現代基督教會佮實踐道德的使命
Hiān-tāi Ki-tok Kàu-hoē kap si̍t-chián tō-tek ê sù-bēng
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 周天來 Chiu Thian-lâi |
| 卷期 | 台灣教會公報 |
| 卷期 | 第859號 |
| 日期 | 1960/7 |
| 頁數 | 9 |
白話字（原文數位化）
Hiān-tāi Ki-tok kàu-hoē kap Si̍t-chián tō-te̍k ê sù-bēng
Chiu Thian-lâi
1960年7月859期 9-11
Koan-hē chit hāng ê būn-toê chin tiōng-tāi, hoān-uî iā sī chin khoah , pit-chiá ê chhián-sìn kap chin chió ê keng-le̍k, sī put-phoè tī siá chi̍t phiⁿ lūn-bûn. Tān-sī in-uī ū kám-kak su-iàu, koh sī chū chá-chá chiū teh siūⁿ ài hoat-piáu ê, só͘-í sui-jiân boē thang cha̍p-hun chiàu só͘ ài kóng ê lâi tîn-su̍t, in-uī choá-bīn iú-hān; koh só͘ gī-lūn ê ún-tàng iā ū choē-choē khiàm-tiám ê só͘-chāi. Nā-sī pit-chiá khiok bô kiaⁿ phoe-phêng, chí bāng sian-poè chu-hiân to-to chí-kàu . Nā oē thang choē-chió hoàn-khí kàu-khì ê koan-sim tī chit hong-bīn, pit-chiá ê goān-bōng chiū ta̍t-sêng lah.
Í-hā ài kán-tan thê-khí 3 tiám lâi saⁿ-kap khó-lū:
- Kàu-hoē seng-oa̍h kap tō-tek seng-oa̍h.
Kàu-hoē sui-jiân m̄-sī siu-ióng tō-tek ê thoân-thé, iā m̄-sī kiù-chè sū-gia̍p ê ki-koan, chóng-sī su-iàu ū kiān-choân ê tō-tek su-siúⁿ choè ki-chhó͘ lâi chí-tō, chhui-chìn kàu-hoē hō͘-siong thoân-khè ê seng-oa̍h , ta̍t-tò lí-sióng ê phiau-chún; iân-tiông si̍t-hêng kàu tī kok ka-têng ê seng-oa̍h kap tī siā-hoē tiong. Kàu-hoē seng-oa̍h ê thâu chi̍t tiám só͘ tio̍h chheng-chhó jīm-sek ê, chiū-sī Siōng-tè kap lâng koan-hē(thán-ti̍t ê koan-hē). Sìn hok-im, hoé-kái, kèng-pài Siōng-tè ê sū, nā bô seng kái-koat, chiū lâng kap lâng ê koan-hē(thán-hoâi ê koan-hē), it-tēng bô ū chin-si̍t ê saⁿ-thiàⁿ (sì-chiàⁿ ê tō-tek koan-hē) thang piáu-hiān chhut-lâi che sī chin bêng-hián ê sū-si̍t.
