癩病ê救星
Nāi-pīⁿ ê Kiù-chhiⁿ
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 本報記者 Pún-pò kì-chiá |
| 卷期 | 台灣教會公報 |
| 卷期 | 第882號 |
| 日期 | 1962/3 |
| 頁數 | 12-13 |
白話字（原文數位化）
Nāi-pīⁿ ê kiù-chhiⁿ
Tâi-lâm Te̍k-chióng Phê-hu Chín-só͘ ê Kài-siāu
1962/3/15 882 12-13
(Pún-pò kì-chiá)
Nāi-pīⁿ ê kiù-chè sū-gia̍p chū chá tī Tâi-oân, lán kàu-hoē chiū ū teh chò tī-liâu kap ū-hông ê kang. Chhin-chhiūⁿ chá ū Tè Jîn-siū i-seng tī Tām-chuí Koan-im-soaⁿ siat Ngāu-san-oân ê pīⁿ-īⁿ, āu-lâi Ji̍t-pún chèng-hú iā siat Lo̍k-seng-īⁿ tī Sin-chng ê só͘-chāi. Chóng-sī lán ê Chiong-hoà kap Sin-lâu iā lóng ū ū-hông kap tī-liâu ê kang-chok.
Ti̍t-kàu kong-ho̍k āu, Ngāu-san-oân pīⁿ-īⁿ kau-tāi Loē-tē-hoē ê soan-kàu i-su-thoân pān-lí. Koh Tâi-lâm siat Te̍k-chióng phoê-hu chín-liâu-só͘ liáu-āu, chit khoán Nāi-pīⁿ ê ū-hông tī-liâu kang-chok chiū chiām-chiām hoat-tián. Hiān-sî chiàu só͘ chai-iáⁿ, ū í-hā kuí hāng tiōng-iàu ê sū-kang, thang thoân-pò hō͘ tāi-ke chai.
I. Chèng phoê, chai ba̍k-bâi-mn̂g ê chhiú-su̍t
Hiān-sî tī chi̍t ê chín-só͘ ū chi̍t uī Ji̍t-pún lâng i-seng, Se-chhoan It-hu Phok-sū, i lâi Tâi-oân oá beh 2 nî, tī chia tam-tng goā-kho ê kang-chok, tī kū-nî chi̍t nî kan chhiú-su̍t oá 270 lâng, liân chèng-hú só͘ siat Lo̍k-seng-īⁿ iā ū chē-chē hoān-chiá lâi táⁿ-tia̍p. Nāi-pīⁿ nā kú, chéng-thâu-á, kha-poâ, chhiú-poâⁿ ê kin tēng-khì, ē soà khiû-khiû, koh ū-sî ba̍k-bâi-mn̂g ē lak-khì. Se-chhoan Phok-sū choan-kong goā-kho chhiú-su̍t, iā thang kā lâng chèng phoê, chai ba̍k-bâi-mn̂g, iā thang kā lâng chhiú-su̍t kha-chhiú, chńg-thâu-á, kut-chat khiû-khì ê, hō͘ i koh chhun-tit, si̍t-chāi sī chin kî-biāu ê.
II.Chin-chē bí-tâm.
Tī kū-nî nî-thâu bat tī sin-bûn thoân-pò kàu chin nāu-jia̍t, chiū-sī chò só͘-tiúⁿ ê Tēng Lō͘-tek Ko͘-niû (Bí-kok che̍k) kap chín-só͘ ê chóng-bū chú-jīm Lîm Têng-hui Sian-sīⁿ(Tâi-oân che̍k) ê kiat-hun. Lîm Siān-sīⁿ khí-thâu sī tī chia gī-bū ho̍k-bū, āu-lâi pún-sin koh koan-hiàn thó͘-tē chò lông-tiûⁿ. Hiān-sî chò chóng-bū chú-jīm, pún-sin ū sū-gia̍p kè-e̍k ê châi-lêng, siat-kè lo̍h-khì chèng hoe, chhī ke, chèng chuí-phiô. In-uī i khoàⁿ-tio̍h Tâi-lâm chhī ke-ke hō͘-hō͘ chhī ah-á ê lâng chin-chē, khiàm-ēng chin-chē chuí-phiô thang chò chhī-liāu, só͘-í hō͘ chiah ê hoê-ho̍k-kî ê hoān-chiá chèng chuí-phiò(sic.) hui-siông ū lī, thang kóng sī chin chhong-bêng ê siūⁿ-hoat. Taⁿ Tēng Ko͘-niû pìⁿ-chiâⁿ Lîm Siān-sīⁿ-niû. Tâi-lâm chín-só͘ iā ū siūⁿ-hoat chhong-bêng ê sū-gia̍p, iā ū sûn-chêng chhiau-oa̍t kok-kéng, jîn-chióng ê kiat-hun.
