聖地訪問記(2)
Sèng-tē Hóng-mn̄g-kì (2)
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 劉華義 Lâu Hoâ-gī |
| 卷期 | 台灣教會公報 |
| 卷期 | 第869期 |
| 日期 | 1961/5 |
| 頁數 | 14 |
白話字（原文數位化）
Sèng-tē hóng-mn̄g-kì (2)
Lâu Hoâ-gī
(Chiap 4 goe̍h hō tē 16 bīn)
2) Beirut kàu Iâ-lō͘-sat-léng (keng-iû Tāi-má-sek).
1961年5月868期 14-16
Káu goe̍h 29 ji̍t, chá-khí 5 tiám goā chiū cheng-sîn. Hui-ki kong-si ê chū-tōng-chhia sī 7 tiám poàⁿ chiah ē lâi chiap goán. Chóng-sī tuī-tio̍h hoaⁿ-hí ê iàn-kò͘ khùn bē khì, chá-chá chiū chhéⁿ. Sui sī 5 tiám goā, nā-sī thiⁿ í-keng kng, tuì lú-koán ê saⁿ kai khoàⁿ chhut-khì ê chá-khí sî ê hong-kéng sī chin suí. Lú-koán tú-tú kīn tī hái-kîⁿ ê hong-kéng khu, hit sî ji̍t tú-tú chhut, n̂g-kim sek ê kng-soàⁿ chiò tī chhim nâ-sek ê hái-bīn, koh liâng-léng ê chá-khí sî ê bî-hong, hō͘ goá ná ji̍p tī sian-kéng chi̍t iūⁿ ê kám-kak. Í-keng ū chit kûn ê peng-teng tī hái-kîⁿ teh liān-si̍p iû-éng, iā ū bē mī-pau--ê tī an-chēng ê ke-lō͘ teh kiò bē. Siūⁿ-tio̍h tī chi̍t ê chhim nâ-sek, chhin-chhiūⁿ kiàⁿ chi̍t iūⁿ pêⁿ-tháⁿ ê hái-nih, chá-nî hok-im ê sù-chiá Pó-lô kap i ê tâng-phoāⁿ lâi-lâi khì-khì chiong Iâ-so͘ Ki-tok ê chin-lí toà kàu tī Sió A-se-a, Hi-lī-nî, sīm-chì kàu tī thiⁿ-ē ê siú-to͘ Lô-má. In-uī hái chin pêⁿ, bē thang tuì chit ê hái lâi sióng-siōng ē khí hiah lī-hāi ê toā hong-èng, hō͘ lâng ê sìⁿ-miā hiám sòng-sit khì. Chhit tiám poàⁿ, hui-ki kong-si ê chū-tōng-chhia lâi chài goán kàu hui-ki-tiûⁿ. It-chhè ê chhiú-sio̍k hó-sè, goán tī 9 tiám poàⁿ chiū chiūⁿ Lī-pa-loán kok ê hui-ki. Hui-ki m̄-sī chin toā chiah, siat-pī iā bô hó; nā-sī chiah ê tuì tī goán sī put sêng būn-tê. In-uī ài kín kàu sèng-tē chit ê pek-chhiat ê sim hō͘ goán khek-ho̍k it-chhè ê put-moá. Tuì Beirut kàu sèng-tē, nā lia̍h ti̍t-lō͘ sūn hái-kîⁿ-soàⁿ lo̍h lâm, nā sái ū 30 hun cheng chiū ē kàu. Nā-sī kàu hiān-sî chit ê lō͘-soàⁿ sī bô ǹg-bāng thang poe koè. In-uī tī tē 2 chhù Sè-kài tāi-chiàn āu, Pa-le̍k-au-thèng pìⁿ chò 