Ki-tok ê si̍p-jī-kè só͘ piáu-hiān ê ì-gī sī sím-mi̍h? Ki-tok ê thiàⁿ bô lūn thán-tit kap thán-hoâiⁿ ê koan-hē lóng chin chheng-chhó, che m̄-bián koh ke soat-bêng, lán tāi-ke lóng chai-iáⁿ . Só͘-í choè Ki-tok ê ha̍k-seng, eng-kai ū Ki-tok ê cheng-sîn lâi hoat-hui kok chū ê pún-léng, ta̍t-sêng Siōng-tè só͘ kau-thok lán ê sú-bēng; tī kàu-hoē tiong ū chhiong-hun ê hùn-liān kap hōng-sū ê cheng-sîn, ū hó ê tia̍t-sū chiah oē thang si̍t-hiān lí-sióng-tek ê kàu-hoē seng-oa̍h,éng-hióng kàu tī tō-tek seng-oa̍h ū bí-hó ê hāu-kó, sú hō͘ kàu-hoē seng-oa̍h kap tō-tek seng-oa̍h ū bi̍t-chhiat ê liân-tài koan-hē. In-uī che sī kàu-hoē ê oa̍h-miā, iā sī hoat-tián ê tiōng-iàu in-sò͘. ká-sú lióng-pêng boē-oē tiâu-hô, kan-ta phian-tiōng chi̍t bīn, á-sī bô ū si̍t-chit-tek ê loē-iông , chiū pìⁿ choè to̍k-siān chú-gī, á-sī hêng-sek-siōng ê Ki-tok-tô͘ jî-í. Chú Iâ-so͘ ê kî-tó kóng, “Goān Lí ēng chin-lí hō͘ in chiâⁿ-sèng; Lí ê tō-lí chiū-sī chin-lí. Chhin-chhiūⁿ Lí chhe Goá ji̍p sè-kan, Goá iā ū chhe in ji̍p sè-kan”. Chú Iâ-so͘ m̄-nā uī-tio̍h I 12 ê ha̍k-seng kiû. Lán eng-kai iā uī-tio̍h lán lâi kiû. Lán eng-kai thé-hoē Ki-tok ê sim.
- Ki-tok kàu-hoē si̍t-chiān tō-tek ê kè-khì kap hiān-chāi.
Lán chai chho͘-tāi kàu-hoē sī tuì 12 sú-tô͘ phe-miā thoân hok-im lâi kiàn-siat ê. In ê chú-chí sī “choan-bū kî-tó kap thoân-tō.”M̄-kú boē ēng-tit bô kò͘-liām--tio̍h ko͘-jî, koáⁿ-hū; chiū koat-ì tuì kàu-hoē tiong kéng ū hó miâ ê 7 lâng , siat-li̍p in lâi koán-lí chit moá ê 7 lâng, siat-li̍p in lâi koán-lí chit ê sū. Kin-á-ji̍t tī kàu-hoē tiong ū siat-li̍p tióng-chip ê chè-tō͘, bô m̄-sī hāu-hoat chho͘-tāi kàu-hoē ê cheng-sîn. Chho͘-tāi ê kàu-hoē bô lūn sù-tô͘ á-sī pêng-sìn-tô͘, lóng ū hū-khí thoân hok-im kap khoàⁿ-kò͘ pa̍t-lang ê chek-jīm, piáu-hiān liáu chin suí ê thoân-khè seng-oa̍h chhut--lâi; che tú-tú sī kap Iâ-so͘ Ki-tok chāi-sè tong-sî ê hêng-tōng it-tì. “ Iâ-so͘ piàn kiâⁿ chiah ê siâⁿ, chiah ê hiuⁿ-siā, tī in ê hoē-tn̂g kà-sī lâng, thoân thian-kok, ta̍k-iūⁿ ê pīⁿ-thiàⁿ.” Só͘-í thang chai chho͘-tāi kàu-hoē ê cheng-sîn. “Hiòng chho͘-tāi kàu-hoē lâi ha̍k-si̍p,” chit kù ū la̍t ê ho͘-siaⁿ, sī So͘ Thian-bêng Bo̍k-su só͘ hoat-piáu tī Kong-pò sin-nî hō ê siā-lūn. Goān tāi-ke koh chi̍t pái lâi hoán-séng kè-khì , kiù-khàm hiān-chāi, chún-pī chiong-lâi. Sui-jiân boē thang chi̍t tiám chi̍t ui̍h lóng chiàu sú-tô͘ sî-tāi ê khoán-sit. Chì-chió iā oē thang hāu-hoat in ê cheng-sîn lâi èng-iōng tī kim-ji̍t ê kàu-hoē.
