信仰偉人Muî Joê-liâm牧師
Sìn-gióng uí-jîn Muî Joê-liâm Bo̍k-su
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 許水露 Khó͘ Chuí-lō͘ |
| 卷期 | 台灣教會報 |
| 卷期 | 第816卷 |
| 日期 | 1956/12 |
| 頁數 | 11 |
白話字（原文數位化）
1956 nî 12 goe̍h p.11-13
Sìn-gióng uí-jîn Muî Joê-liâm Bo̍k-su
(khó͘ Chuí-lō͘)
Ū khoàⁿ-kìⁿ ê sè-kài ê poè-āu, ū bô khoàⁿ-kìⁿ bû-hān ê lêng-kài tī-teh; lâng ê miā ū liân-chiap tī bô khoàⁿ-kì ê lêng-kài lâi siū chō. Só͘-í lâng ê it-seng tiàm tī chit ê piàn-hoà bû-siông ê sè-kài ē tit-tio̍h chin ê pêng-an kap éng-oán ê sèng-lī; chiū-sī tuì sìn-gióng. Sèng Pó-lô kóng, “Siat-sú bô sìn, chiū bē -ē hō͘ Siōng-tè hoaⁿ-hí(Hi-pek-lâi 11:6).” Muî Joê-liâm Bo̍k-su ê it-seng-gâi khak-si̍t ū tit-tio̍h Siōng-tè ê hoaⁿ-hí; Siōng-tè ū thiaⁿ I ê kî-tó, ta̍k pái ū pó͘-chiok I ê khiàm-khoeh. I ê it-seng thang hun chò 5 hāng:
- Tuì chhut-sì kàu hoé-kái(重生)(1805-1825).
1) I ê chhut-sì: Tī A.D. 1805 nî 9 goe̍h 27 ji̍t chhut-sì tī Tek-kok ê Khap-lú-su-to͘(Haruberstart). I ê lāu-pē sī Kok-sán-kio̍k ê cho͘-soè teng-chi̍p-jîn.
2) I ê siàu-liân sî-tāi: Pē-bó sī pêng-siông lâng, bô jia̍t-sim tī chong-kàu. Só͘-í I tī siàu-liân sî-tāi lim chiú, poa̍h-kiáu, thau-the̍h, hòng-tōng, kau-poê pháiⁿ pêng-iú, Pē-bó bē-hiáu kám-hoà I, pìⁿ-chò put-liông siàu-liân.
3) I ê hoé-kái: Ū chi̍t ji̍t Siōng-tè chhin-kīn I, lâi chó͘-chí I lo̍h tē-ge̍k ê kha-pō͘. Tī pài 6 àm pêng-iú chhoā I khì hù kî-tó-hoē kap cha-keng-hoē. Hit àm I khoàⁿ-tio̍h ta̍k lâng kuī-lo̍h tī Siōng-tè ê bīn-chêng khiân-sêng kî-tó, sim siū toā kám-tōng. Tuì án-ni 180 tō͘ ê choán-hiòng lâi kui-oá Siōng-tè. Hit sî I 21 hoè, chhàm-hoé, jīn-choē , tit-tio̍h têng-thâu-seⁿ. Tuì lok-hān 3:16 chat tit-tio̍h toā kám-kek.
- Tuì hoé-kái kàu sū-gia̍p khai-sí(1825-1835).
1) I tú-tio̍h toā hoán-tuì. Têng-thâu-seⁿ liáu-āu, tú-tio̍h ka-cho̍k ê lâng, pêng-iú toā hoán-tuì. Chóng-sī I mê-ji̍t pek-chhiat kî-tó, tha̍k Sèng-keng, chhim-sìn Siōng-tè, bān-sū kau-thok Chú, lâi tit-tio̍h toā tek-sèng.
2) I siū Tek-kok ê tāi-ha̍k kàu-io̍k. I hoé-kái liáu jia̍t-sim tui-kiû chin-lí kap tāi-choan kàu-io̍k, chiū ji̍p tī Tek-kok ê tāi-ha̍k tha̍k chheh, iā ū tha̍k Sîn-ha̍k-īⁿ.
