uī-tio̍h Hok-im sit-lo̍h sìⁿ-miā

文獻資訊

項目 資料
作者 偕叡廉 Kai Jōe-liâm
卷期 台灣教會公報
卷期 第837號
日期 1958/9
頁數 20

白話字(原文數位化)

uī-tio̍h Hok-im sit-lo̍h sìⁿ-miā

Kai Joe-liâm siá

1958年9月837期        20-21

Tī 8 ge̍h hūn ê Kàu-hoē Kong-pò tē 3 bīn ū chi̍t phiⁿ lūn-khí, “ Chiok Ji̍t-pún Ki-tok-kàu thoân-kàu 100 chiu-nî.” iā ū chi̍t chām kóng, “ Nā khoàⁿ in ê kàu-hoē ê koè-khì iā ū uī-tio̍h tō-lí pàng-sak sìⁿ-miā. Lán Tâi-oân iáu-kú bô, chí-ū San-tē Hoa-lian Saka-tani sī thâu chi̍t ê uī-tio̍h tō-lí siū sí ê.”

Tha̍k kàu chia hō͘ goá kì-tit lán ê kàu-hoē le̍k-sú tiong iáu ū kuí-nā lâng iā-sī uī-tio̍h tō-lí lâi sit-lo̍h sìⁿ-miā.Taⁿ siá kuí-jī lâi siàu-liām in.

(1) Tī 12 ge̍h 25 ji̍t 1873 nî, Joē-hiaⁿ chhut-goā khì Sai-thâu-toé, tī lō͘-nih hō͘ chhiⁿ-hoan thâi. I sī lâm-pō͘ lâng lâi Tâm-chuí pang-chān kai Bo̍k-su choè Chú ê kang.

(2) Tī 1896 nî Chio̍h Tēng Thoân-tō tī Lâm-khàm hō͘ Ji̍t-pún peng thâi sí. I teh kò͘ lé-pài-tn̂g ê sî, Ji̍t-pún kun-tuī kàu-uī, ū-ê phah pài-tn̂g ê toā kó͘, thoân-tō chhiáⁿ in m̄-thang suî-piān phah. Chiū suî-sî lia̍h i khì thâi.

(3) Tī 1896 nî Tân Sam-kî Thoân-tō, ia̍h hō͘ Ji̍t-pún peng lia̍h-khì thâi.

(4) Phoaⁿ Hōng-lîm Thoân-tō tī Gî-lân hong-bīn hō͘ chhiⁿ-hoan thâi.

(5) Tī 1876 nî, Hē-siūⁿ-chiu ê sìn-tô͘ , Tân Sū-bí hō͘ lâng kè-bô͘ hām-hāi, iā hō͘ gê-mn̂g ê lâng lām-sám bû-loā, sàng i kàu kaⁿ-ga̍k, hō͘ i kan-khó͘ kàu sí.

Tân Sū-bí sī seng-lí lâng, tī 11 ge̍h 15 hō 1874 nî siū soé-lé. Tī 1876 nî koaiⁿ i tī kaⁿ-nih, kàu 3 ge̍h 26 hō 1884 nî i sí tī kaⁿ-ga̍k lāi.

Tī kaⁿ-nih ê sî, i ū siá i só͘ keng-kè ê sū, iā ū siông-siông tī kaⁿ-ga̍k nih, hó-táⁿ choè kan-chèng. I só͘ siá ê ū kià hō͘ goá ê lāu-pē, Kai Bo̍k-su. Chit chūn i só͘ siá ê tī goá ê chhù-nih, goá chhau tām-po̍h hō͘ lia̍t-uī thang tha̍k. I ū án-ni siá, “ Goá Tân Sū-bí ū sìn thiⁿ-toē bān-mi̍h kap choē-choē sè-kan lâng lóng-chóng sī Siōng-tè chhòng-chō. iā sìn Kiù-chú Iâ-so͘ ū chiâⁿ lâng ê sin-khu, thoè bān-bîn kap goá Sū-bí sio̍k-choē. Kong-lô í-keng chiâⁿ, siū-sí saⁿ ji̍t koh-oa̍h, 40 ji̍t tī toē-bīn-chiūⁿ. Teh-beh chiūⁿ thiⁿ ê sî, bēng-lēng I ê ha̍k-seng kóng, Lín chiah-ê tio̍h khì phó͘ thiⁿ-ē thoân hok-im hō͘ bān peh-sìⁿ, thiaⁿ-kìn lâi niá soé-lé tit-tio̍h kiù. Sìn tio̍h ka-kī pàng-sak pháiⁿ, sìn chiū bián tîm-lûn, lâi tit-tio̍h éng-oán-oa̍h. Ū sìn bô kiâⁿ ū sím-mi̍h lī-ek. Sìn koh tī Kiù-chú tek-khak sūn-thàn I ê tō-lí.

Lūn Siōng-tè thiàⁿ-thàng sè-kan lâng, ia̍h thiàⁿ-thàng goá, ū chhe I ê lô͘-po̍k Kai Bo̍k-su kàu Tâi-oân pak-lō͘ tī Hó͘-bé siat-li̍p kàu-hoē, pò-iông Chú ê miâ ji̍p goá hī-khang, goá chai chiū thàn, sìn Kiù-chú, taⁿ choè sūn-thàn chin-lí ê lâng. Goá pêng-sò͘ sī ū choē ê lâng, ēng lé-mi̍h chè-hiàn kuí-sîn, lóng-chóng sī tuì m̄-chai, m̄-bat.

