獻身ê青年Au-pek-lîm
Hiàn-sin ê chheng-liân Au-pek-lîm
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 無lo̍h名 |
| 卷期 | 台灣教會公報 |
| 卷期 | 第845號 |
| 日期 | 1959/5 |
| 頁數 | 15 |
白話字（原文數位化）
Hiàn-sin ê chheng-liân Au-pek-lîm
Chiong Bō͘-sêng
1959年5月845期 p.15-17
Tuì Iâ-so͘ Ki-tok chhú lô͘-po̍k ê hêng-chōng lâi sè-kan, í-keng tī koè-khì le̍k-sú siōng ū kám-tōng choē-choē chheng-liân hiàn-sin kòng-hiàn tī kàu-hoē, siā-hoē.
Chit sî ài kài-siāu chi̍t ê hiàn-sin uī Chú chò kang ê chheng-liân Au-pe̍k-lîm(John Frederick Oberlin) ê kò͘-sū.
Chit ê kò͘-sū sī tuì Au-pe̍k-lîm Sîn-ha̍k gián-kiû-īⁿ ê Kàu-siū Hok-tun Phok-sū(Dr. Walter M. Horton) tī 3 goe̍h 25 chá-khí, tuì Tióng-êng Tiong-o̍h ê ha̍k-seng ián-káng ê sî thiaⁿ tio̍h ê.
Lūn Au-pe̍k-lîm chit ê lâng sī 1740 nî chhut-sì tī Hoat-kok ê Hoat-kok lâng. Taⁿ hiān-sî i sī pìⁿ-chiâⁿ chò sè-kài-tek ê uí-jîn. I hiàn-sin ê koan-liām chiū-sī chāi tī i jīn-bat i sī Ki-tok Iâ-so͘ ê cheng-peng. I chhut-sì tī Sú-tek-la̍h-pó siâⁿ(Strasbo͘rg). Chit ê siâⁿ sī tī Hoat-kok ê tang-pêng ê pian-kài. Bat kuí nā pái hō͘ Tek-kok chiàm khì. Só͘-í chit só͘-chāi sī chiâⁿ chò lióng-kok ê chiàn-cheng ê chiân-sàu tē-tiám(前哨地點). Chit ê siâⁿ-chhī ê chheng-siàu-liân siông-siông ài o̍h kun-tuī chhau-liān chò in chi̍t-khoán ê thit-thô. Au-pe̍k-lîm ê lāu-pē chiū lī-iōng chit ê ki-hoē lâi kàu-io̍k kiáⁿ-jî chiâⁿ chò ióng-kám, ū chek-jīm, bô kiaⁿ kan-khó͘ kap guî-hiám ê lâng. Au-pe̍k-lîm kàu khah toā-hàn ê sî, chiū tī Kàu-hoē siū kian-sìn-lé, koat-sim hiòng chō-bu̍t-chú Siōng-tè kap Kiù-chú Iâ-so͘ li̍p-iok beh chiong ka-kī só͘ ū ê khuì-la̍t kap mi̍h-kiāⁿ lóng hiàn chò Chú ê lō͘-ēng. Muí-nî kàu seⁿ-ji̍t chiū koh têng-sin chhiam-jī tī hit ê li̍p-iok-su, hō͘ i bô bē kì tit i ê sē-iok. Siōng-lō͘-boé pái ê chhiam-jī sī 80 goā hoè ê sî. Tī i thâu-pái kap tē 2 pái chhiàm-jī ê tiong-kan hō͘ i chhoē chhut i chiong-sin ê chit-gia̍p. Chiū-sī thoân-kàu.
