毋通怨恨我
M̄-than goàn-hūn goá
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 胡文池 Ô͘ Bûn-tî |
| 卷期 | 台灣教會公報 |
| 卷期 | 第858號 |
| 日期 | 1960/6 |
| 頁數 | 5 |
白話字（原文數位化）
M̄-thang oàn-hūn goá
Ô͘ Bûn-tî
1960年6月858期 5-6
(Chit phiⁿsī Tang-pō͘ bunun cho̍k thâu chi̍t ê bo̍k-su ê kò͘-sū, iā thang kóng sī Bunun cho̍k choân-pō͘ ê kò͘-sū, thang chai hok-im ū án-choáⁿ kiù in)
Lâu Thoân sī chi̍t ê ióng-kám koh ū tì-sek ê chheng-liân, só͘-í Ji̍t-pún lâng ū kéng i choè chheng-liân-thoân-tiúⁿ. Tuì in ê bê-sìn, in ta̍k lâng lóng chin gâu lim chiú, te̍k-pia̍t tuì choè chheng-liân-thoân-tiúⁿ liáu-āu , i ê sim ná kiau-ngō͘,ta̍k ji̍t bô beh choè kang, lóng sī kap pêng-iú choè-tīn lim chiú. I ê bó͘ sui-jiân chin kut-la̍t, ū chhī ke, ah iáu-kú m̄-bat chia̍h-tio̍h in ê bah, in-uī iáu-boē toā, chiū hō͘ lâu Thoân lia̍h-khì phoè chiú . Nā oē thang boē ê mi̍h, iā lóng hō͘ i boē khì chia̍h chiú. Tì-kàu ka-têng hui-siông sàn, gín-á bô chhēng saⁿ, cha-bó͘-lâng chhēng phoà-saⁿ, sīm-chì bô chîⁿ thang boé iâm.
Lâu Thoân nā chia̍h chiú tuì goā-bīn tńg-lâi, chiū-sī beh koh thó chîⁿ boé chiú. I ê bó͘ nā kóng bô chîⁿ, chiū hō͘ i phah. Só͘-í ta̍k pái nā khoàⁿ i tńg-lâi ê sî, chiū tio̍h kín chō gín-á cháu. Khí-seng cháu kàu pêng-iú ê chhù bih, āu-lâi bô lâng káⁿ hō͘ i bih, só͘-í tio̍h cháu kàu soaⁿ-téng khì bih, tī hia kè mî. Soaⁿ-téng ê báng chin toā chiah koh chin choē, ta̍k àm soè-kiáⁿ hō͘ báng tèng kàu siⁿlia̍p-á, tì-kàu toā cha-bó͘-kiáⁿ 4 hoè chiū sí-khì. I ê bó͘ iā in-uī siông-siông m̄-chiâⁿ chia̍h, m̄-chiâⁿ khùn, koh siông-siông siū phah, tì-kàu bô kú chiū tio̍h hì-pīⁿ, 33 hoè chiū sí, chí-ū lâu tē-jī ê âng-eⁿtī sè-kan.
Tē-jī cha-bó͘-kiáⁿ kiò-choè Ku-ni-ko, tuì lāu-bú sí liáu koh khah pháiⁿ-miā. Lāu-pē ta̍k ji̍t iû-goân lim-chiú, bô lâng beh chiàu-kò͘ i. i ta̍k ji̍t m̄-chai tio̍h khì tó-uī chia̍h-pn̄g, seng-khu iā bô lâng thang kā i soé . Ū sî lâng khoàⁿ khó-lîn chiū hō͘ i chia̍h. Kuniko 3 hoè ê sî, ū chi̍t ē-tàu lāu-pē chia̍h chiú kàu chin chuì tó teh khùn, soè-kiáⁿ khoàⁿ i teh khùn, chiū chin hoaⁿ-hí, cháu oá-khì kiò i “ a-pa”soà ēng soè-soè ê chhiú kā i iô. Lāu-pē chin ài khùn, hō͘ i chhá cheng-sîn , chiū chin siū-khì; khí-lâi chiū the̍h chi̍t ki chhâ tuì soè-kiáⁿ ê ka-chiah kā i kòng kuí-nā ē, chiū koh tó lo̍h-khì khùn. Tuì hit-tia̍p soè-kiáⁿ boē koh khí-chhn̂g , sio-soà tī chhn̂g-nih phoà-pīⁿ chi̍t nî 6 ge̍h-ji̍t.
