論說基督受難ê意義kapkoh活ê信仰
Lūn-soatKi-toksiū-lānêì-gīkapkoh-oa̍hêsìn-gióng
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 吳天命 Gô͘ Thian-bēng |
| 卷期 | 台灣教會報 |
| 卷期 | 第808卷 |
| 日期 | 1956/4 |
| 頁數 | 3 |
白話字（原文數位化）
1956 nî 4 goe̍h p.3
Ki-tok siū-lān ê ì-gī kap kho-oa̍h ê sìn-gióng
(Gô͘ Thian-bēng chok)
(Pún phiⁿ sī Tâi-oân sîn-ha̍k-īⁿ Kàu-siū Gô͘ Thian-bēng Bo̍k-su èng phian-chiá ê iàu-kiû só͘ sià-ê. Tī Koh-oa̍h cheh ê sî, tho̍k-chiá tit-tio̍h chit2 phiⁿ hó bûn-chiuⁿ ún-tàng ē thang tit-tio̍h lī-ek chin-chē).
Ki-tok-kàu ê chín-kiù sìn-gióng ū 4 ê iàu-tiám, chiū-sī Iâ-so͘ ê chiâⁿ-choè lâng, si̍p-jī-kè sí, koh-oa̍h, chài-lîm. Tuì-tī lán tio̍h sí ê lâng, chit ê khé-sī sìn-gióng ê tiong-sim, chū-jiân sī si̍p-jī-kè sí, iáu-kú nā bô Sîn chiâⁿ-choè lâng ê sū-si̍t, chiū si̍p-jī-kè sí kap chi̍t ê sian-ti, sèng-jîn ê sí sī sio-siāng. iū-koh nā bô koh-oa̍h, chiū si̍p-jī-kè sí, bô siū chèng-bêng, sī khang-khang. ia̍h nā bô chài-lîm, chiū si̍p-jī-kè sí ê kong-iōng sī bô oân-sêng. Tī chia boē thang ti̍t-chiap kóng chiâⁿ-choè lâng kap chài-lîm ê sìn-gióng, sī kan-ta beh lâi kóng si̍p-jī-kè sí kap koh-oa̍h nā-tiāⁿ. Chóng-sī lán tek-khak tio̍h oē kì-tit Iâ-so͘ ê siū-lān kap chiâⁿ-choè lâng, koh-oa̍h kap chài-lîm ê iú-ki-tek koan-hē. Nā bô hiō-chiá chí nn̄g khoán- sìn-gióng, chiū i ê siū-lān-koan kap koh-oah7-koan oē oân-choân bô sio-siāng.
Bûn-hoà ê chìn-pō͘, tō-tek ê hiòng-siōng, chèng-tī ê piàn-kek téng, sio̍k tī jîn-luī siā-hoē ê sū, siông-siông su-iàu eng-hiông, hô-kia̍t ê khó͘-lān lâu huih. Jio̍k-thé ê seng -bēng beh hō͘ i hong-hù, ū su-iàu lâng ê huih. Chhin-chhiūⁿ án-ni, lêng-hûn ê seng-bēng beh tit-tio̍h pó-chûn, m̄-nā su-iàu lâng ê huih, ia̍h sī su-iàu Sîn chiâⁿ-choè lâng chit khoán jîn-keh ê huih; che sī bô boē ēng-tit ê î-it tiâu-kiāⁿ. Iâ-so͘ ê siū lān, lâu huih, sí chiū-sī lâng ê lêng-bēng, éng-oán oa̍h-miā beh tit-tio̍h khoe-ho̍k, beh tit-tio̍h pó-chûn ê î-it tô͘-kèng. Goá ài kóng-khí Iâ-so͘ ê sí kap lán ê chín-kiù, chiū-sī tit-tio̍h éng-oa̍h 4 tiám ê koan-hē. Iâ-so͘ ê siū lān kap sí, ū 4 tiám kap eng-hiông ê sí bô sio-siāng ê ì-gī.
- Sī sio̍k-choē ê sí.
Tī Kū-iok ū ēng Iûⁿ-ko ê huih lâi choè sio̍k-choē chè, piáu-bêng hoān-nā hiàn-chè ê lâng, i ê choē tit-tio̍h sio̍k-hoê. Iâ-so͘ ê sí chiū-sī si̍t-hiān Kū-iok ê sio̍k-choē ê chin-chhé, hō͘ ū choē ê lâng thang tit-tio̍h sio̍k-choē. “Lí khoàⁿ, Siōng-tè ê Iûⁿ-ko, chiū-sī tam-tng sè-kan ê choē ê” (Hān 1:29). “I ia̍h m̄-sī ēng iûⁿ kap gû-á ê huih, chiū-sī ēng ka-kī ê huih, ji̍p sèng-só͘ chi̍t pái chiū kàu-gia̍h, tit-tio̍h éng-oán ê sio̍k-hoê” (Lâi 9:12). “Koh hiàn I ê sìⁿ-miā lâi sio̍k-hoê choē-choē lâng” (Khó 10:45).
- Sī kong-phoà Mô͘-kuí ê toā-phàu.
