聖地訪問記(5)
Sèng-tē hóng-mn̄g-kì (5)
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 劉華義 Lâu Hoâ-gī |
| 卷期 | 台灣教會公報 |
| 卷期 | 第872期 |
| 日期 | 1961/8 |
| 頁數 | 14-16 |
白話字（原文數位化）
Sèng-tē hóng-mn̄g-kì (5)
1961.08 872 hō p.14-16
(Chiap 7 goe̍h hō tē 22 bīn)
Lâu Hoā-gī
5) Khek-se-má-nî.
Tuì sèng-tē ê kî-thāi toā, sit-bāng iā toā. In-uī sûn-lé-chiá só͘ ǹg-bāng ê, ài khoàⁿ tio̍h Chú tng-sî ê chêng-hêng. Nā-sī chiah ê lóng ké-thâu oāⁿ bīn lah. In-uī le̍k-sú í-keng kú, bô ū hó-hó ê pó-chûn koh bat siū koè 7 pái ê toā huí-hoāi, (àn-nāi ê lâng ê soat-bêng), kin-á-ji̍t só͘ ē thang khoàⁿ-tio̍h ê sī kiàn-tio̍k-bu̍t nā-tiāⁿ, chiū-sī tī chiah ê só͘-chāi Chú bat chò koè sím-mi̍h, chiū khí lé-pài-tn̂g lâi siàu-liām. Koh chiah ê lé-pài-tn̂g sī sio̍k chē-chē kàu-phài, ū ê sī chiàu thoân-soat bô ū chèng-khak ê sú-kù, koh beh ji̍p-khì ia̍h tio̍h la̍p chîⁿ, m̄-sī chin hó ê ìn-siōng. iáu-kú pó-chûn tng-sî ê biān-bo̍k ê, chí-ū kuí só͘-chāi nā-tiāⁿ. Kî-tiong Khek-se-má-nî sī hit tiong-kan ê chi̍t ê, si̍t-chāi chia chin pó-poè. àn-nāi ê lâng tuì Ka-ná-soaⁿ téng chhoā goán kàu Khek-se-má-nî hn̂g. Khek-se-má-nî hn̂g tī Ka-ná-soaⁿ kha tú-tú koè Khip-lûn-khe ê só͘-chāi, kap Suí-mn̂g saⁿ tuì. Tī Khek-se-má-nî hn̂g ū chi̍t keng chin suí ê lé-pài-tn̂g, sì-uî ēng chhiûⁿ uî khí-lâi. Goán la̍p chîⁿ ji̍p-khì lé-pài-tn̂g. Lāi-bīn ū chi̍t tè pe̍h ê chū-jiân-chio̍h iok ū chi̍t tn̄g sù-hong. Chiàu liû-thoân kóng Chú siū bē hit àm sī pha̍k[sic.] tī chit tè chio̍h pek-chhiat kî-tó, kiû hit ê phoe[sic.] lī-khui I. Lāi-bīn àm-àm, nā-sī ū siat-pī tiān-kng thang chiò, ē thang khoàⁿ chhut lé-pài-tn̂g lāi-bīn ê piah kap thô͘-kha chng-thāⁿ ê suí. Lé-pài-tn̂g tiâu-kang hō͘ i àm-àm, phah-sǹg ài hō͘ lâng siàu-liām hit-àm ê chōng-hóng khah pek-chin ê iōng-ì. Khiā tī hit tè chio̍h-thâu chêng liân-sióng hit tiuⁿ Hofmaⁿ (1824-1911) só oē Iâ-so͘ tī Khek-se-má-nî hn̂g chhut-miâ ê tô͘, (hit ê goân-tô͘ siu-chông tī Niú-iok Khe-hoāⁿ kàu-hoē, pit-chiá bat khoàⁿ koè kuí-nā pái), siàu-liām Chú tī hia toā ê khó͘-tò͘. Sèng-keng biô-siá kóng, Iâ-so͘ khó͘-thàng kàu ke̍k, kî-tó ná pek-chhiat. I ê koāⁿ sī chhin-chhiūⁿ toā tiám hoeh tih-lo̍h tē (Lō͘-ka 22:44-45). “Pē-ah! Lí nā khéng tio̍h chiong chit ê poe lī-khui goá, to̍k-to̍k m̄-sī chiàu goá ê ì-sù, sī chiàu lí ê ì-sù tio̍h chiâⁿ.” Hit ê siaⁿ-im ná chhin-chhiūⁿ tuì tī hia teh hoat-chhut. Goán ū bān-kám kóng bē chhut ê kám-sióng, m̄-kam lī-khui chia, chí-ū khiā tiām-tiām lâi siòng hit tè chio̍h.