Tiong sè-kí ê sî-tāi, kàu-hoē sui-jiân ū khah sio̍k-hoà, tō-tek hú-pāi, chóng-sī iáu ū chi̍t koá kèng-khiân ê Ki-tok-tô͘, kam-goān thoat-sio̍k ji̍p siu-tō-īⁿ, chi̍t bīn kap Siōng-tè bi̍t-chhiat ê kau-thong , lâi tit-tio̍h lêng-sèng-siōng chin toā ê chō-chiū í-goā , koh khip-ín choē-choē sit-bê ê lêng-hûn kui Chú, saⁿ-kap ū hūn tī chit ê thoân-thé; thé-hoē Ki-tok phok-ài ê cheng-sîn lâi kiàn-siat ko͘-jî-îⁿ, kiù-chè-īⁿ téng, hiòng pîn-khùn ê pīⁿ-lâng , jio̍k-chiá lâi kiù-chè ê hoat-tō͘, chhin-chhiūⁿ sèng Hù-lân-se-su (St. Francesco) hit chi̍t phài lâng chhut hiān.
Tī chit sî-tāi iā ū hoat-seng chong-kàu to̍k-chhâi ê chèng-tī, chin-lí bô bêng, tì-kàu ū kàu-hông ê pà-koân ín-khí Lō͘-tek Má-teng ê chong-kàu kái-kek; chong-kàu , tō-tek ê su-siúⁿ koh chi̍t pái siok-chheng , hok-im sûn-chèng ê hē-thóng koh tit-tio̍h khoe-ho̍k.
Chóng-sī cha-khó kūn-tāi kàu-hoē ê le̍k-sú, sui-jiân ū Iok-hān oē-su-lé, chheng-kàu-tô͘, Uí-ní-sū téng ê ho̍k-heng ūn-tōng, iā sī it-sî-tek nā-tiāⁿ; in-uī siū bu̍t-chi̍t bûn-bêng, kho-ha̍k chìn-pō͘ ê éng-hióng, it-poaⁿ lóng sī chū-kí tiong-sim ê su-siúⁿ tài chin tāng, hióng-lo̍k chú-gī ín-khí sio̍k-hoà ê seng-oa̍h, jîn-sim chiū koh tuī-lo̍h, tō-tek iā chiām-chiām thè-hoà; thoân hok-im ê jia̍t-chêng kap hāu-kó kiám-chió , kàu-hoē iā tè sî-sè ê tiâu-liû, pìⁿ choè bô bī ta-sò, tuì-tiōng goā-koan, hêng-sek, sìn-gióng léng-tām; sui-jiân chû-siān kiù-chè ê sū-gia̍p to-siáu ū teh chhiok-chìn, nā-sī it-poaⁿ-tek lâi kóng , hiaⁿ-tī-ài bô ū sím-mi̍h chek-ke̍k-tek ê piáu-hiān, put-ki̍p chho͘-tāi kàu-hoē ê khoán-sit; hōng-hiàn ê cheng-sîn iā bô thiat-té, tō-tek ê koân-ui sit-tiāu. Si̍t-chāi hō͘ lâng chin thòng-sim iu-lū ê só͘-chāi.
- Kàu-hoē ê hoat-tián-sèng.
Kî-thāi tī si̍t-chiān tō-tek ê chhui-hêng. Kàu-hoē seng-oa̍h sī sìn-gióng choè tiong-sim ê thoân-thé, só͘-í sìn-tô͘ tī hia ū kî-tó, kám-siā, o-ló, kèng-pài kap soan-iông hok-im. Che sī sìn-gióng seng-oa̍h ê chi̍t pō͘-hūn nā-tiāⁿ; tī ji̍t-siông ê giân-tōng iā tio̍h piáu-hiān hû-ha̍p tī só͘ sìn ê hok-im. oāⁿ oē lâi kóng, chiū-sī si̍t-chiān Ki-tok só͘ kà-sī lán choè-ko ê tō-tek tī ji̍t-siông seng-oa̍h tiong, chiah thang sǹg choè sī chin-si̍t ê Ki-tok-tô͘.
