基督教主義學校的本質
Ki-tok-kàu chú-gī ha̍k-hāu ê pún-chit
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 陳明清 Tân Bêng-chheng |
| 卷期 | 台灣教會公報 |
| 卷期 | 第873期 |
| 日期 | 1961/9 |
| 頁數 | 3 |
白話字（原文數位化）
社論
Ki-tok-kàu chú-gī ha̍k-hāu ê pún-chit.
Tân Bêng-chheng
1961年9月873期 3-5
Iâ-so͘ tī toē-chiūⁿ choè-āu ū bēng-lēng nn̄g hāng sū, chiū-sī “Soan-kàu”(Thài 28:19) kap “Kàu-io̍k”(Thài 28:20). Kin-á-ji̍t ê kàu-hoē kap bûn-bêng lóng sī tuì chit nn̄g hāng lâi hoat-tián ê. Kàu-hoē eng-kai ài khoàⁿ-tāng chit nn̄g hāng sū, m̄-thang phian-tiōng chi̍t hāng. Lán nā ài tiong-si̍t siú Iâ-so͘ ê bēng-lēng, eng-kai tio̍h lia̍h chit ê soan-kàu kap kàu-io̍k chò lán siū-thok ê tiōng-tāi jīm-bū. Lán ê kàu-hoē chun-siú chit ê bēng-lēng í-keng siat kuí-nā keng ê kàu-hoē ha̍k-hāu. Tī chiàn-āu koh ke kuí-nā keng toā-o̍h thêng-tō͘ ê kàu-hoē ha̍k-hāu, chiah chē ê kàu-hoē ha̍k-hāu, siat-sú nā ē thang ho̍k-heng chhin-chhiūⁿ khah chá hit khoán ê thoân-tō cheng-sîn, kin-á-ji̍t eng-kai ē thang sán-seng chí-tō hiān-tāi lán kok ê bûn-hoà ê jîn-bu̍t.
Tâi-oân tī Ji̍t-pún thóng-tī-hā sī siū kun-kok chú-gī kap ke̍k-toan ê kok-ka chú-gī hù-kok kiông-peng pún-uī ê kàu-io̍k. Kong-ho̍k āu í-keng kái-piàn bîn-chú chú-gī chò kàu-io̍k ê lí-liām. Chóng-sī kàu-io̍k kap keng-chè sī bô siāng, kap hiān-si̍t teh si̍t-hêng kàu-io̍k ê “lâng” ū ha̍p-gî bô ha̍p-gî ū chin toā koan-hē. Kàu-io̍k nā beh hō͘ i ta̍t-kàu sek-tòng iú-hāu, m̄-sī kan-ta khò kàu-io̍k chè-tō͘ ê kái-kek, koh-khah iàu-kín ê, chiū-sī ài khò kàu-io̍k-chiá ê jîn-keh, sek-kiàn, lêng-le̍k. Te̍k-pia̍t chit ê éng-hióng tō-tek kàu-io̍k chin toā,oāⁿ lâi kóng, chiū-sī lâng pí chè-tō͘ khah iàu-kín. Chiàn-chêng ê Ji̍t-pún kàu-io̍k ū 2 tiám ê chhò-gō͘, tē 1 tiám sī chhò-gō͘ tī kok-ka ê bo̍k-tek, tē 2 tiám sī chhò-gō͘ chiong í-keng chhò-gō͘ ê kok-ka bo̍k-tek lâi chò kàu-io̍k ê bo̍k-tek. Só͘-í i ê kàu-io̍k sī tiōng tī “kok-bîn” ê kàu-io̍k, m̄-sī tiōng tī “lâng” ê kàu-io̍k, ū kà-sī in chò “kok-bîn”, bô kà-sī in chò lâng. Só͘-í in chiū chiong sió-ha̍k-hāu kái-oāⁿ chò kok-bîn ha̍k-hāu(chiàn-āu í-keng koh kái tò-tńg khì sió-ha̍k-hāu.) Kin-á-ji̍t lán ê kàu-io̍k sī chhái-iōng bîn-chú chú-gī, chóng-sī lán chai bîn-chú chú-gī ê ki-chhó͘ chiū-sī jîn-keh ê oân-sêng. Nā bô tāi-seng kái-chō kò-jîn ê tō-tek, chiū bô kái-kek chèng-tī ê ǹg-bāng. Chèng-tī kàu-io̍k sui-jiân iàu-kín, chóng-sī che sī kàu-io̍k ê chi̍t sió pō͘-hūn nā-tiāⁿ.
