數念賀川豐彥先生
Siàu-liām Hō-chhoan Hong-gān Sian-siⁿ
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 本報記者 Pún-pò kì-chiá |
| 卷期 | 台灣教會公報 |
| 卷期 | 第859號 |
| 日期 | 1960/7 |
| 頁數 | 13 |
白話字（原文數位化）
Siàu-liām Hō-chhoan Hong-gān Sian-siⁿ
Pún-pò kì-chiá
1960年7月859期 13-15
Sè-kài-tek ê thoân-tō-chiá.
Hō-chhoan Hong-gān Sian-siⁿ sī sím-mi̍h khoán lâng? Beh ēng chi̍t kù oē lâi kā piáu-hiān, he̍k-chiá bô iông-īⁿ. Chiàu Ji̍t-pún chē-chē hong-biān tuì i ê koè-sì teh siàu-liām i ê sî, chha-put-to it-tì ū chi̍t ê bêng-chheng thang kā i chheng-ho͘, chiū-sī Ji̍t-pún só͘ sán-seng ê sè-kài ê thoân-tō-chiá.
I choè ài gîm ê Chàn-bí koa sī
ィェスょこの身を ゅかせたまえ
ぁぃのこぽるる 十字架さして
我はほこらん ただ十字架を
あまっ憩ひに ぃるときまで
Nā tī pò͘-tō-hoē ê sî, siông-siông ài hō͘ tāi-ke chhiùⁿ chit tiâu. Kiat-kó chin chē kok ê lâng lóng chai, só͘-í chi̍t pái kàu tī Suī-tián beh pò͘-tō-hoē ê sî, hoē-tiûⁿ jîn-san jîn-hái, sî-kan chi̍t-ē kàu, iā bô lâng hoan-hù á-sī siāu-kài, chū án-ni lí chhiùⁿ goá hô, boán-tiûⁿ it-ti̍t chiùⁿ chit tiâu koa chhut-lâi, hō͘ Hō-chhoan Sian-siⁿ iā kám-kek, iā khióng-siok. Chái-iūⁿ án-ni, in-uī i sī sè-kài tò chhù lóng chai ê thoân-tō-chiá lah.
Sio̍k-choē-ài ê chiàn-sū.
Hō-chhoan Sian-siⁿ chi̍t-sì-lâng choè chia̍p iōng ê oē-kú kiám-chhái sī sio̍k-choē-ài(贖罪愛) chit kù. Sím-mi̍h sī sio̍k-choē-ài? Tong-jiân sī chí Ki-tok ê sio̍k-choē ê thiàⁿ-sim, koh chìn chi̍t-pō͘ chiū-sī chò Ki-tok-tô͘ só͘ tio̍h chīn ê thiàⁿ-sim. Bián kóng, Ki-tok-tô͘ bē thang chò chhut Ki-tok só͘ chò hit khoán chí-ū chi̍t chhù, kiù sio̍k jîn-luī ê choē ê jîn-ài. Chóng-sī Hō-chhoan Sian-siⁿ ê káng-ián tiong ,pit-chiá siông-siông thiaⁿ-tio̍h i kóng ツリヌグヒ ê chit kù. Chit kù chiū-sī thè lâng chhē tâm-ta ê ì-sù. Chiū-sī kóng lâng ū pēⁿ-thiàⁿ, tio̍h kā tàu tam-tng; lâng ū hoān-lān, tio̍h kā tàu tam-tng; lâng hoān-choē, tio̍h kā i tàu taⁿ choē, thè i taⁿ choē; chhin-chhiūⁿ kā sé-kiáⁿ ツリヌグヒ(chhit kha-chhng) chi̍t-iūⁿ . Tho̍k-chiá m̄-thang siūⁿ kóng i thài ê kóng-oē hiah bô bûn-ngá. I m̄-sī kò͘-ì ài kóng chho-sio̍k