男女交陪一管見
Lâm-lú kau-poê it koán-kiàn
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | T.L.C. |
| 卷期 | 台灣教會公報 |
| 卷期 | 第836號 |
| 日期 | 1958/8 |
| 頁數 | 10 |
白話字（原文數位化）
Lâm-lú kau-poê it koán-kiàn
T.L.C.
1958年8月836期 10-11
Lūn chit hāng būn-tê, chē-chē lâng kiám-chhái beh siūⁿ sī teh chí bī-hun ê chheng-liân lâm-lú khah toā bīn, kí-hun ê lâm-lú khah bô sím-mi̍h pit-iàu tio̍h koh thê-khí chit hāng sū lâi gī-lūn. In-uī chāi lán Tâi-oân ê hong-sio̍k si̍p-koàn, lâm-lú sī siū-siū put-chhin; tû-khì uī-tio̍h chò chhin, ū lâng kài-siāu(chū-iû loân-ài; khah m̄-hó ); siū pē-bú chhin-chhek chí-tō, kam-tok ê ē-bīn lâi saⁿ kau-poê í-goā, lâm-lú kau-poê sǹg sī bô sím-mi̍h bo̍k-tek, hoán-tńg ū pè-hāi. án-ni kóng- khiok iā sī ū lí, chóng-sī sū-si̍t siōng tī kin-á-ji̍t ê bûn-bêng siā-hoē, seng-oa̍h ta̍k hāng chin hok-cha̍p, su-siúⁿ, tō-tek hong-bīn ài kiû chìn-pō͘, lí-sióng iā koân; só͘-í tio̍h ài lâm-lú saⁿ-kap ha̍p-chok lâi tô͘-bô͘ hó-sū, tuì án-ni tit-tio̍h cheng-sîn-siōng, bu̍t-chit-siōng ê seng-oa̍h kian-kò͘ ê ki-chhó͘, lâi chō-chiū jîn-luī siā-hoē ê hēng-hok. Che sī ū kiàn-sek, ū keng-giām ê lâng só͘ boē thang hóⁿ-jīn ê chi̍t hāng hiān-si̍t.
Chiàu Ki-tok-tô͘ tuì sìn-gióng hong-bīn ê li̍p-tiûⁿ lâi khoàⁿ, koh-khah tio̍h ū hó ê bo̍k-tek; saⁿ-kap chō-chiū hó ê sìn-gióng , kiàn-li̍p suí ê tek-hēng. In-uī tuì Ki-tok lâi lūn, tī Siōng-tè ê bīn-chêng tāi-ke lóng sī Siōng-tè só͘ thiàⁿ ê kiáⁿ-jî, pîⁿ-pîⁿ sī hiaⁿ-tī , sī chí-moē, uī-tio̍h hok-im saⁿ-kap chīn-la̍t; ín-chhoā lâng kui Chú, hō͘ Siōng-tè kok ē thang chá chi̍t ji̍t si̍t-hiān tī tē-chiūⁿ kiám bô chin lí-sióng mah?
Pó-lô tī Ka-lia̍p-thài 3:28 ū bián-lē lán tio̍h bô hun lâm-lú, in-uī lán tī Ki-tok Iâ-so͘ lóng sī chi̍t ê. Chóng-sī ū chhù-sū , “In-uī ta-po͘-lâng m̄-sī uī-tio̍h hū-jîn-lâng chiah chhòng-chō, sī hū-jîn-lâng uī-tio̍h ta-po͘-lâng lâi chhòng-chō. Só͘-í hū-jîn-lâng tio̍h ū hâng-ho̍k koân-pèng ê kì-hō tī i ê thâu-khak , uī-tio̍h sù-chiá ê iân-kò͘.”(I Lîm 11:9,10).Pó-lô koh kóng, “Hū-jîn-lâng tio̍h thiâm-chēng, it-bī hâng-ho̍k lâi ha̍k-si̍p”(I Thê 2:11). Che put-tàn chí hū-jîn-lâng hâng-ho̍k i ê tiōng-hu, chiàu pit-chiá ê gû-kiàn, Siōng-tè chhòng-chō lâng ê sūn-sū, lú-sèng hâng-ho̍k lâm-sèng, che sī chū-jiân ê lí-khì; m̄-sī kóng bô-lūn hó pháiⁿ sū tio̍h choa̍t-tuì hâng-ho̍k, chiū-sī kìⁿ-nā sio̍k tī hó ê sū, lú-sèng èng-kai chun-tiōng lâm-sèng ê ì-kiàn. Sian-ti thoân Siōng-tè ê oē kóng, “Iâ-hô-hoa tī tē-chiūⁿ chhòng chi̍t hāng sin ê sū, chiū-sī cha-bó͘-lâng beh pó-hō͘ ta-po͘-lâng “(“pó-hō͘” iā thang hoan-e̍k “uî-oá”(Iâ-lī-bí 31:22)).