Chiàn-āu ê tō-tek kàu-io̍k si̍t-chāi thang iu-lū. Chheng siàu-liân ê hoān-choē ji̍t-ji̍t ke-thiⁿ, sèng ê tō-tek ji̍t-ji̍t hoè-toê. Te̍k-pia̍t kóng sī tō-tek ê iô-nâ ê ka-têng koan-hē, pē, (bó)-kiáⁿ, ang-bó͘, hiaⁿ-tī kan ê thoân-thóng-tek ê Jû-kàu tō-tek ná hong-hoè, pē-bó tuì kián-jî ê kàu-io̍k ná sit-lo̍h koân-ui, che kiám-chhái sī tuì ka-cho̍k chè-tō͘ hoè-chí só͘ tī, chit tiám sī goā-kok só͘ bô ê. Tī Tâi-oân ê chong-kàu á-sī kàu-hoē tuì siā-hoē kap ka-têng só͘ éng-hióng ê la̍t chin po̍h-jio̍k, peh-sìⁿ it-poaⁿ sui-jiân bē thang kóng ū hoán-tuì chong-kàu, chóng-sī tuì chong-kàu sī léng-tām, bô koan-sim. Só͘-í beh si̍t-hêng tō-tek kàu-io̍k tú-tio̍h chin toā ê khùn-lân. Chóng kóng, lán ê siā-hoē hiān-chāi ê cheng-sîn khoân-kéng tuì tō-tek kàu-io̍k chin put-lī, khang-pe̍h ê só͘-chāi iáu chin choē. Chong-kàu kap kàu-io̍k ê bo̍k-tek í-ki̍p sè-kài-koan lóng ū koan-liân-sèng. Te̍k-pia̍t chong-kàu sī tō-tek kàu-io̍k ê ki-chhó͘, tông-sî ē hō͘ kàu-io̍k koh-khah hoat-hui i ê hāu-kó, thang kóng kàu-io̍k ū chin toā kòng-hiàn tī kàu-io̍k. In-uī án-ni, Ji̍t-pún tī chiàn-āu í-keng jīm-sek chiàn-chêng só͘ chhái-iōng ê kàu-io̍k bo̍k-tek ū chhò-gō͘, taⁿ m̄-káⁿ koh khoàⁿ-khin chong-kàu kàu-io̍k, tī kàu-io̍k ki-pún-hoat tē 9 tiâu, koan-hē chong-kàu kàu-io̍k ê sū, te̍k-pia̍t ū kui-tēng kóng, “Kàu-io̍k siōng eng-kai ài chun-tiōng chong-kàu khoan-iông ê thài-tō͘ kap chong-kàu ê siā-hoē seng-oa̍h.” M̄-nā án-ni, tuì kàu-hoē ha̍k-hāu ê chong-kàu kho-bo̍k (kà Sèng-keng) kong-jīm chò chiàⁿ-kho, chèng-sek ē ēng-tit kà Sèng-keng. Sèng-keng-kho ê kàu-oân chèng-hú chèng-sek sêng-jīn chò chong-kàu kho-bo̍k ê kàu-oân, hō͘ i ū bián-hí-chèng. M̄-nā án-ni, Bûn-pō͘-séng (Kàu-io̍k-pō͘) chhut kò-sī bēng-lēng kong-li̍p ê ha̍k-hāu kóng, “Kong-li̍p ha̍k-hāu sui-jiân bē tit si-hêng chong-kàu kàu-io̍k, chóng-sī kong-li̍p ha̍k-hāu ê kàu-siū, á-sī ha̍k-seng chū-tōng ài khui chong-kàu káng-ián-hoē, á-sī chong-kàu gián-kiù-hoē ê sî, bô teh ēng ê kàu-sek chīn-liōng ài poah hō͘ in sú-ēng.”
