增補聖詩的介紹
Cheng-pó͘ Sèng-si ê kài-siāu
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 鄭錦榮 Tīⁿ Gím-êng |
| 卷期 | 台灣教會公報 |
| 卷期 | 第839號 |
| 日期 | 1958/11 |
| 頁數 | 16 |
白話字（原文數位化）
Cheng-pó͘ Sèng-si ê kài-siāu
I. Kám-un kap chàn-bí(50 siú si tē 20 bīn)
Tīⁿ Kím-êng
1958年11月839期 16-17
Phian-chiá chù:
Pún-goe̍h tē 4 lé-pài sī Kám-siā cheh-ji̍t, Tīⁿ Bo̍k-su só͘ kài-siāu chit siú si, sī kám-siā ê si, tī Kám-siā-cheh koh lâi ha̍k-si̍p chit siú si, ún-tàng ū lī-ek chiah tio̍h.
“Now thank we all o͘r God”(O-ló kám-siā Siōng-tè).
Chok-chiá Martin Rinkart(Má-teng, Lîm Ka-tek), sī Tek-kok lâng, Lō͘-tek-hoē ê bo̍k-su. 1586 nî, chhut-sì tī Eilenberg(ài-niá-pó), lāu-pē sī chò thán-á ê sai-hū, ka-têng chin sòng-hiong. Lîm Ka-tek khó͘-ha̍k, pit-gia̍p Leipzig Toā-o̍h Sîn-ha̍k-īⁿ.I sī chi̍t ê hán-tit khoàⁿ-tio̍h ê to-châi iu-siù ê jîn-bu̍t, te̍k-pia̍t tī chok-si, im-ga̍k, hì-ke̍k ū tit-tio̍h toā ê un-sù. Gín-á sî-tāi bat chò chhut-miâ ê Sèng To-má kàu-hoē Sèng-koa-tuī oân(chit ê kàu-hoē sī āu-lâi Bach chò Sèng-koa-tuī chí-tō-chiá ê só͘-chāi). Lîm Ka-tek pit-gia̍p Sîn-ha̍k-īⁿ liáu-āu, ū tī toē-hng kàu-hoē bo̍k-hoē , āu-lâi tī 1617 nî tit-tio̍h hù kam-tok(副監督) ê iàu-chit, hù-jīm kò͘-hiong ài-niá-pó ê kàu-hoē kàu sí (1649).
Tī ài-niá-pó kàu-hoē bo̍k-hoē tē 2 nî tú-tio̍h 30 nî chiàn-cheng (The 30 years’ war 1618-1648), thang kóng i āu-poàⁿ seng-gâi sī tī chiàn-cheng ê khó͘-lān tiong!
ài-niá-pó ê siâⁿ-chhī ū ēng kian-kò͘ ê siâⁿ-chhiûⁿ lâi uî--teh, oán-jiân sī chi̍t ê hông-oē-toē. Só͘-í chiàn-cheng po̍k-hoat liáu-āu, sì-hng ê lâng oe-oe tīn-tīn lâi chit ê siâⁿ pī-lān. Tī hia pit-jiân-tek hoat-seng tn̂g-kî ê chiàn-cheng hù-tài ê un-e̍k, ki-hng. Koh-chài chit ê 30 nî chiàn-cheng hō͘ Tek-kok put-lī, siū tuì-te̍k thún-ta̍h, chhiúⁿ-kiap choē-choē pái. Só͘-í in só͘ tú-tio̍h ê chhiⁿ-chhám si̍t-chāi boē kóng--tit. Tī hit tiong-kan Lîm Ka-tek uī tio̍h kàu-hoē, uī tio̍h kok-ka phe-miā kàu toé. Hit sî i piàn-chiâⁿ ài-niá-pó chhī î-it ê bo̍k-su, tio̍h chiàu-kò͘ choân-chhī ê sin-kàu-tô͘. uī-tio̍h khoàⁿ-kò͘ pīⁿ-lâng kap iau-gō ê lâng, tio̍h-siong ê lâng téng-téng ê kang-chok bô êng ê tiong-kan, ji̍t-ji̍t tio̍h kā sí-lâng kú-hêng chòng-sek. I bat chi̍t ji̍t kā 4,50 ê sí-lâng kú-hêng chòng-sek! Só͘-í thang kóng Lîm Ka-tek ê bo̍k-hoē m̄-sī tī kàu-hoē , sī tī chiàn-toē, sīm-chì 30 nî ê kú!!
