將永遠的觀念囥佇人的心

Chiong éng-oán ê koan-liām khǹg tī lâng ê sim

文獻資訊

項目	資料
作者	吳天命 Gô͘ Thian-bēng
卷期	台灣教會公報
卷期	第856號
日期	1960/4
頁數	8

白話字（原文數位化）

Chiong éng-oán ê koan-liām khǹg tī lâng ê sim

Kò͘ Gô͘ Thian-bēng káng

1960年4月856期         8-12

Chá-khí lán lâi chiong Thoân-tō ê chi̍t kú oē, chiū-sī tī 3 chiuⁿ 11 chat, “Chiong éng-oán ê koan-liām hē tī lâng ê sim,” chit kù lâi saⁿ-kap siū kà-sī. Lán só͘ chai chit ê Thoân-tō chit pún chheh, phó͘-thong lán  só͘ oē kì-tit chiū-sī kóng, lóng teh lūn it-chhè lóng sī khong, it-chhè to sī khang-khang, chi̍t ê sī sū-si̍t, Thoân-tō chit-pún chheh lóng-sī khoàⁿ chit ê sè-kan choè khang-hi, chí-ū Siōng-tè éng-oán tī-teh. Taⁿ chá-khí lán saⁿ-kap khoàⁿ chit-chat, chit kù oē kap chit ê 3 chiuⁿ 1 chat kàu 15 chat, ū hit ê saⁿ koan-hē. Tī 2 chiuⁿ 1 chat kap 15 chat ê tiong-kan siá Thoân-tō chit ê lâng, i sī teh kóng-khí lâng lóng tiàm tī Siōng-tè ê chit ê ī-tēng ê lāi-bīn. Tī i chiuⁿ ū teh kóng-khí chū-jiân-kài iā tī Siōng-tè ê chi̍t ê ī-tēng ê lāi-bīn, chi̍t chiuⁿ sī teh kóng lâng iā sī án-ni, it-chhè ê sū sī tī Siōng-tè ī-tēng ê tiong-kan. Lán tú-á ū tha̍k , ta̍k-hāng lóng ū i ê sî, ū sím-mi̍h sî, án-ni lâng iû-goân tī chit ê sî ê tiong-kan, chiàu Siōng-tè ê an-pâi tī teh kè-ji̍t, chóng-sī i tī chia ū ke-thiⁿ chi̍t-kù, Siōng-tè chiong éng-oán ê koan-liām khǹg tī lâng ê sim, chit-kù chiū-sī chiàu chit ê kì-chiá chiong i só͘ sìn, lâng kap chiah ê it-chhè bô siāng ê só͘-chāi, it-chhè ê sū , á-sī kóng it-chhè chiah ê tōng-bu̍t bô ū chi̍t ê éng-oán ê koan-liām tī sim-nih, chí-ū lâng ū chit ê éng-oán ê koan-liām tī i ê sim-nih. Siōng-tè chiàu I ê ì-sù chiong chit ê éng-oán ê koan-liām khǹg tī lâng ê sim, lâi hō͘ lâng chiâⁿ-choè lâng kap chit ê it-chhè ê tōng-bu̍t bô-siāng; sui sî án-ni, iû-goân tī Siōng-tè ê ī-tēng ê lāi-bīn, an-pâi ê lāi-bīn. Só͘-í choè-āu i koh kóng chi̍t kù, sui sī án-ni, lâng iā boē-thang chhek-to̍k Siōng-tè ê sim.

Liân-sióng kàu Eńg-oán

Taⁿ tī chit sin-le̍k ê nî-thâu, lán chū-jiân lóng oē siūⁿ chit-khoán ê tāi-chì, lán oē siūⁿ chit ê koè-khì chit-nî ê tāi-chì, iā ti̍t-ti̍t siūⁿ, chiū 2 nî, 3 nî ti̍t-ti̍t khì, hit ê koè-khì hn̄g-hn̄g hit ê khí-goân ê tāi-chì; iā kin nî sī sin-nî, tuì chia khí, lán oē siūⁿ kin-nî ê chi̍t-nî, iā mā-nî, āu-nî , iā ti̍t-ti̍t chiong-lâi ê sū. Tī chi̍t ê nî tú beh oāⁿ ê sî, lán khak-si̍t lóng oē siūⁿ chi̍t-khoán tāi-chì, tī chia oāⁿ sin ê nî, iā kū ê nî koè-khì koh sin ê teh beh lâi.

Chit ê kiám boē thang hō͘ lán liân-sióng ti̍t-ti̍t kàu hit ê ke̍k khí-thâu, hit ê éng-oán, chiong-lâi, lán kiám m̄-sī ū chit ê siūⁿ, iû-goân oē thang hō͘ lán siūⁿ kàu tī hit ê chiong-lâi éng-oán ê sū.

