菲律賓考察報告書
Hui-li̍p-pin Khó-chhat pò-kò-su
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 張宏昌 Tiuⁿ Hông-chhiong |
| 卷期 | 台灣教會公報 |
| 卷期 | 第838號 |
| 日期 | 1958/10 |
| 頁數 | 6 |
白話字（原文數位化）
Hui-li̍p-pin Khó-chhat pò-kò-su
Tiuⁿ Hông-chhiong pò
1958年10月838期 6-8
Hui-li̍p-pin sī tī lán Tâi-oân ê lâm-pêng, iā sī lán ê chhù-piⁿ. Chóng-sī koè khì lán tuì Hui-li̍p-pin ê tì-sek chin chió, chha-put-to lóng m̄-chai, chóng-sī goá siong-sìn Hui-li̍p-pin lâng tuì Tâi-oân ê jīm-sek iā sī chin chhián-po̍h, che sī goá chit pang kàu tī hia só͘ kám-kak ê chi̍t hāng sū-si̍t, che kiám-chhái sī in-uī koè-khì Hui-li̍p-pin sī sio̍k tī Bí-kok só͘ koán-hē, iā lán sī hō͘ Ji̍t-pún koán koán ê koan-hē, só͘-í chiah hō͘-siōng bô ki-hoē thang saⁿ jīm-sek.
Kám-siā Siōng-tè, chit pang tuì hui-li̍p-pín kàu-hoē liân-bêng(P.E.C.C.) Chheng-liân-pō͘(Y.P.D.) ê hó-ì phèng-chhiáⁿ goá kàu tī Hui-li̍p-pin, chêng-āu 6 lé-pài kú tī hia khó-chhat kap gián-kiù in ê chheng-liân sū-kong kap kàu-hoē í-ki̍p it-poaⁿ ê siā-hoē ê khoán -sit.
4 ge̍h 22 ji̍t chá-khí 10 tiám, tuì Tâi-pak khí-poe, keng-kè 4 tiám koh 10 hun-cheng chiū kàu siú-to͘ Manila, chit ê siâⁿ-chhī kú-kú chiū ū thiaⁿ-kìⁿ lâng kóng, sī tang-hng ê bêng-chu, si̍t-chāi bô-chhò, tuì hui-ki téng khoàⁿ ê sî, kak-tit hui-siông suí; lo̍h hui-ki khoàⁿ iā sī chin suí, koe-lō͘ chheng-khì,kok hong-bīn si̍t-chāi hō͘ lán thang o̍h ê só͘-chāi chin-choē. Tuì Tâi-pak chhut-hoat ê sî, thiⁿ-khì chin tú-hó, boē koâⁿ iā boē joa̍h, chóng-sī kàu manila ê sî, lo̍h hui-ki chiū ná chhin-chhiūⁿ liàn lo̍h khì hé-lô͘ chi̍t-iūⁿ, āu-lâi chiah chai sī 97.6 tō͘, bô kî-koài hō͘ goá ê thâu-khak kám-kak toā koh-iūⁿ, seng-khu ià-siān.
Tī Hui-li̍p-pin ê kî-kan tiong goá chīn-liōng sī ài chhē ki-hoē kap choē-choē ê Hui-li̍p-pin lâng kau-poê, chiàu goá só͘ khoàⁿ in it-poaⁿ ê bí-tiám:
-
Bîn-cho̍k ì-sek chin kiông, koè-khì in oá 400 nî kú siū Se-pan-gâ ê chi-phoè, āu-lâi koh siū Bí-kok koán 50 goā nî kú, kàu 1946 nî chiah oân-choân to̍k-li̍p. Tuì to̍k-li̍p liáu-āu in lóng ū kám-kak chi̍t kok ê kok-bîn ê êng-ī. Goá khoàⁿ choè kūn tuì Hoâ-kiâu ū choē-choē ê ap-le̍k, iā sī in ê bîn-cho̍k ì-sek ê piáu-hiān, put-kò tuì chit ê hó ê piáu-hiān lán iā sī ài kî-tó, ǹg-bāng in oē ke-thiⁿ Ki-tok ê thiàⁿ-sim, nā bô kiám-chhái m̄-nā boē thang lī-ek kok-ka, kiaⁿ-liáu hoán-tńg oē hō͘ kok-ka tú-tio̍h sún-sit.
