歷史故事台灣聖神
Le̍k-sú kò͘-sū Tài-oân Sèng Sîn
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 廖得 Liāu Tit |
| 卷期 | 台灣教會公報 |
| 卷期 | 第817號 |
| 日期 | 1957/1 |
| 頁數 | 24-26 |
白話字（原文數位化）
LE̍K-SÚ KÒ͘-SŪ
Tâi-oân Sèng Sîn
Tâi-oân chí-moē seⁿ Ji̍t-pún Bo̍k-su
1957.01 817 hō p.24-26
Liāu Tit
Iok tī 300 nî chêng, Lô-má Kong-kàu (Thian-chú-kàu) tī Ji̍t-pún thoân-tō; uī-tio̍h sìn-gióng, bîn-kàu chhiong-tu̍t, ū khí toā chiàn-cheng. āu-lâi chèng-hú chiū chiong Thian-chú-kàu phah-bia̍t, soà m̄-chún peh-sèⁿ kap goā-kok lâng óng-lâi; chí-ū hō͘ Hô-lân ê i-seng kap in ê chûn-chiah, tī Tiông-kiā káng-kháu thong-siong kau-chiap.
Kàu 90 nî chêng, Bêng-tī î-sin ê sî, kū-té bia̍t-bô liáu ê Lô-má Kong-kàu-hoē sìn-tô͘ koh ho̍k-heng; iā tuì Au Bí ta̍k-kok ê hok-im kàu-hoē ū phài lâng khì Ji̍t-pún thoân-tō; siā-hoē ê lâng, kiò chêng lâi thoân ê Thian-chú-kàu chò kū-kàu, iā hō͘ sin lâi thoân ê hok-im kàu-hoē chò sin-kàu. Sui-jiân in ê Hiàn-hoat sī tēng “Jîn-bîn ū sìn-kàu ê chū-iû;” chóng-sī uī-tio̍h in chó͘-sian ê oan-siû, éng-oán bô beh kap Ki-tok-kàu-tô͘ tì siāng chi̍t-ê thiⁿ!
Hit sî ū chi̍t ê chheng-liân ê ha̍k-chiá, kiò-chò Sin-tó-siong, ū chi̍t ji̍t tī hái-phiâⁿ kiâⁿ-iû, khoàⁿ-tio̍h chi̍t tè phoà jī-choá, hit lāi-bīn ê jī sī “Khí-thâu Siōng-tè chhòng-chō thiⁿ-tē;” khoàⁿ-liáu chin gông-ngia̍h!!! I chiū sì-kè mn̄g, āu-lâi ū lâng kā i kóng, “He sī Ki-tok-kàu ê jī-choá, Bí-kok lâng khah chē sī sìn Ki-tok-kàu.” I chiū kau-sia̍p khì chûn-nih chò khó͘-kang, thau-cháu khì Bí-kok tha̍k-chheh sìn Ki-tok-kàu. āu-lâi tńg-lâi Ji̍t-pún, siat-li̍p Kiaⁿ-to͘ Tông-chì-siā.
Koh chi̍t ê Te̍k-san Pó-lô, iā tuì Bí-kok tha̍k-chheh tńg-lâi, toà Tāi-pán siat to̍k-li̍p kàu-hoē, muí-goe̍h sin-suí 6 kho͘, koh hiàn cha̍p-hūn-chi̍t; kap siat chi̍t keng Lú-o̍h.
Í-goā tī Hîm-pún Iûⁿ-ha̍k-hāu ê Bí-kok sian-siⁿ, tī sî-kan goā iā ín-chhoā kuí-cha̍p ê ha̍k-seng sìn Chú.
Tī Pak-hái-tō Lông-ha̍k-hāu ê Bí-kok sian-siⁿ, tī sî-kan goā iā ū kám-hoà kuí ê ha̍k-seng kui Chú.
iā Hoâiⁿ-pin ê soan-kàu-su ū kàu-io̍k Si̍t-chhoan Bo̍k-su, Chéng-chhim Phok-sū, Pún-to kam-tok téng-téng. Í-goā iā ū choē-choē phài ê soan-kàu-su teh thoân-tō kap kàu-io̍k.
