山地話的文字工作
San-tē oē ê bûn-jī kang-chok
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 懷約翰 |
| 卷期 | 台灣教會公報 |
| 卷期 | 第870期 |
| 日期 | 1961/6 |
| 頁數 | 9 |
白話字（原文數位化）
San-tē oē ê bûn-jī kang-chok
Hoâi Iok-hān
1961年6月870期 頁9-11
Tī só͘ ū ê san-tē oē Sèng-keng ê hoan-e̍k kang-chok tiong Sedig(Taroko) ê choè tē it kín, tī kin-nî oē thang oân-sêng choân pún Sin-iok Sèng-keng ê kàu-tuì kang-chok, tī 1962 nî chiū oē thang chhut-pán. koè-khì chí-ū chhut-pán Má-khó, Sù-tô͘ Hēng-toān kap Ko-lîm-to chiân-su. O-ló Chú, hō͘ chit ê kang-chok ū chiah-nih kín ê chìn-pō͘.
Choè Bunun oē hoan-e̍k ê chí-tō-chiá Ô͘ Bûn-tî Bo̍k-su chhut-goā tī Bí-kok teh gián-kiù gú-giân-ha̍k; só͘-í tuì Sù-tô͘ Hēng-toān chhut-pán liáu-āu lóng bô ū koh hoan-e̍k, chóng-sī ū koh siá chi̍t pún Sù-tô͘ Hēng-eoān ê gián-kiù.
Amis Sèng-keng ê hoan-e̍k kang-chok iā in-uī in ê chí-tō-chiá tò-tńg khì hioh-khùn, lóng bô koh chìn-pō͘. Chóng-sī Sèng-si ū koh chài-pán, koh ū chhut-pán chi̍t pún “Ki-iàu sìn-gióng” ê sió-chheh. Koh ū chhut-pán kuí-nā pún koan-hē tiúⁿ-ló, chip-sū kap Chú-ji̍t-o̍h kàu-oân ê chek-jīm ê sió-chheh. Koh ū nn̄g pún lêng-siu 30 khò kap 30 iàu-lí būn-tap liâm-piⁿ oē chhut-pán. Chiah ê lóng sī chhái-iōng Kok-gú chù-im lâi siá ê ; chóng-sī Amis khu-hoē ū cheng-lūn ê kiat-kó ài chhì-ēng Lô-má-jī. koan-hē Tayal oē chí-ū pò-kò tām-po̍h; hiān-sî C.MeGill bo̍k-su ū tò-tńg lâi Tâi-oân, koh ū chi̍t uī Tayal ê bo̍k-su Tân Tiong-hui choan-bûn teh pang-chān i.
Ū chi̍t uī Paiwan ê bo̍k-su Ia̍p Sēng-phiau, chhó-e̍k Sù-tô͘ Hēng-toān ê thâu chi̍t piàn kó, iā í-keng kau hō͘ chi̍t ê sió-cho͘ kàu-chèng oân-sêng, liâm-piⁿ oē thang chhut-pán. Thâu chi̍t pán ê Paiwan ê Sèng-si 5,000 pún í-keng boē liáu, ū koh ìn 4,000 pún. iā ū teh chún-pī cheng-pó͘ ê Sèng-si, kap kè-e̍k jî-tông ê Sèng-si. Má-khó hok-im ū bē 2,000 pún, khu-hoē ū koat-tēng muí chit ê kàu-hoē tio̍h siat sêng-jîn Chú-ji̍t-o̍h, iā tāi-seng beh gián-kiù Má-khó hok-im.
uī-tio̍h 1,700 ê tiàm tī Lân-sū ê Yami cho̍k, ū chún-pī kuí-nā pún ê sió-chheh--ū 5 pún ê ki-chhó͘ tho̍k-pún, chú-iàu ê Sèng-keng kò͘-sū-chi̍p, kap kuí siú ê Sèng-si. Chin khó-sioh, teh choè chit ê kang ê Wakelin Ko͘-niû, tī kin-nî 5 goe̍h beh tńg-khì Ka-ná-tāi.
