見證:考察日本職域傳道觀感
見證:Khó-chhat Ji̍p-pún Chit-he̍k thoân-tō koan-kám
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 鍾子時 Chiong Chú-sî |
| 卷期 | 台灣教會公報 |
| 卷期 | 第867期 |
| 日期 | 1961/3 |
| 頁數 | 20 |
白話字（原文數位化）
見證
Khó-chhat Ji̍t-pún chit-he̍k thoân-tō koan-kám
Chiong Chú-sî
1961年3月867期 20-22
Chit chūn chiap-tio̍h Tō͘ Bo̍k-su ( phèng lâi tī Tâi-oân teh chí-tō Kang-gia̍p chit-he̍k thoân-tō ê bo̍k-su) ê phoe ài goá tio̍h siá kuí-jī pò-kò chit pang khì Ji̍t-pún só͘ khó-chhat ê koan-kam, hōng-bēng siá kuí-jī tī chia hō͘ tāi-ke chò chham-khó.
Siū phài só͘ khó-chhat ê hoān-uî, sī Ji̍t-pún choân-kok, pa̍k tuì Pa̍k-hái-tō, lâm kàu Kiú-chiu uî-chí, iok 25 ê ki-koan, lóng sī koan-hē “Lông-chhoan thoân-tō” kap “ Ki-tok-kàu siā-hoē sū-gia̍p”ê chi̍t pō͘ hūn. Taⁿ te̍k-pia̍t ài thê-khí koan-hē Kang-gia̍p chit-he̍k thoân-tō ê sū, lâi kóng kuí-kù.
Chāi Ji̍t-pún chit khoán ê thoân-tō sū-kong ê kang ū 10 goā nî ê le̍k-sú, Chiàn-āu Ji̍t-pún kang-gia̍p ê hoat-tián sī hui-siông ê. Chóng-sī tuì tī án-ni só͘ seⁿ chhut ê siā-hoē būn-tê iā sī siong-tong ê ho̍k-cha̍p, Ji̍t-pún Ki-tok-kàu-thoân tuì chit hong-bīn ê thoân-tō būn-tê in ū siong-tong ê gián-kiù kap tuì-chhek. Toā tō͘-chhī kang-gia̍p tē-khu, khòng-gia̍p tē-tài, lóng ū “Chit-he̍k thoân-tō ê pún pō͘” (Center) teh gián-kiù kang-lâng ê khoân-kéng, bat kang-lâng ê khùn-lân, chiàu in khiàm-khoeh chīn-liōng thè in chhoē pān-hoat kái-koat in ê būn-tê, lóng ū siong-tong ê ki-ko͘(sic.) kap siat-pī. Chóng-sī iáu sī chin bô kàu-gia̍h, hiān-chāi iáu teh kè-siok toā ló͘-le̍k. Taⁿ lâi siá só͘ khoàⁿ ê kuí-hāng.
- Tuì kang-lâng ê chù-tê ū siat
(a) Pó͘-si̍p-pan. Muí chi̍t ê kang-lâng i pún-sin ê seng-oa̍h, sui sī kan-khó͘ bô hù-jū, iáu-kú ta̍k ê ài i ê kiáⁿ tit-tio̍h siong-tong ê kàu-iok lâi chhut-sin sī in kiōng-thong ê ǹg-bang8. Só͘-í kàu-hoē chiū uī in siat pó͘-si̍p-pan, thê-kióng tiûⁿ-só͘, thè in chhiáⁿ sian-siⁿ lâi chí-tō, ū sî bo̍k-su iā choè chit hō kang.
(b) Siat thok-jî-só͘ á-sī iù-tī-hn̂g. Pē-bó lóng tio̍h khì chò-kang, só͘-í beh chhut-khûn ê sî chiong in ê sè-kiáⁿ, sè-hàn ê sī iáu teh chia̍h leng, toā-hàn ê sī hān kàu iù-tī-hn̂g ê nî-hoè uî-chí chhoā khì hia, thé-khûn beh tńg-khì, chiah khì chhoā tńg-khì. án-ni pē-bó an-sim thang hōng-chit, sè-kiáⁿ iā ū lâng thang ióng-io̍k.
(c)Jî-tông iû-hn̂g ê siat-pī. Kang-lâng ê siok-sià tē-khu tāi-khài khoân-kéng kap oē-seng si-siat lóng bô hó, só͘-í ū siat-pī chin-chē khì-khū thang hō͘ gín-ná ūn-tōng thit-thô.