Siā-hoē só͘ ū chéng-chéng ê put-gī, ok-sio̍k, siâ-soat, īⁿ-toan, hi-guī, kan-chà, khi-phiàn, sat-lio̍k, tō-che̍k, phiâu, tó͘ téng, lóng sī Mô͘-kuí só͘ siat ê kè, beh hām-hāi lâng tī i ê koân-ē. Iâ-so͘ ê sí chiū-sī choè kong-phoà chiah ê ok-kè ê lō͘-ēng. Tuì chit ê Mô͘-kuí siū cheng-ho̍k, lâng tit-tio̍h tháu-pàng lī-khui choē-ok ê koân-ē. Iâ-so͘ só͘ lâu ê huih ū hō͘ Mô͘-kuí si̍t-sè bû-le̍k. Le̍k-sú-siōng thang chèng-bêng, hoān-nā sìn I ê lâng oē tit khì-guī chûn-sêng, choa̍t-ok hōng-siān, hoà-iá uî-bûn, kàng-hok siu-chai, tuì án-ni Sat-tàn soe-pāi, thian-kok heng-ōng.
- Sī Sîn jîn hô-kái ê tiong-pó kì-hō.
Tuì lâng ê hoān-choē, Sîn-jîn kan ê liân-lo̍k siū tiong-toān. Beh koh hō͘ chit ê liân-lo̍k ho̍k-goân, su-iàu tiong-pó, Iâ-so͘ chiū-sī tiong-pó, I ēng huih lâi choè chit ê tiong-pó ê kì-hō. “Tuì tī Ki-tok Iâ-so͘ ê sio̍k-choē, chiū-sī Siōng-tè só͘ hián-jiân siat-li̍p choè bán-hoê ê chè ê, tuì sìn chāi-tī I ê huih, beh hián-bêng i ka-kī ê gī” (Lô 3:25). Si̍p- jī-kè khó-í hoè-bia̍t oan-siû, hō͘ Sîn jîn liòng-pêng liân-ha̍p choè chi̍t ê, chiàu kū hô-hó.
- Sī beh hō͘ sìn ê lâng tit-tio̍h oa̍h-miā.
Chi̍t lia̍p chhiū-chí lo̍h toē, sò͘-nî āu chiū tióng-toā chiâⁿ chhiū, nā-sī bān-kim tâi tī toē-nih, chheng-bān nî ia̍h bô cheng-ka si-hô. Goân-in chiū-sī piáu-bêng oa̍h-miā, seng-khu ê oa̍h-miā su-iàu huih; lêng-hûn khah-iâⁿ choē ê lêng-le̍k. Sèng-keng kóng, Bô chia̍h Jîn-chú ê bah, bô lim Jîn-chú ê huih, chiū boē tit-tio̍h oa̍h; chia̍h Jîn-chú ê bah, lim Jîn-chú ê huih, chiū tit-tio̍h oa̍h. Ki-tok tuì I ê sí ū kióng-kip oa̍h-miā hō͘ sè-kan lâng.
Í-siōng só͘ kóng ê sī Iâ-so͘ ê sí kap lán ū choē ê lâng ê tit-kiù ê koan-hē. Chiah ê m̄-sī lâng só͘ oē tit chiâⁿ ê sū, sī Siōng-tè ê Kiáⁿ ê sí chiah ū chit khoán ì-gī. Chóng-sī chiah ê ì-gī nā bô tuì I ê koh-oa̍h Lâi chèng-bêng, ia̍h sī khang-khang. Só͘-í Pó-lô chiah kóng, “Ki-tok nā bē bat koh-oa̍h, chiū lín ê sìn bô-chhái-kang, lín iáu-kú tī lín ê choē-tiong.” Ki-tok ê koh-oa̍h kap lán ê tit-kiù ū chhim-tāi ê koan-hē, in-uī I nā bô koh-oa̍h, lán sī iáu-kú tī choē-tiong, chiū-sī iáu tī sí-bia̍t ê tiong-kan. Sè-kan ū Ki-tok-kàu sìn-chiá, ia̍h ū Ki-tok sìn-chiá. Chiân-chiá kiám-chhái bô su-iàu koh-oa̍h ê Ki-tok, chóng-sī hiō-chiá sī choa̍t-tuì su-iàu koh-oa̍h ê Ki-tok, sī hiān-chāi tiàm tī Ki-tok ê oa̍h-miā tiong, sī ū thé-giām tio̍h “oa̍h-miā sī chāi tī Goá” ê lâng. Tuì Ki-tok ê koh-oa̍h, sìn-tô͘ í-keng tit-tio̍h kiù. Ū tit-kiù ê sìn-tô͘ giám-jiân chûn-chāi tī chit ê choē-ok ê sè-kan, chī-chuī oē thang khòng-kū koh-oa̍h ê Ki-tok? Lô-má lâng mah? Ji̍t-ní-bān lâng mah? Kūn-tāi bûn-hoà lâng mah? Î-bu̍t chú-gī-chiá mah? Choân-thé chú-gī-chiá mah? Bô. Tī oa̍h-oa̍h ê sìn-tô͘, tī oa̍h-oa̍h ê kàu-hoē. tī ū oa̍h-miā ê hok-im soan-thoân tong-tiong, sī bô ū sím-mi̍h oē thang kū-choa̍t koh-oa̍h ê Ki-tok. Khòng-kū oa̍h-oa̍h ê Ki-tok ê, choè-āu sī sit-pāi. Chiap-la̍p Ki-tok, sìn I choè koh-oa̍h ê Chú ê, sī sèng-lī, sī koh-oa̍h, sī éng-seng, sī tit-kiù. Iâ-so͘ nā bô koh-oa̍h, chiū le̍k-sú pún-sin sī boē-tit-thang soat-bêng-tit ê.