Chin khó-sioh, koan-hē Tsov, Saiset, Pyuma á-sī Drukai oē, chiah ê bûn-jī kang-chok lóng bô chìn-pō͘, Drukai iáu-kú sī chí-ū chi̍t pún Sèng-si, kî-û saⁿ cho̍k lóng iáu boē ū bûn-jī.
Chú-ji̍t-o̍h kàu-chhâi kè-sio̍k beh ēng chi̍t pêng Kok-hû, chi̍t pêng gō͘ ê toā-cho̍k ê oē lâi chhut-pán. Chit ê tī 4 cho̍k ê tiong-kan chin siū hoan-gêng, chóng-sī tī chit ê chin oh chhin-kīn ê Tayal cho̍k tiong chin pháiⁿ chhui-hêng.
Ū chit hāng kap bûn-ha̍k ê chè-chok(製作) ū koan-hē, chiū sī koàn Hok-im káng-tō kap si-koa ê chhiùⁿ-phìⁿ, Ū chit uī Hok-im lio̍k-im-hoē ê tāi-piáu tī 4 goe̍h ū tuì Bí-kok lâi, beh ēng 10 cho̍k ê gú-giân lâi koàn chhiùⁿ-phìⁿ.
Laubach Phok-sū, i sī chit ê chhiok-chìn bûn-jī kang-chok ê sè-kài koan-ui-chiá, ū lâi hóng-būn Tâi-oân; sui-jiân chin khó-sioh, i tú-tú tī Sèng-tàn-cheh lâi, chóng-sī tuì tī ū ki-hoē thang thiaⁿ i ê lâng, ū chin toā ê pang-chān.
Tī beh lâi ū chit ê ki-hoē hō͘ hiah ê chhù-bī tī soaⁿ-tē bûn-jī kang-chok ê, lóng thang tī kin-nî 5 goe̍h boé ê Ki-tok-kàu San-toē bûn-ha̍k phian-e̍k uí-oân-hoē lâi saⁿ-kap tâm-lūn. Tuì chit ê ū chhù-bī ê lâng ū tām-po̍h ke-thiⁿ--toā pō͘-hūn sī goā-kok-lâng, chóng-sī iā ū kuí ê Tâi-oân lâng ài beh lâi chham-ka.
Chóng-sī chí-ū goán 12 lâng ū o̍h chia ê san-tē oē, goán sū-si̍t kám-kak khiàm-khoeh chin chē lâng lâi o̍h chit ê gú-giân, thang pang-chān hoan-e̍k Sèng-keng kap kî-thaⁿ ê Ki-tok-kàu bûn-ha̍k kap chín-heng in ê bûn-jī.
Ū chē-chē bô kap chiah ê kàu-hoē ū bi̍t-chhiat chiap-chhiok ê lâng teh siūⁿ, goán só͘ choè ê sī liáu sî-kan kap khuì-la̍t. In kóng beh e̍k choè hiah-nih choē khoán ê gú-giân sī thài o̍h-tit ê sū, á-sī kóng san-tē lâng nā ū Kok-gú ê Sèng-keng thang khoàⁿ chiū kàu-gia̍h; á-sī kóng in hiah ê siàu-liân lâng mā m̄-ài ēng in ka-kī ê oē. Chóng-sī goán lóng bô hō͘ chiah ê oē khah iâⁿ khì. Goán kap chiah ê lâng teh chiap-chhiok, goán chai in chin chió lâng si̍t-chāi oē liáu-kái Kok-gú Sèng-keng; koh tuì keng-giām, goán chai sui-jiân tio̍h ēng tām-po̍h sî-kan hō͘ lâng lâi koàn-sì tha̍k in ka-kī ê oē, chit ê hoán-tuì chiām-chiām oē koè-khì, bô-lūn lāu kap siàu-liân, oē pìⁿ-chiâⁿ chin jia̍t-sim lâi tha̍k in ka-kī ê oē.
Tī chit ê sî, tio̍h hoan-e̍k choè chiah-nih choē khoán ê gú-giân, iáu-kú goán khoàⁿ chit ê khùn-lân kap keng-huì sī sió-khoá, koh tuì choân sè-kài kàu-hoē sú ê kàu-hùn lâi khoàⁿ, nā bô ū ka-kī ê lāu-bú-oē ê Sèng-keng ê só͘-chāi, boē thang ū-kiông ê kàu-hoē.