Chit khoán lí-sióng-tek ê kàu-hoē sī kap boē khoàⁿ-kìⁿ tī thiⁿ-téng ê kàu-hoē ū liân-lo̍k, sī choè-ko phiau-chún ê tō-tek seng-oa̍h , chió-chió lâng oē si̍t-hêng kàu thiat-té; m̄-kú Chú Iâ-so͘ kiò lán tio̍h ló͘-le̍k I iā kóng, “Só͘-í lín tio̍h sûn-choân chhin-chhiūⁿ lín ê Thiⁿ-pē ê sûn-choân,,”koh kóng, “Só͘-í lín kìⁿ-nā ài lâng khoán-thāi lín ê , lín iā tio̍h án-ni khoán-thāi lâng.”
Ki-tok-tô͘ beh cháiⁿ-iūⁿ ta̍t-kàu chit ê bo̍k-phiau nih? Hi-pek-lâi ê kì-chiá kóng, “Siat-sú bô sìn, chiū boē-oē hō͘ Siōng-tè hoaⁿ-hí; in-uī chhin-kūn Siōng-tè ê, tek-khak tio̍h sìn I ū, iā sī pò-siúⁿ hiah ê kiû I ê lâng.” Koh kóng, “Tio̍h chù-sîn khoàⁿ Iâ-so͘, chiū-sī choè sìn ê goân-thâu kap chhiâⁿ-bé ê.” iū-koh kóng, “Koh tio̍h tāi-ke saⁿ koàn-kò͘ lâi kek-khí jîn-ài kap kiâⁿ hó”. Pó-lô kóng, “Lán kiâⁿ hó m̄-thang sit-chì, in-uī nā bô chi̍h-chām , kàu kî oē siu-sêng.”
Só͘-í thang chai, kàu-hoē chiong-lâi ê hoat-tián-sèng m̄-sī chí-ū khò thoân hok-im, chiū-sī í-keng sêng-siū hok-im ê sìn-tô͘, oē kiat hok-im ê koé-chí, choè Iâ-so͘ Ki-tok hó ê kiàn-chèng giân-gú, phín-sèng hong-bīn koh chi̍t pái ê toā siu-chéng, si̍t-hêng choè-ko ê tō-tek seng-oa̍h , che sī koh-khah iàu-kín ê sū. Chit nn̄g hāng nā ū pēng-hêng, kàu-hoē ê chhiong-si̍t, hoat-tián chū-jiân khó-í kî-thāi.
漢羅（Ùi原文改寫）
現代基督教會佮實踐道德的使命
周天來
1960年7月859期 9-11
關係這項的問題真重大，範圍也是真闊，筆者的淺信佮真少的經歷，是不配佇寫一篇論文。但--是因為有感覺需要，閣是自早早就teh想愛發表的，所以雖然袂通十分照所愛講的來陳述，因為紙面有限；閣所議論的穩當也有濟濟欠點的所在。若是筆者卻無驚批評，只望先輩周涵多多指教。若會通濟少喚起教界的關心佇這方面，筆者的願望就達成lah。
以下愛簡單提起3點來相佮考慮：
1.教會生活佮道德生活。
教會雖然毋是修養道德的團體，也毋是救濟事業的機關，總是需要有健全的道德思想做基礎來指導，推進教會互相團契的生活，達到理想的標準；延長實行到佇各家庭的生活佮佇社會中。教會生活的頭一點所著清楚認識的，就是上帝佮人關係(坦直的關係)。信福音，悔改，敬拜上帝的事，若無先解決，就人佮人的關係(坦橫的關係)，一定無有真實的相疼(四正的道德關係)通表現出來這是真明顯的事實。