Hō͘ àn-nāi ê lâng thê-chhéⁿ chhut chit ê só͘-chāi lâi kàu lé-pài-tn̂g piⁿ ê tiâⁿ, tī hia iok ū 15 châng ê ka-ná-chhiū, sui-jiân m̄-sī chin koân, nā-sī chhiū-thâu kap chhiū-sin chin toā, iā it-kiàn ē chai-iáⁿ í-keng chin kó͘ lah, àn-nāi ê lâng kóng chiah ê chhiū í-keng ū 3,000 nî í-siōng. Hiān-sî ēng thit-ki[sic.] chò chhiûⁿ khí-lâi pó-hō͘, in-uī kiaⁿ-liáu sûn-lé-chiá ài ji̍p-khì bán hiah ê hio̍h chò kì-liām, soà sún-siong chiah ê ū le̍k-sú sèng ê chhiū-ba̍k. Sui-jiân chiah-nih lāu ê chhiū, thiaⁿ kóng kî-tiong iáu ū 8 châng teh kiat-si̍t ka-ná. Tī chia goán chhin-ba̍k khoàⁿ tio̍h Chú tong-sî ê kéng-sek, chin siàu-liām. àn-nāi ê lâng te̍k-pia̍t ū pò goán khoàⁿ chi̍t châng ka-ná-chhiū, tú-tú tī lé-pài-tn̂g ê thâu-chêng piⁿ-á, kóng, chiū-sī tī chit ê chhiū-kha hit àm hit 3 ê ha̍k-seng tī hia khùn. Tuì chit châng chhiū kàu lé-pài-tn̂g lāi ê chio̍h, Sèng-keng kóng iok-lio̍k ū hiat chio̍h-thâu ê hn̄g (Lō͘-ka 24:41). Goá ēng ba̍k-chiu lâi chhek-liōng, tú-tú chiàu Sèng-keng só͘ kì ê kū-lī. Só͘ khoàⁿ chiah ê ka-ná-chhiū hō͘ goán thang phīⁿ-chhut 2,000 nî chêng tng-sî ê bī, só͘-í goán ê sim ū moá-chiok, tī chia kiâⁿ-lâi kiâⁿ-khì m̄ ài lī-khui.
àn-nāi ê lâng chhoā goán khì tuì-bīn ê ke-lō͘ hit-pêng khoàⁿ 2 hāng:
1) Chiū-sī lo̍h chiâⁿ-cha̍p chàn ê gîm-á kàu chi̍t keng lé-pài-tn̂g, koh tuì lé-pài-tn̂g ê mn̂g ti̍t-ti̍t lo̍h iok ū 30 chàn ê gîm-á-kha, tī hia ū 2 ê toâⁿ. Chiū-sī thoân-soat kóng Iâ-so͘ ê pē-bú Iok-sek, Má-lī-a bâi-chòng ê só͘-chāi. Ū kò͘ lé-pài-tn̂g ê lâng tī hia teh bē la̍h-chek, hō͘ lâng thang tiám lâi khoàⁿ hit ê lāi-té ê chêng-hêng. Goá teh siūⁿ chit ê liû-thoân nā-sī sū-si̍t, kin-á-ji̍t Thian-chú-kàu só͘ teh sìn Mā-lī-a[sic.] bô sí chiūⁿ-thiⁿ ê kàu-lí, beh án-choáⁿ kái-sek?