Su-li̍p ê kàu-hoē ha̍k-hāu ē thang pó-liû si̍t-si chong-kàu kàu-io̍k ê chū-iû, hit ê lí-iû ū 2 tiám. (1) Chong-kàu ha̍k-hāu kap kong-li̍p ha̍k-hāu bô siāng, tuì kok-ka bô niá kong-huì lâi keng-êng.(2) Beh ji̍p, m̄ ji̍p sī tuì ka-tiúⁿ chū-iû soán-te̍k lâi koat-tēng, kok-bîn bô siū kiông-chè ji̍p su-li̍p ha̍k-hāu. Chóng-sī su-li̍p nā beh si̍t-si chong-kàu kàu-io̍k, hit ê chú-chí ài bêng-kì tī ha̍k-che̍k ê lāi-bīn, thang hō͘ beh ji̍p-o̍h ê lâng soán-te̍k, che sī in só͘ koan-sim ê. Su-li̍p ha̍k-hāu ū chong-kàu kàu-io̍k ê chū-iû sī hiān-hoat siōng só͘ pó-chiong ê sìn-kàu chū-iû ê chit9 hāng. Só͘-í lán tio̍h lâi oa̍h-iōng chit ê chū-iû koân, lâi oân-sêng Iâ-so͘ só͘ hù-thok lán ê sù-bēng.
Kàu-hoē ha̍k-hāu sui-jiân tuì ha̍k-seng ū kà it-poaⁿ ê ha̍k-sek kap kī-su̍t, iā ū si-hêng tō-tek kàu-io̍k, lâi khé-hoat lêng-sèng kap tô-iá jîn-keh. Chóng-sī chit khoán ê kàu-io̍k m̄-sī kàu-hoē ha̍k-hāu ê pún-chit siōng eng-kai chò ê choân-pō͘, m̄-sī chong-kàu ha̍k-hāu iā sī teh chò. Kàu-hoē ha̍k-hāu ê pún-chit sī chāi tī thoân-tō lâi kái-piàn jîn-keh ê chú-thé chò bo̍k-tek. Só͘-í kàu-hoē ha̍k-hāu choân-thé chiū-sī chiong thoân-tō kiù-lâng chò choè-ko hong-chiam lâi kiàn-tì. Tuì pún-chit lâi kóng hit ê siat-li̍p ê chiū-sī kàu-hoē, kàu-hoē ê thâu chiū-sī Ki-tok, oāⁿ oē lâi kóng, kàu-hoē ha̍k-hāu chiū-sī Ki-tok pún-sin só͘ siat-li̍p ê. Chóng kóng, uī-tio̍h thoân hok-im ê bo̍k-tek lâi chhòng-siat ê ha̍k-hāu, chiū-sī Ki-tok-kàu chú-gī ê ha̍k-hāu (kàu-hoē ha̍k-hāu). Hit ê choè-ko ê bo̍k-tek á-sī kun-pún hong-chiam, lóng sī koàn-thiat tī soan-kàu chit tiâu soàⁿ. Só͘-í Chóng-hoē ài siông-siông chai-iáⁿ hit keng ha̍k-hāu ê ūn-êng chōng-hóng, ài kiám-thó ū ha̍h tī thoân-tō bo̍k-tek ê ki-pún-soàⁿ á bô. Koh-khah iàu-kín ê, ài kā i chhui-chìn chí-tō, hō͘ i ē hû-ha̍p tī pún-lâi ê bo̍k-tek. Si̍t-chāi ê kàu-hoē ha̍k-hāu i ê kàu-chit-oân ê jīm-bēng , chí-tō, kam-tok, kàu-àn ê chok-sêng si̍t-si, ha̍k-seng ê chí-tō, kî-thaⁿ hāu-lāi lóng-chóng ê hêng-sū lóng ài ēng thoân-tō kiù-lêng choè-ko bo̍k-phiau chò in ê bo̍k-phiau lâi chìn-hêng.
