T.K.C.會員kap孝敬
T.K.C. hoē-oân kap hàu-kèng
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 王英世 Ông Eng-sè |
| 卷期 | 台灣教會公報 |
| 卷期 | 第845號 |
| 日期 | 1959/5 |
| 頁數 | 14 |
白話字（原文數位化）
T.K.C. hoē-oân kap hàu-kèng
Ông Eng-sè
1959年5月845期p.14-15
Chit ge̍h-ji̍t ê thó-lún tê-ba̍k sī T.K.C. hoē-oân kap hàu-kèng. Pō͘-hoē ū phài goá tio̍h siá chi̍t phiⁿ lūn hàu-kèng. Lún hàu-kèng thang kóng sī lán Hàn-bîn-cho̍k chū kó͘ í-lâi ê kò-iú(sic.) bí-tek. Tī chit ê toē-bīn-chiūⁿ bô ū chi̍t kok chhin-chhiūⁿ lán Tiong-kok lâng chiah-nih chun-kèng chó͘-chong. Tiong-kok ū chut-miâ ê 24 hàu, che phah-sǹg lán lóng chin se̍k. Khóng-chú Sian-siⁿ kóng, “Tiong-gī ê lâng tuì ū háu-kèng ê ka-têng chiah tit oē tio̍h,” á-sī “Ū hàu kap ū toā-sè, che sī choè lâng ê kun-pún.” Só͘-í tāi-tāi ê lâng lóng tuì-tiōng chit ê hàu-tō. uī-tio̍h beh hōng-sêng sī-toā-lâng hō͘ i ū thé-biān, chó͘-sian iáu ê oa̍h sî chò kiáⁿ-sun ê m̄-káⁿ hun-khui.
Tuì chia sán-seng toā-ka-cho̍k chè-tō͘, siāng lāu ê sī hit ke ê chú, it-chhè ê koân lóng sī tī i ê chhiú-tiong, nā uî-poē i bēng-lēng sī sǹg choè put-hàu. Hàn-bîn-cho̍k ê kèng-tiōng chó͘-sian m̄-sī kan-ta án-ni, kó͘-chá ê kà-sī kóng, “Nā oē hō͘ ta̍k-lâng oē-hiáu kín-sīn sī-toā-lâng ê boa̍t-ji̍t, koh-chài siàu-liām soà kàu chin kú, chin hn̄g, tuì án-ni peh-sìⁿ ê tek-hēng chiū oē chiâⁿ hō͘-tiōng.” Só͘-í ke-ke hō͘-hō͘ to ū chhāi kong-má-kham, ke-sîn-pâi, khah toā ka-cho̍k ê ū siat sû-tn̂g. Lāu-pē lāu-bú nā kè-sin, choè kiáⁿ-jî ê tio̍h siú 3 nî ê sng-hà, hiah ê lé-sek chin-chiàⁿ choē, si̍t-chāi chin îⁿ-tîⁿ.
Tī 1955 nî 7 goe̍h ê “Tho̍k-chiá bûn-tiah” lāi-bīn ê chi̍t kiāⁿ sió sin-bûn ū teh lūn-khí Bí-kok siàu-liân lâng á-sī tī Bí-kok ê goā-kok chheng-liân siông-siông ài hoān-choē, cháiⁿ-iūⁿ tī Bí-kok ê Tiong-kok siàu-liân gín-ná bô ū chi̍t ê siū tong-tē ê jî-tông hoat-têng ê chè-chhâi? Ū chi̍t uī tī Bí-kok ê Tiong-kok léng-sū kóng che chiū-sī Tiong-kok lâng chū kó͘ chiū ū chhin-chhiūⁿ goá tī téng-bīn kán-tan só͘ siá kò͘-iú ê bí-tek, hàu-kèng pē-bú ê thoân-thóng kap kàu-hùn. Tī Bí-kok chiah ê Tiong-kok gín-ná in-uī chun-kèng chó͘-sian ê kà-sī ū ji̍p tī in kut-chhé, só͘-í m̄-káⁿ phah lâ-sâm in chó͘-sian ê miâ, goá tha̍k-tio̍h chit phiⁿ ê sî, goá iā chin tông-kám. Chóng-sī lán kā khoàⁿ hiān-sî ê Tâi-oân siā-hoē ê hong-khì sím-mi̍h khoán? Ta̍k hāng lóng teh chìn-pō͘, chóng-sī bûn-bêng ê sè-kài só͘ toà-lâi ê lé-mi̍h ke-thiⁿ sím-mi̍h? Kiám m̄-sī hoān-choē mah?Tī toā ka-cho̍k sî-tāi hán-tit thiaⁿ-kìⁿ ê sū, lî-hun būn-tê, kong-chèng kiat-hun, hoān