Kim-ji̍t ê sè-kài ū khoàⁿ-kìⁿ chē-chē uí-tāi ê jîn-bu̍t, in tī siā-hoē , kok-ka ē thang pó-chhî in ê tē-uī, bô m̄-sī tī in ê poè-āu ū chin hiân-siok ê hū-jîn-lâng teh oān-chō͘ in , te̍k-pia̍t tī Ki-tok-kàu ê siā-hoē koh-khah ē thang khoàⁿ-tio̍h. Sū-si̍t-siōng lú-sèng tī siā-hoē kok-ka ê tiong-kan chò sán-pô-ia̍h, chò cheng-sîn-siōng uí-tāi ê an-uì-chiá, pang-chān chiá m̄-sī sió-khoá. Só͘-í Pó-lô iā ū kóng, “Hū-jîn-lâng m̄ èng-kai koán-hat ta-po͘-lâng”,koh kóng, “M̄-sī goán koán-hat lín ê sìn, sī pang-chān lín ê hoaⁿ-hí; in-uī lín tuì sìn lâi khiā-chāi.”(II Lîm 1:24). Ji̍t-pún uī-tāi ê thoân-kàu-chiá Si̍t-chhoan Chèng-kiù(Uemura) Bo̍k-su , iā sī ū kóng khí chit chân sū(khoàⁿ Pún-pò kū-nî 3 goe̍h hō).
Chò hū-jîn-lâng ê lâng èng-kai tī “Chi̍t-sì-lâng ê ji̍t hō͘ tiōng-hu ū lī-ek bô sún-hāi”(Chim-giâm 31:12). “I ê tiōng-hu tī siâⁿ-mn̂g-kháu lâng-lâng bat i; in-uī i kap pún-hoē ê tióng-ló saⁿ-kap chē”(31:23). Khó-kiàn tiōng-hu tuì hū-jîn-lâng ê gâu pang-chān kap an-uì , tit-tio̍h joā toā ê êng-kng. M̄-kú sū-si̍t siōng tī kin-á-ji̍t ê siā-hoē beh khoàⁿ-tio̍h chit khoán lí-sióng-tek ê hu-hū ka-têng seng-oa̍h si̍t-chāi chin chió; he̍k lâm he̍k lú, ū-ê tī bu̍t-chit siōng chin gâu pang-chān saⁿ tì-ìm, khiok tī cheng-sîn siōng hō͘ tuì-hong tú-tio̍h hui-siông ê thòng-khó͘. “Chhut mn̂g sī siok-lú, ji̍p mn̂g chhá-nāu tiōng-hu , “ “Chhut-mn̂g jîn-jîn jiá-jiá, ji̍p-mn̂g khok-sek bó͘-kiáⁿ.” Che sī tuì bē hiáu-tit saⁿ chun-kèng saⁿ thé-tiap ê só͘ tì. Sio-siāng án-ni it-poaⁿ ê lâm-lú kau-poê bô chiàu tō-lí, bô chiàu ha̍p-gî ê hoat-tō͘, bē hiáu cháiⁿ-iūⁿ lâi saⁿ chun-kèng, saⁿ tông-chêng, tì-kàu jiá-khí chē-chē iu-siong, thòng-khó͘ kap chai-hō, si̍t-chāi chin-chiàⁿ uî-hām.
