數念蘭醫生
Siàu-liām Lân I-seng
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 李嘉嵩 Lí Ka-siong |
| 卷期 | 台灣教會公報 |
| 卷期 | 第827號 |
| 日期 | 1957/11 |
| 頁數 | 6 |
白話字（原文數位化）
Siàu-liām Lân I-seng
1957.11 tē 827 hō p.6-7
(Lí Ka-siong siá)
Nā kóng-tio̍h Lân I-seng chiū beh kóng siáu-liām kám-in ê oē kám-kak kóng lóng bē liáu ê lâng ún-tàng hui-siông chē.
Ū ê sī siū-tio̍h i kiù-tio̍h sèⁿ-miā khí-sí hoê-seng, ū ê sī hō͘ i kong-jiân á-sī àm-chīⁿ thiàⁿ-thàng pang-chān khan-sêng lâi tit-tio̍h seng-kè oa̍h-lō͘ á-sī thê-poa̍t hoat-tián. Ū lâng tuì tī bat i, hō͘ i jîn-keh sìn-gióng ê kám-hoà lâi hùn-hoat li̍p-chì toè i ê kha-pō͘ lâi chò Chú ê ha̍k-seng. Ū só͘-chāi kàu-hoē siū i khek-kí hōng-hiàn, tit-tio̍h chha-put-to choân-gia̍h ê kiàn-tiok-huì. Ū lâng tuì i ê sū-gia̍p siū kám-tōng tit-tio̍h tō-lí, tit-tio̍h bat Chú ê thiàⁿ, tit-tio̍h sìn-gióng ê kó͘-lē. Chóng-sī chit ê chhin-chhiūⁿ sèng-jîn ê Lân I-seng taⁿ khì-sè lah! Tek-khak ū lâng kám-kak iáu ū chē-chē pái iáu-boē kā i piáu kám-in, kā i piáu kám-siā, m̄-kú taⁿ í-keng koè-sin lah.
Lân I-seng tī 87 nî chêng chhut-sì tī So͘-kek-lân chi̍t uī bo̍k-su ê ke. Liân-chheng ê sî siū tiàu-bēng ài chò Chú ê kang, lâng kō͘-bú i tha̍k sîn-ha̍k; i ka-kī kò͘-khiam kóng thài bô kháu-châi, m̄-káⁿ tng chit hō chit. Khiok ū iáⁿ; Lân I-seng m̄-sī giân-lūn ê lâng, m̄-sī kháu-châi ê lâng, m̄-kú i ê un-sûn, khoan-sù, koáⁿ-be̍k, jîn-chû, tok-hēng, tiong-hō͘, jím-nāi, sìn-si̍t, khek-khîn, bû-su, hi-seng, hōng-sū, í-goā iáu-kú chin chē chin chē ê hó tek-hēng beh pí-kàu tī tâi-téng chē-chē hiông-piān ê káng-ián-sû sī iâⁿ-koè chē-chē bē sǹg-tit lah!
I tī 1895 nî 12 goe̍h 18 ji̍t kàu Tâi-oân tuì An-pêng chiūⁿ-lio̍k. Tông-hêng ê ū Liâm Tek-lia̍t Bo̍k-su kap Muî Kam-bū Bo̍k-su 3 lâng, lóng sī So͘-kek-lân chhut-sin ê hó tông-chì, li̍p-chì beh hái-goā thoân-kàu, ka-ji̍p Eng-kok Tiúⁿ-ló Kàu-hoē Soan-kàu Hia̍p-hoē. Lâi kàu Tâi-oân liáu, kó-jiân bô uî-poē Siōng-chú ê kau-tài. Tāi-seng tuì Lîm iàn-sîn Sian-siⁿ ha̍k-si̍p Tâi-oân oē ê sî, chiū kám-hoà Lîm Sian-siⁿ hō͘ i ji̍p sìn-gióng, jiân-āu chiâⁿ-chò Lâm-pō͘ kàu-hoē ê toā goân-ló. Lī-khui Tâi-lâm Sin-lâu kap Muî Bo̍k-su kàu Tiong-pō͘, kó-jiân chi̍t ê thoân-tō, chi̍t ê i-liâu, kiàn-li̍p Chiong-hoà I-koán, í-ki̍p Toā-siā, Tâi-tiong, Chiong-hoà, Lo̍k-káng, Khe-ô͘, Toā-siâⁿ, Jī-lîm, Hoan-oah (Hong-oán), Chháu-tun, Lâm-tâu, Toā-tō͘ chèng kàu-hoē. Nn̄g lâng tâng tiⁿ-khó͘, tâng seⁿ-sí, tâng iau-gō, tâng chhuì-ta lâi kiàn-siat poê-iúⁿ chiah-ni̍h chē keng ê kàu-hoē.
