現代信仰偉人巴德教授簡介
Hiān-tāi Sìn-gióng Uí-jîn Pa-te̍k Kàu-siū kán-kài(1)
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | Lí Tiōng-ga̍k Lí Tiōng-ga̍k |
| 卷期 | 台灣教會公報 |
| 卷期 | 第906期 |
| 日期 | 1963/3 |
| 頁數 | 10 |
白話字（原文數位化）
Hiān-tāi Sìn-gióng Uí-jîn Pa-te̍k Kàu-siū kán-kài(1)
Lí Tiōng-ga̍k
1963.03.15 P.10-11
Nā kóng Pa-te̍k kàu-siū kiám-chhái bô siáⁿ lâng chai, chóng-sī nā kóng バルト(Barth) lâng kiám-chhái khah chai-iáⁿ.
Put-kò kóng chai-iáⁿ kiám-chhái sī lâng-miâ nā-tiāⁿ, nā sī kóng i ê seng-pêng ún-tàng khah chió lâng chai. Só͘-í beh kóng i ê su-sióng, sîn-ha̍k, kèng-koh-khah chió lâng chai. Chóng-sī kin-á-ji̍t tī sè-kài-chiūⁿ nā kóng tio̍h Ki-tok-kàu ê su-sióng-kài, sîn-ha̍k-kài, chiū boē ēng-tit bô kóng-khí i ê miâ. In-uī i tuì tī hiān-tāi ê sîn-ha̍k só͘ choè ê kòng-hiàn sī hui-siông toā, tī le̍k-sú-chiūⁿ ū lâng phoe-phêng kóng, chha-put-to kap kó͘-tāi ê Ò-kó͘-sū-teng, tiong sè-kí ê Thian-chú-kàu ê toā sîn-ha̍k-ka To-má A-kui-ná, chong-kàu kái-kek sî-tāi ê Ka-ní-bûn, pîⁿ-pîⁿ uí-tāi ê sîn-ha̍k-chiá. Cháiⁿ-iūⁿ thái án-ni kóng, chū-jiân án-ni kóng sī khak-si̍t á-sī bô, tio̍h tán-hāu kàu āu-tāi ê lâng lâi gí-goàn, chóng-sī oē án-ni siū lâng chheng-chàn, kî-tiong chū-jiân ū choē-choē iân-kò͘, chiū-tiong chi̍t hāng, chiū-sī i ū tù-chok chi̍t phō Kàu-hoē kàu-gī-ha̍k hui-siông chhut-miâ. Chit phō chóng-kiōng sī ū 5 koàn, muí koàn lóng ū koh hun kuí-nā pún. che sī chū 1932 nî khai-sí tù-chok ê, kàu kū-nî chiah hoat-hêng kàu tē 4 koàn tē 4 hun chheh, só͘ siá ê le\oē-iông chū-jiân sī chin chhim koh siông-sè ê cheh, í-goā nā lūn kóng i ê tù-chok sī hui-siông choē, put-kò choè chá koh sī choè ū éng-hióng-la̍t ê, chiū-sī tē-it chhù Sè-kài tāi-chiàn āu 1919 nî só͘ tù ê “ Lô-má jîn-su ê chù-kái.” Chit pún chheh chhut-hiān liáu-āu, ū hō͘ sè-kài ê sìn-gióng su-sióng-kài siū-tio̍h chin toā ê éng-hióng, iû-kî-sī tī kè-khì kui pah nî kú ê tiong-kan, sè-kài-chiūⁿ só͘ teh gī-lūn ê kàu-lí hong-bīn ê khoàⁿ-hoat, tuì i chit pún chheh chhut-hiān liáu-āu ū siū toā kái-piàn.