2 kok, chiū-sī Iok-tàn ông-kok kap Í-sek-lia̍t kiōng-hô-kok. Tī Liân-ha̍p-kok ê pó-hō͘ ē, ku-kú kî-thāi ê Í-sek-lia̍t kiōng-hô-kok sêng-li̍p, iā tang tuì Iok-tàn hô, sai kàu toā hái, pak tuì Ka-lī-lī, lâm kàu Iâ-lō͘-sat-léng it-phiàn ê tē, tuì A-lat-pek lâng ê chhiú thó hêng hō͘ in chò kok-thó͘. Chit ê tāi-chì hō͘ A-lat-pek bîn-cho̍k chin m̄ kam-goān, uī-tio̍h án-ni chiàn-sū hoat-seng, Kai-chài tī Liân-ha̍p-kok ê at-soân kap kàm-sī, hiān-sî sui-bóng bô khui chiàn-hoé, nā-sī iáu-kú chin kín-tiuⁿ, tī léng-chiàn tiong tuî-li̍p. Lióng-kok sī chàin-sî ê hui-siông thé-chè; uī-tio̍h án-ni kok-kau toān-choa̍t. A-lat-pek liân-bêng ê chu kok-ka kap Í-sek-lia̍t kok put-tān bô óng-lâi, liân hui-ki to m̄ iông-ún poe koè léng-khong lāi. Koh lú-kheh nā ū tit-tio̍h Í-sek-lia̍t kok ê ji̍p-kéng hú-khó, Iok-tàn kok m̄ chún i ji̍p-khì. Só͘-í lú-kheh chí-ū tio̍h kéng chi̍t pêng. Goán in-uī kū ê Iâ-lō͘-sat-léng ê ke-chhī í-kip Pek-lī-hêng, Iâ-lī-ko i-ki̍p i ê hū-kīn koah tī Iok-tàn kok, só͘-í ū kéng beh ji̍p Iok-tàn kok. Só͘-í goán ê hui-ki tio̍h ài poe ji̍p tang tuì Sū-lī-a ê tē kàu Iok-tàn kok.
Hui-ki khí poe lī toē-bīn, chiū se̍h hái chi̍t lìn, ki-thâu ǹg tang, ti̍t-ti̍t chhèng koân thang poe koè cháu kīn hái-kîⁿ ê Lī-pa-loán soaⁿ-me̍h. Thiⁿ-khì chheng-lóng, tuì hui-ki téng khoàⁿ lo̍h-khì ê Beirut ê to͘-chhī si̍t-chāi chin suí; pe̍h-sek ê kiàn-tiok-bu̍t phû tī chhim nâ-sek ê hái tiong, si̍t-chāi ná chi̍t pak ê suí tô͘. Poe koè koân ê Lī-pa-loán soaⁿ me̍h í-āu, ba̍k-chiu só͘ ē khoàⁿ-tio̍h ê sī chi̍t phiàn pe̍h-bū á-sī chhiah n̂g-sek ê soa-bô͘, tn̄g chi̍t châng chhiū, chi̍t bô͘ chháu. Goán tuì hui-ki téng ta̍k hāng khoàⁿ chin chheng chhó, tī kui phiàn ê soa-bô͘ tiong ē thang khoàⁿ-tio̍h kuí-nā tiâu o͘-sek ê phek-iû ê kong-lō͘ chhoàn-lâi chhoàn-khì tī khòng-iá ê tiong-kan. Chiah ê lō͘ tī kuí cha̍p nî chêng tek-khak sī tuī-siong khiâ lo̍k-tô kiat kui tuī teh óng-lâi--ê. Taⁿ ū chū-tōng-chhia teh