I tit-tio̍h chin hó ê sêng-chek lâi pit-gia̍p Strasbo͘rg Toā-o̍h, āu-lâi tha̍k Sîn-ha̍k. I boē khì kàu-hoē chò kang ê tāi-seng i ū khì kin chi̍t-ê i-seng o̍h phok-bu̍t-ha̍k kap si̍t-chè io̍h-phín ê chè-chō-hoat. Jia̍t-sim gián-kiù, liân tiong-tàu-tǹg iā kán-tan ēng chi̍t-pha sió teng-hoé hang mī-pau, phoè gû-leng, ná chia̍h ná kè-sio̍k gián-kiù. Piáu-sī ná-tha̍k ná chò kang(Learning and labor 半工半讀) ê cheng-sîn. Koh iā chò chit ê i-seng ê kiáⁿ ê ka-têng kàu-su, tuì án-ni thang î-chhî i ê seng-oa̍h bô khiàm-khoeh. Ū chi̍t-ji̍t i tī lâu-kông-téng ê sió pâng-keng teh gián-kiù ê sî, hut-jiân ū chi̍t ê tuì Vosges soaⁿ-tē lâi ê Soan-kàu-su lâi chhoē i. Chit ê Soan-kàu-su in-uī kap i ê hū-jîn-lâng chò kang tì-kàu sit-lo̍h kiān-khong, ài chhoē chi̍t ê koat-ì hiàn-sin ê siàu-liân thoân-kàu-su lâi kā i kè-jīm, só͘-í chiah lâi chhoē i . Hit-sî Au-pe̍k-lîm sim-lāi ná chhin-chhiūⁿ ū siaⁿ kā i kóng, “Lí chiū-sī hit lâng”. Só͘-í chiū koat-ì kóng, nā bô lâng chì-goān beh-khì, i chiū beh khì, i kó-jiân chiū-khì. I boē-khì ê tāi-seng bêng-bêng chai-iáⁿ, soaⁿ-toē ê chêng-hêng kap tī hia ê kang-chok ê khùn-lân. Hia bô lō͘ thang-kiâⁿ , bô bûn-bêng si-siat, seng-oa̍h bô lī-piān, bô ha̍k-hāu, só͘ ū ê sī bû-ti, iá-bân, sàn-hiong ê soaⁿ-tē lâng. Chi̍t-ê chin iông-iông tek-ì ê tāi-ha̍k pit-gia̍p seng nā kàu chit-khoán só͘-chāi thoân-kàu, oán-jián chhin-chhiūⁿ ka-kī pàng-sak it-chhè chiong kut-thâu toà-lâi bâi-chòng tī chit khoán siū chiù-chó͘ ê soaⁿ lāi táu té siô-siâng(sic.). Só͘-í pêng-iú chhin lâng bô poàⁿ ê chàn-sêng i khì. M̄-kú i koat-sim chiū-khì, chò kang kàu 86 hoè soà sí tī soaⁿ-tē.
I tī Vosges soaⁿ-tē ê tiong-kan ēng thiàⁿ-sim kà-sī soaⁿ-tē lâng, chò in ê sian-siⁿ, iā chí-tō in sìn hok-im , í-kip bat sè-kan ê ha̍k-būn. I thê-ko ha̍k-seng ê tì-sek chuí-chún , iā soà hō͘ in bat tō-lí. I teh kà tē-lí-ha̍k ê sî, tāi-seng hō͘ ha̍k-seng khoàⁿ tē-tô͘, chiū mn̄g ha̍k-seng kóng, “ Lín chhù tī kàu-khu lāi ê tá-lo̍h?” āu-lâi koh mn̄g kóng, “ Lán ê kàu-khu tī Alsace koān ê sím-mi̍h só͘-chāi?” “Alsace koān tī Hoat-kok ê sím-mi̍h só͘-chāi?” “Hoat-kok tī Au-lô-pa ê sím-mi̍h só͘-chāi?” “Au-lô-pa tī choân sè-kài ê sím-mi̍h só͘-chāi?” Choè-āu chhoā in kàu bat Siōng-tè ê chûn-chāi. M̄-nā án-ni , i tī muí chi̍t tiám ài mn̄g ha̍k-seng kóng, Kàu-khu uī-tio̍h lán ū chò sím-mi̍h? Lán uī-tio̍h kàu-khu ū chò sím-mi̍h á-bô?…… Alsace koān uī-tio̍h lán chò sím-mi̍h? Lán ū-tio̍h Alsace ū chò sím-mi̍h á-bô? Téng-téng ê chit-būn. Kiat-kio̍k kàu boé chiū mn̄g kàu Siōng-tè uī-tio̍h lán chò sím-mi̍h á-bô? ēng án-ni hō͘ ha̍k-seng kui-oá Siōng-tè. Au-pek-lîm bat chi̍t pái siūⁿ beh lī-khui soaⁿ-tē lâi Bí-kok thoân-kàu. M̄-kú uī-tio̍h Bí-kok lâm-pak chiàn-cheng chó͘-tòng, soà bē tit khì. āu-lâi chiū koat-sim sìn che sī Siōng-tè ê chí-ì, m̄-ài i lī-khui soaⁿ-tē. Só͘-í koh kè-sio̍k i ê kang tī Vosges soaⁿ-tē. Kàu i sí ê sî, hiah ê soaⁿ-tē lâng uī i chhāi chi̍t ki si̍p-jī-kè ê bōng-pâi, téng-bīn siá kóng, “A-pa Au-pek-lîm”(Papa Oberlin), lâi kì-liām i ê thiàⁿ.
