出去無閣倒來
Chhut-khì bô koh tò-lâi
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 蘇天明 So͘ Thian-bêng |
| 卷期 | 台灣教會公報 |
| 卷期 | 第856號 |
| 日期 | 1960/4 |
| 頁數 | 13 |
白話字（原文數位化）
Chhut-khì bô koh tò-lâi (一去不回來)
Chóng-hoē Gī-tiúⁿ: So͘ thian-bêng Bo̍k-su
1960年4月856期 13-15
Tī 1 ge̍h 7 ji̍t téng-po͘ hut-jiân chia̍p-tio̍h N̂g Chóng-kàn-sū ê tiông-tô͘ tiān-oē, pò-kò chi̍t-ê m̄-hó ê siau-sit. Hit-sî put-chí tio̍h-kiaⁿ. āu-lâi koh chih-tio̍h hān-sî ê phoe, khah chheng-chhó chit ê siau-sit ê keng-koè. Taⁿ tī-chia iông-ún goá té té lâi kóng kuí-kù siàu-liām Gô͘ Thian-bēng Bo̍k-su. Te̍k-pia̍t tī i ê miâ kap goá ê miâ chit ê Tâi-oân oē ê hoat-im ná chhin-chhiūⁿ beh sio-siāng. Choē-choē lâng tī siá phoe ê sî ū sî oē chhò-gō͘. Ū soan-kàu-su khoàⁿ tio̍h pò-choá ê siau-sit , lâi thàm goá kóng, “goán siūⁿ m̄-chai sī lí á m̄-sī.” Tuì án-ni hō͘ goá koh-khah chhim ê ìn-siōng. In-uī tī 3 goe̍h ji̍t chêng ū 40 ji̍t kú saⁿ-kap choè-tīn chhut-goā tī Hui-li̍p-pin kap Kiú-liông, Hiong-káng: te̍k-pia̍t chit pái choè chhut-goā tī Hui-li̍p-pin ê chū-hoē , goá 40 ji̍t kú ê tiong-kan, kap Gô͘ Bo̍k-su choè tē-it chhin-bi̍t, chha-put-to ū 100 tiûⁿ í-siōng ê kiàⁿ-thâu thang kì-liām Gô͘ Bo̍k- su. Koh te̍k-pia̍t tī chit-pái ê chū-hoē, tuì Má-lâi-a ū chi̍t -ê tāi-piáu kiò-choè Lū Thian-liông Bo̍k-su , goán Tâi-oân nn̄g-ê tāi-piáu lóng ū chi̍t-jī “Thian” ê jī, tuì án-ni goán saⁿ-lâng kám-kak tī chit ê Tang Lâm A chin chhin-bi̍t, goán ka-kī hō choè “Sam-thian”, goán chiū hip chi̍t-tiuⁿ kì-liām ê siōng. Bô phah-sǹg sam-thian í-keng sit-liáu chi̍t-thian. Tī Káng Kiú ê 10 ji̍t-kú, i kap goá koh-khah chhin-bi̍t , saⁿ-kap tiàm chi̍t-keng lú-siā ê pâng-keng, saⁿ-kap khùn-tī chi̍t-téng ê bîn-chhn̂g. Bô phah sǹg kin-a-jit tioh tī chia lâi choè i ê kò-pia̍t lé-pài ê káng-tō, lâi siàu-liām i, tuì chiah ê sū, hō͘ goá koh-khah bô bē kì-tit chit ê sū-si̍t, uī-tio̍h án-ni, goá beh tuì Sèng-keng ê lāi-bīn kóng chi̍t ê kò͘-sū lâi siàu-liām Gô͘ Thian-bēng Bo̍k-su. Taⁿ só͘ kóng ê, chiū-sī Iok-sek hō͘ i ê hiaⁿ tī kā i boē khì Ai-ki̍p, hit sî só͘ tú-tio̍h ê kò͘-sū choè káng-tō, ēng chi̍t-kù “It-khì put hoê-lâi,” chiū-sī chhut-khì í-āu bô koh tô͘-lâi choè tê-ba̍k, lâi siàu-liām lán só͘ kèng-ài ê tâng-kang.