kan-îm, sat-jîn, chū-sat it-ti̍t hoat-seng. Lán Tiong-kok kó͘-iú ê pat-tek tī tó-uī? Che kiám m̄-sī chin thang khoà-lū ê būn-toê? Hiān-sî Má-kai I-īⁿ īⁿ tiúⁿ Hā Lé-bûn Phok-sū bat tuì goá kóng, Tiong-kok ū chin hó ê kò͘-iú ê tō-tek, kà-sī, chóng-sī chin-choē siàu-liân lâng ài o̍h sin ê, che sī chin toā ê chhò gō͘. Cháiⁿ-iūⁿ kin-á-ji̍t ê siā-hoē tō-tek oē chiah-nih pāi-hoāi. Chiàu goá ê gû-kiàn choè toā ê goân-in sī toā ka-cho̍k chè-tō͘ piàn choè sió ka-cho̍k chè-tō͘ ê só͘ tì. Tē jī sī sin su-siúⁿ kap kū su-siúⁿ ê chhiong-tut5, lāu ê sī siuⁿ kò͘-chi̍p, siàu-liân ê sī siuⁿ koè chū-iû. Kin-á-ji̍t nā sī iú-sim ê chheng-liân lâng, choè thòng-khó͘ ê būn-toê, chiàu goá teh siūⁿ sī chin-si̍t ê hàu-kèng tàu-tí sī sím-mi̍h?
Pó-lô Sian-siⁿ tuì choè chi̍t ê Ki-tok-tô͘ chheng-liân án-ni kà-sī, “Choè kiáⁿ-jî ê, lín tiàm tī Chú tio̍h sūn-thàn lín ê pē-bú, in-uī che sī èng-kāi ê……“Goá siūⁿ che sī beh kái-koat tī téng-bīn só͘ kóng ê ê só-sî. Kiám-chhái ū sî choè pē-bú só͘ kóng ê bô lóng ha̍h tī lí-khì, tì-kàu ū sî kiat-hun m̄-sī gín-ná beh chhoā bó͘, soà piàn choè ta-ke beh chhoā sim-pū. Kiám-chhái uī-tio̍h beh chú-tiuⁿ lán ê ì-kiàn oē siū toā ê hoán-tuì, kong-kek, lán nā-sī beh tit-tio̍h choè-āu êng-kng ê bián-liû, lán chiong bān-sū kau-tài Chú, gâu thun-lún, tio̍h ēng chióng-chióng ê khó͘-sim, tio̍h keng-koè chin kú ê sî-kan.
Chhin-ài ê T.K.C. ê chu-uī hiaⁿ-ché, goá ka-kī iā ū tú-tio̍h chit ê būn-tê, goá siong-sìn chin-choē lâng chiong-lâi iā oē khì tú-tio̍h chit ê būn-tê lâi hō͘ lán kap pē-bú suí ê koan-hē phò-lia̍t. Pē-bú iáu oa̍h tī-teh ê sî, lán tio̍h tī chin-lí ê lāi-bīn lâi thiaⁿ-thàn in ê oē, hō͘ in ê sim hoaⁿ-hí. Sio̍k-gú kóng, “oa̍h-oa̍h ê sî chia̍h chi̍t lia̍p tāu, khah hó sí liáu hàu ti-thâu.” Pē-bú sī lán ê, lán bô koh ū ki-hoē thang lâi iú-hàu lán ê pē-bú.
Taⁿ koh chi̍t hāng iàu-kín ê chiū-sī lán beh án-choáⁿ-iūⁿ lâi kì-liām chó͘-sian. Kín-á-ji̍t chin-choē lâng hut-lio̍k chit ê, tì-kàu hō͘ bī-sìn ê lâng kóng lán bô kong bô má, sí liáu bô lâng khàu, téng……In-uī choá-bīn ê koan-hē goá boē thang kóng chiah ê, chóng-sī tī thó-lūn ê sî ǹg-bāng lán oē thang tit-tio̍h chin-choē hó ê ì-kiàn. Tī chit ê siā-hoē tiong lán tio̍h thê-séng choē-choē lâng hō͘ in tuì lán ū koh chi̍t khoán ê chài jīm-sek(sic.). Chi̍t bīn lán tio̍h thê-chhòng lán Tiong-kok kò͘-iú ê hàu-tō, chi̍t bīn lán tio̍h âu-kiò kèng chin Sîn; in-uī ho̍k-sāi chhòng-chō bān-mi̍h ê goân-thâu Thiⁿ-pē Siōng-tè sī tì-sek ê kun-pún, tuì án-ni jîn-luī chiah oē thang tit-tio̍h chin-si̍t ê hok-khì.