Tuì téng-bīn só͘ kóng hō͘ lán chai, chong-kàu kàu-io̍k cháiⁿ-iūⁿ iàu-kín. Taⁿ lâi siá Ki-tok-kàu ê chong-kàu kàu-io̍k ê pún-chit sī sím-mih. Kàu-hoē ha̍k-hāu siat-li̍p ê-bo̍k-tek sī chāi tī soan-kàu, chú-chí sī thoân hok-im kiù-lêng, chí-ū kan-chiap keng-koè kàu-io̍k ê chhiú-toāⁿ lâi kà in ha̍k-sek kap kī-su̍t. uī-tio̍h thoân-tō kiù-lêng lâi keng-chok ín-chhoā kàu tī kàu-hoē, hō͘ in tuì Ki-tok keng-koè “lâng ê kek-bēng”, tông-sî hêng sêng chi̍t ê “Ki-tok-tek ê lâng” (Ka-lia̍p-thài 4:19), oāⁿ oē lâi kóng, chiū-sī chiong ū nn̄g khoán sèng chit ê gín-ná(ē piàn chò Mô͘-kuí kiáⁿ ê guî-hiám-sèng kap ē piàn chò Siōng-tè ê kiáⁿ ê khó-lêng-sèng) iáu-boē hō͘ i piàn chò mô͘-kuí kiáⁿ ê í-chêng , chiū hō͘ i lâi piàn chò Siōng-tè ê kiáⁿ. Chit ê chiū-sī Ki-tok-kàu kàu-io̍k. Nā-sī it-poaⁿ ê ha̍k-hāu in sī tuì kàu-io̍k tô͘-bô͘ khé-hoat jîn-sèng ê oân-boán, tông-sî kàu siū ha̍k-sek kap kī-su̍t, tuì án-ni tô-iá in ê jîn-keh. Chit ê chiū-sī “hui Ki-tok-kàu chú-gī ha̍k-hāu” ê bo̍k-tek. Só͘-í kàu-hoē ha̍k-hāu m̄-sī kan-ta lia̍h kà siu-sin tō-tek lâi tô-iá jîn-keh chò kàu-gia̍h , koh-khah iàu-kín ê, chiū-sī chiong jîn-keh ê chú-thé kun-pún kā i kái-piàn chò sin ê lâng, chit ê chiū-sī kàu-hoē ha̍k-hāu ê pún-chit, iā sī chhòng-pān ê bo̍k-tek. Só͘-í Chóng-hoē ài jīm-sek ha̍k-hāu tuì thoân-tō ê sit８-chè chêng-hêng, put-sî ēng chin sek-tòng ê hong-hoat lâi chhui-chìn, kap chí-tō hō͘ i lâi ta̍t-tò hit ê bo̍k-tek. Nā án-ni, hit ê hāu-kó it-hoat ē koh-khah hoat-hui.
Hiān-sî lán kàu-hoē ha̍k-hāu ū kuí tiám ê khùn-lân.
(1) Chū chiàn-chêng só͘ si-hêng ê “Su-li̍p ha̍k-hāu kui-thêng” tē 8 tiâu (kui-tēng: Su-li̍p ha̍k-hāu bē ēng-tit chiong chong-kàu kho-bo̍k chò pit-siu kho-bo̍k. Hiān-chāi nā ū chong-kàu gî-sek bē ēng-tit kiông-pek ha̍k-seng chham-ka) kàu taⁿ iáu-boē siu-kái, só͘-í chong-kàu ha̍k-hāu siông-siông tú-tio̍h chē-chē ê khùn-lân.
(2) Beh tit-tio̍h jia̍t-sim ê Ki-tok-tô͘ ê kàu-su iáu sī khùn-lân. Lé-pài āu tī kàu-sek tuì chi̍t ê bô sìn-gióng ê kàu-su ê chi̍t kù oē ē éng-hióng hō͘ só͘ kóng ê lóng pìⁿ chò khang-khang. Ū sìn-gióng ê kàu-su, i tī kàu-ha̍k-siōng thoân-tō kám-hoà ê le̍k-liōng si̍t-chāi toā.
(3) Só͘-í chīn-la̍t lâi chhoē sìn-tô͘ ê kàu-su, tông-sî tuì chāi-chit bī sìn ê kàu-su thoân-tō iā sī iàu-kín. Só͘-í ū sî ài khui káng-ián-hoē lâi chai-poê in ê sìn-gióng, hō͘ in khah ū sù-bēng-kám (chhin-chhiūⁿ kū-nî tī Suī-huī só͘ khui 5 hāu liân-ha̍p ê lêng-siu-hoē)
(4) Ha̍k-seng tuì ha̍k-seng ê thoân-tō iā sī chin iàu-kín. Jia̍t-sim ê ha̍k-seng chò tiong-sim lâi cho͘-chit ha̍k-seng thoân-khè, gián-kiù Sèng-keng, sîn-ha̍k téng-téng.
(5) Ki-tok-tô͘ ha̍k-seng ê ji̍p-ha̍k iáu sī koè-thâu chió, ǹg-bāng ē ná ke-thiⁿ.
(6) Ha̍k-huì ū khah kuì, ǹg-bāng āu-ji̍t ū kái-siān ê ki-hoē.