(d) Jî-tông kiān-khong siong-tâm só͘. Ū i-seng kap hō͘-sū, pó-kiān-hū, teh èng-hù, kang-lâng siu-ji̍p chió, nā tú-tio̍h gín-ná êng-ióng put-liông, pháiⁿ io-chhī sī chin tāng-tàⁿ, te̍k-pia̍t iā ū uī-tio̍h khoe-kha phoàⁿ-siùⁿ, tio̍h siáu-jî bâ-pì-pēⁿ ê put-gū-chá [sic.], hú-tō kap sī siat.
- Khó-lū kang-lâng ê ka-têng seng-oa̍h.
(a) Kà hù-gia̍p. Chhiú-gē, iûⁿ-chhâi kióng-kip chhiah phòng-se ê ki-khì, soà kà in chhiah, thang ni-pó͘ keng-chè siōng, ka-têng siōng, á-sī ū sím-mi̍h oh-tit kái-koat, it-sin siōng ê khùn-lân bûn-tê, ū phèng tú-hó ê sian-siⁿ chò in chham-siông ê tuì-chhiú.
Kî-thaⁿ iā ū kà chhah hoe , kà liāu-lí, siông-siông khui Hok-im ha̍k-hāu téng-téng, thong-koè téng-bīn só͘ kóng ê si-siat chò kiô-niû lâi pang-chān in, soà thoân hok-im. Kàu Pa̍k-hái-tō iā ū khoàⁿ-tio̍h bo̍k-su chiâⁿ-choè kang-lâng ji̍p-khì thoàⁿ-khòng ê lāi-bīn chò khòng-hu, tuì án-ni teh lí-kái in ê seng-oa̍h, chhin-kūn kang-lâng thoân hok-im. Sit-chāi khoàⁿ liáu put-chí ū thang siūⁿ ê só͘-chāi.
Siūⁿ kàu lán Tâi-oân kin-á-ji̍t siā-hoē toā piàn-chhian, te̍k-pia̍t kiò-choè KIP-Piàⁿ, tī chèng-tī, keng-chè, sán-gia̍p piàn tit hui-siông ê kín. Tuì tī án-ni toè bē tio̍h tīn ê lo̍k-ngó͘-chiá sī ji̍t-ji̍t teh ke-thiⁿ. Te̍k-pia̍t tuì kang-gia̍p ê toā hoat-ta̍t só͘-toà lâi ê būn-tê sī ná giâm-tiōng. Kīn-nî lâi i-ha̍k ê chìn-pō͘ , khoân-kéng tiâu-kiāⁿ ha̍h tī lâng ê seⁿ-thoàⁿ, lán Tâi-oân ê jîn-kháu seⁿ-sí tuì-tû, chi̍t nî sī cheng-ka 40 goā bān lâng (chha-put-to sī chi̍t ê Ko-hiông chhī ê lâng-gia̍h), keng-chok ê thó͘-tē iú-hān, chū-jiân só͘ cheng-ka ê jîn-kháu chiū chiām-chiām hiòng to͘-chhī kang-chhiúⁿ chi̍p-tiong khì chhoē thâu-lō͘, choè kang-lâng, í-āu chiah ê lâng ê pìⁿ choè sím-mi̍h khoán?
1) Khoài-khoài chiâⁿ-chò chu-pún-ka ê thán chîⁿ ke-si.
2) Chiâⁿ-choè ki-khì ê chi̍t pō͘-hūn (lâng ê chun-giâm, jîn-keh bô siū chun-tiōng).
3) Khoân-kéng piàn-chhian, jîn-chêng se-po̍h.
4)Lô-tông(sic.) koè ke̍k, kāu phoà-pēⁿ, sim-lāi ta-sò bô liâu, khoài siū ín-iú, tuī-lo̍h hòng-tōng.
5) Seng-oa̍h khùn-khó͘, thoa-thuī bó͘-kiáⁿ chhiⁿ-chhám, téng-téng……
Tuì tī án-ni liân-luī siā-hoē, kok-ka sī put-siáu, che lóng m̄-sī kan-ta sióng-siōng, sī chi̍t ê khó-lêng-sèng iā sī í-keng chiām-chiām teh hoat-seng ê sū-si̍t.
Taⁿ nā-sī án-ni lán kàu-hoē tio̍h cháiⁿ-iūⁿ choè lâi hū-khí chit ê chek-jīm? “Hok-im” tio̍h àn-choáⁿ-iūⁿ chiah ē chiâⁿ-choè kū-thé-hoà tī hiah ê lâng ê tiong-kan. Che sī lán kin-á-ji̍t kàu-hoē chi̍t ê choè iàu-kín ê būn-tê.
