我所尊敬數念的師友
GOÁ SÓ͘ CHUN-KÈNG SIÀU-LIAM Ê SU-IÚ
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 王占魁 Ông Chiàm-khoe |
| 卷期 | 台灣教會公報 |
| 卷期 | 第918期 |
| 日期 | 1963/9 |
| 頁數 | 6 |
白話字（原文數位化）
GOÁ SÓ͘ CHUN-KÈNG SIÀU-LIAM Ê SU-IÚ
Ông Chiàm-khoe
1963.09.15 P.6-7、12
Ong Poê-eng Bok-su: I sī Pîn-tong ê lâng; thâu-khak chin hó, chit ê lâng sī phok kó͘ thong kim ê lâng, Eng-gú, Ji̍t-gú, Hàn-bûn lóng oē, chèng hoe, chia̍h tê lóng ū gián-kiù, tng-sî ê thoân-kàu-chiá sī chi̍t ê chhut-luī poa̍t-chuī ê jîn-châi, in ê tông-kî iú sī Chhoá Thian-sù (Chhoà It-sìn Bo̍k-su ê a-kong). Lîm chhip-hi, saⁿ ê lóng put su siōng-hā, 1, 2, 3, miâ teh lûn-liû, Ong Sian-siⁿ iáu ū khah chhut-tioh, só͘-í lâu tī Sîn-ha̍k teh kà Lēng-toā-o̍h, chhin-chhiūⁿ ū-pī khó, āu-lâi toà kàu-hoē. I ū kuí hāng khó-chhú.
1. Kàu chú iú gī-hong: Ū lâng kóng, ha̍k-hāu sian-siⁿ ê kiáⁿ kap hêng-sū ê kiáⁿ, thoân-kàu-su ê kiáⁿ khah pháiⁿ, in-uī put-sî khoàⁿ-tio̍h i ê lāu-pē joā-nih toā, lóng teh hō͘ lâng chun-kèng, tī put-ti put-kak soà chū-ko kiau-ngō͘, ū lāu-pē thang khò; nā Ong Sian-siⁿ i ê kà kiáⁿ ū hó hong-hoat, khoàⁿ i ê kiáⁿ lâi chai. In tong-sî ka-gī lé-pài-tn̂g sī tī Lāu-eⁿ chek ê ko͘-lāi [sic. 應該是kó͘-lāi], i ū ké-chí choē-choē khoán, Ong Sian-siⁿ ê gín-ná, toā soè hàn ê lóng m̄-káⁿ bán, liân khoàⁿ to m̄-káⁿ, khioh i ka-la̍uh ê iā m̄-káⁿ, chhut-khì ti̍t-ti̍t kiâⁿ, beh ji̍p-lâi iā ti̍t-ti̍t kiâⁿ, in-uī khoàⁿ sī siⁿ tham-sim ê tōng-ki. Hā-oa tuì khoàⁿ lâi hoān-choē, Tāi-pi̍t iā sī tuì khoàⁿ lâi hoān chhit kài. Ong Sian-siⁿ 10 goā ê kiáⁿ, lóng siū kàu-tok, tuì lâng ū lé-sò͘.