In-uī kè-khì ê só͘ teh siūⁿ ê hong-hoat, khah toā pō͘-hun thang kóng sī ēng lâng ê chai-bat kap kám-chêng lâi teh koé-seh, lâi teh thé-giām Siōng-tè ê chûn-chāi, í-ki̍p Siōng-tè kap lâng ê koan-hē. chóng-sī Pa-te̍k ê tù-chok ū hui-siông ló͘-le̍k beh khak-li̍p Siōng-tè ê chú-koân, hō͘ lâng chai-iáⁿ lâng ê chai-bat, kám-chêng kap lêng-le̍k sī tī choē-ok kap ù-oè ê lāi-bīn, boē thang khì chhē-chhut Siōng-tè, khì jīn-bat thé-giām I ê chûn-chāi kap kiù-un. To̍k-to̍k sī Siōng-tè ēng I thiàⁿ ê khé-sī teh thoè lâng khui lō͘ ê. che chū-jiân sī Sèng-keng ê kun-pún to-lí, kóng khí-lâi bô sím-mi̍h hi-kî, chóng-sī tī kè-khì kú-kú ê tiong-kan chhin-chhiūⁿ kiông-tiau boē tio̍h, tì-kàu Ki-tok-kàu chhin-chhiūⁿ chám-jiân si̍t-lo̍h ki-hoē thang piáu-iông Sèng-keng ê ki-pún chin-lí. Kàu tī Pa-te̍k kàu-siū chit pún Lô-má su chhut-hiān liáu-āu, hō͘ sè-kài ê Ki-tok-kàu su-siúⁿ-kài put-chí chhíⁿ-gō͘ kè-khì bô kàu-gia̍h ê só͘-chāi. In-uī chit pún chheh só͘ káng-lūn ê te̍k-sek, chin-choē sī lâng só͘ m̄-bat siūⁿ-tio̍h ê, jî-chhiáⁿ tuì kè-khì ê chhò-gō͘ kap bô kàu-gia̍h ê só͘-chāi, put-chí chhut-la̍t phoe-phêng, chí-chèng, tuì pún-sin só͘ ài chí-bêng ê tiám hui-siông chek-ke̍k, iû-kî-sī chit pún “Lô-má chù-kái” sī tī tē-it chhù Sè-kài tāi-chiàn āu chhut-pán ê, tuì tī hit chhù tāi-chiàn si̍t-chāi po̍k-lō͘ jîn-luī ê chhò-gō͘ kap choē-koà, boē bián-tit hō͘ lâng ná kám-kak jîn-luī ê pún-sèng kap lêng-le̍k sī lī-khui Siōng-tè hn̄g-hn̄g. Hit pún chheh put-chí ū hoán-èng chit khoán ê khoàⁿ-hoat, só͘-í liâm-piⁿ siū lâng toā chù-ba̍k, tāi-seng tī Tek-kok, āu-lâi kàu tī sè-kài ê Sîn-ha̍k-kài kap it-poaⁿ su-sióng-kài lóng put-chí siū iô-tāng.
Í-goā koan-hē i só͘ tù ê chheh, tuì sè-kài ê éng-hióng chū-jiân sī chin toā. Chhin-chhiūⁿ choè toā phō ê “Kàu-hoē Kàu-gī-ha̍k,” chū tī 1932 nî chiū khai-sí chhut-pán, liáu-āu keng-kè tē 2 chhù Sè-kài tāi-chiàn siū koáⁿ-tio̍k, bô thang toà Tek-kok, tńg-khì Suī-se kok i ê kò͘-hiong ê Sîn-ha̍k-īⁿ choè kàu-siū, liáu-āu chi̍t hong-bīn chham-ka tī hoán-tuì Hi-thek-lia̍p (ヒトラー) ê ūn-tōng kap chiàn-cheng, iā sī it-ti̍t kè-sio̍k kàu hiān-sî iáu-bē chiâu chhut-pán. chit phō toā tù-chok, chū-jiân sī koh khah oē thang pang-chān lâng bêng-pe̍k Sèng-keng ê chin-lí, hō͘ sè-kài kìⁿ ū koan-sim tī Ki-tok-kàu ê chin-lí ê lâng koh-khah thang khim-gióng i ê uí-tāi.
Taⁿ lán tī chia bô kàu-gia̍h só͘-chāi thang káng-lūn i ê ha̍k-soat, kiaⁿ-liáu liân tī Sîn-ha̍k-īⁿ choân-kang siū chō-chiū ê ha̍k-chiá iā oh-tit choân-pō͘ ha̍k-si̍p. Tī chia sī ài chiong i ê seng-pêng kuí-hāng chhut-miâ ê sū-chek siāu-kài hō͘ tāi-ke chai-iáⁿ.