Má-thài 9:35-38 ki-chài, “Iâ-so͘ piàn kiâⁿ chiah ê siâⁿ chiah ê hiuⁿ-siā tī in ê hoē-tn̂g kà-sī lâng, thoân thian-kok ê hok-im, i-hó ta̍k iûⁿ ê chèng-thâu, ta̍k iūⁿ ê pīⁿ-thiàⁿ.” Koh soà lo̍h-khì siá kóng, “I khoàⁿ-kìⁿ hiah ê chèng-lâng chiū khó-lîn in, in-uī in khùn-khó͘ sì-soàⁿ, chhin-chhiūⁿ iûⁿ bô bo̍k-chiáⁿ. Tuì án-ni chiū kā I ê ha̍k-seng kóng…… “
Lán ê Chú kin-á-ji̍t nā lâi tī lán chit khoán ê siā-hoē “piàn kiâⁿ ta̍k ê siâⁿ ta̍k ê hiuⁿ-siā,” “ I khoàⁿ-kìⁿ hiah ê chèng-lâng” ún-tàng iû-goân sī “ chiū khó-lîn in, in-uī in sì-soàⁿ, chhin-chhiūⁿ iûⁿ bô bo̍k-chiá……” iā beh kā lán kóng, “tio̍h siat-hoat.” Kin-á-ji̍t thang khoà-lū ê sī lán ê kàu-hoē(te̍k-pia̍t sī tī to͘-chhī kang-gia̍p tē-khu ê ) bô teh koan-sim. Chit khoán siā-hoē ê KIP-Piàⁿ, bô teh khoàⁿ in ê chhám-chōng, bô teh thiaⁿ in chhiⁿ-chhám âu-kiò ê siaⁿ.
Tī Ji̍t-pún thiaⁿ-tio̍h クレーマーPhok-sū (Tek-kok lâng tuì chit hong-bīn ê choan-ka) teh chí-chek Ji̍t-pún kàu-hoē kóng, “Sin sî-tāi ê kū kàu-hoē ah! Tio̍h chhíⁿ lah, beh khùn kàu tī-sî nih? Khoân-kéng teh iàu-kiû lí tio̍h ū sin ê chok-hong. Chóng-sī lí iáu-kú teh kè-sio̍k chip-siú lí bô ì-sù ê kū thoân-thóng.” Chit kù oē hō͘ goá ìn-siōng hui-siông ê chhim.
Lia̍t-uī hiaⁿ-tī chí-moē, lán Tâi-oân ê kàu-hoē jû-hô? Kiám bô khiàm-khoeh chit kù oē lâi kiò-chhíⁿ lán mah? Toā ǹg-bāng lán kin-á-ji̍t ê kàu-hoē bô chiâⁿ-choè chí-sī chi̍t ê kiàn-tiok-bu̍t kap sî-tāi ê phok-bu̍t-koán, lāi-bīn só͘ té ê sī chē-chē ê sîn-ha̍k kó͘-tóng nā-tiāⁿ. Si̍t-chāi tio̍h hū-khí chit ê sî-tāi ê iàu-kiû, chiâⁿ-choè hok-im ê kū-thé-hoà, bêng hù kî si̍t, chiâⁿ-choè KIP-Piàⁿ ê siā-hoē tiong, chi̍t chiah ê kiù-seng-chûn.
Pit-chiá: Hûn-lîm-koān lâng. 43 hoè.
Ha̍k-gia̍p: Tâi-pak Sîn-ha̍k-īⁿ.
Hiān-jīm: Thoân-tō kàn-sū.