2) àn-nāi ê lâng chhoā goán khì khoàⁿ kó͘-chá ká-iû ê kang-tiûⁿ. Chit ê só͘-chāi tú-tú tī chi̍t keng lé-pài-tn̂g ê keh-piah. Khek-se-má-nî ê ì-sù sī “iû-chhia,” chiū-sī teh ká ka-ná-iû ê só͘-chāi. iáu ē-thang khoàⁿ-kìⁿ hiah ê goân-sí-tek ê ká-iû ê siat-pī. In-uī ū pó-chûn hó-sè thang hō͘ hóng-mn̄g ê lâng khoàⁿ. Iû sī tuì téng-bīn chàn lâu-lo̍h ē-kha chàn ê khì-kū, hiah ê iû teh lâu ê kau lóng ē thang khoàⁿ chin chheng-chhó.
Chóng kóng, Khek-se-má-nî hn̂g hō͘ goán î-î[sic.] put-sià, ū kàu-gia̍h ê khip-ín-le̍k. Nā-sī sî í-keng bô chá, koh goán ê kè-oē beh koh khì Pek-lī-hêng, só͘-í ko͘-put-chiong lī-khui chia ǹg Pek-lī-hêng khì.
Tuì Pek-lī-hêng tńg-lâi ê sî í-keng ji̍t lo̍h-soaⁿ, ke-lō͘ ê tiān-teng í-keng to̍h, àm-tǹg ê sî-kan iā koè chin kú lah. Goá kap Chiong-hui Bo̍k-su chia̍h àm-tǹg āu teh tām-lūn[sic.] ê tiong-kan, koh thê-khí Khek-se-má-nî hn̂g. In-uī goán ē-po͘ khì liáu, ìn-siōng ke̍k chhim, ia̍h kám-kak tiàm tī hia sî-kan koè té, goán ê sim-sîn bô tit-tio̍h cha̍p hun ê boán-chiok-kám. Tú-tú chhin-chhiūⁿ âng-eⁿ-á suh lāu-bú ê leng liáu-āu, iáu-kú him-bō͘ ài koh suh ê sim-kéng. Goán chiū koat-tēng beh koh chi̍t pái khì Khek-se-má-nî hn̂g. Goán the̍h Iâ-lō͘-sat-léng ê chhī-ke-tô͘ kap oá-khò ē-po͘ só͘ keng-koè ê lō͘-thêng ê ìn-siōng, chiū tuì Y. M. C. A. chhut-hoat. Goán ê koat-tēng ia̍h ū ki-hoē thang hō͘ goán khoàⁿ tio̍h àm-sî ê Iâ-lō͘-sat-léng ke-chhī. Ke-nih ê tiàm-thâu tiān-teng hiám-liāng, koh ia̍h ū chhái-sek ê gê-hông-teng ê chong-pī, bô su tī pa̍t ê toā to͘-chhī. Put-kò ū chi̍t hāng ê kám-kak chiū-sī ke-ni̍h óng-lâi ê lâng chin chió. Thiaⁿ kóng sī in-uī kīn kok-kéng koh sī hui-siông-sî, peh-sìⁿ àm-sî khah m̄-ài chhut-lâi. Goán khoàⁿ-tio̍h tī ke-lō͘ siōng kap kok kak-thâu ū bú-chong ê kéng-chhat kap peng-teng kok 2 miâ chò chi̍t-tuī chi̍t-tuī teh kéng-pī, koh ia̍h ū sûn-lô ê peng-teng. Goán ē-thang suh-tio̍h hit ê kín-tiuⁿ ê khong-khì. Goán khoàⁿ liáu sim kám-kak tám-tám, nā-sī goán nn̄g lâng saⁿ phēng táⁿ, chiū hó-táⁿ sūn ke-lō͘ hiòng chhī-goā ê lō͘ chhut-khì, lī-khui chhī-ke ke-lō͘ ke chin àm, chí-ū kuí-pha-á lō͘-teng, kai-chài ū goe̍h chhut-hiān, hit ê bî-bî ê goe̍h-kng hō͘ goán kha-pō͘ an-tēng, chiu-uî chi̍t phiàn sī o͘-o͘ ê kéng-siōng, tī goe̍h-kng hā it-chhè lóng bū-bū bô sáⁿ bêng. Lō͘-tiong chí-ū goán nn̄g lâng ǹg Khek-se-má-nî hn̂g teh kiâⁿ. Goá siūⁿ tio̍h Chú siū bē hit-àm, iā sī chhin-chhiūⁿ chit khoán ê thiⁿ-siōng, goá ê sim koh khah kî-thāi ē thang tī chit hō chōng-hóng lâi siàu-liām Chú tī hit àm só͘ tú-tio̍h ê it-chhè khah pek-chin. Goán ê sim ū heng-hùn, kha-pō͘ ná kín, tiām-tiām bô kóng-oē, ti̍t-ti̍t ǹg Khek-sa-má-nî[sic.] hn̂g, choè-āu goán ū chhoē tio̍h Khek-se-má-nî hn̂g ê goā-bīn ê thih-mn̂g, khó-sioh! thih-mn̂g í-keng koaiⁿ liáu. Goán in-uī bē thang ji̍p hn̂g-lāi ū chin toā ê sit-bāng, koh goán iā bô ióng-kám lâi kiò khui-mn̂g, chí-ū tuì thih-mn̂g phāng khoàⁿ ji̍p-khì, nā-sī chi̍t phiàn lóng o͘-o͘ khoàⁿ bē bêng. Goán ēng chin toā ióng-kám bong kàu chia, choan-choan uī-tio̍h ài lâi be̍k-sióng Chú tī sè-kan choè-āu hit-àm ê sū-chêng, só͘-í sit-bāng chin toā, ko͘-put-chiong goán lī-khui hia kàu tuì-bīn khah koân ê só͘-chāi. Goán ê ba̍k-chiu í-keng koàn-sì khoàⁿ àm. Tī goe̍h ê bî-kng ē, Khek-se-má-nî hn̂g ê choân-kéng phû tī goán ê kha-ē. Goán chù-sī hn̂g-lāi ê ka-ná-chhiū-nâ. Tī goá ê náu-lāi hit-àm só͘ hoat-seng ê sū-kiāⁿ chi̍t hāng chi̍t hāng phû chhut-lâi. Siū-bē hit-àm Chú siat sèng-chhan liáu-āu sî í-keng poàⁿ-mê lah, I chhoā ha̍k-seng keng-koè khùn tiām-chēng ê ke-lō͘, chhut siâⁿ-mn̂g-kháu ta̍h koè Khip-lûn-khe ji̍p kàu chia, I ê sim chin tāng, chhuì kóng boē chhut ê khó͘-thàng, kiò ha̍k-seng tī hia kéng-séng kî-tó. Put-ti put-kak sim-lāi sè-sè siaⁿ chhiùⁿ chhut hit siú si.
Siūⁿ goá ê Chú siū lia̍h hit-mî, sim siong-pi.
Ū toā iu-būn ai-siong beh sí, sim siong-pi.
Lâu hoeh-koāⁿ tī Khek-se-má-nî,
Saⁿ pái kî-tó kiû bián chit sî,
uī-tio̍h goá choē siū khó͘ kàu che, sim siong-pi.
