美英歸來談
Bí Eng kui-lâi tâm(美英歸來談)
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 無lo̍h名 |
| 卷期 | 台灣教會公報 |
| 卷期 | 第850號 |
| 日期 | 1959/10 |
| 頁數 | 16 |
白話字（原文數位化）
Bí Eng kui-lâi tâm(美英歸來談)
Khó͘ Heng-jîn
1959年10月850期 p.16-17
Phian-chiá chù: Khó͘ Sian-siⁿ sī Tióng-êng Tiong-ha̍k ê chêng kàu-bū chú-jīm. Tī nn̄g nî chêng siū Chóng-hoē soán-sàng tāi-seng khì Bí-kok, tī Hia̍p-hô Sîn-ha̍k-īⁿ Chong-kàu ko-ki̍p gián-kiù-kho chi̍t nî, jiân-āu koh kàu Eng-kok gián-kiù khó-chhat chi̍t nî, tī 9 goe̍h chhe 4 tńg-lâi kàu Tâi-lâm, keh-ji̍t tú-tio̍h kì-chiá, liâm-piⁿ hoaⁿ-hí èng kì-chiá ê chhéng-kiû, tâm-lūn chē-chē hāng, tī chia chiong só͘ tâm-lūn ê kì tī ē-té.
Mn̄g: Tī Eng-kok chò sím-mi̍h?
Tap: Tī Selly oak Birmingham tha̍k-chheh(chù: Selly Oak 大學 sī Eng-kok Bó-hoē ū koan-hē teh ióng-sêng hái-goā soan-kàu jîn-oân ê o̍h-tn̂g. Lán kàu-hoē khì Eng-kok liû-ha̍k he̍k-sī hóng-būn ê, tāi-khài lóng bat tī hia tha̍k chheh, chhin-chhiūⁿ N̂g Se-hiong Lú-sū, N̂g Chiong-hui Bo̍k-su, N̂g Bú-tong Bo̍k-su. Tiuⁿ Tek-hiong Sian-siⁿ, Lâu Chú-an Hāu-tiúⁿ téng, lóng bat tī hia). Goá sī chò hit lāi-bīn ê chi̍t ê Sèng An-tek -lia̍t Ha̍k-īⁿ chióng-ha̍k-kim ê gián-kiù seng, gián-kiù chong-kàu kap kho-ha̍k ê koan-hē, iû-kî-sī ài chai-iáⁿ kho-ha̍k ê sêng-chiū tuì se-iûⁿ ê bûn-hoà, chong-kàu ê éng-hióng, kin-suî kàu-siū, gián-kiù liáu tio̍h pò-kò, koh hoat-piáu hō͘ kàu-siū, ha̍k-seng thiaⁿ, koh tap-hok(sic.) in ê chit-būn, tuì án-ni chin ū thang chò gián-kiù ê pang-chān, koh thang kiám-thó lán ê khoàⁿ-hoat tit-tio̍h sím-mi̍h thêng-tō͘ ê chàn-sêng?
Mn̄g: Kiám m̄-sī kàu-io̍k chè-tō͘ kap kàu-ha̍k-hoat iā sī lí ê gián-kiù ê bo̍k-phiau?
Tap: Sī, che thang chò kiàn-ha̍k khó-chhat ê bo̍k-phiau. Tī hioh-khùn á-sī chhut-tiuⁿ ê sî thang khì khoàⁿ, pêng-siông chha-put-to chi̍t lé-pài chi̍t pái chhut-khì chham-koan khó-chhat kap gián-kiù thó-lūn.
Mn̄g: Lâng só͘ teh kóng tī Bí-kok ê chong-kàu ho̍k-heng(sic.) sī siáⁿ khoán? Sī hó ê hiān-siōng á-sī bái ê hiān-siōng?