III. Goā-kok iā toā koan-sim.
Tī chit ê 3 goe̍h 24 kàu 28 ji̍t, Bí-kok Nāi-pīⁿ Hông-tī Hia̍p-hoē hoē-tiúⁿ Hô Sek-lô Phok-sū (Dr. O. W. Hasselblad) beh lâi sī-chhat Tâi-oân nāi-pīⁿ hông-tī sū-gia̍p. Chit ê Hia̍p-hoē ū pau-koat 8 ê kok-ka, 40 ê soan-kàu chhe-hoē. I pún-sin chū 2, 3 goe̍h chêng chiū chhut-hoat kàu ta̍k kok sī-chhat, te̍k-pia̍t uī-tio̍h ài chai-poê chāi-tē ê lâng chiâⁿ-chò nāi-pīⁿ hông-tī sū-gia̍p ê jîn-châi, koh ài chhui-hêng thang hō͘ kàu-hoē kap chit hāng kang-chok ū liân-hê ha̍p-chok.
Koh chit chhù Niú-se-lân 2 uī choan-ka beh lâi, koh beh chiong 6000 kho͘ ê Bí-kim thang pang-chān Tâi-oân kiù nāi sū-gia̍p. Koh hiān-sî Tâi-lâm chín-só͘ ū tit-tio̍h Lông-ho̍k-hoē pang-chān 18 bān Tâi-pè teh kiàn-siat pīⁿ-sià thang iông-ún 20 lâng, nā án-ni, kap hiān-sî siu-iông 35 lâng. Pīⁿ-sià nā khí hó, chiū teh kî-thāi lán Tâi-oân iú-sim ê lâng, bô-lūn kàu-hoē lāi-goā thang tàu chhut-la̍t, lâi chhiong-si̍t lāi-bīn ê siat-pī, ke-si, mi̍h-kiāⁿ.
uī-tio̍h kiàn-siat pīⁿ-sià, Ji̍t-pún Ki-tok-kàu-thoân iā bat hoat-tōng choân kàu-hoē kap Chú-ji̍t-o̍h hiàn-chhut chi̍t-chhù Chú-ji̍t hiàn-kim, kè-kiōng 10 bān kho͘ beh lâi pang-chān. Hiān-sî Se-chhoan Phok-sū sī chi̍t uī Ji̍t-pún Ki-tok-kàu-thoân ê soan-kàu-su. Chêng ū chit uī Ji̍t-pún hō͘-sū sió-chiá tī chia ho̍k-bū, uī-tio̍h kiat-hun kui kok, hiān-sî thiaⁿ kóng iáu ū pa̍t ê chì-goān beh lâi. Koh chín-só͘ lāi ū chi̍t-uī lú hō͘-sū kap 2 uī lâm hō͘-sū, koh chi̍t uī lán ê Chóng-hoē ê thoân-tō-su Lîm Sek-hui Sian-siⁿ hiān-sî tī hia ho̍k-bū chò thoân-kàu ê kang.
IV. Hông-tī sū-gia̍p ê chiân-tô͘.
Chū tī chiàn-āu hoat-bêng ê sin io̍h thang tī-liâu liáu-āu, nāi-pīⁿ sī ē hó ê pīⁿ, í-keng tit-tio̍h chèng-bêng, liáu-āu koh ū chéng-hêng chhiú-su̍t, koh-khah sī toā chìn-pō͘, hiān-sî só͘ teh chù-tiōng, chiū-sī chiah ê khoe-ho̍k liáu ê hoān-chiá ê chit-gia̍p ê būn-tê. Tâi-lâm chín-só͘ só͘ teh chò ê, ū hun lâm, lú 2 hong-bīn, lâm ê ē-thang chèng hoe-chèng chhài, chhī ke, chèng chuí-phiô, á-sī chò lông-tiûⁿ ê kang; lú ê teh hō͘ in chò chhì-siù kap chiah ê khin-khó ê lông-gia̍p, chhī cheng-siⁿ ê kang. ǹg-bāng hō͘ in pīⁿ hó, ū thâu-lō͘ koh tit-tio̍h tō-lí.
