Má-in醫生傳(9)
Má-in I-seng-toān(9)
文獻資訊
項目 | 資料 |
---|---|
作者 | 周淑慧 Chiu Siok-huī |
卷期 | 台灣教會公報 |
卷期 | 第928號 |
日期 | 1964/2 |
頁數 | 8-9 |
白話字(原文數位化)
MÁ-IN I-SENG-TOĀN(9) (Duncan Main of China)
P. J. Doherty chok
Chiu Siok-huī e̍k
1964.02.15 928 kî P.8-9
Sī-ui ê hêng-lia̍t, sian-siⁿ, ha̍k-hāu só͘ ū ê lâng, lóng kia̍h kî hoah kóng: “Táⁿ-tó tè-kok chú-gī,” “Koáⁿ-tio̍k goā-kok lâng. Lí bo̍h-tit chhut-khì koe-lō͘, kiaⁿ-liáu in sit-lo̍h lí-sèng.”
Chóng-sī tng Má I-seng thiaⁿ-kì”(sic) Kóng-ha̍k-īⁿ ê Eng-kok kok-kî hō͘ lâng luī lo̍h-lâi, oāⁿ Tiong-kok ê kok-kî, i chiū ti̍t-chiap kiâⁿ chhut-khì mn̄g ha̍k-seng.
I khoàⁿ-kìⁿ Te̍k-jîn tī hia teh an-tēng chi̍t kûn lâng. chóng-sī tng in khoàⁿ-kìⁿ i-seng lâi, it-hoat háng-hoah tiô-thiàu, chhiú ia̍t kok-kî kap kun-kî kóng, “ Kiù Tiong-kok! Goán boē thang lâu tī chia hō͘ lâng kiò tè-kok chú-gī ê cháu-kàu (sic). Goán iau-kiû chū-iû.”
Má-in I-seng kia̍h chhiú, sui-jiân i oé-soè, iáu-kú ū bēng-lēng ê koân-ui. Tiap-á-kú hiah ê heng-hùn ê ha̍k-seng na-chēng(sic) lo̍h-lâi. I kā in kóng, “Lín sī teh hoat khin tō͘ ê jia̍t-kông. Lán lâi tiám tām-po̍h kng. Tàu-tí lín sī ài sím-mi̍h?”
In ná háng-hoah koh ia̍t kî, “In ài chham-ka iû-hêng. In tek-khak ài lī-khui ha̍k-īⁿ. Pa̍t lâng èng-ún beh hō͘ in khah koân ê sin-suí. Tiong-kok kàu-io̍k uí-oân iok-sok beh i-kho ê chèng-kiāⁿ hō͘ in. In tek-khak tio̍h pang-chān Tiong-kok.
Lâu Te̍k-jîn soè-siaⁿ tuì Má-in I-seng kóng, “In lóng chhiong-moá ài-kok-sim. Sui-jiân goá bô kap in tông-ì, iáu-kú goá oē thang liáu-kái in.”
Má-in I-seng ê ba̍k-chiu tńg chi̍t-ē. Tuì thâu chi̍t hoê ê kek-bēng kàu taⁿ, í-keng keng-kè 14 nî, taⁿ Ko̍k-ke sī chi̍t ê kàu-siū lah. I khó-lêng ū liáu-kái, nā-sī Má-in I-seng pún-sin chit sî pí i khah liáu-kái. I kap i ê ha̍k-seng piān-lūn, i ài in oē kì-tit “Siōng-tè kok pí Tiong-kok khah chá chûn-chāi.” Choè-āu i kóng, “Goá boē thang tī chit ê thoân-thê iông-ún pâi Ki-tok-kàu kap pâi-goā ūn-tōng. siat-sú lín tek-khak beh khì, chiū khì, chóng-sī……goá sī ǹg-bāng lín bô lī-khui.”
