Ah！我的恩師Hù-lâi-tāi-khek教授
Ah! Goá ê Un-su Hù-lâi-tāi-khek Kàu-siū
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 鄭兒玉 Tēⁿ Jî-gio̍k |
| 卷期 | 台灣教會公報 |
| 卷期 | 第854號 |
| 日期 | 1960/2 |
| 頁數 | 13 |
白話字（原文數位化）
Ah! Goá ê Un-su Hù-lâi-tāi-khek Kàu-siū
Tēⁿ Jî-gio̍k siá
1960年2月854期 13-14
Kū-nî 12 goe̍h 24 ji̍t ē-po͘, goá uī-tio̍h chéng-lí siu-hoat Sèng-tàn khah-phìⁿ teh bô-êng ê sî, bô phah-sǹg chiap-tio̍h chi̍t tiuⁿ tuì Tek-kok lâi ê o͘-kîⁿ ê phoe, hō͘ goá ê sim chin tio̍h-kip, chiū koáⁿ-kín khui khí lâi khoàⁿ. Chin gông-ngia̍h! Phoe sī siá kóng, goá ê lāu-su Hù-lâi-tāi-khek(Walter Freytag) Kàu-siū tī 1959 nî 10 goe̍h 24 ji̍t siū Chú tiàu tńg-khì Pē ê ke lah. Phoe sī Hàn-pó Hái-goā Soan-tō -hoē ê hoē-tiúⁿ Phoe-khe-jiân(Poerksen) Phok-sū kià-lâi--ê.
Taⁿ Hù-lâi-tāi-khek Sian-siⁿ m̄-chai sī uī-tio̍h sím-mi̍h in-toaⁿ lâi lī-khui sè-kan--ê, teh siūⁿ-lâi siūⁿ-khì ê tiong-kan, keh bô kuí ji̍t koh chiap-tio̍h Tek-kok lâi ê chi̍t ê tông-ha̍k ê phoe, chiū chai kàu-siū sī uī-tio̍h kau-thong sū-kò͘ hut-jiân lâi pia̍t-sè--ê. Che siau-sit hō͘ goá ke-thiⁿ pi-siong. Phoe-lāi kóng,10 goe̍h 22 ji̍t àm tī Soan-kàu Gián-kiùⁿ-īⁿ kā tāi-ke tông-ha̍k kóng “chài-hoē” liáu-āu, bô phah-sǹg tī 3 ji̍t āu ê 24 jit7 tú-tio̍h kau-thong sū-kò͘, soah liáu i tī tē-bīn-chiūⁿ uí-tāi ê seng-gâi, hióng-siū moá 60 hoè.
Hù-lâi-tāi-kheh Phok-sū sī hiān-jīm ê Hàn-pó(Hamburg) Tāi-ha̍k Sîn-ha̍k-īⁿ ê Soan-kàu-ha̍k kap Phó͘-sè Kàu-hoē Sîn-ha̍k ê chiàⁿ kàu-siū, iā sī tông Tāi-ha̍k hū-sio̍k Soan-kàu Gián-kiùⁿ-īⁿ ê īⁿ-tiúⁿ. I iā sī hiān-jīm Kok-chè Soan-tō-hoē(I.M.C.) ê hù hoē-tiúⁿ, siāng-sî tam-jīm Phó͘-sè Kàu-liân ê Gián-kiù-pō͘ ê chú-se̍k. M̄-nā án-ni, i sī Tang-iûⁿ kap A-hui-lī-ka chiah ê sin-chìn kàu-hoē ê toā in-jîn. 1948 nî tī àm-sū-thē-lū-lām(Amsterdam) teh chó-chit Phó͘-sè Kàu-liân ê sî, i sī choè-toā kong-lô-chiá ê chi̍t-ê.
Soan-kàu-ha̍k sī sin ê ha̍k-būn. Eng Bí ê kàu-hoē kàu taⁿ ū phài chin-choē soan-kàu -su khì goā-kok soan-kàu, nā-sī si̍t-chāi kóng, sîn-ha̍k-siōng tuì chi̍t hong-bīn lâi kòng-hiàn hō͘ hui Ki-tok-kàu tē-khu chiah ê sin-chìn kàu-hoē lâi kiàn-li̍p in ka-kī ê sîn-ha̍k, sī put-ki̍p Au-chiu tāi-lio̍k ê sîn-ha̍k-ka. Tī chit hong-bīn choè chhut-miâ ê, Khek-luî-má(H.Kraemer) kap Hù-lâi-tāi-khek lióng-uī Phok-sū. Hù-lâi-tāi-khek liāu-sū tuì 1926 tō͘ í-keng khai-sí i tuì chit hong-bīn ê kòng-hiàn lah. 1928 nî tī Iâ-lō͘-sat-léng khui ê tē 1 kài ê Kok-chè Soan-tō-hoē ê sî, iā thâu chi̍t pái khì hù che sè-kài-tek ê toā hoē-gī. Tuì 1926 nî kàu 1956 nî ê 32 nî ê tiong-kan, i uī-tio̍h kok chióng ê sîn-ha̍k cha̍p-chì só͘ siá ê lūn-bûn kap tan-hêng-pún ê tú-chok, chóng-kiōng ū 135 pún í-siōng. I choè chú-phian-jîn ê Sîn-ha̍k cha̍p-chì ū 6 chióng. M̄-nā án-ni, i iā ū siá kuí-nā ê hāng-bo̍k tī tē 3 pán ê “Tī Hiān-tāi kap le̍k-sú tiong ê chong-kàu.” Jī-tián--nih, iā ū siá tī Phó͘-sè Kàu-hoē Ha̍p-it ūn-tōng ê Jī-tián-nih.
