社論神學kap教會
Siā-lūn Sîn-ha̍k kap Kàu-hoē
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 鄭連明 Tīⁿ Liân-bêng |
| 卷期 | 台灣教會公報 |
| 卷期 | 第881號 |
| 日期 | 1962/3 |
| 頁數 | 2-3 |
白話字（原文數位化）
社論 Sîn-ha̍k kap Kàu-hoē
Tīⁿ Liân-bêng
1962/3/1 2-3
(Phian-chiá chù: Pún phiⁿ ê chok-chiá Tīⁿ Bo̍k-su sī choè-kūn tuì Bí-kok tńg-lâi, tī Tâi-oân Sîn-ha̍k-īⁿ teh kà ê siàu-chòng ê sian-siⁿ, tī Bí-kok liû-ha̍k tiong in-uī ha̍k-le̍k sêng-chiū chin hó, ū 2 pái tit-tio̍h te̍k-pia̍t siúⁿ. Tī chia siá chit phiⁿ lāi-iông chèng-khak koh bêng-liâu, ē thang toā pang-chān tāi-ke ke-thiⁿ bêng-pe̍k Sîn-ha̍k kap Kàu-hoē ê ì-sù kap hit ê koan-hē).
Tiong-sè-kí sî-tāi, Sîn-ha̍k siū chheng choè chèng ha̍k-būn tiong ê Lú-ông nā-sī hiān-sî, uī-tio̍h chū-jiân kho-ha̍k ê hoat-tián kap si̍t-chèng cheng-sîn ê heng-khí. Sîn-ha̍k chha-put-to chiâⁿ-choè chèng ha̍k-būn tiong ê lú-pī, hō͘ tāi-ke hut-lio̍k. Sīm-chì kàu-hoē ê lâng ia̍h ēng siāng khoán ê thài-tō͘ teh khoàⁿ sîn-ha̍k; lia̍h choè sîn-ha̍k nā m̄-sī bô su-iàu, chiū-sī Sîn-ha̍k-īⁿ sian-siⁿ ê sū kap kàu-hoē sîn-ha̍k-īⁿ sian-siⁿ ê sū kap kàu-hoē sìn-tô͘ bô koan-hē.
I. Sîn-ha̍k ê ì-gī:
Sîn-ha̍k sī sím-mi̍h? Sîn-ha̍k choa̍t-tuì m̄-sī tī o̍h-tn̂g lāi teh tha̍k hit hō toh-téng ê ha̍k-būn. Sîn-ha̍k kap muí chit uī sìn-gióng seng-oa̍h chin ū koan-hē:
-
Si̍p-jī-kè ê sîn-ha̍k:－Kán-tan kóng, sîn-ha̍k sī koan-hē Siōng-tè ê ha̍k-būn. Tiong-sè-kí ê ha̍k-chiá lia̍h choè ū hoat-tō͘ thang ti̍t-chiap ēng lí-sèng jīn-bat koh chèng-bêng Siōng-tè, chiū chheng sîn-ha̍k choè ‘En̂g-kng ê sîn-ha̍k’. Nā-sī Luther chai Siōng-tè sī “Ka-kī ún-ba̍t ê Siōng-tè”（Í-sài-a 45:15）, ia̍h lán chí-ū thong-koè I ê oē ê khé-sī chiah thang jīn-bat I; chiū chheng choè ‘Si̍p-jī-kè ê sîn-ha̍k.’ “Chin ê sîn-ha̍k kap Siōng-tè jīn-kè jīn-bat, chí-ū chāi tī siū tèng Si̍p-jī-kè ê Ki-tok”. Sîn-ha̍k chiū-sī beh koh-khah chèng-khak lâi jīn-bat Iâ-so͘ Ki-tok, chiū-sī Siōng-tè ê khé-sī.