Sui-jiân sī án-ni, iā iáu-kú kiâⁿ chhut-khì. Chhun chi̍t nn̄g ê i-seng, chin iu-siong ê khoán, saⁿ tuì khoàⁿ, che sī chin sit-bāng ê an-chēng.
Lâu Te̍k-jîn kóng, “Goá siūⁿ in oē koh ài tńg-lâi.”
Má-in I-seng ìn kóng, “Goá iā án-ni siong-sìn, koh siong-sìn thâu-chêng ū koh-khah hó ê sū.
Chiah ê kian-kò͘ ê pêng-iú, hō͘-siong bî-chhiò chi̍t-ē!
Tē 8 chiuⁿ
Má-in I-seng, i-seng-niû: Kiám ū iáⁿ lín teh-beh lī-khui?” Chi̍t uī chá-chêng tī pīⁿ-īⁿ ê hū-jîn hoān-chiá, i ê kha pa̍k kah soè-soè, khiā tī kheh-thiaⁿ án-ni teh mn̄g.
I ìn kóng, “Sī lah!” 45 nî kú tī Hâng-chiu, in taⁿ chún-pī beh tńg-khì So͘-kek-lân. chin-choē Tiong-kok pêng-iú tī chit kuí ji̍t lio̍k-sio̍k lâi thàm-hóng, in chha-put-to boē thang siong-sìn, chha-put-to m̄-káⁿ sêng-jīn chit ê sū-si̍t.
“Lín beh chē toā chûn tńg-khì hit ê goā uī ê ông-kok mah?”
“Pí toā ūn-hô só͘ ū ê chûn khah toā chiah ê.”
Lāu hū-jîn-lâng kóng, “Nā-sī án-ni lín su-iàu toà chin-choē ê chia̍h-mi̍h,” i koāⁿ chi̍t nâ koe-nn̄g kóng, “Chiah ê, iā chng lo̍h-khì, bián-tit lín tī lō͘-tiong iau-gō.”
I bô kū-choa̍t, chhiò-chhiò, ba̍k-chiu kâm ba̍k-sái kā i siu khí-lâi. I ê lé-bu̍t lóng sī 1925 nî 12 ge̍h só͘ sàng lâi ê lé-bu̍t ê tāi-piáu-tek ê chi̍t hāng. Má-in hu-hū kám-kak lī-pia̍t ê kan-khó͘. I choè-āu khì hóng-būn ta̍k keng pīⁿ-īⁿ, lâm--ê, lú--ê, jî-tông téng pīⁿ-īⁿ. I-seng choè-āu lâu hō͘ in ê oē iā sī kóng, “Kè-sio̍k pó-chhî chhiò-iông.”
Jiân-āu in kiâⁿ kàu Se-ô͘ piⁿ ê sió-soaⁿ, chiū-sī keh-lī ê pīⁿ-īⁿ, sin-sian khong-khì ê liâu-ióng-īⁿ kap chēng-ióng-īⁿ.
Tuì hia khoàⁿ lo̍h Se-ô͘, tī n̂g-kim sek ê ji̍t-kng hoán-chiò ê ē-bīn, hián-tit te̍k-pia̍t bí-lē. Má-in I-seng niû siū kám-tōng kóng, “Goá oē éng-oán kì-tit chit ê kong-kéng koh ài i.”
I ê tiōng-hu ê ba̍k-chiu koh chi̍t pái thêng tī hiah ê pīⁿ-īⁿ jiân-āu i-i put-sià(依依不捨)lâi lī-khui hit ê só͘-chāi.
