聖地訪問記(3)
Sèng-tē hóng-mn̄g-kì (3)
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 劉華義 Lâu Hoâ-gī |
| 卷期 | 台灣教會公報 |
| 卷期 | 第870期 |
| 日期 | 1961/6 |
| 頁數 | 18-19 |
白話字（原文數位化）
Sèng-tē hóng-mn̄g-kì (3)
1961.06 870 hō p.18-19
Lâu Hoâ-gī
(Chiap 5 goe̍h hō tē 17 bīn)
3)Ji̍p Sèng-siâⁿ.
Ji̍p-kéng ê chhiú-sio̍k chheng-chhó[sic.], goán nn̄g lâng chiū chhiàⁿ tāi-chhiat-chhia beh ji̍p siâⁿ. Goán thiaⁿ kóng chheng-liân-hoē-koán sī hó só͘-chāi, chiū koat-tēng kiò i sái tuì hia khì. Ū chi̍t ê kéng-oē hui-ki-tiûⁿ ê kéng-chhat iā beh ji̍p siâⁿ, só͘-í chhiáⁿ goán pun i chē. I ē kóng Eng-gú, só͘-í goán kā i kóng “Goán chin kong-êng, tit-tio̍h lí ê pó-hō͘ thang ji̍p siâⁿ.” I chhiò kàu ha̍h-ha̍h kiò, ia̍h chiū kap goán khai-sí kóng-oē. ìn-siōng sī hó kau-poê ê lâng. Chhia hiòng lâm, chiū-sī ǹg sèng-siâⁿ, cháu tī chio̍h-hoe-chio̍h ê phek-iû-lō͘, goán ê sim ū kóng bē chhut ê hoaⁿ-hí. Kàu tī ē thang khoàⁿ-tio̍h sèng-siâⁿ ê sî, chêng bē kìm-tit, chhiáⁿ sái chhia ê lâng thêng-teh, hō͘ goán thang hip chi̍t tiuⁿ thâu chi̍t-ē khoàⁿ-tio̍h ê sèng-siâⁿ ê siá-chin chò kì-liām. Chá-sî Í-sek-lia̍t ê sûn-lé-chiá keng-koè chē-chē ji̍t ê lú-thêng kàu khoàⁿ-tio̍h sèng-siâⁿ ê sî, in ê sim ê kám-kek, khoài-lo̍k, hoaⁿ-hí, an-sim…ê chêng lóng cháu chhut-lâi, soà gîm kóng, “Goá beh kia̍h-ba̍k ǹg soaⁿ, goá ê pang-chān tuì tó-lo̍h lâi. Goá ê pang-chān tuì Iâ-hô-hoa lâi…“(Si-phian 120-134 ê 15 phiⁿ sī sûn-lé-chiá ê si-koa. In saⁿ-kap kiat-tuī kiâⁿ, san-kap gîm, á-sī saⁿ ìn-tap lâi gîm teh piáu-hiān in sim-lāi ê kám-siā, khún-kiû, o-ló. Tī chia ê si-koa ê thang khoàⁿ-chhut in khoài-lo̍k kám-kek ê sim-chêng). Chit ê kám-chêng tú-tú iā sī goán teh keng-giām.
Goán khoàⁿ-tio̍h 2 lia̍p soaⁿ pâi chò-hoé, chiàⁿ-pêng chiū-sī Iâ-lō͘-sat-léng. Khoàⁿ-tio̍h chhù khí kàu cha̍t-cha̍t. Tò-pêng sī Ka-ná soaⁿ, 2 lia̍p soaⁿ ê keh-kài chiū-sī Khip-lûn khe. Iâ-lō͘-sat-léng ê ke-chhī sī lī hái-bīn ū 2,500 chhioh koân, Sí-hái sī tī i ê 13 mile tang-pêng, Tē-tiong-hái sī tī 35 mile sai-pêng. Iâ-lō͘-sat-léng tī chá-sî miâ Sat-léng (Chhòng 14:18; Si-phian 76:2: Hi-pek-lâi 7:1-3). ia̍h miâ Iâ-pò͘-su (Sū-su-kì 19:10; Iok-su-a 18:28), koh chheng chò Tāi-pi̍t ê siâⁿ (II Sat-bó͘-jíⁿ 5:9; I Ông 8:1), Siōng-tè ê siâⁿ (Si-phian 48:2), A-lī-í-le̍k[sic.] (Í-sài-a 29:1), Sèng-siâⁿ (Má-thài 4:5, 27:53). Hiān-sî Hoê-hoê-kàu-tô͘ khoàⁿ chò in tē 2 sèng-tē (tē it sèng-tē sī Bek-ka, sī Mô͘-hán-be̍k-tek chhut-sì ê só͘-chāi) lâi chun-tiōng, koh in siong-sìn chiong-lâi boa̍t-ji̍t ê sím-phoàⁿ sī beh tī Iâ-lō͘-sat-léng kap Ka-ná soaⁿ ê tiong-kan. Hiān-chāi ê