ū pa̍t uī beh chhiáⁿ, i goān léng-chēng chi̍t-ē.  Chhin-chhiūⁿ Pó-lô khì A-lat-pek ê khòng-iá.

Koh kóng kàu Toā-tō͘ bô kú tú-tio̍h tiong-pō͘ toā toē-chín, Toā-tō͘ pài-tn̂g chiâⁿ guî-hiám ka-ok, boē tit lé-pài, sió-chhù boē toà tit, tio̍h tī tiâⁿ-ni̍h tah liâu-á lâi toà, hit sî nā tú-tio̍h bô lí-kái ê hū-jîn-lâng ún-tàng oē kā liām kóng, “Mî-chioh-phē m̄ khùn, lâi che ô-khak-kiā chhia-pha-lin.”  Kai-chài i ê bo̍k-su-niû bô tē jī kù, sui-jiân ū kiaⁿ-tio̍h, chóng-sī kám-siā Siōng-tè, hō͘ in bô sit-lo̍h sìⁿ-miā, iā bô sit-lo̍h mi̍h-kiāⁿ, iā lia̍h choè ū hūn tio̍h hoē-iú chit hō chín-chai guî-hiám choè keng-giām, ta̍k hō͘ khì thàm-hóng, thoè hoē-iú siat-hoat chhiáⁿ i-seng kap chia̍h, toà ê sū, hoē-iú iā oē mn̄g pài-tn̂g àn-cháiⁿ-iūⁿ?  Sió-chhù ū pháiⁿ bô?  Tāi-ke sio an-uì, tī tiâⁿ-ni̍h iā toà 2, 3 ge̍h ji̍t.  Chhin-chhiūⁿ Mô͘-se lia̍h ū hūn Ki-tok ê lêng-jio̍k, pí Ai-ki̍p ê châi-pó khah kuì-khì.

āu-lâi Lêng-chíⁿ Tân Kam-bo̍k I-seng ū chhng-khò͘ tú bô toé mi̍h, chiū piàⁿ chheng-khì, chi̍t-poàⁿ choè lé-pài-thiaⁿ, chi̍t poàⁿ choè N̂g Bo̍k-su ê khiā ke, chiū soá khì Lêng-chíⁿ, m̄-bián koh toà thiⁿ-lō͘, tī chia khai-sí i uí-tāi ê kang-chok.  Tuì Tân Kam-bo̍k Sian-siⁿ in hu-hū, sûn-sûn siān-tō hō͘ in ji̍p sìn, koh tuì chheng-liân ê poê-iúⁿ, choè suí ê ké-chí, chiū-sī Tân Kam-kó Sian-siⁿ, hit sî i chiah 19 hè, i kiàn-chèng kóng, I hit nî só͘ siū ê ìn-siōng, sī choè i 20 goā nî choè toā ê khuì-la̍t, khì kàu Ji̍t-pún tha̍k Gê-kho ê sî, iā khì tha̍k iā-kan Sîn-ha̍k.  Tò-lâi khai-gia̍p, kà Chú-ji̍t-o̍h, tng tiúⁿ-ló, choè Chheng-liân-chhù-tiúⁿ, hit ê oa̍h-tāng ê le̍k-liōng chū-jiân sī tiàm tī Ki-tok, nā-sī hit ê chiap-chhiok sī tuì N̂g Bo̍k-su.  Só͘-í goá kap goá ê hiaⁿ, hiaⁿ-só, saⁿ lâng tâng sî siū soé-lé.

(Thāi-sio̍k)

漢羅(Ùi原文改寫)

我所尊敬數念Ê師友

論黃俟命牧師(III)

王占魁

1964.04.15. 932 期  P.9-10

4.伊teh疼人是真盡心。

佇鹹水ê時;伊卒業無久伊感覺,咱無chhāi公媽牌,無俗化ê做忌,予未信者真嫌,伊就設一本家庭族譜,準備好勢,叫一个會友王 Kim-lêng設法去印,出版來賣,利益金, 兩割做教會ê利益。去印ê時,編輯者將Ng Sū-bēng換伊王 Kim-lêng,利益伊beh獨得,一下kā講:伊紲受氣,黃牧師毋kā推銷,紲賣袂得去,tūn本,受氣黃牧師,beh告黃俟命牧師,牧師直直讓伊, beh佮伊和,伊ná好款,做魔鬼直通用武力,實在是雨對天直beh潑落來,後來黃牧師換來台南,毋是驚伊來走。總是伊為著這人ê靈魂真關心,閣對台南tiâu-kang來鹹水教會招長執會佇拜堂為著王 Kim-lêng特別開祈禱會,求上帝感化這人,來救伊脫離撒旦ê手,無容允伊做教會ê害蟲。停無幾日,王 Kim-lêng ê婦jîn人到中學,來見黃牧師,流目屎講:王 Kim-lêng昨日來入院,早起死去。黃牧師無歡喜對敵受譴責teh死,有可憐這人背教來死,講道理安慰伊ê婦jîn人,叫伊著熱心綴主,毋通學丈夫ê歹模樣,也kap伊去病院來流可憐ê目屎。你看伊ê疼會友到按呢。