Tī in lī-khui Hâng-chiu beh khì Siōng-hái hit ji̍t, só͘ ū ê chit-oân chhut-lâi hoan-sàng kóng, pêng-an. Ū pīⁿ-pâng ê i-seng Lí Sian-siⁿ choè thâu chhoā io̍h-kio̍k ê lâng, koh ū hō͘-sū, kang-ia̍h. I-ha̍k-īⁿ ê chit-oân kap ha̍k-seng iā lóng chū-chi̍p chē chhia kàu chhia-chām. Ū chin-choē kî, iā ū ga̍k-tuī toâⁿ Tiong-kok tiāu ê lī-pia̍t-koa kap lāng-sai, chit ê khái-soân ê hêng-lia̍t keng-kè pí Má-in I-seng lâi ê sî khah khoah ê Hâng-chiu-koe. Chin-choē tiàm-bīn taⁿ ū an-siat po-lê-thang, lō͘-piⁿ iû-goân ū khit-chia̍h teh âu-kiò.
In kuí-nā pái âu-kiò kóng, “Má I-seng” liân i iā bat i ê miâ.
Ki-tok ê kok-bîn í-keng cheng-ka kàu án-ni. Tng in keng-kè chá-chêng chí-ū sī kán-tan ê chhù ê soan-kàu-su toē-khu ê sî, Má-in I-seng án-ni kóng: “Taⁿ hiān-chāi iā pau-koat boē sǹg-tit ê Tiong-kok lâng ka-têng lah.”
In kàu chhia-chām lah! Ū chin-choē ha̍k-seng, soan-kàu-su, pêng-iú, koaⁿ-oân tī chhia-chām beh hoan-sàng in.
Lô tân lah, hé-chhia teh-beh chhut-hoat. Hiah ê khah sio-bat ê tông-liâu Lâu Te̍k-jîn kap kî-û ê lâng, oá-kūn tī Má-in I-seng thàm-thâu chhut-lâi ê thang-á-piⁿ. Chit ê nî khin ê i-liâu soan-kàu-su Sú Tek-tun I-seng (Dr. Starton) kap i ak-chhiú kóng, “Goán sit-lo̍h lí chin m̄-kam.”
Má-in I-seng chhiú kí hiah ê Tiong-kok ê i-kho ha̍k-seng, koh hoāⁿ chhiú tī Ko̍k-ke ê keng-thâu kóng, “ Lán teh hō͘ Tiong-kok ê, sī pí lán pún-sin khah ū kè-ta̍t ê mi̍h.”
Chiah ê nî khin ê i-seng, io̍h-che-su, hō͘-sū oē tī “Hâng-chiu pó-chhî chit ê thoân-thóng, lí kap in lóng thang khoàⁿ-tio̍h sū-sū kè-sio̍k chìn-hêng.”
(Thāi-sio̍k)
漢羅(Ùi原文改寫)
MÁ-IN醫生傳 (9) (Duncan Main of China)
P.J. Doherty作
Chiu Siok-huī譯
1964.02.15 928期 P.8-9
示威ê行列,先生,學校所有ê人,攏舉旗喝講:「打倒帝國主義,」「趕逐外國人。你莫得出去街路,驚了in失落理性。」
總是當Má醫生聽見講學院ê英國國旗予人縋落來,換中國ê國旗,伊就直接行出去問學生。
伊看見Te̍k-jîn佇遐teh安定一群人。總是當in看見醫生來,益發喊喝tiô跳,手ia̍t國旗佮軍旗講:「救中國!阮袂通留佇遮予人叫帝國主義ê走狗。阮要求自由。」
Má-in醫生舉手,雖然伊矮細,猶過有命令ê權威。Tiap仔久hiah-ê興奮ê學生安靜落來。伊kā in講:「恁是teh發輕度ê熱狂。咱來點淡薄光。到底恁是愛甚乜?」
In ná喊喝閣ia̍t 旗, 「In愛參加遊行。 In的確愛離開學院。別人應允beh予in較懸ê薪水。中國教育委員約束beh醫科ê證件予in。 In的確著幫贊中國。
Lâu Te̍k-jîn細聲對Má-in醫生講:「In攏充滿愛國心。雖然我無佮in同意,猶過我會通了解in。」
Má-in醫生ê目睭轉一下。對頭一回ê革命到taⁿ,已經經過14年,taⁿ Ko̍k-ke是一个教授lah。伊可能有了解,若是Má-in醫生本身這時比伊較了解。伊佮伊ê學生辯論,伊愛in會記得「上帝國比中國較早存在。」最後伊講:「我袂通佇這个團體容允排基督教佮排外運動。設使恁的確beh去,就去,總是……我是向望恁無離開。」
雖然是按呢,也猶過行出去。賰一兩个醫生,真憂傷ê款,相對看,這是真失望ê安靜。
Lâu Te̍k-jîn講:「我想in oē閣愛轉來。」
Má-in醫生應講,「我也按呢相信,閣相信頭前有閣較好ê su。
Chiah-ê堅固ê朋友,互相微笑一下!