Chit ê chiū-sī Thoân-tō só͘ siá ê .Siōng-tè chiong éng-oán ê koan-liām khǹg tī lâng ê sim. Í-goā ê tōng-bu̍t goá siūⁿ in boē án-ni siūⁿ, in boē siūⁿ chit ê koè-kì ê tāi-chì, chiong-lâi ê tāi-chì; chí-ū lâng ū chi̍t ê le̍k-sú. Kó͘-chá lâng kóng, ū chi̍t ê chin ū tì-huī ê lâng, i kóng oē thang khoàⁿ tio̍h i pún-sin ê sin-si, lâu tī chit ê toā hô ê tiong-kan, oē thang khoàⁿ i ê sin-si phû tī chit ê toā hô ê tiong-kan. Goá siūⁿ chit ê tek-khak bô tú-tú sī toā tì-huī ê lâng chiah oē thang án-ni siūⁿ , pêng-siông ê lán khak-si̍t iû-goân khó-lêng lâi khoàⁿ lán ê sin-si phû tī chit ê liû-suí ê tiong-kan , sî-kan ê khoe ê tiong-kan; ū lán oē siūⁿ koè-khì, iā oē siūⁿ chiong-lâi; lán oē siūⁿ kóng goá, chit ê goá tiàm tī chit ê sî-kan ê tiong-kan án-ni teh phû, tuì hia lâi, teh beh khì. Che sī lán lâng chiàu Thoân-tō só͘ kóng, ū éng-oán ê koan-liām tī lán ê tiong-kan, só͘-í phû tī chit ê sî-kan teh lâu, tī hit ê lâu-chuí ê tiong-kan, khak-si̍t chit ê sī sū-si̍t. Lán siūⁿ tio̍h koè-khì iā tī chia kiàn-siàu ê tāi-chì, iā lán siūⁿ-tio̍h chiong-lâi lán oē thang tī Sîn ê bīn-chêng, lâi hō͘-hoé lán tī chit ê sî-kan ê liû-chuí ê tiong-kan, tī chit ê le̍k-sú teh phû ê goá, sī loā-nih pháiⁿ-khoàⁿ , loā-nih ù-oè, chit ê lán lóng oē thang ēng lán ê thâu-khak kā i siūⁿ, kā i khoàⁿ. Chit ê sī chí-khí sím-mi̍h sū-si̍t? Cháiⁿ-iūⁿ lán lâng oē án-ni? Chit ê kiám m̄-sī chí-khí kóng lán sui-jiân tī chit ê sî-kan ê tiong-kan, iáu-kú bô tú-tú tī sî-kan ê lāi-bīn, lán chiah oē thang án-ni siūⁿ; lán nā siat-sú oân-choân tī chit ê sî-kan ê lâu-chuí ê tiong-kan, lán tek-khak boē thang án-ni siūⁿ; lán tio̍h ài tiàm tī hit ê lâu-chuí ê bīn-téng ê li̍p-tiûⁿ, lán chiah oē khoàⁿ kóng , lán tiàm tī hit ê sî-kan tī teh lâu, lán tio̍h ài chaiⁿ-iáⁿ chit ê sî-kan teh lâu iā chiah tek-khak oē thang koat-tēng hit ê tī sî-kan teh lâu ê tiong-kan.

Choē-choē ê tiat-ha̍k-ka.

Khiok choē-choē ê tiat-ha̍k-ka, i sī kóng-khí lán lâng tī chit ê sè-kan bô hit ê put-piàn , bô hit ê éng-oán ê phiau-chún, bô hit ê chi̍t ê éng-oán ê phiau-chún. Lán só͘ chai-iáⁿ, Hi-lī-nî ê tiat-ha̍k-ka iā kā lán kóng, che bān-hāng mi̍h lóng teh liû-choán. Hiān-sî ê tiat-ha̍k-ka iā kā lán kóng, chit ê le̍k-sú ê tiong-kan, it-chhè ê mi̍h to͘ teh piàn-hoà, iā to͘ teh liû-tōng, bô chi̍t ê hit ê chin-si̍t ê, hit ê choa̍t-tuì ê chin-lí, hit ê choat-tuì put-piàn, put-tōng, bô hit ê sū. iā nā siat-sú ū, in kóng, chiū-sī chit ê sè-kan chiah ê chèng-tī ê koân-le̍k-chiá, uī-tio̍h beh chi-chhî koân-le̍k lâi chhē-chhut chit khoán koan-liām, chō-chhut chi̍t koá bûn-jī kóng, chit ê sī choa̍t-tuì. Pí-phēng chhin-chhiūⁿ Ji̍t-pún khah chá ū teh kóng, thian-jióng bû-kiong ê hông-ūn, bān-sè put-e̍k ê kok-thé. Chóng-sī sū-si̍t kin-á-ji̍t hiah ê lóng soah. Só͘-í tī sè-kan ê tó-uī ū hit ê choa̍t-tuì , tī tó-uī ū hit ê boē piàn-oāⁿ ê chin-lí? Tī Tek-kok Nazis iā ū the̍h-chhut chin-choē ê phiau-gú, chóng-sī kiám m̄-sī it-chhè tuì tē-jī chhù Sè-kài Tāi-chiàn í-āu , í-keng piàn liáu-liáu. Khiok ū-iáⁿ le̍k-sú hō͘ lán khoàⁿ khí-lâi, chit ê chū-jiân-kài, lâng ê sè-kài, khak-si̍t ū-iáⁿ chhin-chhiūⁿ Hi-lī-nî ê tiat-ha̍k-ka só͘ kóng, chhin-chhiūⁿ hiān-sî chú-tiuⁿ bān-hāng lóng teh piàn án-ni, iáu-kú ū chi̍t ê sū-si̍t, lán boē thang hó-tēng. Sī sím-mi̍h sū-si̍t? Chiàu Thoân-tō só͘ kóng, lán lâng ê sim éng-oán sī boē piàn. Ū sím-mi̍h boē piàn hit ê koan-liām? Chiah ê lâng teh kóng bān-mi̍h lóng teh choán, iā kóng bān-mi̍h lóng teh piàn-oāⁿ, in sī kóng-khí sím-mi̍h sū-si̍t, sī beh kóng-khí piàn-oāⁿ ê lí-lūn, hit ê piàn-oāⁿ ê lí-lūn choa̍t-tuì sī tio̍h ài khak-li̍p chiah oē ēng--tit. Só͘-í chì-chió in ū sêng-jîn chit ê lí-lūn sī put-piàn. In teh siūⁿ kóng, bān-mi̍h teh liû-choán, hit ê liû-choán ê lí-lūn tong-jiân sī put-tōng ê chin-lí tī hia. Só͘-í Thoân-tō chiah án-ni kóng, Siōng-tè chiong éng-oán ê koan-liām hē tī lâng ê sim. Sui-jiân it-chhè án-ni teh piàn, á-sī lâng án-ni teh kóng, lâng tī hit ê sî-kan ê hô-chuí ê tiong-kan , lán tuì koè-khì ti̍t-ti̍t lâu, tī hit ê teh lâu ê tiong-kan ū chi̍t ê put-piàn ê koan-liām. Sím-mi̍h koan-liām? Eńg-oán ê koan-liām . Chit ê sī chèng-bêng lâng sui-jiân tī chū-jiân tiong. Lâng sui-jiân tī chū-jiân tiong-kan, lâng sui-jiân tī le̍k-sú ê tiong-kan , iáu-kú i sī khiā tī chū-jiân ê goā-bīn , chiah ū chit ê put-piàn chit ê koan-liām , éng-oán ê ǹg-bāng.