Tī hit tiong-kan kuí-nā pái ū hūn-khì, chhin-chhiūⁿ sí-khì ê khoán. I ū kuí-nā pái bāng-kìⁿ khoàⁿ lāu-bú ū lâi, tuì thô͘-kha kā i phō khí-lâi, kóng, “Kiáⁿ ah, lí thái tī thô͘-kha khùn,” chiū kā i phō khí-lâi. kàu cheng-sîn, i chiah chai lāu-bú to bô tī-teh , chiū chhiⁿ-chhám háu.
Kàu 8 hoè tha̍k-chheh ê sî, i pí pa̍t ê giú-á chin soè-hàn, seng-khu iā kî-koài, tì kàu ta̍k ê ài kā i chhiò. In-uī i ê kut-poâⁿ í-keng hō͘ lāu-pē kòng-tn̄g só͘-í boē toā-hàn. Kàu 20 hoè, pa̍t-lâng lóng kè ang, i iáu sī khoàⁿ-kìⁿ chhin-chhiūⁿ gín-á, bô chiūⁿ 4 chhioh koân.
Kai-chài , kong-ho̍k āu hok-im ū thoân kàu Bunun cho̍k, Lâu Thoân ū tit-tio̍h kiù. Sìn Chú liáu-āu chin jia̍t-sim uī Chú choè kiàn-chèng, ín-chhoā chin choē lâng. āu-lâi soà khì tha̍k Sèng-keng ha̍k-hāu , soà hō͘ in ê hiuⁿ-siā ê sìn-tô͘ chhiáⁿ choè bo̍k-su. Só͘-í kuí-nā pái khoàⁿ-kìⁿ pa̍t ê cha-bó͘ gín-á toā-hàn teh kiat-hun ê sî, khoàⁿ i ê cha-bó͘-kiáⁿ tiāⁿ-tiāⁿ hiah soè-hàn koh khiau-ku, chiū kā i an-uì kóng, “Kiáⁿ ah, m̄-thang oàn-hūn goá, sī in-uī chêng m̄-chai tō-lí chiah oē án-ni.” án-ni, pē-kiáⁿ chiū lóng khàu.
Chit ê cha-bó͘ gín-á chin suí koh chhong-bêng. kai-chài, kū-nî 21 hoè ū lâng hoaⁿ-hí kap i kiat-hun. Kàu bô kú, kuniko í-keng pak-tó͘ chin toā, khì hō͘ i-seng khoàⁿ, i-seng kóng i nā bô phoà pak-tó͘ boē-oē thang siⁿkiáⁿ, in-uī i ê kut poâⁿ í-keng pháiⁿ-khì.Só͘-í pē-kiáⁿ put-chì hoân-ló, kiaⁿ-liáu chin guî-hiám, chiū hō͘ i khì Hoe-liân Bûn-lo̍k-hoē ê pīⁿ-īⁿ ji̍p-īⁿ. Hit sî lāu-pē siūⁿ-liáu chin iu-siong koh kā i kóng, “Kiáⁿ ah, m̄-thang oàn-hūn goá, che lóng sī goá ê choē.” Kai-chài tī pīⁿ-īⁿ chhiú-su̍t ū sūn-sū, tī 5 ge̍h chhe ū siū Siōng-tè siúⁿ-sù chi̍t ê ta-po͘ gín-á.