第8章
Má-in醫生,醫生娘:Kiám有影恁teh-beh離開?」一位早前佇病院ê婦人患者,伊ê跤縛kah細細,徛佇客廳按呢teh問。
伊應講,「是lah!」45年久佇杭州,in taⁿ準備beh轉去蘇格籣。真濟中國朋友佇這幾日陸續來探訪,in差不多袂通相信,差不多毋敢承認這个事實。
「恁beh坐大船轉去彼个外位ê王國mah?」
「比大運河所有ê船較大隻ê。」
老婦jîn人講:「若是按呢恁需要帶真濟ê食物,」伊捾一籃雞蛋講:「Chiah-ê,也chng落去,免得恁佇路中枵餓。」
伊無拒絕,笑笑,目睭k含目屎kā伊收起來。伊ê禮物攏是1925年12月所送來ê禮物ê代表的ê一項。Má-in夫婦感覺離別ê艱苦。伊最後去訪問逐間病院,男--ê, 女--ê,兒童等病院。醫生最後留予in ê話也是講:「繼續保持笑容。」
然後in行到西湖邊ê小山,就是隔離ê病院,新鮮空氣ê療養院佮靜養院。
對遐看落西湖,佇黃金色ê日光反照ê下面,顯得特別美麗。Má-in醫生娘受感動講:「我會永遠記得這个光景閣愛伊。」
伊ê丈夫ê目睭閣一擺停佇hiah-ê病院然後依依不捨來離開彼个所在。
佇in離開杭州beh去上海hit日,所有ê職員出來歡送講:平安。有病房ê醫生李先生做頭chhoā藥局ê人,閣有護士,工役。醫學院ê職員佮學生也攏聚集坐車到車站。有真濟旗,也有樂隊彈中國調ê離別歌佮弄獅,這个凱旋ê行列經過比Má-in醫生來ê時較闊ê杭州街。真濟店面taⁿ有安設玻璃窗,路邊猶原有乞食teh喉叫。
In幾若擺喉叫講:「Má醫生」連伊也捌伊ê名。
基督ê國民已經增加到按呢。當in經過早前只有是簡單ê厝ê宣教師地區ê時,Má-in醫生按呢講:”Taⁿ現在也包括袂算得ê中國人家庭lah。」
In到車站lah!有真濟學生,宣教師,朋友,官員佇車站beh歡送in。
鑼tân lah,火車teh-beh出發。hiah-ê較相捌ê同僚Lâu Te̍k-jîn佮其餘ê人,倚近佇Má-in醫生探頭出來ê窗仔邊。這个年輕ê醫療宣教師Sú Tek-tun醫生(Dr。 Starton)佮伊握手講:「阮失落你真毋甘。」
Má-in醫生手指hiah-ê中國ê醫科學生,閣按手佇Ko̍k-ke ê肩頭講:「咱teh予中國ê,是比咱本身較有價值ê物。」
Chiah-ê年輕ê醫生,藥劑師,護士oē佇「杭州保持這个傳統,你佮in攏通看著事事繼續進行。」
(待續)