Koh siūⁿ tio̍h hit-kûn bē thang oá-khò-tit ê ha̍k-seng teh khùn tāng-bîn, Chú tuì in kóng, “Siáⁿ-sū khùn? Khí lâi kî-tó, bián-tit ji̍p bê-he̍k” (Lō͘-ka 22:47). Hiah ê put tiòng-iōng ê ha̍k-seng goá kiám bô chāi lāi mah? Goá kiám ia̍h bô tham-lâm tī sè-sio̍k ê tiⁿ-bîn mah? Chú-ah! tuì put-khí Lí!…
Koh siūⁿ-tio̍h o͘-àm ê hn̂g-lāi hut-jiân-kan ū chē-chē lâng kia̍h hoé-pé, bú-khì chhut-hiān soan-jióng lâi uî-khùn, kî-tiong chi̍t lâng cháu chìn-chêng lâi chim Chú Iâ-so͘. Chèng-lâng chiū kūn-oá lâi pa̍k I……. Chú chek-pī Pí-tek, siu to ji̍p siù, i-tī chè-si-thâu lô͘-po̍k ê hī-á Chú uī-tio̍h ha̍k-seng kiû-chêng chún in pêng-an khì, thài-jiân chū-jio̍k, bô kiaⁿ-hiâⁿ, bô tio̍h-kip. Ke̍k tìn-chēng lâi niá-siū I só͘ tio̍h siū ê khó͘-poe Chú ah hit ê chim Lí ê, kiám m̄-sī ia̍h sī Lí só͘ thiàⁿ ê mah? I ēng hit hō kan-chà, choè pi-loat ê hong-hoat lâi bē Lí hō͘ tuì-te̍k. Sim kám-kak hùn-khài. Chóng-sī koh siūⁿ tò-tńg, hit ê chim-chhuì bē Lí ê, kiám chí-ū Iû-tāi chi̍t lâng? Goá kiám m̄-sī Iû-tāi ê luī mah? Chú ah sià-bián!…… Chú tī seⁿ-sí ê koan-thâu, iáu-kú khiā tī tuì-te̍k ê bīn-chêng lâi pó-hō͘ ha̍k-seng. I chin-chiàⁿ thiàⁿ tī sè-kan sio̍k I ê lâng, kàu boé ia̍h thiàⁿ in (Iok-hān 14:1). Chhin-chhiūⁿ ke-bú thí-si̍t pó-hō͘ i ê ke-kiáⁿ. Chú ah, kám-siā Lí, Lí kin-á-ji̍t iáu sī thiàⁿ goán kàu án-ni……..
Bô choē ê Chú siū-pa̍k, tuì-te̍k chiū khan I ji̍p-siâⁿ khì sím-phoàⁿ. I siū ap-pek tú-tio̍h kan-khó͘ iáu-kú bô khui-chhuì, i chhin-chhiūⁿ iûⁿ-á khan-kàu siū-thâi ê tē, koh chhin-chhiūⁿ iûⁿ tī chián-mn̂g ê lâng ê bīn-chêng bô chhut-siaⁿ, ia̍h án-ni bô khui-chhuì (Í-sài-a 53:7)…….
((Tô͘-soat:) Khek-se-má-nî hn̂g ê lé-pài-tn̂g)
Moá-sim ê kám-siā lâi siàu-liām Chú. Goán tī hia iok ū chiâⁿ tiám cheng kú. Goán sui-jiân bô ū kóng-khí jī-pí só͘ kám-siū ê ìn-siōng, iáu-kú ū kóng bē chhut-lâi chhim-khek ê kám-tōng. Beh tńg-lâi ê lō͘, goán iáu-kú ná chhin-chhiūⁿ tī īⁿ-siōng-tiong, goán hō͘ Khek-se-má-nî hn̂g tô-chhuì[sic.] lah! Goán ū kiâⁿ chhò-lō͘, koh bô lâng thang mn̄g, kàu tńg-lâi Y. M. C. A. ê sî í-keng kīn poàⁿ-mê. Hit àm lo̍h bîn-chhn̂g, sui-bóng chin ià-siān, iáu-kú bē thang lo̍h-bîn. Ba̍k-chiu nā kheh, Khek-se-má-nî hn̂g hit àm ê kéng-siōng lóng koh phû-khí-lâi. iā tiⁿ, iā khó͘, iā sng, iā loa̍h ê kám-chêng teh phah goá ê sim.