-
In sī chin ho͘N3 im-ga̍k ê bîn-cho̍k, hui-siông gâu gîm-si, te̍k-pia̍t tī ge̍h-kng-mî thiaⁿ-kìⁿ in tī iâ-chhiū(coconat) ê ē-bīn teh toâⁿ-khîm ê chêng-kéng, si̍t-chāi sī chhin-chhiūⁿ si-koa; uī-tio̍h sī ài im-ga̍k , só͘-í in ê kok-bîn-sèng iā sī ū chin bêng-lóng, khoài-lo̍k ê chi̍t-bīn. Goá khoàⁿ-kìn in ū lâng só͘ toà ê chhù sui sī chin bô hó khoàⁿ, iáu-kú in ê chhù-chêng ū chai suí-suí ê hoe tī-teh, hō͘ lán chai in ê seng-oa̍h sī chin kng-bêng ê.
3.Kiû ha̍k-būn iā sī in ê te̍k-sèng. In choē-choē chheng-liân ū tuì toā-o̍h pit-gia̍p , in ê pē-bú ka-kī sui-bóng bô chîⁿ, iā sī kè-kàu ài hō͘ kiáⁿ tha̍k toā-o̍h; koh in tuì toā-o̍h chhut-lâi ū lâng kam-goān sái bé-chhia, choè su-ki, chit tiám sī hō͘ lán chin thang o̍h ê. Lán nā sī tha̍k-chheh sī siūⁿ beh choè-koaⁿ á-sī thàn toā-chîⁿ, chóng-sī in ê chheng-liân sui-bóng toā-o̍h pit-gia̍p , iā sī kam-goān sái bé-chhia choè khó͘-kang.
4.Hui-li̍p-pin choân-thé lâi khoàⁿ, in ê kok-bîn sī chin chong-kàu-tek, put-kò Thian-chú-kàu tī in tiong-kan hō͘ peh-sìⁿ pìⁿ-chiâⁿ choè bê-sìn, bô si̍t-chāi ū Iâ-so͘ Ki-tok ê cheng-sîn oa̍h tī in tiong-kan, che sī chin thang khó-sioh ê sū, chit tiám sī sin-kàu ê toā chek-jīm.
-
Hui-li̍p-pin lâng choân-thé khoàⁿ khí-lâi sī chin chhin-chhiat, hó khoán-thāi chhut-goā lâng, sī chin hó chhin-kūn ê kok-bîn.
-
Hui-li̍p-pin lâng ê sèng-chêng iā sī chin tan-sûn, sìn-gióng iā sī chin chheng-chhó, tuì só͘ sìn ê giâu-gî.
Chóng-sī chi̍t-bīn Hui-li̍p-pin iā sī chi̍t ê chin hok-cha̍p ê kok-ka, pîn-hù ê cheng-chha, bûn-hoà kap bī-khai ê cheng-chha iā sī chin lī-hāi. Koh sui ū Takalog oē choè in ê kok-gú, iáu-kú boē thang thiat-tí, hiān-sî iáu ū 87 khoán ê tē-hng oē tī-teh.