Chhin-chhiūⁿ án-ni, Chú iā ū chín-kiù chin choē san-tē ê lâng , hō͘ in kiám-chió joā choē san-tē ê iu-būn, thàng-thiàⁿ, hō͘ in ū hoaⁿ-hí hēng-hok ê seng-oa̍h.
漢羅（Ùi原文改寫）
毋通怨恨我
胡文池
1960年6月858期 5-6
(這篇是東部bunun族頭一个牧師的故事，也通講是Bunun族全部的故事，通知福音有按怎救in)
劉傳是一个勇敢閣有智識的青年，所以日本人有揀伊做青年團長。對in的迷信，in逐人攏真gâu啉酒，特別對做青年團長了後，伊的心那驕傲，逐日無欲做工，攏是佮朋友做陣啉酒。伊的某雖然真搰力，有飼家，ah猶過毋捌食著in的肉，因為猶未大，就予劉傳掠去配酒。若會通賣的物，也攏予伊賣去食酒。致到家庭非常散，囡仔無穿衫，查某人穿破衫，甚至無錢通買鹽。
劉傳若食酒對外面轉來，就是欲閣討錢買酒。伊的某若講無錢，就予伊拍。所以逐擺若看伊轉來的時，就著緊招囡仔走。起先走到朋友的厝覕，後來無人敢予伊覕，所以著走到山頂去覕，佇遐過暝。山頂的蠓真大隻閣真濟，逐暗細囝予蠓叮到生粒仔，致到大查某囝4歲就死去。伊的某也因為常常毋成食，毋成睏，閣常常受拍，致到無久就著肺病，33歲就死，只有留第二个紅嬰佇世間。
第二查某囝叫做Ku-ni-ko，對老母死了閣較歹命。老父逐日猶原啉酒，無人欲照顧伊。伊逐日毋知著去佗位食飯，身軀也無人通共伊洗。有時人看可憐就予伊食。Kuniko 3歲的時，有一下晝老父食酒到真醉倒teh睏，細囝看伊teh睏，就真歡喜，走倚去叫伊「阿爸」紲用細細的手共伊搖。老父真愛睏，予伊吵精神，就真受氣；起來就提一支柴對細囝的尻脊共伊摃幾若下，就閣倒落去睏。對彼霎細囝袂閣起床，相紲佇床裡破病一年6月日。
佇彼中間幾若擺有暈去，親像死去的款。伊有幾若擺夢見看老母有來，對塗跤共伊抱起來，講，「囝啊，你thái佇土腳睏，」就共伊抱起來。到精神，伊才知老母to無佇teh ，就淒慘哮。
到8歲讀冊的時，伊比別的囡仔真細漢，身軀也奇怪，致到逐个愛共伊笑。因為伊的骨盤已經予老父摃斷所以袂大漢。到20歲，別人攏嫁翁，伊猶是看見親像囡仔，無上4尺懸。
佳哉，光復後福音有傳教Bunun族，劉傳有得著救。信主了後真熱心為主做見證，引chhoā真濟人。後來紲去讀聖經學校，紲予in的鄉社的信徒請做牧師。所以幾若擺看見別的查某囡仔大漢teh結婚的時，看伊的查某囝定定遐細漢閣khiau-ku，就共伊安慰講，「囝啊，毋通怨恨我，是因為前毋知道理才會按呢。」按呢，父囝就攏哭。
這个查某囡仔真媠閣聰明。佳哉，舊年21歲有人歡喜佮伊結婚。到無久，kuniko已經腹肚真大，去予醫生看，醫生講伊若無破腹肚袂會通生囝，因為伊的骨盤已經歹去。所以父囝不止煩惱，驚了真危險，就予伊去花蓮門諾會的病院入院。彼時老父想了真憂傷閣共伊講，「囝啊，毋通怨恨我，這攏是我的罪。」佳哉佇病院手術有順事，佇5月初有受上帝賞賜一个查埔囡仔。
親像按呢，主也有拯救真濟山地的人，予in減少偌濟山地的憂悶，痛疼，予in有歡喜幸福的生活。