Iû-kî-sī tī Chiong-hoà I-koán ê kong-chek si̍t-chāi sī oh-tit ū lâng ē thang pí-gí ê. In-uī i ū kàu-gia̍h ê chīn-tiong, thun-lún, khîn-khiām, hi-seng kap ke̍k iu-oa̍t ê i-su̍t lâi i-tī lâng ê pīⁿ-thiàⁿ, ǹg-bāng tuì án-ni thang chhoā lâng sìn Chú Iâ-so͘.
I 25 hoè kàu Tâi-oân, 67 hoè lī-khui Tâi-oân, 42 nî kú sī phok-sò͘, khek-kí Khiân-sêng ê koè ji̍t. Pit-chiá ha̍k-seng sî-tāi uī phoà-pēⁿ siū i chiau-thāi toà I ê chhù kui goe̍h-ji̍t kú, ta̍k ji̍t ū tit-tio̍h i chong-ko jîn-keh kám-hoà, siāng sî koh ū chi̍t uī choân-sin moá-moá tī thiàⁿ-sim chhin-chhiat ài chio-ho͘ lâng, ài pang-chān lâng ê I-seng-niû ê hó khoán-thāi, chiâⁿ-chò pit-chiá chi̍t-sì-lâng siū kám-hoà choè chhim ê chi̍t ê sî-kî.
Taⁿ siū in hu-hū thiàⁿ-thàng, khan-sêng, thê-poa̍t, chai-poê--ê ún-tàng ū kui-pah ê; siū in ín-chhoā, kám-hoà, thiàⁿ-thàng, táⁿ-tia̍p pēⁿ-thiàⁿ lâi bat Chú, soà ke-thiⁿ sìn-gióng ê, ún-tàng ū kuí-nā chheng; nā kóng siū i i-tī, táⁿ-tia̍p pēⁿ-thiàⁿ koh kám-kek in ê thiàⁿ-sim ê, ún-tàng ū kui-bān. M̄-kú chit ê chiah-nih hó ê lâng, taⁿ i keng-koè sì lah!
Koh i ê sí sī chin khó-siong, in-uī 8 goe̍h boé ê chi̍t-ji̍t, i chhut-khì toā-lō͘ kiâⁿ ê sî, hō͘ chū-tōng chū-choán-chhia tōng-tio̍h, poa̍h-tó, thâu-khak tio̍h-siong, chū án-ni sit--khì, m̄-chai-lâng, āu-lâi chai-iáⁿ náu ū tio̍h-siong, chiah kā chhiú-su̍t, chóng-sī khó-sioh bô hāu. Cha̍p goe̍h 11 ji̍t, tī thàng-thiàⁿ siong-sim ê tiong-kan pia̍t-sè. uî-cho̍k, ū lāu I-seng-niû, Tāi-pi̍t I-seng, Tāi-pi̍t I-seng-niû, cha-bó͘-kiáⁿ Jîn-ài, sun 3 ê. I-seng Tāi-pi̍t kè-sio̍k uî-gia̍p, iáu tī Chiong-hoà I-koán ho̍k-bū, hiān-sî kui-kok hiu-kà tiong, che sī lán só͘ chai, sim-pū iā sī I-koán ê i-seng; lāu I-seng-niû chhú-khì sī ko͘-to̍k ê ló-kéng, cha-bó͘-kiáⁿ kap chi̍t ê ta-po͘ goā-sun thang kap i chò-phoāⁿ nā-tiāⁿ.
Siàu-liām in ê lâng ún-tàng hui-siông chē, sū-si̍t in ê uî-tek iā sī chin-chē, pit-chiá tī moá-pak ê kám-kek kap siong-sim, seng siá kuí-jī lâi pò-kò, soà kiû Chú lîn-bín chiàu-kò͘, lāu I seng-niû kap chu uî-cho̍k ê téng-bīn, koh hō͘ i ê uî-gia̍p tī Chiong-hoà toā-toā thang kè-sio̍k êng-kng Chú. A-bēng.