cháu, lo̍k-tô taⁿ sī beh chiâⁿ-chò koè-khì ê kau-thong ê uî bu̍t lah. Nā-sī bô phek-iû lō͘, iáu-kú khò lo̍k-tô. Goá teh siūⁿ tī bô chhiū-ńg koh iām-jia̍t ê ji̍t-thâu tiong chē chū-tōng chhia, beh cháu chiah ê phek-iû lō͘ ún-tàng m̄-sī chin thang him-soān ê, it-tēng sī chin kan-khó͘. Thiaⁿ kóng nā beh keng-koè chit ê soa-bô͘ ê lú-hêng-ka á-sī seng-lí lâng khah siông sī tī ji̍t bē chhut ê thiⁿ-kng chá, á-sī ji̍t lo̍h soaⁿ í-āu chiah hêng-tōng. Si̍t-chāi sī soa-bô͘ tiong bô chi̍t só͘-chāi thang siám-bih, kng-ku̍t bô chháu-ba̍k ta̍k hāng lóng khoàⁿ hiān-hiān; koh ta-sò bē chèng-choh tit. Sui-jiân ū khoàⁿ-tio̍h kheⁿ-kau, nā-sī tn̄g chi̍t tih chuí, chí-ū khoàⁿ-tio̍h ta-ta ê khe-té. Goá ê sim kî-koài teh siūⁿ, m̄-chai chiah ê peh-sèⁿ beh tuì tó-uī tit-tio̍h chia̍h-mi̍h, te̍k-pia̍t thang tit-tio̍h chuí? Cheng-seⁿ beh chia̍h sím-mi̍h? Chiah ê peh-sèⁿ beh án-choáⁿ lâi î-chhî in ê seng-oa̍h? Chhiok-kéng teh siūⁿ chiah ê tāi-chì ê sî, khong-tiong sió-chiá phâng chá-khí-tǹg hō͘ goán; ū nn̄g, mī-pau, piáⁿ, koh ū keng-chio kap ko-pi-tê, sǹg sī chin hong-hù ê chá-tǹg. Goán chiū hióng-siū tē 2 pái ê chá-tǹg. Poe iok 30 hun ê sî, ki-lāi hòng-sàng kóng, hiān-sî hui-ki tī Tāi-má-sek ê téng-bīn, iā hui-ki tuì chia beh choán-ǹg lâm lia̍h ti̍t-soàⁿ poe ǹg Iok7-tàn kok ê siú-to͘ Amman. Bē kò͘-tit chia̍h chá-tǹg, lâi khoàⁿ lo̍h-khì. Tī hia ū pháu-tō, koh ū kuí-nā chiah ê hui-ki tī hia, lī hui-ki-tiûⁿ bô hn̄g ê tang-pêng ū chi̍t toā phiàn chheⁿ-chhuì ê chhân-hn̂g, iā Tāi-má-sek ke-chhī sī tī chheⁿ-chhuì ê chhân-hn̂g tiong. Pe̍h-sek ê kiàn-tiok-bu̍t ēng chheⁿ-chhuì ê chhân-hn̂g chò poē-kéng, to͘-chhī ē thang khoàⁿ chin bêng, ū khoàⁿ-tio̍h ke-lō͘ sù-thong pat-ta̍t, hiòng soa-bô͘ hong-hiòng chhun chhut-khì. Si̍t-châi Tāi-má-sek sī soa-bô͘ tiong ê lo̍k-hn̂g. Tāi-má-sek sī Sū-lī-a ê siú-to͘, chiàu só͘ sìn sī sè-kài sǹg ū tio̍h ê kó͘ to͘-chhī, chì-chió tī Sai A-se-a tē-it toā ê to͘-chhī. I ê miâ tuì Chhòng-sè-kì