Iâ-lō͘-sat-léng hō͘ 2 ê khe-kok kā i pau-uî teh (kî-si̍t sī 3 ê khe-kok, kî-tiong chi̍t ê í-keng thūn ba̍t-khì), chiū-sī Khip-lûn kap Piān-hiu-loán. Koh kū ê Iâ-lō͘-sat-léng siâⁿ sī khí tī 4 lia̍p soaⁿ-téng. Só͘-í Iâ-lō͘-sat-léng thang kóng sī soaⁿ-téng ê siâⁿ. Chit 4 lia̍p soaⁿ tiong kap lán se̍k-sāi ê ū 2 lia̍p, chiū-sī Sûn-soaⁿ, uī-tì sī tī sai-lâm pêng, sī chèng soaⁿ tiong choè koân koh choè khoah, ū 2,540 chhioh koân. Koh chi̍t lia̍p sī Mô͘-lī-a soaⁿ, sī tī siâⁿ ê tang-pêng bīn, ū 2,432 chhioh, tī chia Só͘-lô-bûn ông ū khí sèng-tiān. Kî-û ê 2 lia̍p soaⁿ iā sī koân lóng sī chhiau-koè 2,500 chhioh.
Khoàⁿ-tio̍h Ka-ná soaⁿ-téng ū kuí-nā ki thah kap toā ê kiàn-tiok-bu̍t[sic.]. Kan-ta thâu chi̍t ba̍k khoàⁿ-tio̍h chit nn̄g lia̍p soaⁿ, goán chiū chhiong-moá bē kóng-tit ê khoài-lo̍k lah. Goán chù-sîn teh khoàⁿ muí chi̍t hāng, m̄-ài hō͘ chi̍t hāng iā hut-lio̍k khì. In-uī goán tuì chiah ê só͘ khoàⁿ ē tio̍h ê ài lâi chhoē-chhut Chú Iâ-so͘ ê sū-chek kap suh hit ê chá-sî ê bī. Tuì chi̍t châng chhiū, chi̍t keng chhù, chi̍t chiah lû-á, chi̍t ê lâng, liân chi̍t lia̍p chio̍h-thâu…goán iā chù-ì khoàⁿ, ǹg-bāng tuì chiah ê ē thang hoat-hiān Sèng-keng só͘ kì-chài ê sú-chek. Chiah ê só͘ khoàⁿ-tio̍h ê tuì tī goán ta̍k hāng lóng sī sin-sián. Sui sī chhia cháu tī iām-jia̍t ê phek-iû-lō͘, nā-sī goán bô uī-tio̍h joa̍h lâi sit-lo̍h goán ê kín-tiuⁿ. Chhia cháu iok 30 hun kú, chiū ji̍p tī chhī-khu. Chhī-khu thang hun chò 2 pō͘-hūn, chi̍t pō͘-hūn sī hō͘ siâⁿ-piah só͘ uî ê kū ke, koh chi̍t pō͘-hūn sī sin ke, in-uī jîn-kháu cheng-ka, chhī-sè phêng-tiòng, chiū hoat-tián tuì siâⁿ ê pak-pêng chhut-khì. Sin ke ê kiàn-tiok-bu̍t[sic.] lóng sī sin khoán ê, ke-lō͘ ia̍h toā tiâu koh bí-koan. Goán ê chhia thêng tī sin ke ê chheng-liân-hoē-koán ê thâu-chêng, goán chhéng-mn̄g hit uī kéng-chhat tio̍h ài joā chē chîⁿ hō͘ tāi-chhiat-chhia. I kóng 500 kho͘ (sī Iok-tàn kok ê chîⁿ), hit ê kè-ta̍t chiat lán ê chîⁿ iok 30 kho͘. án-ni sǹg m̄-sī chin kuì, in-uī in kok sī chio̍h-iû ê chhut-sán-tē. Chheng-liân-hoē-koán ê kàn-sū hoan-gêng goán, kā goán kóng in í-keng chai-iáⁿ goán beh lâi, iā ū kā goán tiāⁿ pâng-keng lah. Goân-lâi chiū-sī Pak Bí Tiúⁿ-ló-hoē ê sū-bū-só͘ sū-chiân siá phoe thong-ti in, soà tiāⁿ pâng-keng hō͘ goán. Kám-siā kàu-hoē sū-bū-só͘ ê pān-sū chiu-tò. Goán nn̄g lâng in-uī í-keng chhut-goā kú-kú, koh kín-tiuⁿ, só͘-í sin-thé ià-siān, chiū koat-tēng beh tāi-seng hioh-khùn, liân tiong-tàu tǹg iā m̄-ài chia̍h. In-uī chin oàⁿ tī hui-ki téng ū chia̍h chá-tǹg. Chiū ti̍t-ti̍t hioh kàu ē-po͘ ê 2 tiám. (Thak7-sio̍k).
