泰雅爾教會的發展
Thài-ngá-ní kàu-hoē ê hoat-tián
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 江天順 Kang Thian-sūn |
| 卷期 | 台灣教會公報 |
| 卷期 | 第834號 |
| 日期 | 1958/6 |
| 頁數 | 6 |
白話字（原文數位化）
Thài-ngá-ní(Taiyal) kàu-hoē ê hoat-tián
Kang Thian-sūn
1958年6月834期 6-7
Kin-á-ji̍t chiū-sī Tâi-oân le̍k-sú-tek hok-im toā thoân-piàn ê sî, put-lūn pîⁿ-toē kap koân-soaⁿ to ū kî-biāu ê chìn-tián, te̍k-pia̍t koân-soaⁿ ê kàu-huē sī tī sè-kài siōng chin hán-iú, sī tāi-ke chù-ba̍k ê hiān-siōng.
Chit-pang siū San-tē Soan-tō-chhù ê kau-thok, ài goá siá Taiyal kàu-hoē ê hoat-tián, thang kek-lē lán koh khah koan-sim tī san-tē kàu-hoē kap hōng-hiàn. Te̍k-pia̍t Taiyal kàu-hoē ê hoat-tián thang kóng sī tuì Tang-pō͘ Tâi-oân ê Hoa-liân koān hoat-khí ê, só͘-í goá beh tuì chit pêng seng lâi kóng.
Goá ài hun 3 ê sî-kî lâi kóng:
I. Pek-hāi sî-kî.
Lán ta̍k lâng lóng chai-iáⁿ koân-soaⁿ ê lâng sī iá-bân bîn-cho̍k, lia̍h choè thâi lâng ê thâu-khak choè in ê êng-kng kap hoaⁿ-hí, chiū tāi-ke tiô-thiàu lim chiú kui lé-pài iā m̄-chai thang soah. In chiong lâng-thâu-khak hē tī chhù-nih choè i ê hó pêng-iú, tuì i kî-kiû kóng, “Lí tio̍h ū lêng-siàⁿ thang chhoā lí ê hó pêng-iú lâi.”
In chin hiong-béng , te̍k-pia̍t Taiyal cho̍k sī tē-it, in tī thâu-hia̍h ū choè kì-hō, piáu-bêng in chiū-sī Taiyal, hoān-nā bô kì-hō ê, bô lūn pîⁿ-tē lâng, Ami cho̍k, Bunun cho̍k to beh thâi. Tī kó͘-chá Taiyal. iā bat kap Ami cho̍k toā sio-thâi. Taⁿ goá beh chiong Siōng-tè ēng sím-mi̍h kî-biāu ê hoat-tō͘ lâi chín-kiù hiah-ê lâng ê lêng-hûn thoat-lī sí-bô ê tāi-lio̍k hō͘ tāi-ke thiaⁿ.
- Sìn-gióng ê lāu-bú Chi-oang.
Siōng-tè tī ta̍k ê sî-tāi ū heng-khí I ê kang-lâng lâi chí-tō; tī o͘-àm ê Sū-su sî-tāi iā heng-khí cha-bó͘ ê sū-su lâi si-hêng chín-kiù. Put-lūn Lō-tek Má-teng, á-sī oē-su-lé, sīm-chhiáⁿ tī Tiong-kok iā ū heng-khí Sòng Siōng-chiat Phok-sū lâi ho̍k-heng kàu-hoē. Kin-á-ji̍t hō͘ lâng khoàⁿ choè bô ǹg-bāng ê san-tē,Siōng-tè kéng-tiàu chi̍t uī loán-jio̍k ê lú-sèng lâi choè i kiù-un ê khì-kū , chiū-sī Chi-oang.
Chi-oang tī san-tē lâng tiong pí-kàu-tek ū chiap-chhiok tio̍h bûn-hoà ê chi̍t uī hiân-bêng ê lú-sèng. I ū kè hō͘ chi̍t ê pîⁿ-tē ê seng-lí lâng, ū pang-chān oāⁿ hoan ê seng-í. I ê pún-hiuⁿ sī chhut-sì Hoa-liân soaⁿ-kha kéng-tì chin hó ê Ka-oan(加灣), i ê tiōng-hu sī Tâi-tiong tē-hng ê lâng, kiám-chhái in ê ka-cho̍k tī Chiong-hoà I-koán nih ū thiaⁿ-kìⁿ tō-lí, tuì hia Chi-oang iā ū tit-tio̍h tām-po̍h hok-im ê chéng-chí tī i ê sim-lāi. Sì-cha̍p goā nî chêng só͘ ū ê san-tē lâng chiām-chiām hâng-ho̍k Ji̍t-pún, to̍k-to̍k Thài-ló͘-kok cho̍k m̄ khéng tâu-hâng, tī hit ê thian-jiân ê iàu-sài, toā chio̍h-thâu soaⁿ choè i ê tīn-tē, si̍t-chāi Ji̍t-pún kun bô-lūn cháiⁿ-iūⁿ ê ióng, iā tio̍h kak-gō͘ siong-tong ê hi-seng. āu-lâi ū kéng Chi-oang choè hô-pêng ê sù-chiá. Chiàu i ka-kī kò-pe̍k kóng, i m̄-sī kiò in hâng, si̍t-chāi tī hit sî sī thoân hô-pêng ê tō-lí hō͘ in thiaⁿ, kó-jiân i só͘ kóng ê oē ū kám-tōng san-tē lâng. Hô-pêng ê sù-bēng ta̍t-chiâⁿ lah, tuì tī i chit ê kong-lô ū éng-hióng i ji̍t-āu thoân tō-lí ê kang.