漢羅（Ùi原文改寫）
聖地訪問記(5)
1961.08 872號 p.14-16
(接7月號第22面)
劉華義
5)客西馬尼。
對聖地的期待大，失望也大。因為巡禮者所向望的，愛看著主當時的情形。若是遮的攏改頭換面啦。因為歷史已經久，無有好好的保存閣捌受過7擺的大毀壞，(案內的人的說明)，今仔日所會通看著的是建築物nā-tiāⁿ，就是佇遮的所在主捌做過甚物，就起禮拜堂來數念。閣遮的禮拜堂是屬濟濟教派，有的是照傳說無有正確的史據，閣欲入去亦著納錢，毋是真好的印象。猶過保存當時的面貌的，只有幾所在nā-tiāⁿ。其中客西馬尼是彼中間的一个，實在遮真寶貝。案內的人對橄欖山等chhoā阮到客西馬尼園。客西馬尼園佇橄欖山跤拄拄過汲倫溪的所在，佮媠門相對。佇客西馬尼園有一間真媠的禮拜堂，四圍用牆圍起來。阮納錢入去禮拜堂。內面有一塊白的自然石約有一丈四方。照流傳講主受賣彼暗是仆佇這塊石迫切祈禱，求彼个杯離開伊。內面暗暗，若是有設備電光通照，會通看出禮拜堂內面的壁佮土跤裝飾的媠。禮拜堂刁工予伊暗暗，拍算愛予人數念彼暗的狀況較逼真的用意。徛佇彼塊石頭前聯想彼張Hofmaⁿ (1824-1911)所畫耶穌佇客西馬尼園出名的圖，(彼个原圖收藏佇Niú-iok溪岸教會，筆者捌看過幾若擺)，數念主佇遐大的苦tò͘。聖經描寫講，耶穌苦痛到極，祈禱那迫切。伊的汗是親像大點血滴落地(路加22：44-45)。「爸啊！你若肯著將這个杯離開我，獨獨毋是照我的意思，是照你的意思著成。」彼个聲音若親像對佇遐咧發出。阮有萬感講袂出的感想，毋甘離開遮，只有徛恬恬來相彼塊石。
予案內的人提醒出這个所在來到禮拜堂邊的埕，佇遐約有15欉的橄欖樹，雖然毋是真懸，若是樹頭佮樹身真大，也一見會知影已經真古啦，案內的人講遮的樹已經有3,000年以上。現時用鐵枝做牆起來保護，因為驚了巡禮者愛入去挽遐的葉做記念，紲損傷遮的有歷史性的樹木。雖然遮爾老的樹，聽講其中猶有8欉咧結實橄欖。佇遮阮親目看著主當時的景色，真數念。案內的人特別有報阮看一欉橄欖樹，拄拄佇禮拜堂的頭前邊仔，講，就是佇這个樹腳彼暗彼3个學生佇遐睏。對這欉樹到禮拜堂內的石，聖經講約略有hiat石頭的遠(路加24：41)。我用目睭來測量，拄拄照聖經所記的距離。所看遮的橄欖樹予阮通鼻出2,000年前當時的味，所以阮的心有滿足，佇遮行來行去毋愛離開。
案內的人chhoā阮去對面的街路彼爿看2項：
1)就是落成十層的砛仔到一間禮拜堂，閣對禮拜堂的門直直落約有30層的砛仔跤，佇遐有2个壇。就是傳說講耶穌的爸母約瑟，馬利亞埋葬的所在。有顧禮拜堂的人佇遐咧賣蠟燭，予人通點來看彼个內底的情形。我咧想這个流傳若是事實，今仔日天主教所咧信馬利亞無死上天的教理，欲按怎解釋？
2)案內的人chhoā阮去看古早絞油的工場。這个所在拄拄佇一間禮拜堂的隔壁。客西馬尼的意思是「油車，」就是咧絞橄欖油的所在。猶會通看見遐的原始tek的絞油的設備。因為有保存好勢通予訪問的人看。油是對頂面層流落下跤層的器具，遐的油咧流的鉤攏會通看真清楚。
總講，客西馬尼園予阮依依不捨，有夠額的吸引力。若是時已經無早，閣阮的計畫欲閣去伯利恆，所以孤不將離開遮向伯利恆去。