Kui-ka ê pún-lêng(歸家的本能)

Lâng lóng ū hit ê kui-ka ê pún-lêng , beh tǹg-khì hit ê éng-oán ê só͘-chāi. M̄-sī beh tiāⁿ-tiāⁿ tī le̍k-sú, sî-kan ê tiong-kan teh phiau-liû. Iâ-so͘ Ki-tok lâi sè-kan, iā-sī lóng kóng-khí chit ê éng-oán ê bûn-toê. I kóng , beh hō͘ kìⁿ-nā sìn I ê lâng boē tîm-lûn , oē tit-tio̍h éng-oán, chiū-sī Iâ-so͘ lâi sè-kan ê bo̍k-tek, beh hō͘ tiàm tī chit sè-kan ê chiah ê chêng-lâng m̄-bián tîm-lūn, lâi tit-tio̍h éng-oán ,lâi tit-tio̍h chit ê boē piàn hit ê éng-oán ê oa̍h-miā. Só͘-í lán siūⁿ chit ê sî-kan kap éng-oán, khiok sī chhù-goân bô siāng ê sū, lí tuì sî-kan ti̍t-ti̍t kā chhiû, kàu bé iā boē kàu tī éng-oán, bô hoat-tō͘ thang kàu tī éng-oán. Chit ê sî-kan kap éng-oán sī sio̍k tī chhù-goân bô siāng ê; chhù-goān bô siāng sī bô siāng, iáu-kú m̄-sī bô koan-hē. Chit ê koan-hē lán chha-put-to oē thang ēng chi̍t ê pêng-bīn kap li̍p-thé lâi kā siūⁿ; pêng-bīn lán ti̍t-ti̍t kā siūⁿ, khah án-choáⁿ kā siūⁿ mā boē pìⁿ li̍p-thé, boē , chit ê bô hit ê ti̍t-chiap koan-hē; pêng-bīn sī pêng-bīn, li̍p-thé sī li̍p-thè; chóng-sī tio̍h chai nā bô lip9-thé chiū boē chiâⁿ pêng-bīn, só͘-í pêng-bīn sī li̍p-thé ê piáu-hiān; tú-tú siāng-khoán , sî-kan kap éng-oán sī boē saⁿ-chiap; m̄-kú beh chiâⁿ-choè sî-kan tio̍h ū éng-oán; éng-oán hō͘ sî-kan chiâⁿ choè  sî-kan, nā bô ê éng-oán sî-kan m̄ chiâⁿ sî-kan. Só͘-í sui-jiân ū hit ê tit-chiap koan-hē, iáu ū chi̍t ê m̄-sī bô koan-hē ê sū, sî-kan chiū-sī ê éng-oán ê piáu-hiān pêng-bīn sī chit ê li̍p-thé ê piáu-hiān.

Ki-tok sī sio̍k chit ê éng-oán.