Choè-āu hi-bāng Chóng-hoē tuì lâng, châi, la̍t, bo̍h-tit hun-soàⁿ, chi̍p-tiong lâi koan-sim kàu-hoē ha̍k-hāu ê thoân-tō, bô hō͘ sî-tāi éng-hióng, lâi ta̍t chhòng-siat ê bo̍k-tek.
Toā kàu-su Iâ-so͘ kóng, “Lí só͘ siúⁿ-sù goá chhut sè-kan ê lâng. In pún sī Lí ê, Lí ēng in siúⁿ-sù goá, in iā í-keng siú Lí ê tō-lí (Hān 17:6).” In pún sī Siōng-tè ê, Siōng-tè chiong in siúⁿ-sù hō͘ lán ê. Kàu-io̍k ê iàu-kín kap sù-bēng sī chāi tī chia.
Kiû Siōng-tè chiok-hok Tâi-oân só͘-ū ê kàu-hoē ha̍k-hāu, ē thang chhiat-si̍t lâi chīn Pē Siōng-tè kap Iâ-so͘ Ki-tok só͘ hù-thok ê jīm-bū sī só͘ ǹg-bāng.
漢羅（Ùi原文改寫）
社論
基督教主義學校的本質。
陳明清
1961年9月873期 3-5
耶穌佇地上最後有命令兩項事，就是「宣教」（太28:19）佮「教育」（太28:20）。今仔日的教會佮文明攏是對這兩項來發展的。教會應該愛看重這兩項事，毋通偏重一項。咱若愛忠實守耶穌的命令，應該著掠這个宣教佮教育做咱受託的重大任務。咱的教會遵守這个命令已經設幾nā間的教會學校。佇戰後閣加幾nā間大學程度的教會學校，遮濟的教會學校，設使若會通復興親像較早彼款的傳道精神，今仔日應該會通產生指導現代咱國的文化的人物。
台灣佇日本統治下是受軍國主義佮極端的國家主義富國強兵本位的教育。光復後已經改變民主主義做教育的理念。總是教育佮經濟是無siāng，佮現實teh實行教育的「人」有合宜無合宜有真大關係。教育若欲予伊達到適當有效，毋是kan-ta靠教育制度的改革，閣較要緊的，就是愛靠教育者的人格，識見，能力。特別這个影響道德教育真大，換來講：就是人比制度較要緊。戰前的日本教育有2點的錯誤，第1點是錯誤佇國家的目的，第2點是錯誤將已經錯誤的國家目的來作教育的目的。所以伊的教育是重佇「國民」的教育，毋是重佇「人」的教育，有教示in做「國民」，無教示in做人。所以in就將小學校改換做國民學校（戰後已經閣改倒轉去小學校。）今仔日咱的教育是採用民主主義，總是咱知民主主義的基礎就是人格的完成。若無事先改作個人的道德，就無改革政治的向望。政治教育雖然要緊，總是這是教育的一小部份nā-tiāⁿ。
戰後的道德教育實在通憂慮。青少年的犯罪日日加添，性的道德日日廢頽。特別講是道德的搖籃的家庭關係，爸，（母）囝、翁某、兄弟間的傳統tek的儒教道德ná荒廢，父母對囝兒的教育ná失落權威，這撿彩是對家族制度廢止所致，這點是外國所無的。佇台灣的宗教á是教會對社會佮家庭所影響的力真薄弱，百姓一般雖然袂通講有反對宗教，總是對宗教是冷淡，無關心。所以欲實行道德教育拄著真大的困難。總講，咱的社會現在的精神環境對道德教育真不利，空白的所在猶真濟。宗教佮教育的目的以及世界觀攏有關連性。特別宗教是道德教育的基礎，同時會予教育閣較發揮伊的效果，通講教育有真大貢獻佇教育。因為按呢，日本佇戰後已經認識戰前所採用的教育目的有錯誤，taⁿ毋敢閣看輕宗教教育，佇教育基本法第9條，關係宗教教育的事，特別有規定講：「教育上應該愛尊重宗教寬容的態度佮宗教的社會生活。」毋nā按呢，對教會學校的宗教科目（教聖經）公認做正科，正式會用得教聖經。聖經科的教員政府正式承認做宗教科目的教員，予伊有免許證。毋nā按呢，文部省（教育部）出告示命令公立的學校講：「公立學校雖然袂得施行宗教教育，總是公立學校的教授，á是學生自動愛開宗教講演會，á是宗教研究會的時，無teh用的教室盡量愛撥予in使用。」