漢羅（Ùi原文改寫）
癩病ê救星
台南特種皮膚診所ê介紹
1962/3/15 882 12-13
(本報記者)
癩病ê救濟事業自早佇台灣，咱教會就有teh做治療kap預防ê工。親像早有戴仁壽醫生佇淡水觀音山設樂山園（Ngāu-san-oân）ê病院，後來日本政府也設樂生院佇新莊ê所在。總是咱ê彰化kap新樓也攏有預防kap治療ê工作。
直到光復後，樂山園病院交代Loē-tē-會ê宣教醫師團辨理。Koh台南設特種皮膚診療所了後，這款癩病ê預防治療工作就漸漸發展。現時照所知影，有以下幾項重要ê事工，thang傳報hō͘大家知。
I。種皮，栽目眉毛ê手術
現時佇一个診所有一位日本人醫生，Se-chhoan It-hu博士，伊來台灣倚beh 2年，佇chia擔當外科ê工作，佇舊年一年間手術倚270人，連政府所設樂生院也有濟濟患者來táⁿ-tia̍p。癩病若久，指頭á，跤盤，手盤ê筋硬去，會續khiû-khiû， koh有時目眉毛ē落去。Se-chhoan博士專攻外科手術，也thang kā人種皮，栽目眉毛，也thang kā人手術跤手，指頭á，骨節khiû去ê， hō͘伊koh chhun得，實在是真奇妙ê。
II。真濟美談
佇舊年年頭捌佇新聞傳報到真鬧熱，就是做所所ê鄧路得姑娘（美國籍）kap診所ê總務主任Lîm Têng-hui先生（台灣籍）ê結婚。Lîm先生起頭是佇chia義務服務，後來本身koh捐獻土地做農場。現時做總務主任， 本身有事業計劃ê才能，設計落去種花，飼雞，種水薸。因為伊看著台南市家家戶戶飼鴨仔ê人真濟，欠用真濟水薸thang做飼料，所以hō͘ chiah-ê回復期ê患者種水薸非常有利， thang講是真聰明ê想法。Taⁿ鄧姑娘變成Lîm先生娘。台南診所也有想法聰明ê事業，也有純情超越國境，人種ê結婚。
III。外國也大關心。
佇這个3月24到28日，美國癩病防治協會會長Hô Sek-lô博士 (Dr。 O。 W。 Hasselblad) beh來視察台灣癩病防治事業。這个協會有包括8 ê國家， 40 ê宣教差會。伊本身自2， 3月前就出發到逐國視察，特別為著ài栽培在地ê人成做癩病防治事業ê人才，koh ài chhui行thang hō͘教會kap這項工作有連繫合作。
Koh這次紐西蘭（Niú-se-lân） 2 位專家beh來，koh beh將6000 kho͘ ê美金thang幫贊台灣救癩事業。Koh現時台南診所有得著農復會幫贊18萬台幣teh建設病舍 thang容允20人，若按呢，kap現時收容35人。病舍若起好，就teh期待咱台灣有心ê人，無論教會內外thang tàu出力，來充實內面ê設備， ke-si， 物件。
為著建設病舍，日本基督教團也捌發動全教會kap主日學獻出一次主日獻金，計共10萬kho͘ beh來幫贊。現時Se-chhoan博士是一位日本基督教團ê宣教師。前有一位日本護士小姐佇chia服務，為著結婚歸國，現時聽講iáu有別個志願beh來。Koh診所內有一位女護士kap 2位男護士，koh一位咱ê總會ê傳道師Lîm Sek-hui先生現時佇hia服務做傳教ê工。
IV。防治事業ê前途。
自佇戰後發明ê新藥thang治療了後，癩病是會好ê病，已經得著證明，了後koh有整型手術，koh-khah是大進步，現時所teh注重，就是chiah-ê恢復了ê患者ê職業ê問題。台南診所所teh做ê，有分男，女 2方面，男ê ē-thang種花種菜，飼雞，種水薸，á是做農場ê工； 女ê teh hō͘ in做刺繡kap chiah-ê輕khó ê農業，飼精牲ê工。 向望hō͘ in病好，有頭路koh得著道理。