Goá tī kaⁿ-lāi, hoān-lâng loé-mā goá, gê-ia̍h ēng piⁿ phah goá, hêng-hoa̍t goá , m̄-chiâⁿ chia̍h, m̄-châiⁿ khùn, ēng kha-khàu, chhiú-khàu lâi khàu goá ê kha-chhiú. Gê-ia̍h ēng thih-liān pa̍k goá, ia̍h goá ê sim-lāi iû-goân sìn chit ê tō-lí, tī kaⁿ-lāi goá tiāⁿ-tio̍h ho̍k-sāi Siōng-tè, khò Kiù-chú, goá ài chīn-tiong kàu sí.” I tī 3 ge̍h 26 ji̍t 1884 nî siū Chú kéng-tiàu.

(6) Tī 1884 nî Hoat-kok lâi phah Tâi-oân ê sî, lán kàu-hoē tú-tio̍h toā khún-tio̍k, ū 7 keng lé-pài-tn̂g hō͘ lâng thiah. Tiong-kan ū nn̄g ê lāu ang-bó͘ 60 goā hè, hō͘ lâng lia̍h khì tū-chuí tī Sin-tiàm khoe. Pháiⁿ-lâng tuì in kóng , in nā beh koh-chài pài Siōng-tè chiū beh hō͘ in sí, chiū thoa in kàu khah chhim ê só͘-chāi. In nn̄g lâng iā-sī kóng in beh koh ho̍k-sāi Siōng-tè , bô beh pàng-sak. Pháiⁿ lâng chiū thoa in kàu chhim-chhim ê só͘-chāi hō͘ in tū sí.

In nn̄g lâng kam-goān uī-tio̍h hok-im lâi sit-lo̍h sìⁿ-miā. Si̍t-chāi in sī chīn-tiong ê sìn-tô͘. Lán thang siàu-liām in.    (Kai Joē-liâm).

漢羅(Ùi原文改寫)

為著福音失落性命

Kai Joe-liâm寫

1958年9月837期        20-21

佇8月份的教會公報第 3面有一篇論起,「祝日本基督教傳教100週年。」也有一chām講,「若看in 的教會的過去也有為著道理放sak性命。咱台灣iáu-kú無,只有山地花蓮坂谷是頭一个為著道理受死的。」

讀到遮予我記得咱的教會歷史中猶有幾若人也是為著道理來失落性命。今寫幾字來數念in。

(1)佇12月25日1873年,Joē兄出外去Sai-thâu-toé,佇路裡予生蕃thâi。伊是南部人來Tâm-chuí幫贊Kai牧師做主的工。

(2)佇1896年石鄧傳道佇Lâm-koà予日本兵thâi死。伊teh顧禮拜堂的時,日本軍隊到位,有的拍拜堂的大鼓,傳道請in毋通隨便拍。就隨時掠伊去thâi。

(3)佇1896年陳杉其傳道,也予日本兵掠去thâi。

(4) 潘鳳林傳道佇宜蘭方面予生蕃thâi。

(5)佇1876年,Hē-siuⁿ-chiu的信徒,陳士美予人計謀陷害,也予衙門的人lām-sám誣賴,送伊到監獄,予伊艱苦到死。

T陳士美是生理人,佇11月15號1874年受洗禮。佇1876年關伊佇監裡,到3月26號1884年伊死佇監獄內。

佇監裡的時,伊有寫伊所經過的事,也有常常佇監獄裡,好膽做干證。伊所寫的有寄予我的老爸,Kai牧師。這陣伊所寫的佇我的厝裡,我抄淡薄予列位通讀。伊有按呢寫,「我陳士美有信天地萬物佮濟濟世間人攏總是上帝創造。也信救主耶穌有成人的身軀,替萬民佮我士美贖罪。功勞已經成,受死三日復活,40日佇地面上。Teh欲上天的時,命令伊的學生講,恁遮个著去普天下傳福音予萬百姓,聽見來領洗禮得著救。信著家己放拺歹,信就免沉淪,來得著永遠活。有信無行有甚物利益。信閣佇救主的確順趁伊的道理。

論上帝疼痛世間人,也疼痛我,有差伊的奴僕Kai牧師到台灣北路佇滬尾設立教會,報揚主的名入我耳空,我知就趁,信救主,今做順趁真理的人。我平素所是有罪的人,用禮物祭獻鬼神,攏總是對毋知,毋捌。

我佇監內,犯人詈罵我,衙役用鞭拍我,刑罰我,毋成食,毋成睏,用跤銬,手銬來銬我的跤手。衙役用鐵鏈縛我,亦我的心內猶原信這个道理,佇監內我定著服事上帝,靠救主,我愛盡忠到死。」伊佇3月26日1884年受主揀召。

(6)佇1884年法國來拍台灣的時,咱教會拄著大窘逐,有7 間禮拜堂予人拆。中間有兩个老翁某 60外歲,予人掠去tū水佇新店溪。歹人對in講,in若欲閣再拜上帝就欲予in死,就拖in到較深的所在。In兩人也是講in欲閣服事上帝,無欲放sak。歹人就拖 in到深深的所在予in tū死。

In兩人甘願為著福音來失落性命。實在in是盡忠的信徒。咱通數念in。(Kai Joē-liâm)。