Iâ-so͘ Ki-tok I sī sio̍k chit ê éng-oán , éng-oán lâi kàu tī chit ê sè-kan, le̍k-sú ê tiong-kan, tuì chit ê Iâ-so͘ Ki-tok chit ê sū-si̍t, hō͘ éng-oán kap sî-kan tī chia saⁿ koan-hē. lán sè-kan lâng tiàm tī chit ê sî-kan tiong boē chiap tio̍h éng-oán, m̄-kú tuì Iâ-so͘ Ki-tok lâi ji̍p chit ê le̍k-sú ê tiong-kan , tuì éng-oán ê Iâ-so͘ ji̍p le̍k-sú ê tiong-kan,hō͘

Lán tiàm tī sî-kan tiong ê lán, iā ū chit ê éng-oán ê ǹg-bāng lâi ji̍p tī chit ê éng-oán ê lāi-bīn kap Chú Iâ-so͘ saⁿ-kap hióng-siū hit ê boē pāi-hoāi, boē lâ-sâm, boē soe-thè ê gia̍p. Chiàu Sèng-keng lán koh tuì chi̍t hong-bīn lâi siūⁿ, lâng sī Siōng-tè só͘ chhòng-chō ê, iā eng-kai sī oē sí, m̄-kú tī chit ê Sèng-keng ū kóng, chi̍t ê lâng siū chhòng-chō chhin-chhiūⁿ Siōng-tè ê siōng, chit ê chiū-sī piáu-hiān kap chit ê Thoân-tō ê piáu-hiān siāng-khoán, Siōng-tè chiong éng-oán ê koan-liām khǹg tī lâng ê sim, lán lâng sī siū-chō chhin-chhiūⁿ Siōng-tè siōng, lâng ê chhòng-chō ê ló͘-le̍k kàu tī ke̍k-tiám , lâi oân-chiâⁿ chhòng-chō chi̍t ê jîn-keh-chiá, ū chi̍t ê chū-kak ê chhòng-chō-bu̍t, chiū-sī lâng, kàu chia Siōng-tè it-chhè ló͘-le̍k , chhòng-chō ê ló͘-le̍k í-keng kàu tī I ê choa̍t-tiám.

Tē-it hó ê chhòng-chō.

Tē-it hó ê chhòng-chō ê mi̍h-kiāⁿ chiū-sī lâng só͘-í Siōng-tè tuì chit ê lâng, ū piáu-sī chin toā ê thiàⁿ-thàng. I chiok-hok siū-chō ê lâng án-ni kóng, tio̍h siⁿ-thoàⁿ chin-choē, chhiong-moá tī toē-chiūⁿ, lâi khah iâⁿ chit ê toē-chiūⁿ; iā tio̍h tī lí hái-nih ê hî, thiⁿ ê chiáu , toē-chiūⁿ it-chhè tín-tāng ê oa̍h-mi̍h, chiong chit ê it-chhè Siōng-tè só͘-chō ê, lâi chò kàu chhin-chhiūⁿ I ê siōng ê lâng lâi koán-lí. Chit ê sī kóng-khí lâng kap chit ê it-chhè ê siū-chō ê mi̍h, chi̍t bīn sī siāng, chóng-sī tī chia Siōng-tè te̍k-pia̍t siúⁿ-sù i ū éng-oán ê koan-liām , tī chia te̍k-pia̍t siúⁿ-sù i ū chit ê jîn-keh, oē thang kap Siōng-tè saⁿ-kap kiâⁿ. Khó-sioh lán tuì le̍k-sú khoàⁿ, tuì Sèng-keng khoàⁿ ,tuì Iâ-so͘ Ki-tok ê chí-sī, lán chai-iáⁿ lán lâng sī siū Siōng-tè chhòng-chō, chhin-chhiūⁿ Siōng-tè ê siōng ; chóng-sī tuì lán lâng ê put-sìn kap hoán-ge̍k, soà lī-khui Siōng-tè, chiâⁿ-choè tiàm tī chit ê chin-chiàⁿ tuì-lo̍h choē-ok ê tiong-kan, iā tī chia chiū hoat-seng kiaⁿ-hiâⁿ, chiâⁿ-choè put-an tiong soà kiau-ngō͘, chū-khoa, chū-sī soà oá-khò ka-kī ;tì-kàu chit ê éng-oán, á-sī kóng tì-kàu chit ê Siōng-tè ê siōng chhin-chhiūⁿ jia-khàm khì, iā m̄-chiah pìⁿ-choè tiàm tī hit ê hui-siông choa̍t-bāng o͘-àm ê tiong-kan, lâng goân-lâi sī siū-chō chhin-chhiūⁿ I ê siōng , lâng goân-lâi chin bêng, chit ê éng-oán ê koan-liām; chóng-sī tuì lâng ê ngó͘-ge̍k Siōng-tè , lī-khui Siōng-tè pìⁿ ho̍k-sāi ka-kī ê sî, chit ê soà bô-khì só͘-í tī chia su-iàu koh-chài ho̍k-tò. Beh tuì tó-uī lâi ho̍k-tò? Chiū-sī tio̍h tuì Siōng-tè ê kok-tō͘ , tuì éng-oán ê kok-tō͘ , Siōng-tè ê kiáⁿ, chit Siōng-tè éng-oán ê khé-sī Iâ-so͘ Ki-tok-kàu tī le̍k-sú ê tiong-kan, chiâⁿ-choè lâng ê khoán-si̍t, kàu boé tī Si̍p-jī-kè chit ê sū-kang, lâi tī chia khui chin-kiù ê lō͘, hō͘ chit ê chhin-chhiūⁿ Siōng-tè ê siōng, ū éng-oán ê koan-liām ê lâng, koh-chài ho̍k-tò lâi bat Siōng-tè , lâi chiap-tio̍h chit ê éng-oán hō͘ tiàm tī sî-kan tiong ê lâng, lâi thong kè Iâ-so͘ chit ê Si̍p-jī-kè chiap tio̍h chit ê éng-oán ê oa̍h-miā. Si̍p-jī-kè chiū-sī hō͘ sìn ê lâng tit-tio̍h kiù ê Siōng-tè toā ê khuì-la̍t, Siōng-tè ê khuì-la̍t piáu-hiān tī Iâ-so͘ Ki-tok chit ê sū-gia̍p, chit ê jîn-keh ê tiong-kan, só͘-í lán siūⁿ kàu chia lâi, lán lâng ū chit ê éng-oán ê koan-liām, iā chit ê Kū-iok iā kā lâng kóng ,Iâ-so͘ Ki-tok lâi chí-sī lán, hō͘ lán chai-iáⁿ lâng khak-si̍t kap sè-kài it-chhè ê sū bô siāng.