漢羅（Ùi原文改寫）
山地話的文字工作
懷約翰
1961年6月870期 頁9-11
佇所有的山地話聖經的翻譯工作中Sedig（Taroko）的最第一緊，佇今年會通完成全本新約聖經的校對工作，佇1962年就會通出版。過去只有出版馬可、使徒行傳佮哥林多前書。呵咾主，予這个工作有遮爾緊的進步。
做Bunun話翻譯的指導者胡文池牧師出外佇美國teh研究語言學；所以對使徒行傳出版了後攏無有閣翻譯，總是有閣寫一本使徒行傳的研究。
Amis聖經的翻譯工作也因為in的指導者倒轉去歇睏，攏無閣進步。總是聖詩有閣再版，閣有出版一本「機要信仰」」的小冊。閣有出版幾若本關係長老，執事佮主日學教員的責任的小冊。閣有兩本靈修30課佮30要理問答連鞭會出版。遮的攏是採用國語注音來寫的；總是Amis 區會有爭論的結果愛試用羅馬字。關係Tayal話只有報告淡薄；現時C.MeGill牧師有倒轉來台灣，閣有一位Tayal的牧師陳Tiong-hui（Hola）專門teh幫贊伊。
有一位Paiwan的牧師葉Sēng-phiau，草譯使徒行傳的頭一遍稿，也已經交予一个小組校正完成，連鞭會通出版。頭一版的Paiwan的聖詩5,000本已經賣了，有閣印4,000本。也有teh準備增補的聖詩，佮計劃兒童的聖詩。馬可福音有賣2,000本，區會有決定每這个教會著設成人主日學，也代先欲研究馬可福音。
為著1,700的踮佇蘭嶼的Yami族，有準備幾若本的小冊--有5本的基礎讀本，主要的聖經故事集，佮幾首的聖詩。真可惜，teh做這个工的Wakelin姑娘，佇今年5月欲轉去加拿大。
真可惜，關係Tsov, Saiset, Pyuma á是Drukai話，遮的文字工作攏無進步，Drukai猶過是只有一本聖詩，其餘三族攏猶未有文字。
主日學教材繼續欲用一爿國語，一爿五个大族的話來出版。這个佇4族的中間真受歡迎，總是佇這个真oh親近的Tayal族中真歹推行。
有這項佮文學的製作（製作）有關係，就是灌福音講道佮詩歌的唱片，有一位福音錄音會的代表佇4月有對美國來，欲用10族的語言來灌唱片。
Laubach博士，伊是這个促進文字工作的世界權威者，有來訪問台灣；雖然真可惜，伊拄拄佇聖誕節來，總是對佇有機會通聽伊的人，有真大的幫贊。
佇欲來有這个機會予遐的趣味佇山地文字工作的，攏通佇今年5月尾的基督教山地文學編譯委員會來相佮談論。對這个有趣味的人有淡薄加添--大部份是外國人，總是也有幾個台灣人愛欲來參加。
總是只有阮12人有學遮的山地話，阮事實感覺欠缺真濟人來學這个語言，通幫贊翻譯聖經佮其他的基督教文學佮振興in的文字。
有濟濟無佮遮的教會有密切接觸的人teh想，阮所做的是了時間佮氣力。In講欲譯做遐爾濟款的語言是thài oh得的事，á是講山地人若有國語的聖經通看就夠額；á是講in遐的少年人嘛毋愛用in家己的話。總是阮攏無予遮的話較贏去。阮佮遮的人teh接觸，阮知in真少人實在會了解國語聖經；閣對經驗，阮知雖然著用淡薄時間予人來慣勢讀in家己的話，這个反對漸漸會過去，無論老佮少年，會變成真熱心來讀in家己的話。
佇這个時，著翻譯做遮爾濟款的語言，猶過阮看這个困難佮經費是小可，閣對全世界教會史的教訓來看，若無有家己的老母話的聖經的所在，袂通有強的教會。