Sè-kài ê sîn-ha̍k-ka kap i ê ha̍k-seng, uī-tio̍h beh siàu-liām i ê kòng-hiàn kap kà-sī, tī kū-nî(1959) ê 5 goe̍h hoat-hêng chit pún hiàn-thêng(獻呈) Lūn-bûn-chi̍p “Basileia” lâi khèng-chiok i ê 60 hoè siⁿ-ji̍t(還曆 hoân-le̍k). Kū-nî ê hā(夏) ha̍k-kî, goá tú-tú tī hia, ē tit thang hù i ē hoân-le̍k ê khèng-chiok-hoē Hit-sî Soan-kàu Gián-kiù-īⁿ ê tông-ha̍k tāi-ke ū chò chi̍t pún khèng-chiok-bûn-chi̍p sàng i. Tī hit pún ū ēng hàn-jī siá “慶祝現代宣教學之最高峯富來大克教授還曆.” āu-lâi kā soat-bêng hit ê ì-sù, i chin hoaⁿ-hí, sì-koè kā lâng phín goá siá hō͘ i hiah ê hàn-jī. Hit sî i iā uī-tio̍h goá hit pún Basileia chhiam-miâ(Basileia ū chhut i hoân-le̍k ê kì-liān-siōng, chit tiuⁿ su-iōng ū chhut tī pún-hō Kong-pò tē 2 bīn nih.Siōng-lāi ê jī sī kàu-siū pún-sin uī-tio̍h goá chhiam--ê.)
Kū-nî 5 goe̍h hā-sûn ê chi̍t ē-pō͘, I teh-beh khì Má-lâi-a ê siú-to͘ Kiat-liông-pho hù Tang Lâm A Ki-tok-kàu Hia̍p-chìn-hoē ê sî, goá kā i pài-thok thè goá kā Tâi-oân ê tāi-piáu N̂g Bú-tong Bo̍k-su chhéng-an. Keh bô kuí-ji̍t āu, i tńg-lâi ê sî, kó-jiân toà N̂g bo̍k-su ê phoe lâi hō͘ goá lah. Hit-sî goá ê hoaⁿ-hí sī bē-hiáu-tit thang hêng-iông. Choè-āu uī-tio̍h goá ê kui-kok teh sam-sim lióng-ì ê sî, chiân-āu nn̄g pái khì kap i chham-siông. Hit-sî chòng goá ê táⁿ, koh iā bián-lē goá. iá kiò goá nā hoê-kok liáu-āu, tio̍h ài siông-siông kap i thong-sìn liân-lo̍k ha̍k-su̍t-siōng kap su-jîn-siōng ê tāi-chì. In-uī i tī 7 goe̍h 13 ji̍t chiū beh khì Pa-lí hù-hoē, só͘-í goá tī 7 goe̍h 11 ji̍t ê pài 6 ē-pō͘ khì kap i saⁿ-sî, sūn-soà thiaⁿ i tuì goá só͘ siá ê lūn-bûn ê phoe-phêng kap chí-sī. Hit-sî i kóng, ǹg-bāng 1961 nî tī ìn-tō͘ beh khui ê tē 3 kài ê Phó͘-sè Kàu-liân ê Chóng-hoē ê sî thang saⁿ-kìⁿ. Goá kā i kóng, “Hit-sî chhiáⁿ lí sūn-soà lâi hóng-būn Tâi-oân kàu-hoē.” I kóng, “Hó,” iā soà kóng, “beh khì tiàm lín ê Pò͘-tē.” Keh bô kuí ji̍t goá chiū lī-khui Tek-kok lah.Kū-nî 12 goe̍h tiong-sûn, goá iáu-boē chiap-tio̍h i pia̍t-sè ê siau-sit í-chêng, ū kià chi̍t tiuⁿ Sèng-tàn ê phoe kap goá ê ka-chok ê siōng khì hō͘ i. Bô phah-sǹg, i í-keng bô tī sè-kan lah. Chit-tia̍p ná siūⁿ ná siong-sim. iā kám-siā Siōng-tè, hō͘ goá ū ki-hoē thang khì chiū-kūn chit ê soan-kàu-ha̍k choè chhut-miâ ê kàu-siū só͘ kà ê choè-āu chi̍t ha̍k-kî. Ah! Goá ê un-su Hú-lâi-tâi-khek kàu-siū. Goān Chú án-ni i ê uî-cho̍k.