chiū tī Sèng-keng(14:15). Hiān-sî A-lat-pek lâng kiò i chò Dimishk-esh-shem. Tāi-pi̍t ông ê sî-tāi, chi̍t sî bat lē-sio̍k tī i-sek-lia̍t(Ⅱ Sat-bó͘-jíⁿ 8:5, 6), B.C. 732 nî siū A-su̍t kok chhim-lio̍k soà bông-kok. Lán ē thang tuì Lia̍t-ông siōng, hā-koàn lâi khoàⁿ-chhut in bia̍t-bông chêng kok-ka ê kiông-sēng kap I-sek-lia̍t ê koan-hē. Bông-kok liáu-āu, Tāi-má-sek sī chò A-su̍t, Pa-pí-lûn, Pho-su, Hi-lī-nî ê chóng-tok ê chū-chāi-tē, tī chi̍t sî-tāi Sèng-keng iā chió-chió thê-khí i ê miâ. Kàu B.C. 65 nî kui tī Lô-má kok koán-hat. Tuì A. D. 624 í-lâi, ji̍p tī Hoê-hoê-kàu chi-phoè-chiá ê koán-hat-ē; hiān-sî sī Hoat-kok uí-jîn thóng-tī-ē. Tāi-má-sek chi̍t ê miâ in-uī uī-tio̍h Pó-lô ê iân-kò͘ te̍k-pia̍t kap lán chin se̍k-sāi ê to͘-chhī. Chiàu Hēng-toān 9:2, tī Sin-iok ê sî-tāi ū chin-chē Iû-thài lâng toà tī chia. Thó͘-tē put-chí puî, bu̍t-sán hong-hù. Iâ-lō͘-sat-léng sī tī i ê sai-lâm 140 mai. Siâⁿ-lāi iáu ū chē-chē kó͘-chek thang khip-ín lú-kheh, kî-tiong choè chhut-miâ ê, sī tī tē 8 sè-kì só͘ khí-chō ē toā-sī-īⁿ. Hiān-sî tī siâⁿ-lāi ū 75 keng Hoê-hoê-kàu ê toā sī-īⁿ koh ū 175 keng ê ha̍k-hāu kiam lé-pài-tn̂g.
Tuì Hoê-kàu-tô͘ lâi khoàⁿ, Tāi-má-sek sī in ê sèng-tè ê chi̍t ê. Muí-nî ū chē-chē sûn-lé-chiá tuì kok tē-hng lâi tiâu-pài. Peh-sèⁿ toā pō͘-hūn sī Hoê-kàu-tô͘, iáu-kú iông-ún Ki-tok-tô͘, Iû-thāi-kàu-tô͘ khiā-khí tī in tiong-kan, koh hō͘ in ū chong-kàu-siōng kap kàu-io̍k ê chū-iû. Tāi-má-sek put-tān sī lông-sán-bu̍t ê chhut-sán-tē, iā sī seng-lí kap kau-thong ê tiong-sim-tē. Tiōng-iàu ê sán-bu̍t sī hun-chháu, kìn, pò͘-luī, mî, chu-pó, ka-ná-iû, kǹg-thi̍h, soat-bûn, ka-kū téng, te̍k-pia̍t Tāi-má-sek só͘ chit ê pò͘ kiò-chò Damask, chhut-miâ tī choân sè-kài. Jîn-kháu iok 20 bān.