ǹg-bāng lán tī siàu-liân ê sî oē-hiáu tī Chú ê lāi-bīn koh-khah iú-hàu lán ê pē-bú lâi chīn lán choè kiáⁿ-jî ê pún-hūn.
漢羅（Ùi原文改寫）
T.K.C會員佮孝敬
（王英世）
1959年5月845期p.14-15
這月日ê討論題目是T.K.C.會員佮孝敬。部會有派我著寫一篇論孝敬。論孝敬通講是咱漢民族自古以來ê固有美德。佇這个地面上無有一國親像咱中國人遮爾尊敬祖宗。中國有出名ê 24孝，這扑算咱攏真熟。孔子先生講，「忠義ê人對有孝敬ê家庭才得會著，」á是「有孝佮有大細，這是做人ê根本。」所以代代ê人攏對重這个孝道。為著欲奉承序大人予伊有體面，祖先猶活ê時做囝孫ê毋敢分開。
對遮產生大家族制度，上老ê是彼家ê主，一切ê權攏是佇伊ê手中，若違背伊命令是算做不孝。漢民族ê敬重祖先毋是干焦按呢，古早ê教示講，「若會予逐人會曉謹慎序人人ê末日，閣再數念紲到真欠，真遠，對按呢百姓ê德行就會誠厚重。」所以家家戶戶都有chhāi公媽龕，家神牌，較大家族ê有設祠堂。老父老母若過身，做囝兒ê著守3年ê喪孝，遐个禮式真正濟，實在真縈纏。
佇1955年7月ê「讀者文摘」內面ê一件小新聞有teh論起美國少年人á是佇美國ê外國青年常常愛犯罪，怎樣佇美國ê中國少年囡仔無有一樣受當地ê兒童法庭ê制裁？有一位佇美國ê中國領事講這就是中國人自古就有親像我佇頂面簡單所寫固有ê美德，孝敬父母ê傳統佮教訓。佇美國遮个中國囡仔因為尊敬祖先ê教示有入佇in骨髓，所以in毋敢扑lâ-sâm in祖先ê名，我讀著這篇ê時，我也真同感。總是咱共看現時ê台灣社會ê風氣甚物款？逐項攏teh進步，總是文明ê世界所帶來ê禮物加添甚物？Kiám毋是犯罪mah？佇大家族時代罕得聽見ê事，離婚問題，公證結婚，犯姦淫，殺人，自殺一直發生。咱中國固有ê八德佇tó位？這kiám毋是真通掛慮ê問題？現時馬偕醫院院長夏禮文博士捌對我講，中國有真好ê固有ê道德，教示，總是真濟少年人愛學新ê，這是真大ê錯誤。怎樣今仔日ê社會道德會遮爾敗壞。照我ê愚見做大ê原因是大家族制度變做小家族制度ê所致。第二是新思想佮舊思想ê衝突，老ê是傷固執，少年ê是傷過自由。今仔日若是有心ê青年人，最痛苦ê問題，照我teh想是真實ê孝敬到底是甚物？
保羅先生對做一个基督徒青年按呢教示，「做囝兒ê，恁踮佇主著順趁恁ê父母，因為這是應該ê…..」我想這是欲解決佇頂面所講ê ê鎖匙。撿彩有時做父母所講ê無攏合佇理氣，致到有時結毋是囡仔欲娶某，紲變做ta-ke beh娶新婦。撿彩為著欲主張咱ê意見會受大ê反對，攻擊，咱若是欲得著最後榮光ê冕旒，咱將萬事交帶主，gâu吞忍，著用種種ê苦心，著經過真欠ê時間。
親愛ê T.K.C. ê諸位兄姊，我家己也有拄著這个問題，我相信真濟人將來也會拄著這个問題來予咱佮父母媠ê關係破裂。父母猶活佇teh ê時，咱著佇真理ê內面來聽趁in ê話，予in ê心歡喜。俗語講，「活活ê時食一粒豆，較好死了孝豬頭。」父母是咱ê，咱無閣有機會通來有孝咱ê父母。
今閣一項要緊ê就是咱欲按怎樣來紀念祖先。今仔日真濟人忽略這个，致到予未信ê人講咱無公無媽，死了無人哭，等……因為紙面ê關係我袂通講遮个，總是佇討論ê時向望咱會通得著真濟好ê意見。佇這个社會中咱著提醒濟濟人予in對咱有閣一款ê再認識。一面咱著提倡咱中國固有ê孝道，一面咱著喉叫敬真神，因為服侍創造萬物ê源頭天父上帝是智識ê根本，對按呢人類才會通得著真實ê福氣。向望咱佇少年ê時會曉佇主ê內面閣較有孝咱ê父母來盡咱做囝兒ê本份。