基督的十字架所表現的意義是甚物？基督的疼無論坦直佮坦橫的關係攏真清楚，這毋免閣加說明，咱大家攏知影。所以做基督的學生，應該有基督的精神來發揮各自的本領，達成上帝所交託咱的使命；佇教會中有充分的訓練佮奉祀的精神，有好的秩序才會通實現理想的教會生活，影響到佇道德生活有美好的效果，使予教會生活佮道德生活有密切的連帶關係。因為這是教會的活命，也是發展的重要因素。假使兩爿袂會調和，kan-ta偏重一面，抑是無有實質的的內容，就變做獨善主義，抑是形式上的基督徒而已。主耶穌的祈禱講，「願你用真理予in成聖；你的道理就是真理。親像你差我入世間，我也有差in入世間」。主耶穌毋若為著伊12个學生求。咱應該也為著咱來求。咱應該體會基督的心。
2.基督教會實踐道德的過去佮現在。
咱知初代教會是對12使徒phe命傳福音來建設的。In的主旨是「專務祈禱佮傳道。」毋過得無顧念--著孤兒，寡婦；就決意對教會中揀有好名的7人，設立in來管理這个事。今仔日佇教會中有設立長執的制度，無毋是效法初代教會的精神。初代的教會無論使徒抑是平信徒，攏有負起傳福音佮看顧別人的責任，表現了真媠的團契生活出--來；這拄拄是佮耶穌基督在世當時的行動一致。「耶穌遍行遮的城，遮的鄉社，佇in的會堂教示人，傳天國，逐樣的病痛。」所以通知初代教會的精神。「向初代教會來學習，」這句有力的呼聲，是蘇天明牧師所發表佇公報新年號的社論。願大家閣一擺來反省過去，究勘現在，準備將來。雖然袂通一點一劃攏照使徒時代的款式。至少也會通效法in的精神來應用佇今日的教會。
中世紀的時代，教會雖然有較俗化，道德腐敗，總是猶有一寡敬虔的基督徒，甘願脫俗入修道院，一面佮上帝密切的交通，來得著靈性上真大的造就以外，閣吸引濟濟失迷的靈魂歸主，相佮有份佇這个團體；體會基督博愛的精神來建設孤兒院，救濟院等，向貧困的病人，弱者來救濟的法度，親像聖Hù-lân-se-su (St. Francesco) 彼一派人出現。
佇這時代也有發生宗教獨裁的政治，真理無明，致到有教皇的霸權引起路德馬丁的宗教改革；宗教，道德的思想閣一擺肅清，福音純正的系統閣得著恢復。
總是查考近代教會的歷史，雖然有約翰衛斯禮，清教徒，Uí-ní-sū等的復興運動，也是一時tek nā-tiāⁿ；因為受物質文明，科學進步的影響，一般攏是自己中心的思想帶真重，享樂主義引起俗化的生活，人心就閣墮落，道德也漸漸退化；傳福音的熱情佮效果減少，教會也綴時勢的潮流，變做無味乾燥，對重外觀，形式，信仰冷淡；雖然慈善救濟的事業多少有teh促進，若是一般的來講，兄弟愛無有甚物積極tek的表現，不及初代教會的款式；奉獻的精神也無徹底，道德的權威失掉。實在予人真痛心憂慮的所在。
- 教會的發展性。
期待佇實踐道德的推行。教會生活是信仰做中心的團體，所以信徒佇遐有祈禱，感謝，呵咾，敬拜佮宣揚福音。這是信仰生活的一部分nā-tiāⁿ；佇日常的言動也著表現符合佇所信的福音。換話來講，就是實踐基督所教示咱最高的道德佇日常生活中，才通算做是真實的基督徒。
這款理想的教會是佮袂看見佇天頂的教會有連絡，是最高標準的道德生活，少少人會實行到徹底；毋過主耶穌叫咱著努力伊也講，「所以恁著純全親像恁的天父的純全，，」閣講，「所以恁見若愛人款待恁的，恁也著按呢款待人。」
基督徒欲怎樣達到這个目標nih？希伯來的記者講，「設使無信，就袂會予上帝歡喜；因為親近上帝的，的確著信伊有，也是報賞遐的求伊的人。」閣講，「著注神看耶穌，就是做信的源頭佮成尾的。」又閣講，「閣著大家相眷顧來激起仁愛佮行好」。保羅講，「咱行好毋通失志，因為若無折站，到期會收成。」
所以通知，教會將來的發展性毋是只有靠傳福音，就是已經承受福音的信徒，會結福音的果子，做耶穌基督好的見證言語，品性方面閣一擺的大修整，實行最高的道德生活，這是閣較要緊的事。這兩項若有並行，教會的充實，發展自然可以期待。