Tī Tāi-má-sek ê khong-tiong, ū nńg hāng tāi-chì phû tī goá ê thâu-náu, chiū-sī koan-hē Pó-lô ê hoé-kái kap chiong-kun Nái-bān ê kò͘-sū ( Hēng-toān 9 chiuⁿ; Ⅱ Lia̍t-ông 5 chiuⁿ). Chin ài khoàⁿ-tio̍h Pó-lô kīn tī Tāi-má-sek siū kéng-tiàu ê só͘-chāi kap hit tiâu kiò-chò Ti̍t ê ke. Chiàu lú-hêng-ka kóng, ē thāng tī siâⁿ-lāi khoàⁿ-tio̍h Ti̍t ê ke-lō͘ (Hēng-toān 9:11), A-ná-nî-a ê chhù ( Hēng-toān 9:10), í-ki̍p Pó-lô tuì siâⁿ-chhiûⁿ hō͘ sìn-tô͘ thàu-mê ēng nâ-á kā i tuī lo̍h-khì lâi siám-pī Iû-thài lâng ê to̍k-chhiú ê kó͘-che̍k (Ⅱ Ko-lîm-to 11:33; Hēng-toān 9:25). Chiàu só͘ kì-chài “Ti̍t ê lō͘ “ sī tī siâⁿ-lāi tuì tang kàu sai ê chi̍t tiâu tn̂g 1,508 kong-chhioh, khoah 30 kong-chhioh ê toā-lō͘. Lō͘ ê siang-pêng ū ēng Ko-lîm-to sek ê îⁿ-thiāu pâi-lia̍t chò chng-thāⁿ. Hiān-sî lī-iōng chiah ê thiāu ū khí chhù chò seng-lí-tiûⁿ. Sui-jiân bē thang lo̍h-khì khoàⁿ ke-chhī, goá ǹg-bāng ē thang tuì hui-ki téng khoàⁿ-tio̍h Nái-bān teh khoa-kháu ê nn̄g tiâu hô, chiū-sī A-pa-ná kap Hoat-jíⁿ-hoat. Tng i lâi kàu Í-sek-lia̍t sian-ti Í-lī-sa ê chhù, kiû i-tī thái-ko ê sî, sian-ti kóng, Khì Iok-tàn hô sé 7 pái. I siū-khì kóng, “Tāi-má-sek ê hô pí Í-sek-lia̍t it-chhè ê chuí khah hó mah? (Ⅱ Lia̍t-ông 5:10-12)”. Goá bô thang chhoē-tio̍h chit nn̄g tiâu hô, kan-ta tī siâⁿ-goā ū khoàⁿ-kìⁿ ta-ta ê khe-kau ji̍p tī chèng-choh ê tē-khu; m̄-chai sī ta-sò-kî, só͘-í bē thang khoàⁿ-tio̍h chuí á m̄-sī.
Hui-ki poe koè Tāi-má-sek chiū oa̍t hong-hiòng ǹg lâm ti̍t-ti̍t poe. Só͘ poe koè ê só͘-chāi it-bōng bû-chè ê khòng iá, ē thang khoàⁿ-tio̍h hia chi̍t chhok, chia chi̍t chhok ê sè-sè ê chng-siā, koh tō-lō͘ liân-lo̍k chiah ê chng-siā. Chhin-chhiūⁿ chit hō ê kéng-sek sī lâm tuì A-lat-pek poàⁿ-tó khí, pak-kàu Sū-lī-a, sai tuì Lī-pa-loán soaⁿ-me̍h khí, tang kàu ìn-tō͘ ê Pa-ki-su-tán. Sióng-siōng chiah ê khiā-khí tī soa bô͘ ê peh-sèⁿ, in ê seng-oa̍h ún-tàng chin kan-lân. Te̍k-pia̍t khiā-khí tī chuí-goân chhiong-chiok, chhiū-ba̍k chheⁿ-chhuì bō͘-sēng, thó͘-tē puî, bu̍t-sán hong-hù ê Tâi-oân lâng lâi khoàⁿ, goá ê sim tuì tī khiā-khí tī chit hō khoân-kéng ê chū-bîn seⁿ-chhut tông-chêng ê sim, iā kám-siā chhut-sì tī Tâi-oân ê hó tē.