-
Sìn-gióng ê sîn-ha̍k:－ún-ba̍t ê Siōng-tè thong-koè I ê oē chiong I pún-sin khé-sī hō͘ lâng, nā-sī I chiong pó-poè khǹg tī “thô͘ ê khì-kū”（I Lîm 4:7）, chiū-sī chhú lô͘-po̍k ê hêng-chōng chhut-hiān, koh thong-koè pi-bî ê lâng ê oē lâi piáu-hiān. Tī chia ū Siōng-tè ê ò-biāu. Lâng bô hoat-tō͘ thang ēng lí-sèng, thé-giām á-sī ti̍t-kak ti̍t-chiap jīn-bat Siōng-tè, chí-ū thong-koè sìn-gióng lâi siong-sìn kap sìn-nāi. Beh koh-khah chèng-khak jīn-bat Ki-tok ê jîn-keh kap kang-chok, chit hō sîn-ha̍k chiū-sī sìn-gióng ê sîn-ha̍k.
-
Ho̍k-chiông ê sîn-ha̍k:－Sui-bóng lán sìn-khò Kiù-chú ê kiù-sio̍k tit-tio̍h sià-choē, chheng-choè gī, koh chiâⁿ-choè Siōng-tè ê Kiáⁿ; chóng-sī lán iáu-sī tī chit ê sè-kan, iáu-kú ū choè siū chō mi̍h kap choē-jîn ê iú-hān-sèng kap hān-chè. Lán ê sìn-gióng kò-pe̍k éng-oán sī: “Goá sìn lah, goá só͘ sìn bô kàu ê, lí tio̍h pang-chān goá”（Khó 9:24）. Sìn-gióng m̄-sī thang khoa-kháu ê sū（Lô-má 3:27）, sîn-ha̍k ia̍h choa̍t-tuì m̄-sī thang chū-ko ê sū; sī Ho̍k-chiông ê sîn-ha̍k, tio̍h ēng khiam-pi, thun-lún lâi sūn-thàn Siōng-tè ê oē kap I ê chí-ì.
-
Kàu-hoē ê sîn-ha̍k:－Sîn-ha̍k choa̍t-tuì m̄-sī thiu-siōng-tek, á-sī koan-liām-tek ê khang lūn, sī ū oa̍h-khì koh sī chin si̍t-chè-tek ê. Tī chit ê sè-kan chin-si̍t ēng Siōng-tè ê khé-sī choè tiong-sim teh kiâⁿ sìn-gióng kap ho̍k-chiông ê tiûⁿ-só͘ chí-ū chi̍t uī, chiū-sī Siōng-tè ê Kàu-hoē. Tuì án-ni lán chiū oē thang bêng-pe̍k, “sîn-ha̍k chí-ū tī kàu-hoē chiah oē sêng-li̍p”（Brunner）ê ì-sù lah. Sîn-ha̍k m̄-sī kan-ta tī Sîn-ha̍k-īⁿ teh gián-kiù ê ha̍k-būn, sī kàu hoē choân-thé ê chū-kí kiám-thó. Sîn-ha̍k m̄-sī kan-ta chió-sò͘ thoân-kàu-chiá ê choân-iōng(sic.) mi̍h, sī muí chi̍t ê sìn-tô͘ tio̍h ài ū hūn ê sìn-gióng koat-toàn kap kò-pe̍k.
II. Kàu-hoē su-iàu Sîn-ha̍k:
“Kàu-hoē chiū-sī kun-kù Sèng-keng teh thoân Siōng-tè ê oē, koh sì-chiàⁿ teh chip-hêng Sèng-lé-tián ê só͘-chāi”（Calvin）. Só͘-í kàu-hoē ê tiōng-sim sù-bēng thang kóng chiū-sī “soan-iông Siōng-tè ê Hok-im”. Chit ê ì-gī chin tiōng-tāi, Barth khoàⁿ kàu-hoē ê soan-kàu choè Siōng-tè khé-sī ê saⁿ iūⁿ-thé tiong ê chi̍t-ê. Só͘-í kàu-hoe chin su-iàu kiám-thó chit hō Hok-im soan-iông sī m̄-sī sì-chiàⁿ, ia̍h tio̍h tui-kiû I ê soan-kàu ê sûn-chèng-sèng. Sîn-ha̍k chiū-sī chit hō chū-kí hoán-séng kap khó-chhat. Tuì án-ni lán chai, muí chi̍t ê kàu-hoē tek-khak su-iàu sîn-ha̍k ê gián-kiù kap hùn-liān.