Eńg-oán lī-pia̍t.
Thâu chi̍t-kù oē lâi ài siàu-liām ê, chiū-sī tī hit ê chá-khí ê lī-pia̍t. Iok-hān sui sī chin hoaⁿ-hí , ū phāu chin toā ê ǹg-bāng kap chin toā ê khoài-lo̍k, chun-thàn lāu-pē ê bēng-lēng, beh khì thàm chiah ê hiaⁿ-tī ū pêng-an bô, iā toà tām-po̍h piáⁿ, beh hō͘ i ê hiaⁿ-tī choè tán-lō͘. lán thang sióng-siōng tī hit chá-khí, i ê lāu-pē ún-tàng kàu tī hit ê toā mn̂g-kháu, sàng Iok-sek chhut-mn̂g. Iok-hān iā hoaⁿ-hoaⁿ hí-hí chhut-khì kàu mn̂g-kháu ê sî, tuì lāu-pē saⁿ-sî kóng, “Pa-pa , chài-chián! Goá ê-hng á-sī bîn-á-ji̍t oē tò-tńg lâi.” I ê lāu-pē ún-tàng chin moá-ì, khiā tī mn̂g-kháu kap i saⁿ-sî, hn̄g-hn̄g khāi tī hia teh khoàⁿ i ê kiáⁿ tuì hit tiâu lō͘ beh khì chhoē hiaⁿ-ko, ti̍t-ti̍t khoàⁿ kàu bô khoàⁿ-tio̍h i ê iáⁿ, chiah ji̍p-lâi. Chóng-sī bô phah-sǹg hit ê chá-khí tī in ê mn̂g-kháu saⁿ-kap chhéng-an lâi lī-pia̍t chi̍t-poaⁿ-iūⁿ, Tuì chit-kù oē hō͘ lán thang siūⁿ-kàu só͘ siàu-liām ê Gô͘ Bo̍k-su , ia̍h sī chhin-chhiūⁿ án-ni . It ge̍h 6 ji̍t ê chá-khí tuì i ê siok-sià kap bo̍k-su-niû saⁿ-sî chhut-khì í-āu, ún-tàng ū phāu toā ê ǹg-bāng, beh pān-lí hái-goā soan-tō ê kang-chok, lâi kàu Chóng-hoē sū-bū-só͘; chóng-sī hit chá-khí ê lī-pia̍t bô phah-sǹg chiâⁿ-choè tī tē-chiūⁿ éng-oán ê lī-pia̍t! Chit ê si̍t-chāi hō͘ lán chin toā ê chhì-kek; bān-sū ta̍uh-ta̍uh lâi lóng sī Siōng-tè ê chí-ì, m̄-sī lâng oē thang cháiⁿ-iūⁿ siám-pī ê; tuì án-ni hō͘ lán siūⁿ kàu lán muí chi̍t-ji̍t chhut-khì liáu-āu thang koh tò tńg-lâi, che lóng sī Siōng-tè un-tián. Tī lán muí chá-khí beh chhut-mn̂g ê sî, tio̍h tāi-ke ū hoaⁿ-hoaⁿ hí-hí ēng chin-chiàⁿ khoài-lo̍k ê sim-chêng lâi lī-khui, che sī chin iàu-kín. Ká-sú tī chit ê chá-khí, lán ta̍k-lâng ū kám-chêng ê chhiong-tu̍t , ū kan-khó͘ ê sim, ū chē-chē m̄-goān, kap bó͘-kiáⁿ chhin-lâng pêng-iú lī-khui , āu-lâi tú-tio̍h chai-hō, chiâⁿ choè éng-oán put-kui chi kheh, lán chiū beh koh-khah siong-sim. Tī lán ê seng-oa̍h tiong,sím-mi̍h sî-hāu beh tú-tio̍h sím-mi̍h chai-hō, lán lóng m̄-chai. Iok-sek tī hit chá-khí ê lī-khui, chiâⁿ choè kuí cha̍p nî kú boē-thang koh kap só͘ thiàⁿ ê lāu-pē saⁿ kìⁿ-bīn. Taⁿ lán só͘ siàu-liām ê bo̍k-su, hit chá-khí chhut-mn̂g í-āu, chiâⁿ-choè tī tē-chiūⁿ boē-thang koh kap lán saⁿ kìⁿ-bīn, siūⁿ chit-ê kong-kéng ê sî, nā m̄ kam-sim.