Chit siú kám-un ê si sī tī chit khoán ê khó͘-kéng sán-seng ê.
Siông-siông ū Sèng-si kái-soat-chiá kóng, chit siú si sī tī 1648 nî, 30 nî chiàn-cheng soah ê sî siū toā, kám-tōng lâi chò ê. Khiok chhin-chhiūⁿ put-chí ū lí, chóng-sī che sī oân-choân bô le̍k-sú-tek ê kun-kù; in-uī chit siú si í-keng tī 1636 nî chiū hoat-piáu tī Tek-kok ê Sèng-si. Chiàu Sèng-si ha̍k-chiá khò-tit-chū ê chú-tiuⁿ sī chha-put-to 1630 nî chò ê. Lîm Ka-tek tī hit ê chiàn-cheng tiong tuì Sèng-keng goā-tián Piān-se-la̍h ê chheh 50:22-24(the Apocryphal book of Ecclesiasticus 50:22-24) siū chí-sī lâi chok ê. Koh piáu-toê ū kì-chài “A short Grace before meals”(chia̍h-pn̄g chêng té-té ê kám-siā.)
Tē 1,2 chat ū piáu-bêng Piān-se-la̍h su 50:22-24 ê cheng-sîn-“Taⁿ lán tio̍h chi̍t-choê o-ló kám-siā Siōng-tè,in-uī I ū kiâⁿ kî-sū tī sè-kan, tuì goá chhut lāu-bú ê thai kàu taⁿ si-lo̍h un-tián, hō͘ goán tit-tio̍h pêng-an kap khoài-lo̍k kàu éng-oán……” Tē 3 chat sī o-ló Sam-uī-it-thé ê Siōng-tè(Gloria Patri).
Chit siú si sī hoān-lān tiong ê kám-siā kap o-ló , hui-siông ū phek-le̍k. Si ê kui-bô͘ chin toā, oē hō͘ lâng siū toā kám-tōng ,só͘-í bô-lūn Tek-kok, Eng-kok, Bí-kok ta̍k só͘-chāi ê sin-kàu-tô͘ tī te̍k-pia̍t ê chū-hoē siông-siông ài gîm. Goá siūⁿ phah-sǹg tû-khì Lō͘-tek Má-teng só͘ chò hit siú “ Siōng-tè sī goá an-choân iàu-sài”( chhiáⁿ chham-khó͘ 9 ge̍h hō ê kái-soat) í-goā , chit siú si thang kóng sī choè uí-tāi choè tiōng-iàu ê Sèng-si. ǹg-bāng lán tī Kám-siā-choeh chi̍t-choê gîm chit siú si lâi kám-siā o-ló Siōng-tè, ia̍h thé-giām chit siú si ê cheng-sîn.
Kiat-bé lâi kóng, chit siú si sui-jiân m̄-sī tī 30 nî chiàn-cheng soah ê sî chò ê, chóng-sī lán thang siūⁿ tng sin-kàu-tô͘ tī chiàn-cheng soah, Westphalia(Ui-sū-tek-hui-lī-a) ê hô-iok chiâⁿ ê sî, ún-tàng tī kám-siā lé-pài ê sî ū gîm chi siú si, hit sî in kám-khài m̄-chai cháiⁿ-iūⁿ? Te̍k-pia̍t ài-niá-pó chhī ê peh-sìⁿ, koh-khah te̍k-pia̍t sī chok-chiá Lîm Ka-tek ê sim……!!
Lán chit sî-tāi kiám m̄-sī chhin-chhiūⁿ 30 nî chiàn-cheng iáu-boē soah ê khoán-sit, lán sim-kéng sī chhin-chhiūⁿ Lîm Ka-tek chò chit siú si ê sim-kéng, lán ê kî-tó ia̍h sī. Chhiáⁿ lán saⁿ-kap gîm chit siú si chi̍t bīn piáu-bêng kám-un, chi̍t bīn choè lán ê kî-tó , goān Siōng-tè sù lán chin ê hô-pêng.