Eńg-oán chín-kiù ê èng-ún.

Lia̍t-uī, Ki-tok hok-im sī lán só͘ ū ê, Ki-tok-tô͘ sī Siōng-tè ê soán-bîn , ū hit ê boē pāi-hoāi, boē lâ-sâm, boē soe-thè ê gia̍p, chiū-sī chiah ê Ki-tok-tô͘. oāⁿ oē lâi kóng, chiū-sī ū chit ê éng-oán ê chín-kiù , ū chit ê boē piàn ê hok-im ê chin-lí ê chiah ê Ki-tok-tô͘. TĪ kin-nî tiong , goá siūⁿ tio̍h ài hū-khí chit ê sù-bēng. iā chit khoán ê chek-sêng , Pó-lô iā kā lán kóng , lán ū chin hó ê pó-poè khǹg tī thô͘ ê khì-kū. Kiám-chhái sè-kài ê tì-chiá, sè-kài ê chiah ê ha̍k-chiá, sè-kan ê chiah ê ū la̍t ê lâng. Chóng-sī sū-si̍t ū-iáⁿ, lán sī loán-jio̍k m̄-kú tī lán ê lāi-bīn ū hit ê boē piàn, boē koé-oāⁿ ê chi̍t ê Ki-tok chín-kiù ê hok-im chin-lí tī-teh. ēng chit ê hok-im ê chin-lí, lán iàu-kín lâi oa̍h tī kin-nî lán thâu-chêng chit ê chiân-tô͘, ǹg-bāng ēng án-ni chiong lán só͘ ū chit ê Ki-tok hok-im ê pó-poè hō͘ i piáu-chhut tī lán só͘ kàu ê só͘-chāi. Chit ê sī kin-nî tī chit ê nî-thâu, goá siūⁿ lán tek-khak tio̍h ài lē-chìn tī chit ê sū-kang, hok-im ê sū-kang, m̄-nā kan-ta lán tit-tio̍h, lán ū tuì Iâ-so͘ ê chín-kiù, ū chit ê éng-oán ê oa̍h-miā tī-teh , ū chit ê éng-oán ê ǹg-bāng tī-teh, chit ê lán tio̍h ài pun hō͘ pa̍t-lâng. Kin-á-ji̍t sè-kan su-iàu Ki-tok-tô͘ ê hi-seng ,su-iàu Ki-tok-tô͘ choè chit ê chek-jīm. Goá tú-á kóng sī kóng chin toā ê būn-toê , tī lán chit ê sì-uî, ke-lāi, á-sī tī chit ê kàu-hoē lāi siông-siông ū chi̍t ê mô͘-chhat, tī hia oē hoat-seng guî-hiám, tī hia oē hoat-seng pāi-hoāi, hit ê sī lán nā ū choē-choē ê Ki-tok-tô͘ goān choè chit ê, hi-seng ka-kī tī hit ê tiong-kan, lâi hō͘ chit ê chéng-chéng ê guî-hiám pāi-hoāi, lâi tī hia piàn choè chi̍t ê chin suí ê hiān-siōng chhut-lâi, che sī lán choè Ki-tok-tô͘ ê lâng, goá siūⁿ tek-khak tio̍h ài lē-chìn tī chit khoán ê sū-kang.

Soat-kàu liáu ê kî-tó.