對伯利恆轉來的時已經日落山，街路的電燈已經著，暗頓的時間也過真久啦。我佮彰輝牧師食暗頓後咧談論的中間，閣提起客西馬尼園。因為阮下晡去了，印象極深，亦感覺踮佇遐時間過短，阮的心神無得著十分的滿足感。拄拄親像紅嬰仔 欶老母的乳了後，猶過欣慕愛閣欶的心境。阮就決定欲閣一擺去客西馬尼園。阮提耶路撒冷的市街圖佮倚靠下晡所經過的路程的印象，就對Y. M. C. A.出發。阮的決定亦有機會通予阮看著暗時的耶路撒冷街市。街裡的店頭電燈hiám亮，閣亦有彩色的霓虹燈的裝備，無輸佇別的大都市。不過有一項的感覺就是家裡往來的人真少。聽講是因為近國境閣是非常-時，百姓暗時較毋愛出來。阮看著佇街路上佮各角頭有武裝的警察佮兵丁各2名做一隊一隊咧警備，閣亦有巡邏的兵丁。阮會通欶著彼个緊張的空氣。阮看了心感覺膽膽，若是阮兩人相並膽，就好膽順街路向市外的路出去，離開市街街路加真暗，只有幾葩仔路燈，佳哉有月出現，彼个微微的月光予阮跤步安定，周圍一片是烏烏的景象，佇月光下一切攏霧霧無啥明。路中只有阮兩人向客西馬尼園咧行。我想著主受賣彼暗，也是親像這款的天象，我的心閣較期待會通佇這號狀況來數念主佇彼暗所拄著的一切較逼真。阮的心有興奮，跤步那緊，恬恬無講話，直直向客西馬尼園，最後阮有揣著客西馬尼園的外面的鐵門，可惜！鐵門已經關了。阮因為袂通入園內有真大的失望，閣阮也無勇敢來叫開門，只有對鐵門縫看入去，若是一片攏烏烏看袂明。阮用真大勇敢摸到遮，專專為著愛來默想主佇世間最後彼暗的事情，所以失望真大，孤不將阮離開遐到對面較懸的所在。阮的目睭已經慣勢看暗。佇月的微光下，客西馬尼園的全景浮佇阮的腳下。阮注視園內的橄欖樹林。佇我的腦內彼暗所發生的事件一項一項浮出來。受賣彼暗主設聖餐了後時已經半暝啦，伊chhoā學生經過睏恬靜的街路，出城門口踏過汲倫溪入到遮，伊的心真重，喙講未出的苦痛，叫學生佇遐警醒祈禱。不知不覺心內世世聲唱出彼首詩。
想我的主受掠彼暝，心傷悲。
有大憂悶哀傷欲死，心傷悲。
流血汗佇客西馬尼，
三擺祈禱求免這時，
為著我罪受苦到這，心傷悲。
閣想著彼群袂通倚靠得的學生咧睏重眠，主對in講，「啥事睏？起來祈禱，免得入迷惑」(路加22：47)。遐的不重用的學生我敢無在內mah？我敢亦無貪婪佇世俗的甜眠mah？主啊！對不起你！……….
閣想著烏暗的園內忽然間有濟濟人攑火把，武器出現喧嚷來圍困，其中一人走進前來唚主耶穌。眾人就近倚來縛伊…………主責備彼得，收刀入鞘，醫治祭司頭奴僕的耳仔主為著學生求情准in平安去，泰然自若，無驚惶，無著急。極鎮靜來領受伊所著受的苦杯主啊彼个唚你的，敢毋是亦是你所疼的mah？伊用彼號奸詐，做卑劣的方法來賣你予對敵。心感覺憤慨。總是閣想倒轉，彼个唚嘴賣你的，敢只有猶大一人？我敢毋是猶大的類mah？主啊赦免！…………….主佇生死的關頭，猶過徛佇對敵的面前來保護學生。伊真正疼佇世間屬伊的人，到尾亦疼in (約翰14：1)。親像雞母展翼保護伊的雞囝。主啊，感謝你，你今仔日猶是疼阮到按呢……………………
無罪的主受縛，對敵就牽伊入城去審判。伊受壓迫拄著艱苦猶過無開喙，伊親像羊仔牽到受刣的地，閣親像羊佇剪毛的人的面前無出聲，亦按呢無開喙(以賽亞53：7)……………….
((圖說：)客西馬尼園的禮拜堂)
滿心的感謝來數念主。阮佇遐約有成點鐘久。阮雖然無有講起二彼所感受的印象，猶過有講袂出來深刻的感動。欲轉來的路，阮猶過若親像佇異象中，阮予客西馬尼園陶醉啦！阮有行錯路，閣無人通問，到轉來Y. M. C. A.的時已經近半暝。彼暗落眠床，雖罔真厭倦，猶過袂通落眠。目睭若瞌，客西馬尼園彼暗的景象攏閣浮起來。也甜，也苦，也酸，也熱的感情咧拍我的心。