Au-pek-lîm chin-chiàⁿ uī Chú chò kang pàng-sak sèⁿ-miā . I ū chiàu Sèng-keng só͘ kóng, “Kìⁿ-nà(sic.) ài kiù ka-kī ê sèⁿ-miā ê, beh sit-lo̍h i, kìⁿ-nā uī-tio̍h goá lâi sit-lo̍h i ê sèⁿ-miā ê, beh tit-tio̍h i”(Mt.16:25). I ê kám-hoà-la̍t éng-hióng choân sè-kài. Hiān-sî Se Tek ēng i ê bīn ìn chò in ê iû-phiò teh kì-liām i.Tng Ná-pho-lûn kong Bo̍k-su-kho sit-pāi tô-cháu ê sî, teh tui-koáⁿ i ê Lō͘-se-a hông-tè siá phoe hō͘ Au-pek-lîm kóng, Goá ū hoan-hù goá ê kun-tuī, tui-kek Ná-pho-lûn ê sî, m̄-thang phò-hoāi lí ê sū-gia̍p. In-uī lí ê sū-gia̍p sī lân lêng khó kuì ê. Bí-kok Ohio chiu ê Au-pek-lîm Toā-o̍h, chiū-sī uī-tio̍h ài kè-sio̍k chit khoán ê cheng-sîn, chiah tī 1833 nî kiàn-siat ê. Tiong-kan tī 1900 nî Âng Siù-choân hoán-loān ê sî, tuì Au-pek-lîm Toā-o̍h chhut-sin ê bo̍k-su 12 miâ tī Soaⁿ-sai séng sûn-kàu. In thiàⁿ lán Tiong-kok kàu án-ni.
Chhin-ài ê chheng-liân chu-uī, lí kiám bô beh toè chit khoán lâng chin suí ê kha-pō͘ lâi hiàn-sin mah?