Kàu Bêng-tī 18 nî (74 nî chêng), sìn-tô͘ Sim Iú-lé chò Bûn-pō͘ Tāi-sîn, hit sî Au-hoà chú-gī chin heng! lé-pài-tn̂g ta̍k Chú-ji̍t chin lāu-jia̍t! bo̍k-su ta̍k ji̍t chin bô êng!! lâng teh phah-sǹg, “Ji̍t-pún put-chhut 3 nî, ē pìⁿ-chò Ki-tok-kàu kok!!!”
Bû-ì-tiong Bêng-tī 22 nî, Sim Iú-lé Bûn-pō͘ Tāi-sîn hō͘ lâng àm-sat! siā-hoē tuì Ki-tok-kàu hoán-kám. Koh tuì Tek-kok thoân ji̍p ko-téng phoe-phêng ê sin Sîn-ha̍k! Tuì án-ni Ji̍t-pún ê kàu-hoē, khah chē tang-tó sai-oai! bo̍k-su toā pō͘-hūn choán-tô͘!!!
Hó ka-chài!!! Hit sî ū Pak-hái-tō Lông-ha̍k-hāu chhut-sin ê Loē-chhoan kàm-sam, ná chhin-chhiūⁿ chò Ji̍t-pún Ki-tok-kàu ê kng-teng! iā liáu-āu ū San-sek Kun-pêng kap Hō-chhoan Hong-gān, nā chhin-chhiūⁿ chò Ji̍t-pún Ki-tok-tô͘ ê iâm!! koh ū Si̍t-chhoan Chèng-kiú, Hái-ló-bêng Tân-chèng, Siáu-kiā Hông-tō, Kiong-chhoan Keng-hui téng, ná chhin-chhiūⁿ chò Ji̍t-pún Ki-tok kàu-hoē tī soaⁿ-téng ê siâⁿ!!!
Khó-sioh tuì hit-tia̍p khí, Ji̍t-pún ê kàu-hoē bô heng-khí. Chē-chē nî āu, choân Ji̍t-pún tē-it chē sìn-tô͘ ê Tiúⁿ-ló-chong (Ji̍t Ki), chiah ū 4 bān goā lâng: chhin-chhiūⁿ Ji̍t-tī sî-tāi, Tâi-pak sī choân Ji̍t-pún iú-sò͘ ê toā kàu-hoē, iā Chú-ji̍t lé-pài m̄-chiūⁿ chi̍t pah lâng; iā Ko-hiông (Táⁿ-káu) sī to̍k-li̍p Tông-hoē, Chú-ji̍t lé-pài, cha̍p chó-iū lâng, lāi-tiong khah-siông ū lán Tâi-oân hoē-iú tī-leh. iā An-hioh-ji̍t-hoē, tī 30 nî chêng, choân Ji̍t-pún chiah ū 500 goā ê sìn-tô͘, koh choân Ji̍t-pún ê Hok-im kàu-hoē ê sìn-tô͘, chóng-sò͘ chiah ū cha̍p-goā bān nā-tiāⁿ.
Ji̍t-pún kok beh tit-tio̍h lâng sìn Chú sī chin oh! beh tit-tio̍h lâng hiàn-sin lâi chò thoân-kàu ê koh khah oh!!! Sì-cha̍p nî chêng, kàu-boa̍t khì hù Tang-kiaⁿ Bêng-tī Ha̍k-īⁿ ê Sîn-ha̍k-pō͘ chut-gia̍p-sek. Sek-tiûⁿ chin pâi-chhiâng! hù-sek ê lâng chin chē! hit liân 5 lâng tha̍k kàu chhun 2 lâng, chi̍t ê khì tāi-piáu siā-sû ê ha̍k-seng, khoàⁿ-liáu chin bô goân-khì ê khoán. Tī Ji̍t-pún beh tit-tio̍h chi̍t ê bo̍k-su, bô koh-iūⁿ Tiong-kok kó͘-chá beh tit-tio̍h chi̍t ê chiōng-goân ê uî-lân!
Chá-nî lán Tâi-oân chi̍t ê chí-moē chhoā i ê kiáⁿ-jî khì Ji̍t-pún tha̍k-chheh. Tī hia ta̍k-ji̍t chá-àm, lóng ū ka-têng lé-pài. Tī keh-piah ū chi̍t ê Ji̍t-pún lâm chheng-liân, ta̍k ji̍t ná thiaⁿ ná siū kam-kek; kàu-boé soà ka-kī khì lé-pài, āu-lâi tha̍k Sîn-ha̍k, soà chò bo̍k-su!!!