Chì-sèng ê Thiⁿ-pē , goán kám-siā Lí, kin-chá-khí hō͘ goán tī chit ê só͘-chāi oē-tit-thang tuì Lí ê Sèng-keng lâi chiap-tio̍h chit-kù oē. Lí ū chhòng-chō goán chhin-chhiūⁿ Lí ê siōng , Lí ū chiong éng-oán ê koan-liām khǹg tī goán lâng ê tiong-kan. Goán kap sè-kan ê tōng-bu̍t, chiah ê oa̍h-miā bô siāng, Lí ū hō͘ goán ū le̍k-sú, Lí hō͘ goán jîn-keh , chóng-sī khó-sioh goán ēng chit ê te̍k-koân lâi khoán-thāi goán ka-kī pìⁿ choè goán tio̍h lī-khui Lí, tiàm tī o͘-àm ê tiong-kan. Thiⁿ-pē, goán kám-siā Lí, tuì Lí ê sè-kài, tuì éng-oán ê sè-kài, Lí ū koh chiong Lí ê kng lâi piáu-hiān tī goán ê tiong-kan, chiū-sī Iâ-so͘ Ki-tok ê hok-im. I lâi kàu chit ê sè-kan, hō͘ goán tiàm tī sî-kan tiong lâi piáu-hiān tī goán ê tiàm tī sî-kan tiong, tiàm tī chit ê iú-hān ê tiong-kan lâng, iā oē thang chiap-tio̍h éng-oán, tiàm tī chiap-tio̍h bû-hān ê hit ê oa̍h-miā. Goán chhim-chhim kám-siā Lí, kin-nî Lí hō͘ goán koh ta̍h-ji̍p chit ê sin nî, Lí ài goán m̄-sī khang-khang tiām-tiām lâi keng-kè, Lí ài goán choè chi̍t ê Lí só͘ soán ê peh-sìⁿ, choè-lí ê Ki-tok-tô͘, choè Lí ê sèng-tô͘,eng-kai tio̍h chiong Lí hō͘ goán hit ê pó-poè , khǹg tī goán chit ê thô͘ ê lāi-bīn , chit ê hok-im chin-lí pó-poè lâi piáu-chhut tī goán só͘ kàu ê lâng ê tiong-kan , bô lūn tuì goán ê kóng-oē, tuì goán ê kiâⁿ-ta̍h , tuì goán it-chhè ê piáu-hiān, kiû Chú Lí kin-nî koh chiok-hok siúⁿ-sù goán muí chi̍t ê sìn-tô͘, muí chi̍t ê Lí ê ha̍k-seng, Lí ê kiáⁿ-jî ū chit khoán ê le̍k-liōng, chiong khǹg tī goán lāi-bīn ê pó-poè lâi piáu-chhut kàu tī ta̍k lâng ê só͘-chāi, choē-choē lâng ê tiong-kan, hō͘ choē-choē lâng tuì goán lâi tit-tio̍h tuì Lí lâi ê khoài-lo̍k kap hoaⁿ-hí. án-ni kám-siā kap khún-kiû , khò Chú ê sèng-miâ. A-men.

漢羅（Ùi原文改寫）

將永遠的觀念囥佇人的心

故吳天命講

1960年4月856期  8-12

早起咱來將傳道的一句話，就是佇3章11節，「將永遠的觀念下佇人的心，」這句來相佮受教示。咱所知這个傳道這本冊，普通咱所會記得就是講，攏teh論一切攏是空，一切都是空空，這个是事實，傳道這本冊攏是看這个世間做空虛，只有上帝永遠佇teh。Taⁿ早起咱相佮看這節，這句會佮這个3章1節到15節，有彼个相關係。佇2章1節佮15節的中間寫傳道這个人，伊是teh講起人攏踮佇上帝的這个議定的內面。佇伊章有teh講起自然界也佇上帝的一个議定的內面，一章是teh講人也是按呢，一切的事是佇上帝議定 的中間。咱拄仔有讀，逐項攏有伊的時，有甚物時，按呢人猶原佇這个時的中間，照上帝的安排佇teh過日，總是伊佇遮有加添一句，上帝將永遠的觀念囥佇人的心，這句就是照這个記者將伊所信，人佮遮的一切無像的所在，一切的事，抑是講一切遮的動物無有一個永遠的觀念佇心裡，只有人有這个永遠的觀念佇伊的心裡。上帝照伊的意思將這个永遠的觀念囥佇人的心，來予人成做人佮這个一切的動物無像；雖時按呢，猶原佇上帝的議定的內面，安排的內面。所以最後伊閣講一句，雖是按呢，人也袂通測度上帝的心。

聯想到永遠

Taⁿ佇這新曆的年頭，咱自然攏會想這款的代誌，咱會想這个過去這年的代誌，也直直想，就2年，3年直直去，彼个過去遠遠彼个起源的代誌；也今年是新年，對遮起，咱會想今年的一年，也mā年，後年，也直直將來的事。佇一个年拄欲換的時，咱確實攏會想一款代誌，佇遮換新的年，也舊的年過去閣新的teh欲來。