漢羅（Ùi原文改寫）
獻身的青年Au-pek-lîm
Chiong Bō͘-sêng
1959年5月845期 p.15-17
對耶穌基督取奴僕的形狀來世間，已經佇過去歷史上有感動濟濟青年獻身貢獻佇教會，社會。
這時愛介紹一个獻身為主做工的青年Au-pe̍k-lîm（John Frederick Oberlin）的故事。
這仲故事是對Au-pe̍k-lîm神學研究院的教授Hok-tun Phok-sū（Dr. Walter M. Horton）佇3月25早起，對長榮中學的學生演講的時聽著的。
論Au-pe̍k-lîm這的人是1740年出世佇法國的法國人。今現時伊是變成做世界的的偉人。伊獻身的觀念就是在佇伊認捌伊是基督耶穌的精兵。伊出世佇Sú-tek-la̍h-pó城（Strasbo͘rg）。這个城是佇法國的東爿的邊界。捌幾若擺予德國佔去。所以這所在是户做兩國的戰爭的前哨地點。這个城市的青少年常常愛學軍隊操練做in一款的thit-thô。Au-pe̍k-lîm的老父就利用這个機會來教育囝兒成做勇敢，有責任，無驚艱苦佮危險的人。Au-pe̍k-lîm到較大漢的時，就佇教會受堅信禮，決心向造物主上帝佮救主耶穌立約欲將家已所有的氣力佮物件攏獻做主的路用。每年到生日就閣重新簽字佇彼个立約書，予伊無袂記得伊的誓約。上路尾擺的簽字是80外歲的時。佇伊頭擺佮第2擺簽字的中間予伊揣出伊終身的職業。就是傳教。
伊得著真好的成績來畢業Strasbo͘rg大學，後來讀神學。伊未去教會做工的代先伊有去跟一个醫生學博物學佮實際藥品的製造法。熱心研究，連中晝頓也簡單用一葩小燈火烘麵包，配牛奶，ná食ná繼續研究。表示ná讀ná做工（Learning and labor半工半讀）ê精神。閣也做這个醫生的囝的家庭教師，對按呢通維持伊的生活無欠缺。有一日伊佇樓栱頂的小房間teh研究的時，忽然有一个對Vosges山地來的宣教師來揣伊。這个傳教師因為佮伊的婦jîn人做工致到失落健康，愛揣一个決意獻身的少年傳教師來共伊繼任，所以才來揣伊。彼時Au-pe̍k-lîm心內ná親像有聲共伊講，「你就是彼人」。所以就決意講，若無人志願欲去，伊就欲去，伊果然就去。伊未去的代先明明知影，山地的情形佮佇遐的工作的困難。遐無路通行，無文明施設，生活無利便，無學校，所有的是無知，野蠻，散鄉的山地人。一个真洋洋得意的大學畢業生若到這款所在傳教，宛然親像家己放拺一切將骨頭帶來埋葬佇這款受咒詛的山內到底相siâng。所以朋友親人無半个贊成伊去。毋kú伊決心就去，做工到86歲死佇山地。
伊佇Vosges山地的中間用疼心教示山地人，做in的先生，也指導in信福音，以及捌世間的學問。伊提高學生的智識水準，也紲予in捌道理。伊teh教地理學的時，代先予學生看地圖，就問學生講，「恁厝佇教區內的tá-lo̍h？」後來閣問講，「咱的教區佇Alsace縣的甚物所在？」「Alsace縣佇法國的甚物所在？」「法國佇歐羅巴的甚物所在？」「歐羅巴佇全世界的甚物所在？」最後chhoā in到捌上的存在。毋若按呢，伊佇每一點愛問學講，教區為著咱有做甚物？咱為著教區有做甚物á無？…..Alsace縣為著咱做甚物？咱為著Alsace有做甚物á無？等等的質問。結局到尾就問到上帝為著咱做甚物á無？用按呢予學生歸倚上帝。Au-pek-lîm捌一擺想欲離開山地來美國傳教。毋kú為著美國南北戰爭阻擋，紲袂得去。後來就決心信這是上帝的旨意，毋愛伊離開山地。所以閣繼續伊的工佇Vosges山地。到伊死的時，遐的山地人為伊chhāi一支十字架的墓牌，頂面寫講，「A-pa Au-pek-lîm」 (Papa Oberlin)，來紀念伊的疼。
Au-pek-lîm真正為主做工放拺性命。伊有照聖經所講，「見若愛救家己的性命的，欲失落伊，見若為著我來失落伊的性命的，欲得著伊」（Mt. 16:25）。伊的感化力影響全世界.現時西德用伊的面印做in的郵票teh紀念伊。當Ná-pho-lûn攻莫斯科失敗逃走的時，teh追趕伊的露西亞皇帝寫批予Au-pek-lîm講，我有吩咐我的軍隊，對敵Ná-pho-lûn的時，毋通破壞你的事業。因為你的事業是難能可貴的。美國Ohio州的Au-pek-lîm大學，就是為著愛繼續這款的精神，才佇1833年建設的。中間佇1900年洪秀全反亂的時，對Au-pek-lîm大學出身的牧師12名佇山西省殉教。In疼咱中國到按呢。
親愛的青年諸位，你kiám無欲綴這款人真媠的跤步來獻身mah？