oē, i kàu Lûn-tun, kàu Niú-iok , á-sī bô lūn sím-mi̍h toā to͘-chhī, bûn-bêng lâng ê tiong-kan, iā sī bô am-khàm thán-pe̍k kóng, “Goá sī sè-î á kiáⁿ, goá ê lāu-pē chin hòng-tōng pháiⁿ phín-hēng téng-téng,”lóng bô pháiⁿ-sè. Bo̍k-te̍k sī beh cháiⁿ-iūⁿ, m̄-sī beh soan-thoân lâng ê pháiⁿ, iā m̄-sī beh kò͘-ì kóng chho͘-sio̍k ê oē khip-ín lâng ài thiaⁿ; kî-si̍t ê sim-lāi sī uī-tio̍h chiah ê ù-oè, chiah ê pháiⁿ phín-hēng kap choē-ok hui-siông ê thòng-sim, siūⁿ kàu bô sím-mi̍h hoat-tō͘ thang tàu taⁿ hiah ê choē hō͘ i siau-bia̍t chheng-khì. I kàu Bí-kok, lâng chin hoan-gêng i; i kóng Eng-gú pèng m̄-sī chin suí, chóng-sī tuì Bí-kok ê kok-bîn-sèng, Bí-kok bûn-bêng ê mâu-pēng, i chin hó-táⁿ chek-pī , hó-táⁿ phoe-phêng, iáu-kú Bí-kok ê thiaⁿ-chiòng 遐爾 hoan-gêng, pí tī i pún-kok Ji̍t-pún iáu koh khah siū hoan-gêng. Che sī cháiⁿ-iūⁿ? Chiū-sī in-uī i ū chûn sio̍k-choēài ê thiàⁿ-sim; m̄-sī beh chek-pī, beh pâi-thek chiū soah sū, sī i ê sim-lāi ū chûn tio̍h ツリヌグヒ ê thiàⁿ-sim tī-teh, chiah ē thang án-ni.
Chheng-liâm kia̍t-pe̍k ê Hō-chhoan Sian-siⁿ.
I tī chheng-liân sî-tāi só͘ siá ê “Koè-sí-soàⁿ “ tī Ji̍t-pún ê chheng-liân tit-tio̍h hui-siông ê kó͘-lē, só͘-í chhut-pán kàu kuí-nā pah pán. Ta i tù-chheh hó, kā i chhut-pán ê sī Kái-chō-siā(改造社). Kái-chō-siā beh chhut-pán chit pún chheh ê sî, sī chi̍t keng beh tó beh tó ê chhut-pán-siong, uī-tio̍h hoat-hêng i ê chheh toā ū siau, 10 pán, 20 pán , soà kàu 100 pán, 200 pán, pìⁿ-chò chhut-pán-kài ê toā kî-chek. Só͘-í kái-chō-siā chò chi̍t ē hoat-tián khí-lâi. Eng-kai chheh-tiàm tō thàn-chîⁿ, chiū muí-pái chài-pán, eng-kai tio̍h koh pán-koân ê siā-lé hō͘ tù-chiá. Chóng-sī sui-jiân Kái-chō-siā ti̍t-ti̍t thàn-chîⁿ, nā-sī Hō-chhoan Sian-siⁿ in-uī thâu pái kó-huì niá chheng-chhó , chiū lóng bô koh kè-kàu, put-koán i ê chheh khan-sêng lâng thàn joē-chē chîⁿ, i lóng put-kài kî ì. Chhin-chhiūⁿ án-ni, i sī chheng-liâm kàu chiah thiat-té. I m̄-nā tuì chîⁿ sī chheng-liâm , tuì phín-hēng, sim-su iā sī thiat-té-tek kia̍t-pe̍k.
I sī Bêng-tī 42 nî 12 goe̍h 24 ji̍t , tuì Sîn-hō͘ Sîn-ha̍k-hāu soè thoa-hoè ê chhia ka-kī poaⁿ hêng-lí ji̍p-khì Sîn-hō͘ ê Pîn-bîn-khut, khai-sí thoân-tō-kàu-hoà ê seng-gâi. Tī hia iā bat hō͘ Pîn-bîn-khut ê m̄ chèng-keng ê cha-bó͘-lâng ín-iú. Koh tī hia ê Chú-ji̍t-o̍h i só͘ kà ê cha-bó͘ gín-á ū chi̍t ê te̍k-pia̍t khiáu-khì léng-lī, iā bat siūⁿ beh kap i kiat-hun, āu-lâi bô si̍t-hiān . Kap pa̍t ê kiat-hun liáu, i chiū khì B2-kok liû-ha̍k . Tha̍k-chheh liáu tńg-lâi ê sî, chiū thiaⁿ-tio̍h kóng hit ê cha-bó͘ gín-á hō͘ lâng bē khì tī Kiú-chiu chi̍t ê thoàⁿ-khòng ê só͘-chāi teh chò chhiong-ki. Hō-chhoan Sian-siⁿ thàm-siaⁿ thàm-iáⁿ, chiah chai sī án-ni , jiân-āu ēng-sim kè-kàu chiah khì kàu hit ê tē-hng , ēng tiān-oē kiò i chhut-lâi lú-koán siong-hoē. Hit mê nn̄g lâng tâm-lūn in ê koè-khì, lóng ū kóng bē chīn ê kám-chêng, tāi-seng lú-chú iáu kheh-khì koh chèng-keng, chóng-sī kàu keⁿ chhim iā chēng, cha-bó͘ gín-á ê oē-gú soà ū chi̍t-poàⁿ ài tâu-sò͘ khó͘-chêng , chi̍t-poàⁿ tài siâ-khì ê khoán-sit chhut-lâi, choè-āu soà lō͘-chhut i ê m̄ chèng-keng ê thài-tō͘ beh lâi ín-iú Hō-chhoan Sian-siⁿ. Hō-chhoan Sian-siⁿ tī i tù-chok ê lāi-bīn, hui-siông láu-si̍t biô-siá i ê hok-cha̍p ê chêng-sū ê keng-koè. Kàu kiat-kio̍k cháiⁿ-iūⁿ? Tī poàⁿ-mê , tī lú-siā sī ko͘-tuì ê lâm-lú, koh sī siàu-liân lú-chú teh khiú, teh tîⁿ. Nā-sī Hō-chhoan Sian-siⁿ sī chheng-pe̍k ê, sī liâm-kiat ê , kiat-kó bô chi̍t tiám-tiám-á ê hâ-chhû, ū chhî-siú sèng-kiat kàu tek-sèng. Hiān-tāi ê chheng-liân, uī-tio̍h lâm-lú chîⁿ, á-sī uī-tio̍h hun-in, uī-tio̍h kim-ê būn-tê, siông-siông ū sit-pāi, siông-siông ū kiàn-siàu.
Tī chit khoán ê sè-tāi, chhiáⁿ tāi-ke koh hiòng Hō-chhoan Sian-siⁿ khoàⁿ chê chi̍t pái. Hō-chhoan Sian-siⁿ iā sī ū jio̍k-thé, ū kám-chêng ê lâng, chóng-sī i ū liâm-kiat tàu-tí. Lán ē thang būn-sim bû-khui bē, nā oh-tit chò, chhiáⁿ koh hiòng chit ê tú-chiah koè-sin goe̍h-goā ji̍t ê sian-poè khoàⁿ-chê chi̍t pái, thang saⁿ-kap siū bián-lē!