這个敢袂通予咱聯想直直到彼个極起頭，彼个永遠，將來，咱敢毋是有這个想，猶原會通予咱想到佇彼个將來永遠的事。

這个就是傳道所寫的。上帝將永遠的觀念囥佇人的心。以外的動物我想in袂按呢想，in袂想這个過去的代誌，將來的代誌；只有人有一個歷史。古早人講，有一個真有智慧的人，伊講會通看著伊本身的身屍，留佇這个大河的中間，會通看伊的身屍浮佇這个大河的中間。我想這个的確無拄拄是大智慧的人才會通按呢想，平常的咱確實猶原可能來看咱的身屍浮佇這个流水的中間，時間的溪的中間；有咱會想過去，也會想將來；咱會想講我，這个我踮佇這个時間的中間按呢teh浮，對遐來，teh欲去。這是咱人照傳道所講，有永遠的觀念佇咱的中間，所以浮佇這个時間teh流，佇彼个流水的中間，確實這个是事實。咱想著過去也佇遮見笑的代誌，也咱想著將來咱會通佇神的面前，來後悔咱佇這个時間的流水的中間，佇這个歷史teh浮的我，是偌爾歹看，偌爾污穢，這个咱攏會通用咱的頭殼共伊想，共伊看。這个是指起甚物事實？怎樣咱人會按呢？這个敢毋是指起講咱雖然佇這个時間的中間，猶過無拄拄佇時間的內面，咱才會通按呢想；咱若設使完全佇這个時間的流水的中間，咱的確袂通按呢想；咱著愛踮佇彼个流水的面頂的立場，咱才會看講，咱踮佇彼个時間佇teh流，咱著愛知影這个時間teh流也才的確會通決定彼个佇時間teh流的中間。

濟濟的哲學家。

卻濟濟的哲學家，伊是講起咱人佇這个世間無彼个不變，無彼个永遠的標準，無彼个一个永遠的標準。咱所知影，希利尼的哲學家也共咱講，這萬項物攏teh流轉。現時的哲學家也共咱講，這个歷史的中間，一切的物都teh變化，也都teh流動，無一个彼个真實的，彼个絕對的真理，彼个絕對不變，不動，無彼个事。也若設使有，in講，就是這个世間遮的政治的權力者，為著欲支持權力來揣出這款觀念，造出一寡文字講，這个是絕對。比並親像日本較早有teh講，thian-jióng無彊的皇位，萬世不易的國體。總是事實今仔日遐的攏煞。所以佇世間的都2位有彼个絕對，佇都2位有彼个袂變換的真理？佇德國Nazis也有the̍h出真濟的標語，總是敢毋是一切對第二次世界大戰以後，已經變了了。卻有影歷史予咱看起來，這个自然界，人的世界，確實有影親像希利尼的哲學家所講，親像現時主張萬項攏teh變按呢，猶過有一個事實，咱袂通好定。是甚物事實？照傳道所講，咱人的心永遠是袂變。有甚物袂變彼个觀念？遮的人teh講萬物攏teh轉，也講萬物攏teh變換，in是講起甚物事實，是欲講起變換的理論，彼个變換的理論絕對是著愛確立才會用--得。所以至少in有成人這个理論是不變。In teh想講，萬物teh流轉，彼个流轉的理論當然是不動的真理佇遐。所以傳道才按呢講，上帝將永遠的觀念下佇人的心。雖然一切按呢teh變，抑是人按呢teh講，人佇彼个時間的河水的中間，咱對過去直直流，佇彼个teh流的中間有一個不變的觀念。甚物觀念？永遠的觀念。這个是證明人雖然佇自然中。人雖然佇自然中間，人雖然佇歷史的中間，猶過伊是徛佇自然的外面，才有這个不變這个觀念，永遠的向望。

歸家的本能

人攏有彼个歸家的本能，欲轉去彼个永遠的所在。毋是欲定定佇歷史，時間的中間teh漂流。耶穌基督來世間，也是攏講起這个永遠的問題。伊講，欲予見若信伊的人袂沉淪，會得著永遠，就是耶穌來世間的目的，欲予踮佇這世間的遮的前人毋免沉淪，來得著永遠，來得著這个袂變彼个永遠的活命。所以咱想這个時間佮永遠，卻是次元無像的事，你對時間直直共求，到買也袂到佇永遠，無法度通到佇永遠。這个時間佮永遠是屬佇次元無像的；次元無像是無像，猶過毋是無關係。這个關係咱差不多會通用一个平面佮立體來共想；平面咱直直共想，較按怎共想嘛袂變立體，袂，這个無彼个直接關係；平面是平面，立體是立體；總是著知若無立體就袂成平面，所以平面是立體的表現；拄拄 像款，時間佮永遠是袂相接；毋過欲成做時間著有永遠；永遠予時間成做時間，若無的永遠時間毋成時間。所以雖然有彼个直接關係，猶有一個毋是無關係的事，時間就是的永遠的表現平面是這个立體的表現。

基督是屬這个永遠。

耶穌基督伊是屬這个永遠，永遠來到佇這个世間，歷史的中間，對這个耶穌基督這个事實，予永遠佮時間佇遮saⁿ關係。咱世間人踮佇這个時間中袂接著永遠，毋過對耶穌基督來入這个歷史的中間，對永遠的耶穌入歷史的中間，予

咱踮佇時間中的咱，也有這个永遠的向望來入佇這个永遠的內面佮主耶穌相佮享受彼个袂敗壞，袂lâ-sâm，袂衰退的業。照聖經咱閣對一方面來想，人是上帝所創造的，也應該是會死，毋過佇這个聖經有講，一个人受創造親像上帝的像，這个就是表現佮這个傳道的表現像款，上帝將永遠的觀念囥佇人的心，咱人是受造親像上帝像，人的創造的努力到佇極點，來完成創造一个人格者，有一個自覺的創造物，就是人，到遮上帝一切努力，創造的努力已經到佇伊的絕點。