漢羅（Ùi原文改寫）
數念蘭醫生
1957.11 第827號 p.6-7
(李嘉嵩寫)
若講著蘭醫生就欲講數念感恩的話，感覺講攏袂了的人穩當非常濟。
有的是受著伊救著生命起死回生，有的是伊公然抑是暗靜疼痛幫贊牽成來得著生計活路抑是提拔發展。有人對佇捌伊，予伊人格信仰的感化來奮發立志綴伊的跤步來做主的學生。有所在教會受伊克己奉獻，得著差不多全額的建築費。有人對伊的事業受感動得著道理，得著捌主的疼，得著信仰的鼓勵。總--是這个親像聖人的蘭醫生今去世--lah！的確有人感覺猶有濟濟擺猶未共伊表感恩，共伊表感謝，毋過今已經過身--lah。
蘭醫生佇87年前出世佇蘇格蘭一位牧師的家。年青的時受召命愛做主的工，人鼓舞伊讀神學；伊家己固謙講太無口才，毋敢當這號職。卻有影；蘭醫生毋是言論的人，毋是口才的人，毋過伊的溫純、寬恕、寡默、仁慈、篤行、忠厚、忍耐、信實、克勤、無私、犧牲、奉事，以外猶過真濟真濟的好德行，欲比較佇台頂濟濟雄辯的講演詞是贏過濟濟袂算--得lah！
伊佇1895年12月18日到台灣對安平上陸。同行的有廉德烈牧師佮梅監務牧師三人，攏是蘇格蘭出身的好同志，立志欲海外傳教，加入英國長老教會宣教協會。來到台灣了，果然無違背上主的交代。代先對林燕臣先生學習台灣話的時，就感化林--先生予伊入信仰，然後成做南部教會的大元老。離開台南新樓佮牧師到中部，果然一个傳道，一个醫療，建立彰化醫館，以及大社、台中、彰化、鹿港、溪湖、大城、二林、Hoan-oah (芳苑)、草屯、南投、大肚眾教會。兩人同甜苦，同生死，同枵餓，同喙礁來建設培養遮爾濟間的教會。
尤其是佇彰化醫館的功績實在是oh得有人會通比擬--的。因為伊有夠額的盡忠、吞忍、勤儉、犧牲佮極優越的醫術來醫治人的病，向望對按呢通chhoā人信主耶穌。
伊25歲到台灣，67歲離開台灣，42年久是樸素、克己、虔誠的過日。筆者學生時代為破病受伊招待蹛伊的厝規月日久，逐日有得著伊崇高人格感化，siāng時閣有一位全身滿滿佇疼心親切愛招呼--人，愛幫贊--人的醫生娘的好款待，成做筆者一世人受感化最深的一个時期。
今受in夫婦疼痛、牽成、提拔、裁培--的穩當有百个；受in引chhoā，感化、疼痛、打tia̍p病痛來捌主，紲加添信仰--的，穩當有幾若千；若講受伊醫治，打tia̍p病痛閣感激in的疼心--的，穩當有規萬。毋過這个遮爾好的人，今已經過世--lah！
閣伊的死是真可傷，因為8月尾的一日，伊出去大路行的時，予自動自轉車撞著跋倒，頭殼著傷，自按呢失--去，毋知人，後--來知影腦有著傷，才共手術，總--是可惜無效。十月11日佇痛疼傷心的中間別世。遺族，有留醫生娘、大衛醫生、大衛醫生娘、查某囝仁愛、孫三个。醫生大衛繼紲遺業，猶佇彰化醫館服務，現時歸國休假中，這是咱所知，新婦也是醫館的醫生：老醫生娘此去是孤獨的老境，查某囝佮一个查甫孫通佮伊做伴若定。
數念in的人穩當非常濟，事實in的遺德也是真濟，筆者佇滿腹的感激佮傷心，先寫幾字來報告，紲求主憐憫照顧，老醫生娘佮諸遺族的頂面，閣予伊的遺業佇彰化大大通繼續榮光主。阿們。