Hui-ki poe tī chit khoán tan-tiāu ê soa-bô͘ téng iok chi̍t tiám goā cheng, hui-ki ê thâu hut-jiân tuì lâm ǹg tuì sai. Goán chiū chai teh beh kàu sèng siâⁿ lah. Chē tī hui-ki chiàⁿ-pêng ê lâng-kheh chhut hoaⁿ-hí ê siaⁿ kiò kóng, “Sí-hái”, sai-pêng ê lâng-kheh hoah kóng, “Iok-tàn hô.” Khoàⁿ-tio̍h Iok-tàn hô tī soa-bô tiong chhin-chhiūⁿ chi̍t boé toā choâ, khûn-khûn liù-liù tuì pak lâu lo̍h lâm; i sī hō͘ nn̄g pêng soaⁿ kiap-the ê soaⁿ-khe. iā Sí-hái tī soa-bô͘ tiong, i ê sek kap thiⁿ-sek sio-siāng. Khoàⁿ-tio̍h chit nn̄g hāng sim í-keng chin heng-hùn lóng bē an-chēng, pho̍k-pho̍k-chhéng. Hui-ki koh chhèng koân lâi poe koè Iû-tāi ê khòng-iá, chiū pêng-an thêng tī Iâ-lō͘-sat-léng ê hui-ki-tiûⁿ. Só͘ teh bîn-bāng ê tē í-keng kàu lah. Chá-sî Chú ê kha chhin-chhin lap-tio̍h ê tē goá í-keng lâi. Ta̍k hāng tuì tī goá sī sin-sián. Tī heng-hùn ko-hèng ê sim-chêng, iáu ū chi̍t ê giâm-siok ê kám-chêng, chiū-sī ài tī Chú só͘ kià-kha ê tē lâi siàu-liām Chú ê seng-gâi, iā ài lâi be̍k-sióng I ê kà-sī, thong-koè tī ē khoàⁿ-kìⁿ ê sú-chek. Tuì hui-ki ê thang-á khoàⁿ chhut-khì ê hong-kéng, chiū-sī bô chhiū, bô chháu ê chio̍h-thâu soaⁿ-lun-á. Tī soaⁿ-lun-á téng ū sì-kak ê pe̍h chio̍h-chhù tī hia tī chia. Thâu chi̍t ê khoàⁿ-tio̍h ê Iâ-lō͘-sat-léng ê tē, m̄-sī bí-lē ê só͘-chāi. Tú-tú chhin-chhiūⁿ Phêⁿ-ô͘, kiám-chhái pí Phêⁿ-ô͘ koh-khah kia̍t. Chóng-sī in-uī I sī Chú só͘ khiā-khí ê tē ê iân-kò͘, m̄-káⁿ siūⁿ sī bái só͘-chāi, hit ê koh-khah toā ê kî-thāi ū phah-hoà chit ê chin ta-sò koh bô bī ê thâu chi̍t ê ìn-siōng.
漢羅（Ùi原文改寫）
聖地訪問記 (2)
劉華義
(接4月號第16面)