第一好的創造。

第一好的創造的物件就是人所以上帝對這个人，有表示真大的疼痛。伊祝福受造的人按呢講，著生湠真濟，充滿佇地上，來較贏這个地上；也著佇你海裡的魚，天的鳥，地上一切振動的活物，將這个一切上帝所造的，來做到親像伊的像的人來管理。這个是講起人佮這个一切的受造的物，一面是像，總是佇遮上帝特別賞賜伊有永遠的觀念，佇遮特別賞賜伊有這个人格，會通佮上帝相佮行。可惜咱對歷史看，對聖經看，對耶穌基督的指示，咱知影咱人是受上帝創造，親像上帝的像；總是對咱人的不信佮反，紲離開上帝，成做踮佇這个真正對落罪惡的中間，也佇遮就發生驚惶，成做不安中紲驕傲，自誇，自恃紲倚靠家己；致到這个永遠，抑是講致到這个上帝的像親像遮蓋去，也毋才變做踮佇彼个非常絕望烏暗的中間，人原來是受造親像伊的像，人原來真明，這个永遠的觀念；總是對人的忤逆上帝，離開上帝變服事家己的時，這个紲無去所以佇遮需要閣再復到。欲對都2位來復到？就是著對上帝的國度，對永遠的國度，上帝的囝，這上帝永遠的啟示耶穌基督教佇歷史的中間，成做人的款式，到尾佇十字架這个事工，來佇遮開真救的路，予這个親像上帝的像，有永遠的觀念的人，閣再復到來捌上帝，來接著這个永遠予踮佇時間中的人，來通過耶穌這个十字架接著這个永遠的活命。十字架就是予信的人得著救的上帝大的氣力，上帝的氣力表現佇耶穌基督這个事業，這个人格的中間，所以咱想到遮來，咱人有這个永遠的觀念，也這个舊約也共人講，耶穌基督來指示咱，予咱知影人確實佮世界一切的事無像。

永遠拯救的應允。

列位，基督福音是咱所有的，基督徒是上帝的選民，有彼个袂敗壞，袂lâ-sâm，袂衰退的業，就是遮的基督徒。換話來講，就是有這个永遠的拯救，有這个袂變的福音的真理的遮的基督徒。佇今年中，我想著愛負起這个使命。也這款的責成，保羅也共咱講，咱有真好的寶貝囥佇土的器具。撿彩世界的智者，世界的遮的學者，世間的遮的有力的人。總是事實有影，咱是軟弱毋過佇咱的內面有彼个袂變，袂改換的一个基督拯救的福音真理佇teh。用這个福音的真理，咱要緊來活佇今年咱頭前這个前途，向望用按呢將咱所有這个基督福音的寶貝予伊表出佇咱所到的所在。這个是今年佇這个年頭，我想咱的確著愛勵進佇這个事工，福音的事工，毋若kan-ta咱得著，咱有對耶穌的拯救，有這个永遠的活命佇teh ，有這个永遠的向望佇teh，這个咱著愛分予別人。今仔日世間需要基督徒的犧牲，需要基督徒做這个責任。我拄仔講是講真大的問題，佇咱這个四圍，家內，抑是佇這个教會內常常有一個摩擦，佇遐會發生危險，佇遐會發生敗壞，彼个是咱若有濟濟的基督徒願做這个，犧牲家己佇彼个中間，來予這个種種的危險敗壞，來佇遐變做一个真媠的現象出來，這是咱做基督徒的人，我想的確著愛勵進佇這款的事工。

說教了的祈禱。

至聖的天父，阮感謝祢，今早起予阮佇這个所在會得通對祢的聖經來接著這句話。祢有創造阮親像祢的像，祢有將永遠的觀念囥佇阮人的中間。阮佮世間的動物，遮的活命無像，祢有予阮有歷史，祢予阮人格，總是可惜阮用這个特權來款待阮家己變做阮的著離開祢，踮佇烏暗中間。天爸，阮感謝祢，對祢的世界，對永遠的世界，祢有閣將祢的光來表現佇阮的中間，就是耶穌基督的福音。伊來到這個世間，予阮踮佇時間中，踮佇這个有限的中間人，也會通接著永遠，踮佇接著無限的彼个活命。阮深深感謝祢，今年祢予阮閣踏入這个新年，祢愛阮毋是空空恬恬來經過，祢愛阮做一个祢所選的百姓，做祢的基督徒，做祢的聖徒，應該著將祢予阮彼个寶貝，囥佇阮這个土的內面，這个福音真理寶貝來表出佇阮所到的人的中間，無論對阮的講會，對阮的行踏，對阮一切的表現，求主祢今年閣祝福賞賜阮每一个信徒，每一个祢的學生，祢的囝兒有這款的力量，將囥佇阮內面的寶貝來表出到佇逐人的所在，濟濟人的中間，予濟濟人對阮來得著對祢來的快樂佮歡喜。按呢感謝佮懇求，靠主的聖名。A-men。