2. I bo̍k-hoē ê pì-koat: Ka-gī ū chi̍t ê lāu a-pô chhī chi̍t ê cha-bó͘ sun-á, beh kā i chio hu ióng-chú lâi thn̂g hiuⁿ-ian (bī-sìn-chiá), chin tú-hó, chio tio̍h sìn-chiá, ū lâi lé-pài, ong Sian-siⁿ kap i sio-bat, mn̄g i ê chū-chí, lēng ji̍t chiū khì hóng-būn; lāu-lâng āu-lâi chai i ê sun-sài sī thiaⁿ tō-lí, taⁿ bí to chú chiâⁿ pn̄g lah, to iā kut-la̍t, koai-koai chiū hó, chai Ong Sian-siⁿ sī toân-tō, chiū bô sio chioh mn̄g. Ū chi̍t ji̍t, ná tân chhè-luî, toā siaⁿ jióng, “Lo̍h kàu ê tio̍h ko͘-mo͘ che̍h-chéng, chio lâng ji̍p-kàu ê iā tio̍h ko͘-mo͘ che̍h-chéng.” Ong Sian-siⁿ liâng-liâng ìn kóng, lāu a-pô, lâng ji̍p-kàu ê boē ko͘-mo͘ che̍h-chéng lah, iā chio lâng ji̍p-kàu ê iā boē ko͘-mo͘ che̍h-chéng, boē lah, ia̍h nā oē hòⁿ, lāu a-pô lí kiám m̄-sī beh ǹg-bāng chit ê cha-bó͘ sun-á lâi kā lí toân hō͘-sû, nā oē ko͘-mo͘ che̍h-chéng, lí to hāi lah: A-pô͘ goá kā lí kóng, ji̍p-kàu ê lâng chin gâu siⁿ kián, chio lâng ji̍p-kàu ê iā chin gâu siⁿ; goá ê tiūⁿ-lâng teh chio lâng ji̍p-kàu, i siⁿ 9 ê hāu-siⁿ, 7 ê cha-bó͘-kiáⁿ, siⁿ chi̍t kûn, lóng oa̍h teh, ta̍k ê lâng lóng chin chiâⁿ-mi̍h, goá pún-sin teh chio lâng ji̍p-kàu, goá iā siⁿ 9 ê hāu-siⁿ, 4 ê ca-bó͘-kiáⁿ. Lâng thiaⁿ tō-lí ji̍p-kàu joā hó neh. Goá kóng goán tiūⁿ-lâng ê kò͘-sū hō͘ lí thiaⁿ, Goán tiūⁿ-lâng kong, ū chi̍t ji̍t kap i ê chhin-ke saⁿ-kap teh kiâⁿ lō͘, i ê chhin-ke teh thó͘ toā-khuì kóng, chin hāi, goá chi̍t ê cha-bó͘-kiáⁿ jī-cha̍p goā hè, choè lâng lóng boē sêng, chi̍t tiuⁿ hun-á the̍h chhut mn̂g, kuí-ji̍t-á chiū the̍h tò-tńg, lâng lóng hiâm, cha-bó͘ gín-ná tài ka-to-pêng, thih sàu-chiú, chin pháiⁿ-miā; goá ê tiūⁿ-lâng kong kóng, lí nā bô hiâm goá sàn, lâi hō͘ goá choè sim-pū. I ê chhin-ke kóng, tài phoà lí bô hiâm mah? ìn kóng, thih sàu-chiú khah ióng, khah boē ui, goán Kiâm-á sī kiâm-toē sàu-chiú chin khoài pháiⁿ, thih ê tek-khak oē ēng tit chin kú, chiū án-ni chin-chiàⁿ sêng-sū, chiū kā chhoā. Goán teh kè-chhoā, m̄-bián khoàⁿ ji̍t; chiū-sī goá ê tiūⁿ-ḿ , lâi kàu tè, chi̍t nî siⁿ chi̍t ê, iā ū nî-thâu siⁿ, nî-bé iū-koh siⁿ, 9 ê hāu-siⁿ, toā ê, tē saⁿ, tē sì, tē gō͘, 4 ê i-seng, tē jī ê, tē káu choè bo̍k-su, iáu saⁿ ê sī toā sū-gia̍p-ka; lú ê toā ê bo̍k-su-niû, tē saⁿ, tē gō͘, tē la̍k sī i-seng-niû; tē jī, tē sì, tē 7 ê sī sū-gia̍p-ka. Sī goá ê tiūⁿ-lâng kap goá tit-tio̍h thiⁿ-téng ê Chú chiok-hok. Lí khoàⁿ, lán Ka-gī chiah ê thiaⁿ tō-lí ê lóng hoat-tián; lāu a-pô thiaⁿ liáu ū bêng-pe̍k. Pháiⁿ siaⁿ-sàu oē kek lâng siū-khì, chóng-sī boē-oē kek tio̍h Siōng-tè ê po̍k-jîn, un-jiû ê oē, oē soah lâng ê siū-khì, che sī Siōng-tè kang-lâng tong-jiân ê bú-khì. (Siōng-tè ê kang-lâng siū-khì chiū làu-khuì).