漢羅（Ùi原文改寫）
數念賀川豐彥先生
本報記者
1960年7月859期 13-15
世界的的傳道者。
賀川豐彥先生是甚物款人？欲用一句話來共表現，或者無容易。照日本濟濟方面對伊的過世teh數念伊的時，差不多一致有一個名稱通共伊稱呼，就是日本所產生的世界的傳道者。
伊做愛吟的讚美歌是
ィェスょこの身を ゅかせたまえ
ぁぃのこぽるる 十字架さして
我はほこらん ただ十字架を
あまっ憩ひに ぃるときまで
若佇佈道會的時，常常愛予大家唱這條。結果真濟國的人攏知，所以一擺到佇瑞典欲佈道會的時，會場人山人海，時間一下到，也無人吩咐抑是紹介，自按呢你唱我和，滿場一直唱這條歌出來，予賀川先生也感激，也khióng-siok。怎樣按呢，因為伊是世界到處攏知的傳道者lah。
贖罪愛的戰士。
賀川先生一世人最chia̍p用的話句撿彩是贖罪愛這句。甚物是贖罪愛？當然是指基督的贖罪的疼心，閣進一步就是做基督徒所著盡的疼心。免講，基督徒袂通做出基督所做彼款只有一次，救贖人類的罪的仁愛。總是賀川先生的講演中，筆者常常聽著伊講ツリヌグヒ的這句。這句就是替人揣澹凋的意思。就是講人有病疼，著共鬥擔當；人有患難，著共鬥擔當；人犯罪，著共伊鬥擔罪，替伊擔罪；親像共細囝ツリヌグヒ(擦尻川)一樣。讀者毋通想講伊thài會講話遐無文雅。伊毋是故意愛講粗俗話，伊到倫敦，到紐約，抑是無論甚物大都市，文明人的中間，也是無掩蓋坦白講，「我是細姨仔囝，我的老父真放蕩歹品行等等，」攏無歹勢。目的是欲怎樣，毋是欲宣傳人的歹，也毋是欲故意講粗俗的話吸引人愛聽；其實的心內是為著遮的污穢，遮的歹品行佮罪惡非常的痛心，想到無甚物法度通鬥擔遐的罪予伊消滅清氣。伊到美國，人真歡迎伊；伊講英語並毋是真媠，總是對美國的國民性，美國文明的毛病，伊真好膽責備，好膽批評，iáu-kú美國的聽眾遐爾歡迎，比佇伊本國日本猶閣較受歡迎。這是怎樣？就是因為伊有存贖罪愛的疼心；毋是欲責備，欲排斥就煞事，是伊的心內有存著ツリヌグヒ 的疼心佇teh，才會通按呢。
清廉潔白的賀川先生。
伊佇青年時代所寫的 「過死線」佇日本的青年得著非常的鼓勵，所以出版到幾若百版。Ta伊著冊好，共伊出版的是改造社。改造社欲出版這本冊的時，是一間欲倒欲倒的出版商，為著發行伊的冊大有銷，10版，20版，紲到100版，200 版，變做出版界的大奇蹟。所以改造社做一下發展起來。應該冊店就趁錢，就每擺再版，應該著閣版權的謝禮予著者。總是雖然改造社直直趁錢，若是賀川先生因為頭擺稿費領清楚，就攏無閣計較，不管伊的冊牽成人趁偌濟錢，伊攏不解其意。親像按呢，伊是清廉到遮徹底。伊毋若對錢是清廉，對品行，心思也是徹底的潔白。
伊是明治42年12月24日，對神戶神學校soè拖貨的車家己搬行李入去神戶的貧民窟，開始傳道教化的生涯。佇遐也捌予貧民窟的毋正經的查某人引誘。閣佇遐的主日學伊所教的查某囝仔有一個特別巧氣伶俐，也捌想欲kap伊結婚，後來無實現。佮別的結婚了，伊就去美國留學。讀冊了轉來的時，就聽著講彼个查某囝仔予人賣去佇九州一个炭礦的所在teh做娼妓。賀川先生探聲探影，才知是按呢，然後用心計較才去到彼个地方，用電話叫伊出來旅館相會。彼暝兩人談論in的過去，攏有講袂盡的感情，代先女子猶客氣閣正經，總是到更深夜靜，查某囝仔的話語紲有一半愛投訴苦情，一半帶邪氣的款式出來，最後紲露出伊的毋正經的態度欲來引誘賀川先生。賀川先生佇伊著作的內面，非常老實描寫伊的複雜的情事的經過。到結局怎樣？佇半暝，佇旅社是孤對的男女，閣是少年女子teh揪，teh纏。若是賀川先生是清白的，是廉潔的 ，結果無一點點仔的瑕疵，有持守聖潔到得勝。現代的青年，為著男女錢，抑是為著婚姻，為著金的問題，常常有失敗，常常有見笑。
佇這款的世代，請大家閣向賀川先生看齊一擺。賀川先生也是有肉體，有感情的人，總是伊有廉潔到底。咱會通捫心bû-khai袂，若oh得做，請閣向這个拄才過身月外日的先輩看齊一擺，通相佮受勉勵！