-
Sèng-keng Sîn-ha̍k:－Siū kì-chài ê Siōng-tè ê oē,－Sèng-keng－chiū-sī kàu-hoē soan-kàu ê ki-chhó͘. Só͘-í kàu-hoē nā beh tiong-si̍t tī i pún-sin kap sù-bēng, tek-khak boē thang lī-khui chèng-khak ê Sèng-keng gián-kiù. Khó-sioh lán iáu oē khoàⁿ-kìⁿ chin-choē ‘toān-chiong chhú-gī’ ê hong-hoat koé-seh Sèng-keng ê kàu-hoē. Lán tio̍h khiā tī it-koàn ê bo̍k-tek kap tiong-sim su-sióng lâi pá-ak choân-thé ê Sèng-keng. Khiā tī sì-chiàⁿ ê sîn-ha̍k ê Sèng-keng sek-gī, í-kip khiā tī sì-chiàⁿ ê Sèng-keng sek-gī ê Sèng-keng sîn-ha̍k beh chiâⁿ-choē lán kàu-hoē sì-chiàⁿ ê soan-kàu ki-chhó͘.
-
Hē-thóng Sîn-ha̍k:－Sìn-gióng kap soan-kàu ê loē-iông kàu-hoē tek-khak tio̍h ài chin chheng-chhó lâi jîn-bat. uī-tio̍h beh hō͘ lán ê sìn-gióng jīn-bat koh-khah kian-kò͘, ia̍h uī-tio̍h beh hō͘ lán ê hok-im soan-kàu koh-khah sek-ha̍p tī tng-sî ê chèng su-sióng kap siā-hoē khoân-kéng, kàu-hoē tek-khak tio̍h ài ū hē-thóng-tek ê sîn-ha̍k gián-kiù kap cho͘-chit. Hē-thóng-sîn-ha̍k ê loē-iông beh chiâⁿ-choè kàu-hoē choân-thé ê sìn-gióng kò-pe̍k, í-ki̍p tuì goā soan-kàu ê ki-pún loē-iông.
-
Le̍k-sú Sîn-ha̍k:－Chin-si̍t ê sîn-ha̍k sī muí chi̍t ê kàu-hoē tī i ‘ hiān-sî ‘ só͘ teh khiā-khí ê ‘toē-hng’ ê sìn-gióng kò-pe̍k kap chū-kí kiám-thó; put-kò lán boē thang boē kì-tit koè-khì ê le̍k-sú tuì lán ê kòng-hiàn. In-uī lán chin iông-īⁿ ji̍p tī chú-koan-tek ê kiàn-kái, á-sī to̍k-toàn-tek ê Sèng-keng sek-gī, só͘-í tuì koè-khì ê sîn-ha̍k-ka ê lí-kái beh choè chin sek-tòng ê pang-chān kap chí-lâm. Gián-kiù sîn-ha̍k-tek kó͘-tián m̄-sī beh ke-thiⁿ tì-sek lâi chū-ko, oân-choân sī uī-tio̍h tui-kiû kim-ji̍t koh-khah sûn-chèng ê sìn-gióng kò-pe̍k kap hok-im soan-iông.