3. Kèng ló chun hiân: Ló-chú kóng, “Tāi tì jio̍k gû” （大智若愚）. Ong bok-su i sī tong-sî thoân-kàu-ka ê chi̍t ê jîn-châi, èng-tong i chá-chá chiū ài choè bo̍k-su, ū kàu-hoē ài chhiáⁿ i, pêng-iú kó͘-bú i tio̍h choè bo̍k-su, i m̄-ài, tì-kàu ū lâng soà kóng i ài choè thoân-tō ông, kî-si̍t i m̄-sī ài choè thâu, i sī khiam-pi. Sî-chūn kàu i chiū choè bo̍k-su. I ê kiáⁿ thâu-khak sui-jiân chin iu-siù, nā-sī ta̍k ê to chin ū lé-sò͘, tuì lâng-kheh, tuì hoē-iú ū toā ū soè, che thang chai m̄-sī pē-bú kiò gín-ná tio̍h tuì lâng ū toā ū soè, sī pē-bú í-sin chok-chek. Ong Bo̍k-su tuì Lāu-eⁿ-chek sī hui-siông ê chun-kèng,tuì lāu a-pô tio̍h kā khan, si̍t-chāi chin kám-sim. Tuì chheng-liân, hit-sî goá toà Gû-taⁿ-oan, sī chháu-tē phian-phiah ê só͘-chāi, khì kàu to͘-chhī kā ló-su tì-kèng, lán siūⁿ kā chhéng-an chi̍t-ē chiū beh chhut-lâi, bô phah-sǹg, i chin sêng-ì ê chiap-thāi, lâu toà i tau chia̍h tiong-tàu, i ê gín-ná chi̍t-ê chi̍t-ê tuì ha̍k-hāu teh tò-lâi, ta̍k ê lóng ū saⁿ chioh mn̄g goá beh kap i sio-sî, i iā sàn kàu mn̂g-kháu, goá sī khiâ kha-ta̍h-chhia, i hoan-hù kóng, ài khah sè-jī, chit khoán tuì chheng-liân-poè ê chhin-chhiat, ài-sioh, hō͘ lâng kám-un put-chīn.
4. Hó khoán-thāi chhut-goā lâng: Tī Tâi-tiong ê kū kàu-hoē, ū chi̍t ê siⁿ-hūn lâng lâi kàu-hoē chioh toà, i chiū hó-lé chhiáⁿ i saⁿ-kap chia̍p-pn̄g, pī-pān só͘-chāi hō͘ i khùn, hiahN mî-phē hō͘ i kah, bîn-á chá-khí beh kiò i chia̍h pn̄g, thài oē khoàⁿ bô lâng, khoàⁿ bîn-chhn̂g, mî-phē iā bô khì, chiah chai mî-phē hō͘ i thau the̍h khì. Lūn thoân-kàu lâng chit hō sī siông-siông ū. Toā chha̍t-kó͘ ジヨンバルジヨンthau-the̍h bo̍k-su ê kim chek-tâi. Nā-sī Ong Bo̍k-su iû-goân bô chi̍t-sut-á piàn-oāⁿ i ê sim-chì.