Tap: Eng, Bí nn̄g kok teh thoân tō-lí lóng ū sin ê kheng-hiòng, chiū-sī chù-tiōng chit-he̍k thoân-tō kap ka-têng thoân-tō, koh chù-tiōng pêng sìn-tô͘ ê sîn-ha̍k kàu-io̍k, che sī Eng, Bí lióng kok teh chù-tiōng sin ê ló͘-le̍k. Chhin-chhiūⁿ tī Bí-kok ū pêng sìn-tô͘ sîn-ha̍k chhong-su(sic.) ê chhut-pán; chhin-chhiūⁿ chāi tī Eng-kok in ū chi̍t khoán ê chheng-ho͘ kiò-chò Ka-têng kàu-hoē (Family church), bo̍k-tek sī ài hō͘ gín-á kám-kak in iā sī kàu-hoē ê chi̍t hūn-chú, siāng-sî sī ka-têng ê chi̍t hūn-chú, tuì án-ni thang ióng-sêng ji̍t-āu chiâⁿ-chò si̍t-chāi ê kàu-hoē ê chi̍t hūn-chú. Nā bô án-ni, sī kiaⁿ-liáu in tī tiong-ha̍k chhut-sin liáu chiū lī-khui kàu-hoē.
Mn̄g: Khì kàu-hoē hù lé-pài sī Eng-kok khah hoa̍t-phoat á-sī Bí-kok?
Tap: Kî-si̍t chin pháiⁿ pí-kàu, chiàu Eng-kok lâng só͘ kóng chóng jîn-kháu ê 10% chiah ū kap kàu-hoē hoat-seng koan-hē; Bí-kok lâng sī kóng chóng jîn-kháu ê 70% sī Ki-tok-tô͘.
Mn̄g: In tuì hái-goā thoân-tō ê koan-sim siáⁿ khoán.
Tap: Te̍k-pia̍t chhù-bī koan-sim tī bī khai tē-hng ê thoân-kàu ê khoán, in-uī ū lâng bat mn̄g kóng, chhin-chhiūⁿ Tâi-oân chit khoán pí-kàu khah chìn-pō͘ koh su-iàu lâng pang-chān? Lâng ū chit khoán ê khoàⁿ-hoat chiàu goá siūⁿ tuì hái-goā soan-tō ê bo̍k-tek kap sù-bēng ū chài kiám-thó ê pit-iàu.
Nā-sī Eng-kok Bó-hoē khoàⁿ Tâi-oân ê kàu-hoē bô koh-iūⁿ sī chi̍t lia̍p chhiú-tiong ê chin-chu, lia̍h chò hui-siông thang khoa-kháu, in-uī Tâi-oân kàu-hoē ê sêng-chek tuì sè-kài soan-kàu kang-chok-siōng lâi khoàⁿ sī chin hó, chin sêng-kong ê.
Put-kò Eng-kok lán ê Bó-hoē khoàⁿ Tâi-oân ê kàu-hoē bô koh-iūⁿ sī chi̍t lia̍p chhiú-tiong ê chin-chu, lia̍h chò hui-siông thang khoa-kháu, in-uī Tâi-oân kàu-hoē ê sêng-chek tuì sè-kài soan-kàu kang-chok-siōng lâi khoàⁿ sī chin hó, chin sêng-kong ê.
Put-kò Eng-kok lán ê Bó-hoē chāi Eng-kok sǹg sī bô joā toā ê kàu-hoē. Nā kóng kàu-hoē sò͘ pí-kàu Tâi-oân Chóng-hoē lāi ê san-tē pêⁿ-tē kàu-hoē chóng-sò͘ iáu khah chió, 360 keng (kin-kù kin-nî Bó-hoē Chóng-hoē ê pò-kò). Koh ū-ê Tâi-oân ê toā keng kàu-hoē ê sìn-tô͘-sò͘ pí in ê toā keng kàu-hoē ū khah ke bô khah kiám. Chóng-sī in iáu-kú khek-kí chhut-la̍t phài kàu chiah chē soan-kàu-su kàu Tâi-oân kap kî-û ê só͘-chāi, che si̍t-chāi sī chin lân-tek ê sū.
ēng(sic.): Tī Eng-kok ū tú-tio̍h lâi koè Tâi-oân ê soan-kàu-su bô?