Kó͘-chá Pó-lô Se-lah poàⁿ-mê lé-pài, ū kiù kò͘-kaⁿ ê lâng, lâi kiàn-siat Sin-iok-tiong tē-it suí ê Hui-li̍p-pí kàu-hoē! iā Tâi-oân chí-moē ê chá-àm ka-têng lé-pài, lâi seⁿ-chhut chin hi-hán ê Ji̍t-pún bo̍k-su!!!
[āu-tê, “Khit-chia̍h hē toā goān.”]
漢羅（Ùi原文改寫）
歷史故事
台灣聖神
台灣姊妹生日本牧師
1957.01 817號 p.24-26
廖得
約佇300年前，羅馬公教(天主教)佇日本傳道；為著信仰，民教衝突，有起大戰爭。後來政府就將天主教拍滅，紲毋准百姓佮外國人往來；只有予荷蘭的醫生佮in的船隻，佇長崎港口通商交接。
到90年前，明治維新的時，舊底滅無了的羅馬公教會信徒閣復興；也對歐美逐國的福音教會有派人去日本傳道；社會的人，叫前來傳的天主教做舊教，也予新來傳的福音教會做新教。雖然in的憲法是訂「人民有信教的自由；」總是為著in祖先的冤仇，永遠無欲佮基督教徒戴siāng一个天！
彼時有一个青年的學者，叫做新島襄，有一日佇海坪行遊，看著一塊破字紙，彼內面的字是「起頭上帝創造天地；」看了真gông-ngia̍h！！！伊就四界問，後來有人共伊講，「彼是基督教的字紙，美國人較濟是信基督教。」伊就交涉去船裡做苦工，偷走去美國讀冊信基督教。後來轉來日本，設立京都同志社。
閣一个竹山保羅，也對美國讀冊轉來，蹛大阪設獨立教會，每月薪水6箍，閣獻十份一；佮設一間女學。
以外佇熊本洋學校的美國先生，佇時間外也引chhoā幾十个學生信主。
佇北海道農學校的美國先生，佇時間外也有感化幾個學生歸主。
也橫濱的宣教師有教育實川牧師，井深博士，本多監督等等。以外也有濟濟派的宣教師teh傳道佮教育。
到明治18年(74年前)，信徒森有礼做文部大臣，彼時歐化主義真興！禮拜堂逐主日真鬧熱！牧師逐日真無閒！！人teh拍算，「日本不出3年，會變做基督教國！！！」
無意中明治22年，森有礼文部大臣予人暗殺！社會對基督教反感。閣對德國傳入高等批評的新神學！對按呢日本的教會，較濟東倒西歪！牧師大部分轉途！！！
好佳哉！！！彼時有北海道農學校出身的內川鑑三，若親像做日本基督教的光燈！也了後有山室君平佮賀川豐彥，若親像做日本基督徒的鹽！！閣有實川Chèng-kiú，海老名Tân-chèng，篠崎Hông-tō，宮川Keng-hui等，若親像做日本基督教會佇山頂的城！！！
可惜對彼霎起，日本的教會無興起。濟濟年後，全日本第一濟信徒的長老宗(日基)，才有4萬外人：親像日治時代，台北是全日本有數的大教會，也主日禮拜毋上一百人；也高雄(打狗)是獨立堂會，主日禮拜，十左右人，內中較常有咱台灣會友佇哩。也安息日會，佇30年前，全日本才有500外的信徒，閣全日本的福音教會的信徒，總數才有十外萬nā-tiāⁿ。
日本國欲得著人信主是真僫！欲得著人獻身來做傳教的閣較僫！！！四十年前，教末去赴東京明治學院的神學部卒業式。式場真排場！赴式的人真濟！彼連5人讀到賰2人，一个去代表謝詞的學生，看了真無元氣的款。佇日本欲得著一个牧師，無各樣中國古早欲得著一个狀元的為難！
早年咱台灣一个姊妹chhoā伊的囝兒去日本讀冊。佇遐逐日早暗，攏有家庭禮拜。佇隔壁有一个日本男青年，逐日那聽那受感激；到尾紲家己去禮拜，後來讀神學，紲做牧師！！！
古早保羅西拉半暝禮拜，有救顧監的人，來建設新約中第一媠的腓立比教會！也台灣姊妹的早暗家庭禮拜，來生出真稀罕的日本牧師！！！
[後題，「乞食下大願。」]