Pa-te̍k kàu-siū hiān-sî nā sǹg lán ê nî-hè sī 77 hè, sī 1886 nî chhut-sì tī Suī-se kok ê bo̍k-su ê ke, lāu-pē iā sī choè kàu-siū, kà Sin-iok Sîn-ha̍k. i iā ū nn̄g hian-tī, chi̍t ê kiò-choè Pí-tek, choè sîn-ha̍k ê kàu-siū, chi̍t ê choè tiat-ha̍k ê kàu-siū, koh hiān-sî i iā ū chi̍t ê kiáⁿ tī Bí-kok Chi-ka-ko Sîn-ha̍k īⁿ choè Sin-iok-ha̍k ê kàu-siū, iáu chi̍t ê tī ìn-nî ê Sin-ha̍k-īⁿ choè Kū-iok ê kàu-siū. Thang kóng sī chi̍t ê sîn-ha̍k kàu-siū ê sè-ka. I só͘ sio̍k ê kàu-hoē sī Kái-kek Kàu-hoē, chiū-sī kap Tiúⁿ-ló Kàu-hoē siāng hē-tóng, pîⁿ-pîⁿ sī sìn-hōng Tiúⁿ-ló Kàu-hoē ê khai-siat-chiá Ka-ní-bûn ê sìn-gióng, iû-kî-sī Pa-te̍k kàu-siū ê sió-tī Pí-tek Phok-sū sī choan-kong Ka-ní-bûn ê ha̍k-chiá.(Thāi-sio̍k)
漢羅（Ùi原文改寫）
現代信仰偉人巴德教授簡介
Lí Tiōng-ga̍k
1963.03.15 P.10-11
若講巴德教授撿彩無啥人知，總是若講バルト(Barth)人撿彩較知影。
不過講知影撿彩是人名若定，若是講伊的生平穩當較少人知。所以欲講伊的思想，神學，更閣較少人知。總是今仔日佇世界上若講著基督教的思想界，神學界，就未用得無講起伊的名。因為伊對佇現代的神學所做的貢獻是非常大，佇歷史上有人批評講，差不多佮古代的奧古士丁，中世紀的天主教的大神學家多馬阿圭那，宗教改革時代的加爾文，平平偉大的神學者。怎樣thái按呢講，自然按呢講是確實抑是無，著等候到後代的人來gí-goàn，總是話按呢受人稱讚，其中自然有濟濟緣故，就中一項，就是伊有著作一部教會教義學非常出名。這部總共是有5卷，每卷攏有閣分幾仔本。這是自1932年開始著作的，到舊年才發行到第4卷第4分冊，所寫的內容自然是真深閣詳細的冊，以外若論講伊的著作是非常濟，不過最早閣是最有影響力的，就是第一次世界大戰後1919年所著的「羅馬人書的註解。」這本冊出現了後，有予世界的信仰思想界受著真大的影響，尤其是佇過去幾百年久的中間，世界上所咧議論的教理方面的看法，對伊這本冊出現了後有受大改變。
因為過去的所咧想的方法，較大部分通講是用人的知識佮感情來咧解說，來咧體驗上帝的存在，以及上帝佮人的關係。總是巴德的著作有非常努力欲確立上帝的主權，予人知影人的知識，感情佮能力是佇罪惡佮污穢的內面，未通去揣出上帝，去認識體驗伊的存在佮救恩。獨獨是上帝用伊疼的啟示咧替人開路的。這自然是聖經的根本道理，講起來無啥物稀奇，總是佇過去久久的中間親像強調未著，致到基督教親像嶄然失落機會通表揚聖經的基本真理。到佇巴德教授這本羅馬書出現了後，予世界的基督教思想界不止醒悟過去無夠額的所在。因為這本冊所講論的特色，真濟是人所毋捌想著的，而且對過去的錯誤佮無夠額的所在，不止出力批評，指正，對本身所愛指明的點非常積極，尤其是這本「羅馬註解」是佇第一次世界大戰後出版的，對佇彼次大戰實在暴露人類的錯誤佮罪過，未免得予人那感覺人類的本性佮能力是離開上帝遠遠。彼本冊不止有反應這款的看法，所以連鞭受人大注目，代先佇德國，後來到佇世界的神學界佮一般思想界攏不止受搖動。
以外關係伊所著的冊，對世界的影響自然是真大。親像最大部的「教會教義學，」自佇1932年就開始出版，了後經過第2次世界大戰受趕逐，無通蹛德國，轉去瑞西國伊的故鄉的神學院做教授，了後一方面參加佇反對Hi-thek-lia̍p (ヒトラー) 的運動佮戰爭，也是一直繼續到現時猶未齊出版。這部大著作，自然是閣較會通幫贊人明白聖經的真理，予世界見有關心佇基督教的真理的人閣較通欽仰伊的偉大。
Taⁿ咱佇遮無夠額所在通講論伊的學說，驚了連佇神學院專工受造就的學者也學得全部學習。佇遮是愛將伊的生平幾項出名的事跡紹介予大家知影。
巴德教授現時若算咱的年歲是77歲，是1886年出世佇瑞西國的牧師的家，老爸也是做教授，教新約神學。伊也有兩兄弟，一个叫做彼得，做神學的教授，一个做哲學的教授，閣現時伊也有一個囝佇美國芝加哥神學院做新約學的教授，猶一个佇印尼的神學院做舊約的教授。通講是一个神學教授的世家。伊所屬的教會是改革教會，就是佮長老教會siāng系統，平平是信奉長老教會的開設者加爾文的信仰，尤其是巴德教授的小弟彼得博士是專攻加爾文的學者。(待續)