3) Khì Eng-kok thoân-tō. uī-tio̍h beh thoân tō-lí hō͘ tiàm tī Eng-kok ê Iû-thài lâng, I chiū tī 1829 nî 8 goe̍h 19 ji̍t kàu Eng-kok ê Lûn-tun siâⁿ. I chò Lé-phûn ê Nāi-má-su kàu-hoē ê bo̍k-su(Debon’s Ninemars Church). āu-lâi kui-hoà Eng-kok, chò Eng-kok che̍k ê lâng.
- Chhut-hoat kàu thoân-tō lú-hêng(1835-1875).
1) I uī-tio̍h beh kóng-thoân hok-im, I chiū siat-li̍p (1) Ji̍t-kan ha̍k-hāu. (2) Chú-ji̍t-o̍h. (3) Toā-lâng ha̍k-hāu.
2) I chiong Sèng-chheh pun hō͘ in.
3)Tī Chú ê phû-tô-hn̂g chò kang ê lâng, lóng kun-kù Sèng-keng, chí-ū kiû Chú pang-chān, bô kiû lâng oān-chō͘.
4) Tī 1835 nî 1 goe̍h kap nn̄g ê soan-kàu-su kàu Tek-kok khì thoân-tō lú-hêng.
5) Tī 1835 nî 11 goe̍h 20 ji̍t siū Siōng-tè ê Sîn kám-hoà, koat-ì beh chhòng-siat ko͘-jî-īⁿ.
6) Chhòng-siat ko͘-jî-īⁿ. 1836 nî 11 goe̍h 28 ji̍t, tī Put-lí-su-to͘(Pristol) ê Ui-lú-sun chhòng-siat ko͘-jî-īⁿ. Í-āu kàu 1866 nî 5 goe̍h, lóng kiōng khai 20,000 pōng kiàn-tiok 5 keng ko͘-jî-īⁿ, siu-iông 2,000 goā miâ ê ko͘-jî. It-chhè ê kiàn-tiok huì kap ko͘-jî-īⁿ ê keng-huì, î-chhî huì, lóng sī tuì I jia̍t-sim kî-tó, Siōng-tè kám-tōng lâng lâi hiàn ê.
- Thoân-tō lú-hêng kàu soah-boé(1875-1892).
1) I tī 1875 nî 3 goe̍h 26 ji̍t chhut-hoat khì sè-kài chē-chē kok thoân-tō lú-hêng.
2) Tuì 1875 nî 10 goe̍h 14 ji̍t kàu 1892 nî, chiū-sī tuì I 70-87 hoè, kiōng 17 nî kú, 12 pái chhut-goā khì Eng-kok, Tek-kok, Bí-kok, ìn-tō͘, Tiong-kok, Ji̍t-pún, Suī-se, Lô-má, Iâ-lō͘-sat-léng……téng, 42 kok thoân-tō lú-hêng, kiâⁿ 100,000 māi ê lō͘-thêng.
3) Thèng-chiòng chóng-kiōng ū 300 goā bān lâng. Tī Ji̍t-pún kám-tōng 石井十次 siat ko͘-jî-īⁿ.
4) I ê káu-tō. Chhin-chhiūⁿ Su-pò͘-chin(Spurgeon) ê toā lêng-le̍k, chhin-chhiūⁿ Bú-tì(Dwight Lyman Moody A.D. 1837-1899) ê jia̍t-sêng, kám-tōng chin-chē lâng lâi tit-kiù.
- Thoân-tō lú-hêng ê soah-boé kàu pia̍t-sè(1892-1898).
1) 1892 nî 5 goe̍h 26 ji̍t kap 1893-1896 nî, ko͘-jî-īⁿ ū tú-tio̍h chin toā ê khiàm-khoeh, keng-chè chin khùn-lân, i pek-chhiat kî-tó Siōng-tè, Siōng-tè chiū siúⁿ-sù in kàu-gia̍h.
2) 1894 nî 1 goe̍h 16 ji̍t, sit-lo̍h āu-chhoā ê hū-jîn-lâng, sim siong-pi, pìⁿ chò lāu ko͘-toaⁿ. Chóng-sī i chiong bān-sū kau-thok Siōng-tè.