Tap: Tī hioh-khùn ê sî Bó-hoē ū an-pâ(sic.) hō͘ goá khì hóng-bûn só͘ ū Tâi-oân chiân-jīm ê soan-kàu-su. Ta̍k só͘-chāi lóng ū hip hoàn-teng, hi-bōng āu-lâi ū thang chò hō͘ khah chē lâng khoàⁿ. Khì hóng-būn Tiong-o̍h chêng hāu-tiúⁿ Bān Eng-hoâ(sic.) Bo̍k-su ê sî ū kap i toà kuí ji̍t, i hiān-sî kiān-khong iáu chin hó. Koh i ê Bo̍k-su-niû choē-kīn(sic.) ū chò soah-boé pái ê kiám-cha chai-iáⁿ phoà-pīⁿ í-keng bô iàu-kín lah. Hi Bo̍k-su kap Bo̍k-su-niû, Gô͘ Ko͘-niû lóng tī kàu-hoē sū-bū-só͘. oē Sian-siⁿ tī chi̍t keng tāi-ha̍k chò káng-su; in Sian-siⁿ-niû tī chi̍t keng sió-o̍h chò lāu-su. Lāu Lân I-seng-niû tú-chiah tńg-khì kàu uī bô joā kú; in chhin-ḿ chiū-sī hiān-sî ê Lân I-seng ê tiūⁿ-m̄ beh lâi Tâi-oân, chit chūn tī chûn-lāi, goá khì So͘-kek-lân ê sî ū khì in tau hō͘ i hó khoán-thāi. Sím Sian-siⁿ tī kò͘-hiong ū ióng-ióng, sin-khu ū khah puî; in Sian-siⁿ-niû in-uī khì-hāu ê koan-hē, hiān-sî bô kap I chò-hoé. Pe̍h Ko͘-niû tī Manchester chò chi̍t ê lú thoân-tō(church sister), in tāi-ke lóng tuì Tâi-oân hui-siông koan-sim teh siàu-liām. Te̍k-pia̍t hóng-būn Bí Bo̍k-su hu-hū in pē-bó chhù nn̄g ke, iû-kî-sī Bí Bo̍k-su lēng-tông chò jia̍t-sim Bó-hoē ê tiúⁿ-ló, hui-siông jia̍t-sim chhut-la̍t tī hái-goā soan-tō ê kang, hō͘ goá chin kám-kek.
Mn̄g: án-ni khoàⁿ lán Tâi-oân kàu-hoē khiàm sím-mi̍h?
Tap: (1) Khiàm jîn-châi, iû-kî-sī tio̍h chai-poê chheng-liân lâng uī-tio̍h hō͘-tāi.
(2) Koh chài kàu-hoē taⁿ m̄-nā tio̍h kò-kò kò͘ ka-kī ê kàu-hoē, tio̍h ēng Chóng-hoē chò chi̍t ê kàu-hoē, koh sī tī sè-kài kàu-hoē ê chi̍t khoân, bô lūn tī cheng-sîn, bô lūn tī keng-chè, m̄-thang bô koan-sim pa̍t ê kàu-hoē. Te̍k-pia̍t sī Chóng-hoē, tio̍h tì-ì tī Chóng-hoē sèng ê sū-kang. Chit hāng sū te̍k-pia̍t kàu goā-kok koh-khah ū chit khoán kám-kak.
(3) ài tì-ì chí-tō poê-iúⁿ lán ê sìn-tô͘ tha̍k Sèng-keng. Te̍k-pia̍t ài ka-kiông nn̄g hāng:
a) Sèng-keng cháiⁿ-iūⁿ sêng-li̍p khí-lâi ê?
b) Jû-hô tha̍k keng? Jû-hô liáu-kái Sèng-keng.
Nā bô lán ê sìn-gióng bô ū khak-li̍p ê kin-kù.