2) Beirut到耶路撒冷 (經由大馬色)。
1961年5月868期 14-16
9月29日，早起5點外就精神。飛機公司的自動車是7點半才會來接阮。總是拄著歡喜的緣故睏袂去，早早就醒。雖是5點外，若是天已經光，對旅館的3階看出去的早起時的風景是真媠。旅館拄拄近佇海墘的風景區，彼時日拄拄出，黃金色的光線照佇深藍色的海面，閣涼冷的早起時的微風，予我ná入佇仙境一樣的感覺。已經有這群的兵丁佇海墘teh練習游泳，也有賣麵包--的佇安靜的家街路teh叫賣。想著佇一个深藍色，親像鏡一樣平坦的海nih，早年福音的使者保羅佮伊的同伴來來去去將耶穌基督的真理帶到佇小亞西亞、希利尼，甚至到佇天下的首都羅馬。因為海真平，袂通對這个海來想像會起遐厲害的大風湧，予人的性命險喪失去。7點半，飛機公司的自動車來載阮到飛場。一切的手續好勢，阮佇9點半就上黎巴嫩國的飛機。飛機毋是真大隻，設備也無好；若是遮的對佇阮是不成問題。因為愛緊到聖地這个迫切的心予阮克服一切的不滿。對Beirut到聖地，若掠直路順海墘線落南，若駛有30分鐘就會到。若是到現時這的路線是無向望通飛過。因為佇第2次世界大戰後，巴勒斯坦變做2國，就是約旦王國佮以色列共和國。佇聯合國的保護下，久久期待的以色列共和國成立，也東對約旦河，西到大海，北對加利利，南到耶路撒冷一遍的地，對阿拉伯人的手討還予in做國土。這个代誌予阿拉伯民族真毋甘願，為著按呢戰事發生，佳哉佇聯合國的斡旋佮監視，現時雖罔無開戰火，若是猶過真緊張，佇冷戰中對立。兩國是戰時的非常體制；為著按呢國交斷絕。阿拉伯聯盟的諸國家佮以色列國不但無往來，連飛機to毋容允飛過領空內。閣旅客若有得著以色列國的入境許可，約旦國毋准伊入去。所以旅客只有著揀一爿。阮因為舊的耶路撒冷的街市以及伯利恆、耶利哥以及伊的附近割佇約旦國，所以有揀欲入約旦國。所以阮的飛機著愛飛入東對敘利亞的地到約旦國。
飛機起飛離地面，就踅海一輪，機頭向東，直直蒸懸通飛過走近海墘的黎巴嫩山脈。天氣清朗，對飛機頂看落去的Beirut的都市實在真媠；白色的建築物浮佇深藍色的海中，實在若一幅的媠圖。飛過懸的黎巴嫩山脈以後，目睭所會看著的是一遍白霧á是赤黃色的沙漠，當一叢樹、一模草。阮對飛機頂逐項看真清楚，佇規遍的沙漠中會通看著幾若條烏色的柏油的公路竄來竄去佇曠野的中間。才的路佇幾十年前的確是隊商騎駱駝結規隊teh往來--的。Taⁿ有自動車teh走，駱駝taⁿ是欲成做過去的交通的遺物lah。若是無柏油路，猶過靠駱駝。我teh想佇無樹蔭閣炎熱的日頭中坐自動車欲走遮的柏油路穩當毋是真通欣羨的，一定是真艱苦。聽講若欲經過這个沙漠的旅行家á是生理人較上是佇日未出的天光早，á是日落山以後才行動。實在佇沙漠中無一所在通閃覕，光滑無草木逐項攏看現現；閣乾燥袂種作得。雖然有看著坑溝，若是當一滴水，只有看著礁礁的溪底。我的心奇怪teh想，毋知遮的百姓欲對叼位得著食物，特別通得著水？精牲欲食啥物？遮的百姓欲按怎來維持in的生活？觸景teh想遮的代誌的時，空中小姐捧早起頓予阮；有蛋、麵包、餅，閣有芎蕉佮咖啡茶，算是真豐富的早頓。阮就享受第2擺的早頓。飛約30分的時，機內放送講：現時飛機佇大馬色的頂面，也飛機對遮欲轉向南掠直線飛向約旦國的首都Amman。袂顧得食早頓，來看落去。佇遐有看著大馬色的飛機場，有跑道，閣有幾若隻的飛機佇遐，離飛機場無遠的東爿有一大片青翠的田園，也大馬色街市是佇青翠的田園中。白色的建築物用青翠的田園做背景，都市會通看真明，有看著街路四通八達，向沙漠方向伸出去。實在大馬色是沙漠中的樂園。大馬色是敘利亞的首都，照所信是世界算有著的古都市，至少佇西亞細亞第一大的都市。伊的名對創世記就佇聖經（14:15）。現時阿拉伯人叫伊做Dimishk-esh-shem。