Jīm-bū tiong tú-tio̍h chai-hō.
Tē-jī kù oē, chiū-sī Iok-sek tī i ê jīm bū tiong lâi tú-tio̍h chai-hō. Iok-sek ká-sú tī hit-ji̍t sī uī-tio̍h beh khì lú-hêng, lâi tú-tio̍h chit ê tāi-chì, phah-sǹg bô sím-mi̍h thang hō͘ lâng siàu-liām. Chóng-sī Iok-sek uī-tio̍h lāu-pē só͘ kau-tāi ê sù-bēng, beh thàm i ê hiaⁿ-tī kap iûⁿ-kûn ū pêng-an á-bô? Iok-sek tī i ê jīm-bū tiong tú-tio̍h chiah-nih toā ê chai-hō, chin-chiàⁿ sī oh-tit tam-tng. Tuì chit ê sū, iā hō͘ lán lâi siàu-liām Gô͘ Bo̍k-su, iā sī jīm-bū tiong lâi tú-tio̍h chai-hō.
Tâi-oân Chóng-hoē thâu chi̍t-pái siat-li̍p Hái-goā Soan-tō-hoē ê sî, lâi tam-tng chit ê chin iàu-kín ê chek-jīm, uī-tio̍h hit-ji̍t sió-cho͘ jîn-soán ê hoē-gī, hū-khí choân Tâi-oân tuì hái-goā soan-tō ê sù-bēng , lâi khui-hoē ê sî, bô phah-sǹg tī i ê kang-chok ê tiong-kan, tò-lâi kàu lō͘-tiong , tú-tio̍h sòng-sit sìⁿ-miā. Sè-kan lâng ê sí ū chin chē khoán, ū lâng chia̍h kàu chin chē hoè, ló-soe chiah lâi lī-khui sè-kan, ū lâng kiám-chhái kiâⁿ kàu chū-sat ê tē-pō͘ ū ê lâng kiám-chhái tú-tio̍h chē-chē kî-hêng koài-chōng ê sí; chóng-sī hiah ê sí chē-chē boē-thang ta̍t-tit lán siàu-liām , chí-ū tī jīm-bū tiong tiong-si̍t lâi sûn-chit ê lâng , chin-chiàⁿ sī lán thang siàu-liām ê. Gô͘ bo̍k-su chit pái ê sí, nā-sī uī-tio̍h khì sàn-pō͘, á-sī khì lú-hêng lâi tú-tio̍h chhia-hō, phah-sǹg ia̍h boē thang ta̍t-tit hō͘ lán tāi-ke tī kin-á-ji̍t lâi kā i siàu-liām ; chóng-sī i tiong si̍t tī chit ê jīm-bū tiong lâi tú-tio̍h chit ê chai-hō, chiah oē thang hō͘ lán lâi siàu-liām.
Bak huih ê saⁿ-khò͘.
Tē saⁿ kù oē, chiū-sī Iok-hān hō͘ hiaⁿ-tī boē khì Ai-ki̍p , āu-lâi chiah ê hiaⁿ-tī só͘ toà tńg-lâi hō͘ i ê lāu-pē ê sī sím-mi̍h? Chí-ū chi̍t kiāⁿ huih ê saⁿ-á-khó͘ nā-tiāⁿ. I ê lāu-pē khoàⁿ-kìⁿ chit kiāⁿ huih ê saⁿ-á-khò͘ ê sî-hāu, chin siong-sim, thiah-li̍h i ê saⁿ kóng: “Goá tek-khak kàu tī im-hú, chiah ē thang kap goá ê kiáⁿ saⁿ-kìⁿ.” Sui-jiân chiah ê kiáⁿ-jî ēng oē an-uì i, iā-sī boē thang siū an-uì. Sím-mi̍h iā boē thang an-uì i, tī i ê ba̍k-chiu chêng só͘ khoàⁿ-kìⁿ ê, chí-ū sī chit kiāⁿ huih ê saⁿ nā-tiāⁿ I só͘ thiàⁿ ê kiáⁿ ê huih ê saⁿ, hō͘ i ná khoàⁿ nā toā siong-sim.