3) I ê káng-tō. Ikàu 90 hoè iàu chin ióng, tì-le̍k bô piàn, chí-ū sim-chōng bô la̍t. I kàu sí ta̍k lé-pài-ji̍t lóng tī kàu-hoē kóng tō-lí.
4) I ê pia̍t-sè. Choè-āu ê káng-tō chiū-sī tī 1898 nî 3 goe̍h 9 ji̍t, tha̍k Ì-sài-a 6 chiuⁿ, Iok-hān 12:37-41, ēng “Í-sài-a ê īⁿ-siōng” chò tê káng-tō. Pài-it chham-ka kî-tó-hoē, pài-jī uī-tio̍h ko͘-jî-īⁿ ê sū chin bô êng, pài-saⁿ kám-kak khah siān, pài-saⁿ àm tī tē 3 ê ko͘-jî-īⁿ chò kî-tó-hoē ê chú-lí, kî-tó-hoē soah kā tāi-ke chhéng-an kóng, “Tāi-ke an-bîn, tāi-ke chài-chián.” Keh chá-khí pài 4 thàu-chá, chú-chia̍h ê phâng sio gû-leng beh hō͘ i chiah, kiò bô ìn, mn̂g sak bē ji̍p, kiông-kiông sak ji̍p-khì, chiah khoàⁿ-tio̍h. Siōng-tè chīn-tiong ê po̍k-jîn Muî Joê-liâm Bo̍k-su hióng-siū 93 hoè, an-jiân lī-khui sè-kan, ji̍p tī Siōng-tè êng-kng thiàⁿ kiáⁿ ê kok, tit éng-oa̍h ê an-hioh. Hit sî 1898 nî 3 goe̍h 11 ji̍t.
5)I ê chòng-sek, 1898 nî 3 goe̍h 13 ji̍t, kò-pia̍t-sek ê sî, 2,000 miâ ê ko͘-jî kap chit-oân, hoē-iú uî tī lêng-khū piⁿ teh khàu, tāi-ke lâu m̄-kam ê ba̍k-sái. Hit ji̍t Put-lí-su-to͘(Pristol) ê chhī-bîn choân-pō͘ hiu-gia̍p, lóng lâi chham-ka i ê chòng-sek.
I ê it-seng liâm-kiat, khîn-lô, choa̍t-tuì sìn-khò Siōng-tè, tiōng kî-tó, ài tha̍k Sèng-keng, chò sè-kài ko͘-jî-īⁿ ê lāu-pē.
漢羅（Ùi原文改寫）
信仰偉人Muî Joê-liâm牧師
(許水露)
有看見ê世界ê 背後，有無看見無限ê靈界 tī-teh；人ê 命有連接 tī無看見 ê靈界來受造。所以人ê一生tiàm tī 這個變化無常 ê世界ē得tio̍h真ê平安kap永遠ê勝利；就是tuì信仰。聖保羅講：”設使無信，就bē-ē hō͘上帝歡喜(希伯來11:6)。” Muî Joê-liâm牧師ê 一生涯確實有得tio̍h上帝ê歡喜；上帝有聽伊ê祈禱， 逐擺有補足伊ê欠缺。伊ê一生thang 分做5項:
- Tuì出世到悔改(重生)(1805-1825)。
1)伊ê出世: Tī A.D. 1805年9月27日出世 tī德國ê Khap-lú-su-to͘(Haruberstart)。伊ê老父是國產局 ê 租稅 徵集人。
2)伊ê少年時代:父母是平常人，無熱心tī宗教。所以伊tī少年時代lim酒，跋-kiáu，偷the̍h，放蕩，交陪歹朋友，父母 boē曉感化伊，變做不良少年。