漢羅（Ùi原文改寫）
增補聖詩的介紹
I. 感恩佮讚美(50首詩 第 20面)
鄭錦榮
1958年11月839期 16-17
編者註：
本月第 4禮拜是感謝節日，鄭牧師所介紹這首詩，是感謝的詩，佇感謝節閣來學習這首詩，穩當有利益才著。
「Now thank we all o͘r God」(呵咾感謝上帝)。
作者Martin Rinkart(馬丁，林嘉德)，是德國人，路得會的牧師。1586年，出世佇Eilenberg(愛領堡)，老爸是做毯仔的師傅，家庭真散鄉。林嘉德苦學，畢業Leipzig大學神學院。伊是一个罕得看著的多才優秀的人物，特別佇作詩、音樂、戲劇有得著大的恩賜。囡仔時代捌做出名的聖多馬教會聖歌隊員(這个教會是後來Bach做聖歌隊指導者的所在)。林嘉德畢業神學院了後，有佇地方教會牧會，後來佇1617年得著副監督的要職，赴任故鄉愛領堡的教會到死(1649)。
佇愛領堡教會牧會第 2年拄著30年戰爭(The 30 years’war 1618-1648)，通講伊後半生涯是佇戰爭的苦難中！
愛領堡的城市有用堅固的城牆來圍--teh，宛然是一个防衛地。所以戰爭暴發了後，四方的人oe-oe陣陣來這个城避難。佇遐必然tek發生長期的戰爭附帶的瘟疫、飢荒。閣再這个30年戰爭予德國不利，受對敵thún踏，搶劫濟濟擺。所以in所拄著的淒慘實在袂講--得。佇彼中間林嘉德為著教會，為著國家phe命到底。彼時伊變成愛領堡市唯一的牧師，著照顧全市的新教徒。為著看顧病人佮枵餓的人，著傷的人等等的工作無閒的中間，日日著共死人舉行葬式。伊捌一日共 4、50 个死人舉行葬式！所以通講林嘉德的牧會毋是佇教會，是佇戰地，甚至30年的久！！
這首感恩的詩是佇這款的苦境產生的。
常常有聖詩解說者講，這首詩是佇1648年，30年戰爭煞的時受大感動來做的。卻親像不止有理，總是這是完全無歷史的的根據；因為這首詩已經佇1636年就發表佇德國的聖詩。照聖詩學者靠得住的主張是差不多1630年做的。林嘉德佇彼个戰爭中對聖經外典 Piān-se-la̍h 的冊50：22-24(the Apocryphal book of Ecclesiasticus 50：22-24)受指示來作的。閣表題的有記載「A short Grace before meals」(食飯前短短的感謝。)
第 1、2節有表明Piān-se-la̍h 書 50：22-24 的精神-「今咱著一齊呵咾感謝上帝，因為伊有行奇事佇世間，對我出老母的胎到今施落恩典，予阮得著平安佮快樂到永遠……」第 3節是呵咾三位一體的上帝(Gloria Patri)。
這首詩是患難中的感謝佮呵咾，非常有魄力。詩的規模真大，會予人受大感動，所以無論德國、英國、美國逐所在的新教徒佇特別的聚會常常愛吟。我想拍算除去路德馬丁所做彼首「上帝是我安全要塞」(請參考 9月號的解說)以外，這首詩通講是做偉大做重要的聖詩。向望咱佇感謝節一齊吟這首詩來感謝呵咾上帝，也體驗這首詩的精神。
結尾來講，這首詩雖然毋是佇30年戰爭煞的時做的，總是咱通想當新教徒佇戰爭煞，Westphalia(威士德非利亞) 的和約成的時，穩當佇感謝禮拜的時有吟這首詩，彼時in的感慨毋知怎樣？特別愛領堡市的百姓，閣較特別是作者林嘉德的心……！！
咱這時代kiám毋是親像30年戰爭猶未煞的款式，咱心境是親像林嘉德這首詩的心境，咱的祈禱亦也是。請咱saⁿ-kap吟這首詩一面表明感恩，一面做咱的祈禱，願上帝賜咱真的和平。