私立的教會學校會通保留實施宗教教育的自由，彼个理由有2點。(1)宗教學校佮公立學校無siāng，對國家無領公費來經營。(2)欲入、毋入是對家長自由選擇來決定，國民無受強制入私立學校。總是私立若欲實施宗教教育，彼个主旨愛明記佇學籍的內面，通予欲入學的人選擇，這是in所關心的。私立學校有宗教教育的自由是憲法上所保障的信教自由的一項，所以咱著來活用這个自由權，來完成耶穌所付託咱的使命。
教會學校雖然對學生有教一般的學識佮技術，也有施行道德教育，來啟發靈性佮陶冶人格。總是這款的教育毋是教會學校的本質上應該做的全部，毋是宗教學校也是teh做。教會學校的本質是在佇傳道來改變人格的主體做目的。所以教會學校全體就是將傳道救人做最高方針來建置。對本質來講彼个設立的就是教會，教會的頭就是基督，換話來講，教會學校就是基督本身所設立的。總講：為著傳福音的目的來創設的學校，就是基督教主義的學校（教會學校）。彼个最高的目的á是根本方針，攏是貫徹佇宣教這條線。所以總會愛常常知影彼間學校的運營狀況，愛檢討有合佇傳道目的的基本線á無。閣較要緊的，愛共伊推進指導，予伊會符合佇本來的目的。實在的教會學校伊的教職員的任命，指導，監督，教案的作成實施、學生的指導，其他校內攏總的行事攏愛用傳道救靈最高目標做in的目標來進行。
對頂面所講予咱知，宗教教育怎樣要緊。Taⁿ來寫基督教的宗教教育的本質是甚物。教會學校設立的目的是在佇宣教，主旨是傳福音救人，只有間接經過教育的手段來教in學識佮技術。為著傳道救靈，來耕作引導到佇教會，予in對基督經過「人的革命」，同時形成一个「基督tek的人」（加拉太4:19），換話來講：就是將有2款性這个囡仔（會變做魔鬼囝的危險性佮會變做上帝的囝的可能性）猶未予伊變做魔鬼囝的以前，就予伊來變做上帝的囝。這个就是基督教教育。若是一般的學校in是對教育圖謀啟發人性的完滿，同時到受學識佮 技術，對按呢陶冶in的人格。這个就是「非基督教主義學校」的目的。所以教會學校毋是kan-ta掠教修身道德來陶冶人格做夠額，閣較要緊的，就是將人格的主體根本共伊改變做新的人，這个就是教會學校的本質，也是創辦的目的。所以總會愛認識學校對傳道的實際情形，不時用真適當的方法來推進，佮指導予伊來達到彼个目的。若按呢，彼个效果益發會閣較發揮。
現時咱教會學校有幾點的困難。
(1)自戰前所施行的「私立學校規程」第8條（規定：私立學校袂用得將宗教科目做必修科目。現在若有宗教儀式袂用得強迫學生參加）到taⁿ猶未修改，所以宗教學校常常拄著濟濟的困難。
(2)欲得著熱心的基督徒的教師猶是困難。禮拜後佇教室對一个無信仰的教師的一句話會影響予所講的攏變做空空。有信仰的教師，伊佇教學上傳道感化的力量實在大。
(3)所以盡力來找信徒的教師，同時對在職未信的教師傳道也是要緊。所以有時愛開講演會來栽培in的信仰，予in較有使命感（親像舊年佇瑞穗所開5校聯合的靈修會）。
(4)學生對學生的傳道也是真要緊。熱心的學生做中心來組織學生團契，研究聖經、神學等等。
(5)基督徒學生的入學猶是過頭少，向望會ná加添。
(6) 學費有較貴，向望後日有改善的機會。
最後希望總會對人、財、力，莫得分散，集中來關心教會學校的傳道，無予時代影響，來達創設的目的。
大教師耶穌講：「你（天爸）所賞賜我出世間的人。In本是你的，你用in賞賜我，in也已經守祢的道理。（翰17:6）」In本是上帝的，上帝將in賞賜予咱的。教育的要緊佮使命是在佇遮。
求上帝祝福台灣所有的教會學校，會通切實來盡爸上帝佮耶穌基督所付託的任務是所向望。