漢羅（Ùi原文改寫）
見證
考察日本職域傳道觀感
鍾子時
1961年3月867期 20-22
這陣接著杜牧師（聘來佇台灣teh指導工業職域傳道的牧師）的批愛我著寫幾字報告這pang去日本所考察的觀感，奉命寫幾字佇遮予大家做參考。
受派所考察的範圍，是日本全國，北對北海道，南到九州為止，約25个機關，攏是關係「農村傳道」佮「基督教社會事業」的一部分。今特別愛提起關係工業職域傳道的事，來講幾句。
在日本這款的傳道事工的工，有10外年的歷史，戰後日本工業的發展是非常的。總是對佇按呢，所生出的社會問題也是相當的複雜，日本基督教傳對這方面的傳道問題in有相當的研究佮對策，大都市工業地區、礦業地帶，攏有「職域傳道的本部」（Center）teh研究工人的環境，捌工人的困難，照in欠缺盡量替in找辦法解決in的問題，攏有相當的機構佮設備。總是猶是真無夠額，現在猶teh繼續大努力。今來寫所看的幾項。
1.對工人的子弟有設
(a)補習班。每一个工人伊本身的生活，雖是艱苦無富裕，猶過逐的愛伊的囝得著相當的教育來出身是in共通的向望。所以教會就為in設補習班，提供場所，替in請先生來指導，有時牧師也做這號工。
(b)設托兒所á是幼稚園。父母攏著去做工，所以欲出勤的時將in的細囝，細漢的是猶teh食奶，大漢的是限到幼稚園的年歲為止chhoā去遐，退勤欲轉去，才去chhoā轉去。按呢父母安心通奉職，細囝也有人通養育。
(c)兒童遊園的設備。工人的宿舍地區大概環境佮衛生施設攏無好，所以有設備真濟器具通予囡仔運動thit迌。
(d)兒童健康相談所。有醫生佮護士，保健婦，teh應付，工人收入少，若拄著囡仔營養不良、歹io飼是真重擔，特別也有為著khoe跤破相，著小兒麻痺病的不遇者，輔導佮施設。
2.考慮工人的家庭生活。
(a) 教副業。手藝，洋裁，供給刺膨紗的機器，紲教in刺，通彌補經濟上，家庭上，á是有啥物oh得解決，一身上的困難問題，有聘拄好的先生做in參詳的對手。
其他也有教插花，教料理，常常開福音學校等等，通過頂面所講的施設做橋樑來幫贊in，紲傳福音。到北海道也有看著牧師成做工人入去炭礦的內面做礦夫，對按呢teh理解in的生活，親近工人傳福音。實在看了不止有通想的所在。
想到咱台灣今仔日社會大變遷，特別叫做急變，佇政治，經濟，產業變得非常的緊。對佇按呢綴袂著陣的落伍者是日日teh加添。特別對工業的大發達所帶來的問題是ná嚴重。近年來醫學的進步，環境條件合佇人的生湠，咱台灣的人口生死對除，一年是增加40外萬人（差不多是一个高雄市的人額），耕作的土地有限，自然所增加的人口就漸漸向都市工廠集中去找頭路，做工人，以後遮的人會變做啥物款？
1)快快成做資本家的趁錢傢私。
2)成做機器的一部分（人的尊嚴，人格無受尊重）。
3)環境變遷，人情疏薄。
4)勞動過極，到破病，心內乾燥無聊，快受引誘，墮落放蕩。
5)生活困苦，拖墜某囝悽慘，等等……
對佇按呢連累社會、國家是不少，這攏毋是kan-ta想像，是一个可能性也是已經漸漸teh發生的事實。
今若是按呢咱教會著怎樣做來負起這？責任？「福音」著按怎樣才會成做具體化佇遐的人的中間。這是咱今仔日教會一個最要緊的問題。
馬太9:35-38記載，「耶穌遍行遮的城遮的鄉社佇in的會堂教示人，傳天國的福音，醫好逐樣的症頭，逐樣的病痛。」閣續落去寫講：「伊看見遐的眾人就可憐in，因為in困苦四散，親像羊無牧者。對按呢就共伊的學生講……」
咱的主今仔日若來佇咱這款的社會「遍行逐的城逐的鄉社」，「伊看見遐的眾人」，穩當猶原是「就可憐in，因為in困苦四散，親像羊無牧者。對按呢就共伊的學生講……」咱的主今仔日若來佇咱這款的社會「遍行逐的城逐的鄉社，」「伊看見遐的眾人」穩當猶原是「就可憐in，因為in四散，親像羊無牧者……」也欲共咱講：「著設法。」今仔日通掛慮的是咱的教會（特別是佇都市工業地區的）無teh關心。這款社會的急變，無teh看in的慘狀，無teh聽in悽慘喉叫的聲。
佇日本聽著クレーマー博士（德國人對這方面的專家）teh指責日本教會講：「新時代的舊教會ah！著醒lah，欲睏到佇時nih？環境teh要求你著有新的作風。總是你猶過teh繼續執守你無意思的舊傳統。」這句話予我印象非常的深。
列位兄弟姐妹，咱台灣的教會如何？敢無欠缺這句話來叫醒咱mah？大向望咱今仔日的教會無成做只有是一個建築物佮時代的博物館，內面所貯的是濟濟的神學古董nā-tiāⁿ。實在著負起這个時代的要求，成做福音的具體化，名符其實，成做急變的社會中，一隻的救生船。
筆者：雲林縣人。43歲。
學業：台北神學院。
現任：傳道幹事。