Hui-li̍p-pin hiān-sî 95% sī Thian-chú-kàu-tô͘, Thian-chú-kàu tī Hui-li̍p-pin í-keng ū 400 goā nî ê le̍k-sú, só͘-í chhim-thàu tī kok-bîn seng-oa̍h ê kok hong-bīn, tī siā-hoē í-ki̍p chèng-tī siōng iā sī ū siong-tong ê sè-le̍k, chit hāng sī hō͘ sin-kàu tī hia tú-tio̍h toā chó͘-gāi ê chi̍t hāng. Hiān-sî tī piáu-bīn-siōng kok-ka sui ū pó-chiòng sìn-kàu ê chū-iû, chóng-sī si̍t-chāi Thian-chú-kàu tuì sin-kàu tī kng, tī àm lóng ū teh ap-pek, sīm-chì àm-sat iā sī ū; só͘-í hiān-sî sin-kàu tī Hui-li̍p-pin sui ū oá chi̍t-pah-bān ê sìn-tô͘, iáu-kú le̍k-liōng chin jio̍k, iû-kî sī ū chîⁿ, ū tē-uī, ū sè-le̍k ê lâng m̄-káⁿ choán-oāⁿ lâi sin-kàu, nā bô Thian-chú-kàu ê chàn-sêng, si̍t-chè-siōng iā boē thang choè chóng-thóng. (Thāi-sio̍k)
漢羅（Ùi原文改寫）
菲律賓考察報告書
張宏昌 報
1958年10月838期 6-8
菲律賓是佇咱台灣的南爿，也是咱的厝邊。總是過去咱對菲律賓的智識真少，差不多攏毋知，總是我相信菲律賓人對台灣的認識也是真淺薄，這是我這pang到佇遐所感覺的一項事實，這kiám-chhái是因為過去菲律賓是屬佇美國所管轄，iā咱是才予日本管的關係，所以才互相無機會通相認識。
感謝上帝，這pang對菲律賓2教會聯盟(P.E.C.C.)青年部(Y.P.D.) 的好意聘請我到佇菲律賓，前後6禮拜久佇遐考察佮研究in 的青年事工佮教會以及一般的社會的款式。
4月22日早起10點，對台北起飛，經過4點閣10 分鐘就到首都Manila，這个城市久久就有聽見人講，是東方的明珠，實在無錯，對飛機頂看的時，覺得非常媠；落飛機看也是真媠，街路清氣，各方面實在予咱通學的所在真濟。對台北出發的時，天氣真tú好，袂寒也袂熱，總是到Manila 的時，落飛機就ná親像liàn落去火爐一樣，後來才知是97.6 度，無奇怪予我的頭殼感覺大koh樣，身軀厭siān。
佇菲律賓 的期間中我盡量是愛chhē機會佮濟濟的菲律賓人交陪，照我所看in一般的美點：
1、民族意識真強，過去in 倚 400年久受西班牙的支配，後來閣受美國管50外年久，到1946年才完全獨立。對獨立了後in攏有感覺一國的國民的榮譽。我看做近對華僑有濟濟的壓力，也是in 的民族意識的表現，不過對這个好的表現咱也是愛祈禱，向望in 會加添基督的疼心，若無kiám-chhái毋但袂通利益國家，驚了反轉會予國家拄著損失。
2、In是真好音樂的民族，非常gâu吟詩，特別佇月光暝聽見in佇椰樹(coconat) 的下面teh彈琴的情境，實在是親像詩歌；為著是愛音樂，所以in 的國民性也是有真明朗，快樂的一面。我看見 in有人所蹛的厝雖是真無好看，iáu-kú in 的厝前有栽媠媠的花佇teh，予咱知in 的生活是真光明的。
3、求學問也是in 的得勝。In 濟濟青年有對大學畢業，in 的爸母家己雖罔無錢，也是計較愛予囝讀大學；閣in對大學出來有人甘願駛馬車，做司機，這點是予咱真通學的。咱若是讀冊是想欲做官抑是趁大錢，總是in 的青年雖罔大學畢業，也是甘願駛馬車做苦工。
4、菲律賓全體來看，in 的國民是真宗教的，不過天主教佇in中間予百姓變成做迷信，無實在有耶穌基督的精神活佇in中間，這是真通可惜的事，這點是新教的大責任。
5、菲律賓人全體看起來是真親切，好款待出外人，是真好親近的國民。
6、菲律賓人的性情也是真單純，信仰也是真清楚，對所信的僥疑。
總是一面菲律賓也是一个真複雜的國家，貧富的精差，文化佮未開的 精差也是真厲害。閣雖有Takalog會做in 的國語，iáu-kú袂通徹底，現時猶有87款的地方話佇teh。
菲律賓現時95%是天主教徒，天主教佇菲律賓已經有400外年的歷史，所以侵透佇國民生活的各方面，佇社會以及政治上也是有相當的勢力，這項是予新教佇遐拄著大阻礙的一項。現時佇表面上國家雖有保障信教的自由，總是實在天主教對新教佇光，佇暗攏有teh壓迫，甚至暗殺也是有；所以現時新教佇菲律賓雖有倚一百萬的信徒，iáu-kú力量真弱，尤其是有錢，有地位，有勢力的人毋敢轉換來s新教，若無天主教的贊成，實際上也袂通做總統。(待續)