-
Si̍t-chè Sîn-ha̍k:－Tī kin-á-ji̍t ê khoân-kéng tiong, kàu-hoē tio̍h cháiⁿ-iūⁿ si̍t-chè-tek lâi kèng-pài Siōng-tè, soan-káng Siōng-tè ê chin-lí, bo̍k-ióng kàu-hoē, tuì-hù siā-hoē ê chu būn-toê, í-ki̍p si-hêng chong-kàu ê kàu-io̍k…..chiah ê sū lóng-chóng sī muí chi̍t keng kàu-hoē chhiat-si̍t tio̍h ài hoán-séng kiám-thó ê toê-ba̍k. Sèng-keng ê kun-kù, Hē-thóng sîn-ha̍k ê chí-tō, í-ki̍p le̍k-sú-tek sìn-gióng ê pang-chān, lóng beh toā-toā pang-chān si̍t-chè sîn-ha̍k ê hoat-tián, siāng-sî chiah ê sîn-ha̍k nā bô si̍t-chè-tek tī kò-kò ê kàu-hoē lâi si̍t-hêng kang-chok, beh chiâⁿ-choè sí ê sîn-ha̍k.
Chin-si̍t ê sîn-ha̍k sī Kàu-hoē ê sîn-ha̍k, ia̍h kàu-hoē chhiat-si̍t su-iàu chit hō sîn-ha̍k. Lia̍t-uī tho̍k-chiá, lán Tâi-oân beh ngiâ-chih Hok-im lâi Tâi chi̍t-pah chiu-nî, lán ê kàu-hoē m̄-nā tio̍h hiòng poē-ka ūn-tōng lâi chìn-tián, ia̍h tio̍h tì-ì tī iú-koan lán kàu-hoē chū-sin ê pún-chit, ì-gī kap sù-bēng ê sîn-ha̍k-tek hoán-séng, í-ki̍p Siōng-tè ê Chin-lí kap Hok-im ê sûn-chèng-tek lí-kái kap soan-iông. Í-siōng.
漢羅（Ùi原文改寫）
社論 神學佮教會
鄭連明
1962/3/1 2-3
(編者註：本篇ê作者Tīⁿ牧師是最近對美國轉來，佇台灣神學院teh教ê少壯ê先生，佇美國留學中因為學歷成就真好，有2擺得著特別賞。佇chia寫這篇內容正確閣明瞭， 會通大幫贊大家加添明白神學佮教會ê意思佮hit-ê關係)。
中世紀時代，神學受稱做眾學問中ê女王若是現時，為著自然科學ê發展佮實證精神ê興起。神學差不多成做眾學問中ê女婢，予大家忽略。甚至教會ê人亦用siāng款ê態度teh看神學;掠做神學若毋是無需要，就是神學院先生ê事kap教會神學院先生ê事kap教會信徒無關係。
I.神學ê意義：
神學是啥物？神學絕對毋是佇學堂內teh讀hit號桌頂ê學問。神學佮每這位信仰生活真有關係：
1.十字架ê神學：－簡單講：神學是關係上帝ê學問。中世紀ê學者掠做有法度通直接用理性認識閣證明上帝，就稱神學做「榮光ê神學」。若是Luther知上帝是「家己隱密ê上帝」（以賽亞45：15），亦咱只有通過伊ê話ê啟示chiah通認識伊;就稱做「十字架ê神學。」「真ê神學kap上帝認-kè認識，只有在佇受釘十字架ê基督」（Luther）。神學就是beh閣較正確來認識耶穌基督，就是上帝ê啟示。