大衛王的時代，一時捌隸屬佇以色列（Ⅱ撒母耳8:5, 6）, B. C. 732年受亞述國侵略紲亡國。咱會通對列王上、下卷來看出in滅亡前國家的強盛佮以色列的關係。亡國了後，大馬色是做亞述、巴比倫、波斯、希利尼的總督的自在地，佇一時代聖經也少少提起伊的名。到B. C. 65年歸佇羅馬國管轄。對A. D. 624以來，入佇回回教支配者的管轄下；現時是法國偉人統治下。大馬色這个名因為為著保羅的緣故特別佮咱真熟似的都市。照行傳9:2,佇新約的時代有真濟猶太人住佇遮。土地不止肥，物產豐富。耶路撒冷是佇伊的西南140 mai。城內猶有濟濟古蹟通吸引旅客，其中做出名的，是佇第8世紀所起造的大寺院。現時佇城內有75間回回教的大寺院，閣有175間的學校兼禮拜堂。
對回教徒來看，大馬色是in的聖地的一个。每年有濟濟巡禮者對各地方來朝拜。百姓大部份是回教徒，猶過容允基督徒、猶太教徒徛起佇in中間，閣予in有宗教上佮教育的自由。大馬色不但是農產物的出產地，也是生理佮交通的中心地。重要的產物是菸草、絹、布類、綿、珠寶、橄欖油、綱鐵、雯文、傢俱等，特別大馬色所織的布叫做Damask，出名佇全世界。人口約20萬。
佇大馬色的空中，有兩項代誌浮佇我的頭腦，就是關係保羅的悔改佮將軍乃縵的故事（行傳9章；Ⅱ 列王5章）。真愛看著保羅近佇大馬色受揀召的所在佮 彼條叫做直的街。照旅行家講：會通佇城內看著直的街路（行傳9:11）、亞拿尼亞的厝（行傳9:10），以及保羅對城牆予信徒透暝用籃仔共伊著墮落去來閃避猶太人的毒手的古蹟（Ⅱ哥林多11:33；行傳9:15）。照所記載「直的路」是佇城內對東到西的一條長1,508公尺、闊30公尺的大路。路的雙爿有用哥林多式的圓柱排列做裝飾。現時利用才的柱有起厝做生理場。雖然袂通落去看街市，我向望會通對飛機頂看著乃縵teh誇口的兩條河，就是亞罷拿佮法珥法。當伊來到以色列先知以利沙的厝，求醫治thái-ko的時，先知講：去約旦河洗7擺。伊受氣講：「大馬色的河比以色列一切的水較好mah？（Ⅱ列王5:10-12）」。我無通找著這兩條河，干但佇城外有看見乾乾的溪溝入佇種作的地區；毋知是乾燥期，所以袂通看著水á毋是。
飛機飛過大馬色就越方向向南直直飛。所飛過的所在一望無際的曠野，會通看著遐一蔟、遮一蔟的細細的庄社，閣道路連絡才的庄社。親像這號的景色是南對阿拉伯半島起，北到敘利亞，西對黎巴嫩山脈起，東到印度的巴基斯坦。想像才的徛起佇沙漠的百姓，in的生活穩當真艱難。特別徛起佇水源充足，樹木青翠茂盛、土地肥、物產豐富的台灣人來看，我的心對佇徛起佇這號環境的住民生出同情的心，也感謝出世佇台灣的好地。
飛機飛佇這款單調的沙漠頂約一點外鐘，飛機的頭忽然對南向對西。阮就知teh欲到聖城lah。坐佇飛機正爿的人客出歡喜的聲叫講：「死海」，西爿的人客喝講：「約旦河。」看著約旦河佇沙漠中親像一尾大蛇，khûn-khûn liù-liù對北流落南；伊是予兩爿山夾teh的山溪。也死海佇沙漠中，伊的色佮天色相像。看著這兩項心已經真興奮攏袂安靜，噗噗筅。飛機閣chhèng懸來飛過猶大的曠野，就平安停佇耶路撒冷的飛機場。所teh眠夢的地已經到lah。早時主的跤chhin-chhin lap著的地我已經來。逐項對佇我是新鮮。佇興奮高興的心情，猶有一個嚴肅的感情，就是愛佇主所寄腳的地來數念主的生涯，也愛來默想伊的教示，通過佇會看見的事蹟。對飛機的窗仔看出去的風景，就是無樹、無草的石頭山崙仔。佇山崙仔頂有四角的白石厝佇遐佇遮。頭一个看著的耶路撒冷的地，毋是美麗的所在。拄拄親像澎湖，撿彩比澎湖閣 較竭。總是因為伊是主所徛起的地的緣故，毋敢想是bái所在，彼的閣較大的期待有拍化這个真乾燥閣無味的頭一个印象。