Gô͘ Bo̍k-su tī chia uī-tio̍h chhia-hō lâu sún-sit sìⁿ-miā ê sî, tuì i moá-sin só͘ lâu ê huih, chhin-chhiūⁿ chit kiāⁿ huih ê saⁿ pâi tī lán ê ba̍k-chiu chêng. Gô͘ Bo̍k-su-niû nā siūⁿ-tio̍h chit kiāⁿ huih ê saⁿ ê sū, ún-tàng siong-sim boē oē siū an-uì. M̄-nā beh khoàⁿ-tio̍h só͘ lâu ê huih nā-tiāⁿ, tī i só͘ lâu choē-choē ê uî-bu̍t-bô-lūn sī chheh á-sī i-ho̍k, kap ta̍k-hāng ê mi̍h-chiah ê chiū-sī i 60 nî kú ēng i huih-koāⁿ só͘ tit-tio̍h ê. I ê gián-kiù, á-sī sò͘-cha̍p nî só͘ kàu-io̍k ê sîn-ha̍k-seng, chiah ê lóng sī chhin-chhiūⁿ chi̍t kiāⁿ huih ê saⁿ lâu-teh hō͘ lán. Lán khoàⁿ-kìⁿ chit kiāⁿ huih ê saⁿ ê sî, kiám bô siong-sim siàu-liām i mah?
Kî-biāu ê chài-hoē.
Ngá-kok kap iok-sek tī hit chá-khí ê lī-pia̍t, chiâⁿ-choè éng-oán ê lī-pia̍t. Chit ê Ngá-kok chin siong-sim, bô ǹg-bāng thang koh kìⁿ i ê kiáⁿ ê bīn. Nā-sī Siōng-tè ê an-pâi chin kî-biāu, kuí-cha̍p nî āu tī Ai-ki̍p thang kap Iok-sek saⁿ-kìⁿ. Chi̍t ê só͘ choè, chiū-sī Siōng-tè uī-tio̍h Í-sek-lia̍t ê peh-sìⁿ tāi-seng ū-pī, āu-lâi beh chhoā in kàu ê só͘-chāi. Keng-koè kuí-cha̍p nî āu, Ngá-kok tī choa̍t-bōng tiong koh tit-tio̍h chin toā ê ǹg-bāng, kàu Ai-ki̍p hit pêng kap i ê kiáⁿ saⁿ-kìⁿ, kàu hit sî chiah tit-tio̍h chin ê an-uì. Taⁿ chit ê choè-āu ê oē thang choè lán ê an-uì. Tī tē-bīn-chiūⁿ lán sui-jiân bô ǹg-bāng thang koh ēng lán ê thiàⁿ kap só͘ ū ê iú-chêng lâi kap i kau-poê; chóng-sī lán siong-sìn chit kù oē, chiū-sī chiong-lâi tī hit pêng ê sè-kài lán tek-khak beh saⁿ-kìⁿ. I tāi-seng lán kàu hit pêng lâi thèng-hāu siong-sìn lóng chóng beh kàu hit pêng, chhin-chhiūⁿ ngá-kok sui-jiân ū chiām-sî lī-pia̍t ê iu-būn , nā-sī koh kuí-cha̍p nî āu, Siōng-tè kā i an-pâi, hō͘ i tī Ai-ki̍p kap i kiáⁿ saⁿ-kìⁿ.