3)伊ê悔改:有一日上帝親近伊，來阻止伊落地獄ê腳步。 Tī拜6暗朋友chhoā伊去赴祈禱會 kap 查經會。 Hit暗伊看tio̍h 逐人跪落tī上帝ê面前虔誠祈禱，心受大感動。 Tuì án-ni 180 度 ê轉向來歸倚上帝。 Hit時伊21 歲，懺悔，認罪，得tio̍h 重頭生。 Tuì 約翰 3:16節得tio̍h大感激。
- Tuì 悔改到事業開始(1825-1835)。
1)伊tú-tio̍h大反對。 重頭生了後， tú-tio̍h家族ê人，朋友大反對。總是伊暝日迫切祈禱，讀聖經，深信上帝，萬事交託主，來得tio̍h大得勝。
2)伊受德國ê大學教育。伊悔改了熱心追求真理kap 大專教育，就入tī德國ê大學讀冊，也有讀神學院。
3)去英國傳道。為tio̍h beh傳道理hō͘ tiàm tī英國ê猶太人，伊就tī 1829年8月19日到英國ê 倫敦城。伊做Lé-phûn ê Nāi-má-su教會ê牧師(Debon’s Ninemars Church)。後來歸化英國，做英國籍 ê人。
3.出發到傳道旅行(1835-1875)。
1)伊為tio̍h beh講傳福音，伊就設立(1)日間學校。 (2)主日學。 (3)大人學校。
2)伊將聖冊分hō͘ in。
3)Tī主ê葡萄園做工ê人，攏根據聖經，只有求主幫贊，無求人援助。
4) Tī 1835年1月kap兩個宣教師到德國去傳道旅行。
5) Tī 1835年11月20日受上帝ê神感化，決意beh 創設孤兒院。
6) 創設孤兒院。 1836年11月28日， tī Put-lí-su-to͘(Pristol) ê Ui-lú-sun 創設孤兒院。 以後到1866年5月，攏共開 20,000 鎊建築5 間孤兒院， 收容2,000 goā名ê孤兒。一切ê建築費 kap孤兒院 ê經費，維持費，攏是對伊熱心祈禱，上帝感動人來獻ê。
4.傳道旅行到soah-boé(1875-1892)。
1)伊tī 1875年3月26日出發去世界濟濟國傳道旅行。
2) Tuì 1875年10月14日到1892年，就是對伊70-87 歲，共17年久， 12 擺出外去英國，德國，美國，印度，中國，日本，瑞西，羅馬，耶路撒冷……等， 42 國傳道旅行，行100,000 māi ê路程。
3) 聽眾總共有300 goā萬人。 Tī日本感動石井十次設孤兒院。
4)伊ê教徒。親像Su-pò͘-chin(Spurgeon) ê大能力，親像Bú-tì(Dwight Lyman Moody A.D. 1837-1899) ê熱誠，感動真濟人來得救。
5.傳道旅行ê soah-boé到別式(1892-1898)。
1) 1892年5月26日kap 1893-1896年，孤兒院有tú-tio̍h真大ê欠缺，經濟真困難，伊迫切祈禱上帝，上帝就賞賜in夠額。
2) 1894年1月16日，失落後-chhoā ê婦人人，心傷悲，變做老孤單。總是伊將萬事交託上帝。
3)伊ê講道。伊到90 歲 iàu真勇， 智力無變，只有心臟無力。伊到死逐禮拜日攏tī教會講道理。
4)伊ê 別式。最後ê講道就是tī 1898年3月9日，讀以賽亞 6章，約翰12:37-41，用”以賽亞ê異象”做題講道。拜一參加祈禱會，拜二為tio̍h孤兒院 ê事真無閒，拜三感覺khah siān，拜三暗tī第三個孤兒院做祈禱會 ê主理，祈禱會 soah kā大家請安講：”大家安眠，大家再見。”隔早起拜四透早， 煮食ê phâng 燒牛奶beh hō͘伊食，叫無應，門sak bē入，強強sak入去， chiah看tio̍h。上帝盡忠ê僕人Muî Joê-liâm牧師享壽93 歲，安然離開世間，入tī上帝榮光疼囝 ê國，得永活ê安歇。 Hit時1898年3月11日。
5)伊ê 葬式， 1898年3月13日，告別式ê時， 2,000名ê孤兒kap職員，會友圍tī 靈柩邊teh哭，大家流 m̄甘ê目屎。 Hit日Put-lí-su-to͘(Pristol) ê 市民全部休業，攏來參加伊ê 葬式。
伊ê一生廉潔， 勤勞，絕對信靠上帝， 重祈禱， 愛讀聖經，做世界孤兒院 ê老父。