2.信仰ê神學：－隱密ê上帝通過伊ê話將伊本身啟示予人，若是伊將寶貝勸佇「土ê器具」（I 林 4：7），就是取奴僕ê形狀出現，閣通過卑微ê人ê話來表現。佇chia有上帝ê奧妙。人無法度通用理性，體驗á是直覺直接認識上帝，只有通過信仰來相信kap信賴。Beh閣較正確認識基督ê人格佮工作，這號神學就是信仰ê神學。
3.服從ê神學：－雖罔咱信靠救主ê救贖得著赦罪，稱做義，閣成做上帝ê囝;總是咱猶是佇這个世間，猶過有做受造物佮罪人ê有限性佮限制。咱ê信仰告白永遠是：「我信lah，我所信無夠ê，你著幫贊我」（可 9：24）。信仰毋是通誇口ê事（羅馬3：27），神學亦絕對毋是thang自高ê事;是服從ê神學，著用謙卑，吞忍來順趁上帝ê話佮伊ê旨意。
4.教會ê神學：－神學絕對毋是抽象的， á是觀念的ê空論，是有活氣閣是真實際的ê。佇這个世間真實用上帝ê啟示做中心teh行信仰佮服從ê場所只有一位，就是上帝ê教會。對按呢咱就會通明白，「神學只有佇教會chiah會成立」（Brunner）ê意思lah。神學毋是干但佇神學院teh研究ê學問，是教會全體ê自己檢討。神-ha̍k毋是干但少數傳教者ê專用物，是每一个信徒著愛有份ê信仰決斷kap告白。
II.教會需要神學
「教會就是根據聖經teh傳上帝ê話，閣四正teh執行聖禮典ê所在」(Calvin)。所以教會ê中心使命通講就是「宣揚上帝ê福音」。Chit ê意義真重大，Barth看教會ê宣教做上帝啟示ê三樣體中ê一个。所以教會真需要檢討chit號福音宣揚是毋是四正，ia̍h著追求伊ê宣教ê純正性。神學就是chit號自己反省佮考察。對按呢咱知，每一个教會的確需要神學ê研究佮訓練。
1.聖經神學：－受記載ê上帝ê話，－聖經－就是教會宣教ê基礎。所以教會若beh忠實佇伊本身佮使命，的確袂通離開正確ê聖經研究。可惜咱猶會看見真濟「斷章取義」ê方法解說聖經ê教會。咱著徛佇一貫ê目的佮中心思想來把握全體ê聖經。徛佇四正ê神學ê聖經釋義，以及徛佇四正ê聖經釋義ê聖經神學beh成做咱教會四正ê宣教基礎。
2.系統神學：－信仰佮宣教ê內容教會的確著愛真清楚來認捌。為著beh予咱ê信仰認捌閣較堅固，ia̍h為著beh予咱ê福音宣教閣較適合佇當時ê眾思想佮社會環境，教會的確著愛有系統的ê神學研究佮組織。系統神學ê內容beh成做教會全體ê信仰告白，以及對外宣教ê基本內容。
3.歷史神學：－真實ê神學是每一个教會佇伊「現時」所teh徛起ê「地方」ê信仰告白佮自己檢討；不過咱袂通袂記得過去ê歷史對咱ê貢獻。因為咱真容易入佇主觀的ê見解，á是獨斷的ê聖經釋義，所以對過去ê神學家ê理解beh做真適當ê幫贊佮指南。研究神學的古典毋是beh加添智識來自高，完全是為著追求今日閣較純正ê信仰告白佮福音宣揚。
4.實際神學：－佇今仔日ê環境中，教會著怎樣實際的來敬拜上帝，宣講上帝ê真理，牧養教會，對付社會ê諸問題，以及施行宗教ê教育…。。chiah ê事攏總是每一間教會切實著愛反省檢討ê題目。聖經ê根據，系統神學ê指導，以及歷史的信仰ê幫贊，攏beh大大幫贊實際神學ê發展，siāng時chiah ê神學若無實際的佇個個ê教會來實行工作，beh成做死ê神學。
真實ê神學是教會ê神學，ia̍h教會切實需要chit號神學。列位讀者，咱台灣beh迎接福音來台一百週年，咱ê教會毋若著向倍加運動來進展，ia̍h著致意佇有關咱教會自身ê本質， 意義佮使命ê神學的反省，以及上帝ê真理佮福音ê純正的理解佮宣揚。以上。