Taⁿ kiû Siōng-tè lâi si-un tī Bo̍k-su-niû kap i ê uî-cho̍k, thang tuì Iok-sek ê kò͘-sū lâi siū an-uì. Lán tāi-ke kin-á-ji̍t tī chia siàu-liām Gô͘ Bo̍k-su tī tē-bīn-chiūⁿ só͘ choè ê kang-chok, hō͘ lán thang tui-suî i ê sìn-gióng , i ê seng-oa̍h, i ê jîn-keh. Goān Chú ê an-uì tī lán tāi-ke ê tiong-kan , uī-tio̍h i choè chi̍t ê chhut-khì bô koh tò-lâi ê lâng hō͘ lán siông-siông siàu-liām. Lán tuì chit pái ê sū-kiāⁿ, thang koh khah kéng-séng lán ê seng-oa̍h, sî-siông chûn kèng-uì Siōng-tè ê sim, chīn-tiong tī lán ta̍k-lâng tuì Siōng-tè só͘ niá-siū ê chit-bū , kàu choè-āu ê ji̍t thang kap só͘ siàu-liām ê Gô͘ Bo̍k-su saⁿ-kìⁿ tī hit pêng ê sè-kài.
漢羅（Ùi原文改寫）
出去無閣倒來（一去不回來）
總會議長：蘇天明牧師
1960年4月856期
佇1月7日頂晡忽然接著黃總幹事的中途電話，報告一个毋好的消息。彼時不止著驚。後來閣接著限時的批，較清楚這个消息的經過。Taⁿ佇遮容允短短來講幾句數念吳天命牧師。特別佇伊的名佮我的名這个台灣話的發音那親像欲相像。濟濟人佇寫批的時有時會錯誤。有宣教師看著報紙的消息，來探我講，「阮想毋知是你抑毋是。」對按呢予我閣較深的印象。因為佇3月日前有40日久相佮做陣出外佇菲律賓佮九龍，香港：特別這擺做出外佇菲律賓的聚會，我40日久的中間，佮吳牧師最第一親密，差不多有100場以上的鏡頭通記念吳牧師。閣特別佇這擺的聚會，對馬來亞有一个代表叫做呂天良牧師，阮台灣兩個代表攏有一字「天」的字，對按呢阮三人感覺佇這个東南亞真親密，阮家己號做「三天」，阮就歙一張記念的像。無拍算三天已經失了一天。佇港九的10日久，伊佮我閣較親密，相佮踮一間旅社的房間，相佮睏佇一頂的眠床。無拍算今仔日著佇遮來做伊的告別禮拜的講道，來數念伊，對遮的事，予我閣較無袂記得這个事實，為著按呢，我欲對聖經的內面講一个故事來數念吳天命牧師。Taⁿ所講的，就是約瑟予伊的兄佇共伊袂去埃及，彼時所拄著的故事做講道，用一句「一去不回來，」就是出去以後無閣倒來做題目，來數念咱所敬愛的同工。
永遠離別。
頭一句會來愛數念的，就是佇彼个早起的離別。約翰雖是真歡喜，有抱真大的向望佮真大的快樂，遵趁老父的命令，欲去探遮的兄弟有平安無，也帶淡薄餅，欲予伊的兄弟做等路。咱通想像佇彼早起，伊的老父穩當到佇彼个大門口，送約瑟出門。約翰也歡歡喜喜出去到門口的時，對老父相辭講，「Pa-pa，chài-chián！我的昏抑是明仔日會倒轉來。」伊的老父穩當真滿意，徛佇門口佮伊相辭，遠遠徛佇遐teh看伊的囝對彼條路欲去揣兄哥，直直看到無看著伊的影，才入來。總是無拍算彼个早起佇in的門口相佮請安來離別一般樣，對這句話予咱通想到所數念的吳牧師，亦是親像按呢。一月6日的早起對伊的宿舍佮牧師娘相辭出去以後，穩當有抱大的向望，欲辨理海外宣道的工作，來到總會事務所；總是彼早起的離別無拍算成做佇地上永遠的離別！