漢羅（Ùi原文改寫）
我所尊敬數念的師友
王占魁
1963.09.15 P.6-7、12
汪培英牧師：伊是屏東的人；頭殼真好，這个人是博古通今的人，英語、日語、漢文攏會，種花，食茶攏有研究，當時的傳教者是一个出類拔翠的人才，in的同期友是蔡天賜 (蔡一信牧師的阿公)。林Chhip-hi，三个攏不輸上下，1、2、3名咧輪流，汪先生猶有較出著，所以留佇神學咧教令大學，親像預備考，後來帶教會。伊有幾項可取。
1.教子有義方：有人講，學校先生的囝佮行事的囝，傳教師的囝較歹，因為不時看著伊的老爸偌呢大，攏咧予人尊敬，佇不知不覺紲自高驕傲，有老爸通靠；若汪先生伊的教囝有好方法，看伊的囝來知。In當時嘉義禮拜堂是佇老eⁿ叔的股內，伊有果子濟濟款，汪先生的囡仔，大細漢攏毋敢挽，連看就毋敢，撿伊ka-la̍uh的也毋敢，出去直直行，欲入來也直直行，因為看是生貪心的動機。夏娃對看來犯罪，大衛也是對看來犯七戒。汪先生10外个囝，攏受教督，對人有禮數。
2.伊牧會的祕訣：嘉義有一个老阿婆飼一个查某孫仔，欲共伊招夫養子來傳香煙 (未信者)，真拄好，招著信者，有來禮拜，汪先生佮伊相捌，問伊的住址，另日就去訪問；老人後來知伊的孫婿是聽道理，今米就煮成飯啦，就也搰力，乖乖就好，知汪先生是傳道，就無相借問。有一日，那霆脆雷，大聲嚷，「落教的著孤毛絕種，招人入教的也著孤毛絕種。」汪先生涼涼應講，老阿婆，人入教的袂孤毛絕種lah，也招人入教的也袂孤毛絕種，袂啦，亦若會hòⁿ，老阿婆你敢毋是欲向望這个查某孫仔來共你斷後嗣，若會孤毛絕種，你就害啦：阿婆我共你講，入教的人真gâu生囝，招人入教的也真gâu生；我的丈人咧招人入教，伊生9个後生，7个查某囝，生一群，攏活咧，逐个人攏真成物，我本身咧招人入教，我也生9个後生，4个查某囝。人聽道理入教偌好neh。我講阮丈人的故事予你聽，阮丈人公，有一日佮伊的親家相佮咧行路，伊的親家咧吐大氣講，真害，我一个查某囝二十外歲，做人攏未成，一張婚仔提出門，幾日仔就提倒轉，人攏嫌，查某囡仔帶鉸刀爿，鐵掃帚，真歹命；我的丈人公講，你若無嫌我散，來予我做新婦。伊的親家講，帶破你無嫌嘛？應講，鐵掃帚較勇，較未萎，阮鹹仔是鹹地掃帚真快歹，鐵的的確會用得真久，就按呢真正成事，就共娶。阮咧嫁娶，毋免看日；就是我的丈姆，來到地，一年生一个，也有年頭生，年尾又閣生，9 个後生，大的，第三，第四，第五，4个醫生，第二个，第九做牧師，猶三个是大事業家；女的大的牧師娘，第三，第五，第六是醫生娘；第二，第四，第7的是事業家。是我的丈人佮我得著天頂的主祝福。你看，咱嘉義遮的聽道理的攏發展；老阿婆聽了有明白。歹聲嗽會激人受氣，總是未會激著上帝的僕人，溫柔的話，會煞人的受去，這是上帝工人當然的武器。(上帝的工人受氣就漏氣)。
3.敬老尊閒：老子講，「大智若愚」（大智若愚）。汪牧師伊是當時傳教家的一个人才，應當伊早早就愛做牧師，有教會愛請伊，朋友鼓舞伊著做牧師，伊毋愛，致到有人紲講伊愛做傳道王，其實伊毋是愛做頭，伊是謙卑。時陣到伊就做牧師。伊的囝頭殼雖然真優秀，若是逐个就真有禮數，對人客，對會友有大有細，這通知毋是父母叫囡仔著對人有大有細，是父母以身作則。汪牧師對老eⁿ叔in是非常的尊敬，對老阿婆著共牽，實在真感心。對青年，彼時我蹛牛挑灣，是草地偏僻的所在，去到都市共老師致敬，咱想共請安一下就欲出來，無扑算，伊真誠意的接待，留帶伊兜食中晝，伊的囡仔一个一个對學校咧轉來，逐个攏有相借問我欲佮伊相辭，伊也散到門口，我是騎腳踏車，伊吩咐講，愛較細貳，這款對青年輩的親切，愛惜，予人感恩不盡。
4.好款待出外人：佇台中的舊教會，有一个生份人來教會借蹛，伊就好禮請伊相佮食飯，備辦所在予伊睏，攇棉被予伊蓋，明仔早起欲叫伊食飯，太會看無人，看眠床，棉被也無去，才知棉被予伊偷提去。論傳教人這號是常常有。大賊古ジヨンバルジヨン偷提牧師的金燭檯。若是汪牧師猶原無一屑仔變換伊的心志。