Bîn-kok 12 nî, Thoân-tō-kio̍k ū phài Lí Chuí-chhia(李水車) Thoân-tō-su chù-chāi Hoa-liân kàu-hoē. Chi-oang in-uī thó͘-tē ê koan-hē ū lâi pài-thok Lí Sian-siⁿ , i ēng chhin-chhiat kap thiàⁿ-sim khoán-thāi ín-chhoā hō͘ i chin-si̍t sìn tō-lí. Jiân-āu chiū kài-siāu hō͘ Sun Ngá-kok Bo̍k-su, chiah khì Tām-chuí tha̍k Hū-o̍h. Sui-jiân hit sî nî-hoè 58 ê lāu-lâng, iáu-kú phah-piàⁿ tha̍k Sèng-keng kàu chin se̍k, te̍k-pia̍t sī chi̍t ê kî-tó ê lâng. Nn̄g nî āu tńg-khì Hoa-liân, tiàm tī Ka-le-oán, che sī Gî-lân hong-biān ê Ka-le-oán(pîⁿ-po͘) khì tī hia iā ū chi̍t keng kàu-hoē. Chi-oang tī hit ê hū-kīn khí chi̍t keng chhù thang toà. In-uī hit chūn Ji̍t-pún kéng-chhat tuì san-tē lâng ê chhut-ji̍p put-chí giâm, Chi-oang iā bô thang siông-siông khì soaⁿ-téng, chí-ū ēng Ka-le-oán choè An-thê-o thoân-kàu hō͘ Taiyal ê lâng.
Phian-chiá chù: Chit phiⁿ kó-kiāⁿ chin tn̂g, iok beh 12,000 jī, chò chi̍t pái bô hoat-tō͘ thang khan kàu liáu. Chit chhù seng chhut kàu chia, āu-kî ǹg-bāng lio̍k-sio̍k khan-chài. In-uī loē-iông hó, chē-chē thang kám-tōng khé-hoat tho̍k-chiá, chhiáⁿ kî-thāi.
漢羅（Ùi原文改寫）
泰雅爾(Taiyal)教會的發展
江天順
1958年6月834期 6-7
今仔日就是台灣歷史的福音大傳遍的時，不論平地佮高山都有奇妙的進展，特別高山的教會是佇世界上真罕有，是大家注目的現象。
這pang受山地宣道處的交託，愛我寫Taiyal教會的發展，通激勵咱閣較關心佇山地教會佮奉獻。特別Taiyal教會的發展通講是對東部台灣的花蓮縣發起的，所以我欲對這爿先來講。
我愛分3个時期來講：
- 迫害時期。
咱逐人攏知影高山的人是野蠻民族，掠做thâi人的頭殼做in 的榮光佮歡喜，就大家tiô跳lim酒規禮拜也毋知通煞。In將人頭殼hē佇厝裡做伊的好朋友，對伊祈求講，「你著有零siàⁿ通chhoā你的好朋友來。」
In真兇猛，特別Taiyal族是第一，in佇頭額有做記號，表明in就是Taiyal，凡若無記號的，無論平地人，Ami族，Bunun族都欲thâi。佇古早Taiyal。也捌佮Ami族大相thâi。今我欲將上帝用甚物奇妙的法度來拯救遐个人的靈魂脫離死無的大陸予大家聽。
1.信仰的老母Chi-oang。
上帝佇逐个時代有興起伊的工人來指導；佇烏暗的士師時代也興起查某的士師來施行拯救。不論路得馬丁，抑是衛斯理，甚且佇中國也有興起宋 Siōng-chiat博士來復興教會。今仔日予人看做無向望的山地，上帝揀召一位軟弱的女性來做伊救恩的器具，就是Chi-oang。
Chi-oang佇山地人中比較的有接觸著文化的一位賢明 的女性。伊有嫁予一个平地的生理人，有幫贊換蕃的生理。伊的本鄉是出世花蓮山跤景緻真好的加灣，伊的丈夫是台中地方的人，kiám-chhái in 的家族佇彰化醫館裡有聽見道理，對遐Chi-oang也有得著淡薄福音的種子佇伊的心內。四十外年前所有的 山地人漸漸降服日本，獨獨太魯閣族毋肯投降，佇彼个天然的要塞，大石頭山做伊的陣地，實在日本軍無論怎樣的勇，也著覺悟相當的犧牲。後來有揀Chi-oang做和平的使者。照伊家己告白講，伊毋是叫in 降，實在佇彼時是傳和平的道理予in聽，果然伊所講的話有感動山地人。和平的使命達成lah，對佇伊這个功勞有影響伊日後傳道理的工。
民國12年，傳道局有派李水車傳道師駐在花蓮教會。Chi-oang因為土地的關係有來拜託你先生，伊用親切佮疼心款待引chhoā予伊真實信道理。然後就介紹予孫雅各牧師，才去淡水讀婦學。雖然彼時年歲58 的老人，iáu-kú拍拚讀聖經到真熟，特別是一个祈禱的人。兩年後轉去花蓮，tiàm佇Ka-le-oán，這是宜蘭方面的 Ka-le-oán(平埔)去佇遐也有一間教會。Chi-oang佇彼个附近起一間厝通toà。因為彼陣日本警察對山地人的出入不止嚴，Chi-oang也無通常常去山頂，只有用Ka-le-oán做安提阿傳教予Taiyal 的人。
編者註：這篇稿件真長，約欲12，000字，做一擺無法度通刊到了。這次先出到遮，後期向望陸續刊載。因為內容好，濟濟通感動啟發讀者，請期待。