(Í-hā thāi-sio̍k) .
漢羅（Ùi原文改寫）
男女交陪一管見
T.L.C.
1958年8月836期 10-11
論這項問題，濟濟人kiám-chhái欲想是teh指未婚的青年男女較大面，既婚的男女較無甚物必要著閣提起這項事來議論。因為在咱台灣的風俗習慣，男女是受授不親；除去為著做親，有人介紹(自由戀愛；較毋好)；受爸母親戚指導，監督的下面來相交陪以外，男女交陪算是無甚物目的，反轉有弊害。按呢講卻也是有理，總是事實上佇今仔日的文明社會，生活逐項真複雜，思想，道德方面愛求進步，理想也懸；所以著愛男女saⁿ-kap合作來圖謀好事，對按呢得著精神上，物質上的生活堅固的基礎，來造就人類社會的幸福。這是有見識，有經驗的人所沬通否認的一項現實。
照基督徒對信仰方面的立場來看，閣較著有好的目的；saⁿ-kap造就好的信仰，建立媠的德行。因為對基督來論，佇上帝的面前大家攏是上帝所疼的囝兒，平平是兄弟，是姊妹，為著福音saⁿ-kap盡力；引chhoā人歸主，予上帝國會通早一日實現佇地上kiám無真理想mah？
保羅佇加拉太3：28有勉勵咱著無分男女，因為咱佇基督耶穌攏是一个。總是有次序，「因為查埔人毋是為著婦人人才創造，是婦人人為著查埔人來創造。所以婦人人著有降服權柄的記號佇伊的頭殼，為著使者的緣故。」(I林 11：9，10)。保羅閣講，「婦人人著恬靜，一味降服來學習」(I提 2：11)。這不但指婦人人降服伊的丈夫，照筆者的愚見，上帝創造人的順序，女性降服男性，這是自然的理氣；毋是講無論好歹事著絕對降服，就是見若屬佇好的事，女性應該尊重男性的意見。先知傳上帝的話講，「耶和華佇地上創一項新的事，就是查某人欲保護查埔人」(「保護」也通翻譯「uî-oá」(耶利米31：22)。
今日的世界有看見濟濟偉大的人物，in佇社會，國家會通保持in 的地位，無毋是佇in 的背後有真賢淑的婦人人teh援助in ，特別佇基督教的社會閣較會通看著。事實上女性佇社會國家的中間做產婆役，做精神上偉大的安慰者，幫贊者毋是小可。所以保羅也有講，「婦人人毋應該管轄查埔人」，閣講，「毋是阮管轄恁的信，是幫贊恁的歡喜；因為恁對信來徛在。」(II 林 1：24)。日本偉大的傳教者植村chèng-kiù(Uemura)牧師，也是有講起這層事(看本報舊年3月號)。
做婦人人的人應該佇「一世人的日予丈夫有利益無損害」箴言 31：12)。「伊的丈夫佇城門口人人捌伊；因為伊佮本會的長老saⁿ-kap坐」(31：23)。可見丈夫對婦人人的 gâu幫贊佮安慰，得著joā大的榮光。毋kú事實上佇今仔日的社會欲看著這款理想的的夫婦家庭生活實在真少；或男或女，有的佇物質上真gâu幫贊相致蔭，卻佇精神上予對方拄著非常的痛苦。「出門是淑女，入門吵鬧丈夫，」「出門人人惹惹，入門khok-sek某囝。」這是對袂曉得相尊敬相體貼的所致。Sio-siāng按呢一般的男女交陪無照道理，無照合宜的法度，袂曉怎樣來相尊敬，相同情，致到惹起濟濟憂傷，痛苦佮災禍，實在真正遺憾。
(以下待續) 。