(1960 1:20 siá)
漢羅（Ùi原文改寫）
Ah！我的恩師Hù-lâi-tāi-khek教授
鄭兒玉 寫
1960年2月 854期 13-14
舊年12月24日下晡，我為著整理收發聖誕卡片teh無閒的時，無拍算接著一張對德國來的烏墘的批，予我的心真著急，就趕緊開起來看。真gông-ngia̍h！批是寫講，我的老師Hù-lâi-tāi-khek(Walter Freytag)教授佇1959年10月24日受主召轉去父的家lah。批是漢堡海外宣道會的會長 Phoe-khe-jiân(Poerksen)博士寄來--的。
Taⁿ Hù-lâi-tāi-khek先生毋知是為著甚物因端來離開世間--的，teh想來想去的中間，隔無幾日閣接著德國來的一个同學的批，就知教授是為著交通事故忽然來別世--的。這消息予我加添悲傷。批內講，10月22日暗佇宣教研究院共大家同學講「再會」了後，無拍算佇3日後的24日拄著交通事故，煞了伊佇地面上偉大的生涯，享壽滿60歲。
Hù-lâi-tāi-kheh博士是現任的漢堡(Hamburg)大學神學院的宣教學佮普世教會神學的正教授，也是同大學附屬宣教研究院的院長。伊也是現任國際宣道會(I.M.C.) 的副會長，像時擔任普世教聯的研究部的主席。毋若按呢，伊是東洋佮阿非利加遮的新進教會的大恩人。1948年佇àm-sū-thē-lū-lām(Amsterdam) teh組織普世教聯的時，伊是最大功勞者的一个。
宣教學是新的學問。英美的教會到taⁿ有派真濟宣教師去外國宣教，若是實在講，神學上對一方面來貢獻予非基督教地區遮的新進教會來建立in家己的神學，是不及歐洲大陸的神學家。佇這方面做出名的，Khek-luî-má(H. Kraemer)佮Hù-lâi-tāi-khek兩位博士。Hù-lâi-tāi-khek老師對1926就已經開始伊對這方面的貢獻lah。1928年佇耶路撒冷開的第1屆的國際宣道會的時，也頭一擺去赴這世界的的大會議。對1926年到1956年的32年的中間，伊為著各種的神學雜誌所寫的論文佮單行本的著作，總共有135本以上。伊做主編人的神學雜誌有6種。毋若按呢，伊也有寫幾若的項目佇第3版的「佇現代佮歷史中的宗教。」字典裡，也有寫佇普世教會合一運動的字典裡。
世界的神學家佮伊的學生，為著欲數念伊的貢獻佮教示，佇舊年(1959)的 5月發行這本獻呈論文集「Basileia」來慶祝伊的60歲生日(還曆hoân-le̍k)。舊年的夏學期，我拄拄佇遐，會得通赴伊的還曆的慶祝會彼時宣教研究院的同學大家有做一本慶祝文集送伊。佇彼本有用漢字寫「慶祝現代宣教學之最高峰富來大克教授還曆。」後來共說明彼的意思，伊真歡喜，四界共人品我寫予伊遐的漢字。彼時伊也為著我彼本Basileia簽名(Basileia有出伊還曆的紀念相，這張相有出佇本號公報第2面裡。相內的字是教授本身為著我簽--的。)
舊年5月下旬的一下晡，伊teh欲去馬來亞的首都吉隆坡赴東南亞基督教合進會的時，我共伊拜託替我共台灣的代表黃武東牧師請安。閣無幾日後，伊轉來的時，果然帶黃牧師的批來予我lah。彼時我的歡喜是袂曉得通形容。最後為著我的歸國teh三心兩意的時，前後兩擺去佮伊參詳。彼時壯我的膽，閣也勉勵我。也叫我若回國了後，著愛常常佮伊通訊連絡學術上佮私人上的代誌。因為伊佇7月13日就欲去巴黎赴會，所以我佇7月11日的拜6下晡去佮伊相辭，順續聽伊對我所寫的論文的批評佮指示。彼時伊講，向望1961年佇印度欲開的第3屆的普世教聯的總會的時通相見。我共伊講，「彼時請你順續來訪問台灣教會。」伊講，「好，」也紲講，「欲去踮恁的寶地。」隔無幾日我就離開德國lah。舊年12月中旬，我猶未接著伊別世的消息以前，有寄一張聖誕的批佮我的 佳作的像去予伊。無拍算，伊已經無佇世間lah。這霎那想那傷心。也感謝上帝，予我有機會通去就近這个宣教學最出名的教授所教的最後一學期。Ah！我的恩師Hú-lâi-tâi-khek教授。願主按呢伊的遺族。(1960 1：20寫)