佇員林ê時有一個會友,Chiā Liân-tuì,去白河ê內山Sam-chàn-kiā種芎蕉,經過8月日後,拄著大風颱,伊隨時寫批予Liân-tuì會友講:這號風颱芎蕉穩當倒了了lah,你ê米糧也拍算食了lah,若按呢,我想你毋通縖腹肚來閣聽候芎蕉予你食,請你趕緊全家來員林,上帝oē替你開路,講你是親像擔水缸上山已經破去lah,你毋通看毋破,著看破。lLiân-tuì兄弟受勉勵就落山,毋若無米,也無錢通食藥仔,黃牧師設法米予伊食,請Pò͘ Tāi-bo̍k醫生kā醫病,蹛佇Pò͘先生ê厝。

員林ê大村有會友Loā Sam-phêng破病愛beh領洗禮,黃牧師本身袂得去,就緊請草屯Keh Tiâu-sêng牧師來為這个兄弟特別去伊ê厝kā伊行洗禮。伊若看著兄弟熱心疼上帝,行仁愛,伊就歡喜快樂;若看兄弟犯罪,伊就傷心憂悶。

5.偉大通尊敬ê宗教家。

論伊通尊敬ê優點是真濟,不過伊離開台南東門教會,到佇微弱小小ê大肚教會,這點是真偉大。

有一日,一个大牧師(伊家己看做ê) beh換位, kā我講伊無位通去,因為無比遮較大ê教會,較大ê都市。咱普通teh換位是叫做榮遷, 榮轉,高升,若毋是黜職,á是受譴責,攏是高升。黃牧師伊對東門教會歡喜離開;古早講:一府,二鹿,三艋舺。意思是台灣第一鬧熱ê,就是台南府,第二是鹿港,第三是艋舺, beh離開chiah鬧熱,chiah大ê教會無一屑á毋甘;伊按怎著離開東門教會:原因是疼教會,保護福音。當時黃牧師做長榮中學宗教主任兼舍監,東門教會滿場一致愛請伊做in ê牧師,中學猶未有後繼者,所以兼任,因為教會大,伊感覺責任重,所以伊提議,著閣請一名來幫忙,人也是黃牧師提名,大家合意來進行。  Phoaⁿ牧師就任式ê時,有人祝辭講:ヒトリハサビシイ、サンニンハヤカマシイ、フタリハチョードイイ。(一人無伴,三人siuⁿ攪擾,兩人上拄好)。無拍算,無久人濟,意見就濟,致到親像古早哥林多教會,有ê講屬保羅,有ê講屬亞波羅,有ê講屬磯法。東門會友也按呢有ê親Phoaⁿ ê,有ê較親黃 ê。  黃牧師看著這號情形心真艱苦;因為Phoaⁿ牧師是啥人,黃牧師是啥人,kiám毋是恁ê差用, 上帝 ê公僕mah,逐人照伊所做ê工受試驗,若受燒去就歸佇空空若燒袂去就有報賞。所以黃俟命kiám傳伊家己mah, kiám毋是用十字架傳予恁來信,來歸佇父,囝,聖神mah。為著毋甘予會友心肝不安,小部份是為私情teh分黨,一般ê會友不知所從。黃牧師愛保護福音,所以伊想著離開遠遠,無予in看著伊ê面,無聽著伊ê聲,漸漸oē冷去,將in歸佇基督,這是伊ê存心。伊去大肚毋是人派伊去,是伊家己揀--ê。因為大肚教會,對Phoaⁿ A-hé傳道師佇遐拄著囉嗦ê病過身,人較毋愛接伊ê位,閣大肚也真無力通希望傳道,是用in ê長老Tân Lâi-choân暫度teh維持。黃牧師看這所在拄合伊ê心肝。一,無人愛蹛ê; 二,無氣力ê教會;三,離台南thài遠, beh來相揣較無hiah快;若毋知ê人teh想是譴責,貶去遠遠ê草地。毋若離開大城市去草地。第二點,辭牧師ê職位,甘心樂意蹛鄉下做傳道,雖然有別位beh請,伊願冷靜一下。親像保羅去阿拉伯ê曠野。

閣講到大肚無久拄著中部大地震,大肚拜堂成危險家屋,袂得禮拜,小厝袂蹛得,著佇埕裡搭寮仔來蹛,hit時若拄著無理解ê婦jîn人穩當oē kā念講:「棉chioh被毋睏,來這蚵殼崎車抛lin。」佳哉伊ê牧師娘無第二句,雖然有驚著,總是感謝上帝,予in無失落性命,也無失落物件,也掠做有份著會友這號震災危險做經驗,逐戶去探訪,替會友設法請醫生佮食,蹛ê事,會友也會問拜堂按怎樣?小厝有歹無?大家相安慰,佇埕裡也蹛2, 3月日。親像摩西掠有份基督ê凌辱,比埃及ê財寶較貴氣。

後來龍井Tân Kam-bo̍k醫生有倉庫拄無貯物,就拚清氣,一半做禮拜廳,一半做黃牧師ê徛家,就徙去龍井,毋免閣蹛天露,佇遮開始伊偉大ê工作。對Tân Kam-bo̍k先生in夫婦,循循善導予in入信,閣對青年ê培養,做媠ê果子,就是Tân Kam-kó先生,hit時伊chiah 19歲,伊見證講,伊hit年所受ê 印象,是做伊20外年最大ê氣力,去到日本讀牙科ê時,也去讀夜間神學。倒來開業,教主日學,當長老,做青年處長,彼个活動ê力量自然是踮佇基督,若是彼个接觸是對黃牧師。所以我佮我ê兄,兄嫂,三人同時受洗禮。

(待續)