這个實在予咱真大的刺激；萬事ta̍uh-ta̍uh來攏是上帝的旨意，毋是人會通怎樣閃避的；對按呢予咱想到咱每一日出去了後通閣倒轉來，這攏是上帝恩典。佇咱每早起欲出門的時，著大家有歡歡喜喜用真正快樂的心情來離開，這是真要緊。假使佇這个早起，咱逐人有感情的衝突，有艱苦的心，有濟濟毋願，佮某囝親人朋友離開，後來拄著災禍，成做永遠不歸之客，咱就欲閣較傷心。佇咱的生活中，甚物時候欲拄著甚物災禍，咱攏毋知。約瑟佇彼早起的離開，成做幾十年久袂通閣佮所疼的老父相見面。Taⁿ咱所數念的牧師，彼早起出門以後，成做佇地上袂通閣佮咱相見面，想這个光景的時，若毋甘心。
任務中拄著災禍。
第二句話，就是約瑟佇伊的任務中來拄著災禍。約瑟假使佇彼日是為著欲去旅行，來拄著這个代誌，拍算無甚物通予人數念。總是約瑟為著老父所交代的使命，欲探伊的兄弟佮羊群有平安抑無？約瑟佇伊的任務中拄著遮爾大的災禍，真正是oh得擔當。對這个事，也予咱來數念吳牧師，也是任務中來拄著災禍。
台灣總會頭一擺設立海外宣道會的時，來擔當這个真要緊的責任，為著彼日小組人選的會議，負起全台灣對海外宣道的使命，來開會的時，無拍算佇伊的工作的中間，倒來到路中，拄著喪失性命。世間人的死有真濟款，有人食到真濟歲，ló-soe 才來離開世間，有人撿彩行到自殺的地步有的人撿彩拄著濟濟奇形怪狀的死；總是遐的死濟濟袂通值得咱數念，只有佇任務中忠實來殉職的人，真正是咱通數念的。吳牧師這擺的死，若是為著去散步，抑是去旅行來拄著車禍，拍算亦袂通值得予咱大家佇今仔日來共伊數念 ；總是伊忠實佇這个任務中來拄著這个災禍，才會通予咱來數念。
Bak血的衫褲。
第三句話，就是約翰予兄弟袂去埃及，後來遮的兄弟所帶轉來予伊的老父的是甚物？只有一件血的衫仔褲若定。伊的老父看見這件血的衫仔褲的時候，真傷心，拆裂伊的衫講：「我的確到佇陰府，才會通佮我的囝相見。」雖然遮的囝兒用話安慰伊，也是袂通受安慰。甚物也袂通安慰伊，佇伊的目睭前所看見的，只有是這件血的衫若定伊所疼的囝的血的衫，予伊ná看若大傷心。
吳牧師佇遮為著車禍流損失性命的時，對伊滿身所流的血，親像這件血的衫排佇咱的目睭前。吳牧師娘若想著這件血的衫的事，穩當傷心袂會受安慰。M̄-nā欲看著所流的血若定，佇伊所留濟濟的遺物-無論是冊抑是衣服，佮逐項的物-遮的就是伊60年久用伊血汗所得著的。伊的研究，抑是數十年所教育的神學生，遮的攏是親像一件血的衫留teh予咱。咱看見這件血的衫的時，kiám無傷心數念伊mah？
奇妙的再會。
雅各佮約瑟佇彼早起的離別，成做永遠的離別。這个雅各真傷心，無向望通閣見伊的囝的面。若是上帝的安排真奇妙，幾十年後佇埃及通佮約瑟相見。一个所做，就是上帝為著以色列的百姓代先預備，後來欲chhoā in到的所在。經過幾十年後，雅各佇絕望中閣得著真大的向望，到埃及彼爿佮伊的囝相見，到彼時才得著真的安慰。Taⁿ這个最後的話通做咱的安慰。佇地面上咱雖然無向望通閣用咱的疼佮所有的友情來佮伊交陪；總是咱相信這句話，就是將來佇彼爿的世界咱的確欲相見。伊代先咱到彼爿來聽候相信攏總欲到彼爿，親像雅各雖然有暫時離別的憂悶，若是閣幾十年後，上帝共伊安排，予伊佇埃及佮伊囝相見。
Taⁿ求上帝來施恩佇牧師娘佮伊的遺族，通對約瑟的故事來受安慰。咱大家今仔日佇遮數念吳牧師佇地面上所做的工作，予咱通追隨伊的信仰，伊的生活，伊的人格。願主的安慰佇咱大家的中間，為著伊做一个出去無閣倒來的人予咱常常數念。咱對這擺的事件，通閣較警醒咱的生活，時常存敬畏上帝的心，盡忠佇咱逐人對上帝所領受的職務，到最後的日通佮所數念的 吳牧師相見佇彼爿的世界。