(Oân)
漢羅（Ùi原文改寫）
美英歸來談
許Heng-jîn
1959年10月850期 p.16-17
編者註：許先生是長榮中學的前教務主任。佇兩年前受總會選送代先去美國，佇協和神學院宗教高級研究科一年，然後閣到英國研究考察一年，佇9月初4轉來到台南，隔日拄著記者，liâm-piⁿ歡喜應記者的請求，談論濟濟項，佇遮將所談論的記佇下底。
問：佇英國做甚物？
答：佇Selly oak Birmingham讀冊（註：Selly Oak大學是英國母會有關係teh養成海外宣教人員的學堂。咱教會去英國留學或是訪問的，大概攏捌佇遐讀冊，親像黃Se-hiong女士，黃Chiong-hui牧師，黃Bú-tong牧師。張Tek-hiong先生，劉主安校長等，攏捌佇遐）。我是做彼內面的一个聖安德烈學院獎學金的研究生，研究宗教佮科學的關係，尤其是愛知影科學的成就對西洋的文化，宗教的影響，跟隨教授，研究了著報告，閣發表予教授，學生聽，閣答覆in的質問，對按呢真有通做研究的幫贊，閣通檢討咱的看法得著甚物程度的贊成。
問：Kiám毋是教育制度佮教學法也是你的研究的目標？
答：是，這通做見學考察的目標。佇歇睏á是出張的時通去看，平常差不多一禮拜一擺出去參觀考察佮研究討論。
問：人所teh講佇美國的宗教學生是啥款？是好的現象á是bái的現象？
答：英、美兩國teh傳道理攏有新的傾向，就是注重職域傳道佮家庭傳道，閣注重平信徒的神學教育，這是英、美兩國teh注重新的努力。親像佇美國有平信徒神學叢書的出版；親像在佇英國in有一款的稱呼叫做家庭教會（Family church），目的是愛予囡仔感覺in也是教會的一份子，siāng時是家庭的一份子，對按呢通養成日後成做實在的教會的一份子。若無按呢，是驚了in佇中學出身了就離開教會。
問：去教會赴禮拜是英國較活潑á是美國？
答：其實真歹比較，照英國人所講總人口的10%才有佮教會發生關係；美國人是講總人口的70%是基督徒。
問：In對海外傳道的關心啥款。
答：特別趣味關心佇未開地方的傳教的款，因為有人捌問講，親像台灣這款比較較進步閣需要人幫贊？人有這款的看法照我想對海外宣道的目的佮使命有再檢討的必要。
若是英國母會看台灣的教會無各樣是一粒手中的珍珠，掠做非常通誇口，因為台灣教會的成績對世界宣教工作上來看是真好，真成功的。
不過英國咱的母會在英國算是無偌大的教會。若講教會數比較台灣總會內的山地平地教會總數猶較少，360間（根據今年母會總會的報告）。閣有的台灣的大間教會的信徒數比in的大間教會有較加無較減。總是in猶kú克己出力派到遮濟宣教師到台灣佮其餘的所在，這實在是真難得的事。
問：佇英國有拄著來過台灣的宣教師無？
答：佇歇睏的時母會有安排予我去訪問所有台灣前任的宣教師。逐所在攏有翕幻燈，希望後來有通做予較濟人看。去訪問中學前校長萬榮華牧師的時有佮伊蹛幾日，伊現時健康猶真好。閣伊的牧師娘最近有做煞尾擺的檢查知影破病已經無要緊lah。Hi牧師佮牧師娘，吳姑娘攏佇教會事務所。oē先生佇一間大學做講師；in先生娘佇一間小學做老師。Lāu Lân醫生娘拄才轉去到位無偌欠；in親姆就是現時的蘭醫生的丈姆欲來台灣，這陣佇船內，我去蘇格蘭的時有去in兜予伊好款待。沈先生佇故鄉有勇勇，身軀有較肥；in先生娘因為氣候的關係，現時無佮伊做伙。白姑娘佇Manchester做一个女傳道（church sister），in大家攏對台灣非常關心teh數念。特別訪問Bí牧師夫婦in父母厝兩家，尤其是Bí牧師令堂做熱心母會的長老，非常熱心出力佇海外宣道的工，予我真感激。
問：按呢看咱台灣教會欠甚物？
答：(1)欠人才，尤其是著栽培青年人為著後代。
(2)閣再教會今毋若著個個顧家己的教會，著用總會做一個教會，閣是佇世界教會的一款，無論佇精神，無論佇經濟，毋通無關心別的教會。特別是總會，著致意佇總會聖的事工。這項事特別到外國閣較有這款感覺。
(3)愛致意指導培養咱的信徒讀聖經。特別愛加強兩項：
a)聖經怎樣成立起來的？
b)如何讀經？如何了解聖經。
若無咱的信仰無有確立的根據。
（完）