漢羅（Ùi原文改寫）
聖地訪問記 (3)
1961.06 870號 p.18-19
劉華義
(接5月號第17面)
3)入聖城。
入境的手續清楚，阮兩人就倩貸切車欲入城。阮聽講青年會館是好所在，就決定叫伊駛對遐去。有一个警衛飛機場的警察也欲入城，所以請阮分伊坐。伊會講英語，所以阮共伊講「阮真光榮，得著你的保護通入城。」伊笑到ha̍h-ha̍h叫，亦就佮阮開始講話。印象是好交陪的人。車向南，就是向聖城，走佇石灰石的柏油路，阮的心有講袂出的歡喜。到佇會通看著聖城的時，前袂禁得，請駛車的人停teh，予阮通翕一張頭一下看著的聖城的寫真做記念。早時以色列的巡禮者經過濟濟日的旅程到看著聖城的時，in的心的感激，快樂，歡喜，安心…..的前攏走出來，紲吟講，「我欲攑目向山，我的幫贊對佗落來。我的幫贊對耶和華來…..」(詩篇120-134的15篇是巡禮者的詩歌。In相佮結隊行，相佮吟，抑是相應答來吟teh表現in心內的感謝，懇求，呵咾。佇遮的詩歌的窗看出in快樂感激的心情)。這个感情拄拄也是阮teh經驗。
阮看著2粒山排做伙，正爿就是耶路撒冷。看著厝起到實實。倒爿是迦拿山，2粒山的隔界就是汲淪溪。耶路撒冷的街市是離海面有2,500尺懸，死海是佇伊的13 mile東爿，地中海是佇35 mile西爿。耶路撒冷佇早時名撒冷(創14：18；詩篇76：2：希伯來7：1-3)。亦名耶布斯 (士師記19：10；約書亞18：28)，閣稱做大pi̍t的城(撒母耳下5：9；伊王8：1)，上帝的城(詩篇48：2)，亞利伊勒(以賽亞29：1)，聖城(馬太4：5，27：53)。現時回回教徒看做in第2聖地(第一聖地是Bek-ka，是Mô͘-hán-be̍k-tek出世的所在)來尊重，閣in相信將來末日的審判是欲佇耶路撒冷佮迦拿山的中間。現在的耶路撒冷予2个溪谷共伊包圍teh (其實是3个溪谷，其中一个已經坉密-去)，就是汲淪佮Piān-hiu-loán。閣舊的耶路撒冷城是起佇4粒山頂。所以耶路撒冷通講是山頂的城。這4粒山中佮咱熟似的有2粒，就是郇山，位置是佇西南爿，是眾山中最懸閣最闊，有2,540尺懸。閣一粒是摩利亞山，是佇城的東爿面，有2,432尺，佇遮所羅門王有起聖殿。其餘的2粒山也是懸攏是超過2,500尺。
看著迦拿山頂有幾若支塔佮大的建築物。干焦頭一目看著這兩粒山，阮就充滿袂講得的快樂啦。阮注神teh看每一項，毋愛予一項也忽略去。因為阮對遮的所看會著的愛來揣出主耶穌的事蹟佮欶彼个早時的味。對一叢樹，一間厝，一隻驢仔，一个人，連一粒石頭…..阮也注意看，向望對遮的會通發現聖經所記載的史蹟。遮的所看著的對佇阮逐項攏是新鮮。雖是車走佇炎熱的柏油路，若是阮無為著熱來失落阮的緊張。車走約30分久，就入佇市區。市區通分做2部分，一部分是予城壁所圍的舊街，閣一部分是新街，因為人口增加，市勢膨脹，就發展對城的北爿出去。新街的建築物攏是新款的，街路亦大條閣美觀。阮的車停佇新街的青年會館的頭前，阮請問彼位警察著愛偌濟錢予貸切車。伊講500箍(是約旦國的錢)，彼个價值折咱的錢約30箍。按呢算毋是真貴，因為in國是石油的出產地。青年會館的幹事歡迎阮，共阮講in已經知影阮欲來，也有共阮定房間啦。原來就是北美長老會的事務所事前寫批通知in，紲定房間予阮。感謝教會事務所的辦事周到。阮兩人因為已經出外久久，閣緊張，所以身體厭siān，就決定欲代先歇睏，連中晝頓也毋愛食。因為真晏佇飛機頂有食早頓。就直直歇到下晡的2點。(待續)。