Lán tit-kiù ê ki-chhó͘ sī Iâ-so͘ ê si̍p-jī-kè kap sí, chóng-sī nā bô I ê koh-oa̍h, chiū tit-kiù bô oân-sêng, in-uī “lín iáu tī choē tiong.” Kám-siā Siōng-tè chhe I ê Kiáⁿ thoè lán sí tī si̍p-jī-kè, lâi khui chín-kiù ê lō͘, siāng sî kám-siā I hō͘ lán chiap-tio̍h I ê koh-oa̍h, lâi tit-tio̍h chèng-bêng I chín-kiù ê si̍t-chāi. Ki-tok ū koh-oa̍h, che chiū-sī lán ê ǹg-bāng ê kun-kù. In-uī ū koh-oa̍h Ki-tok ia̍h chiah oē choè sè-kài ê ǹg-bāng.
Goān lán tī kin-nî ê siū-lān chiu kap Koh-oa̍h choeh saⁿ-kap koh lâi thé-giām tio̍h Siōng-tè ê hông-un, hō͘ lán tit-kiù ê lêng-bēng it-hoat tit-tio̍h kiông-hoà tī Tâi-oân ê ta̍k só͘-chāi, lâi kiat éng-oán oa̍h-miā ê ké-chí.
漢羅（Ùi原文改寫）
基督受難ê意義kap koh活ê信仰
(本篇是台灣神學院教授吳Thian-bēng牧師應編者ê要求所寫--ê。 Tī Koh-活節ê時，讀者得著這篇好文章穩當會thang得著利益真濟)。
基督教ê拯救信仰有4 個要點，就是耶穌ê成做人，十字架死，koh活，再臨。Tuì tī咱tio̍h死ê人，這個啟示信仰ê中心，自然是十字架死，iáu-kú若無神成做人ê事實，就十字架死kap一個先知，聖人ê死是相像。又koh若無koh活，就十字架死，無受證明，是空空。亦若無再臨，就十字架死ê功用是無完成。Tī chia boē-thang直接講成做人kap再臨ê信仰，是kan-ta beh來講十字架死kap koh活nā-tiāⁿ。總是咱的確tio̍h會記得耶穌ê受難 kap成做人，koh活kap再臨ê 有機-tek關係。Nā無後者只兩款信仰，就伊ê受難觀 kap koh活觀會完全無相像。
文化ê c進步，道德ê向上，政治ê 變革等，屬tī人類社會ê事，常常需要英雄，豪傑ê苦難流血。肉體ê生命 beh hō͘ 伊豐富，有需要人ê血。親像án-ni，靈魂ê 生命 beh得著保存， m̄-nā需要人ê血，亦是需要神成做人這款人格ê血;這是無boē用得ê唯一條件。耶穌ê受難，流血，死就是人ê lêng-bēng，永遠活命beh得著恢復， beh得著保存ê唯一途徑。我ài講起耶穌ê死kap咱ê拯救，就是得著永活4點ê關係。耶穌ê受難 kap死，有4點kap英雄ê死無相像 ê意義。
1。 是贖罪ê 死。
Tī 舊約有用羊羔ê血來做贖罪祭，表明凡若獻祭ê人，伊ê罪得著贖回。耶穌 ê死就是實現舊約ê贖罪ê chin-chhé， hō͘有罪ê人thang得著贖罪。「你看，上帝ê羊羔，就是擔當世間ê罪ê” (Hān 1:29)。”伊亦m̄是用羊 kap牛仔 ê血，就是用家己ê血，入聖所一擺就夠額，得著永遠ê贖回」(來9:12)。”Koh 獻伊ê性命來贖回濟濟人」(Khó 10:45)。
2。 是攻破魔鬼ê大砲。
社會所有種種ê不義，惡俗，邪說，異端，虛偽，奸詐，欺騙，殺戮，盜賊， 嫖， 賭 等，攏是魔鬼所設ê計， beh 陷害人tī伊ê權下。 耶穌 ê死就是做攻破chiah ê 惡計 ê路用。Tuì 這個魔鬼受征服，人得著 tháu放離開罪惡ê權下。 耶穌所流ê 血有hō͘魔鬼失勢無力。歷史上thang證明，凡若信伊ê人會得去偽存誠，絕惡奉善， 化野為文， 降福收知，tuì án-ni 撒旦衰敗，天國興旺。
3。 是神人和解ê中保記號。
Tuì人ê犯罪，神人間 ê 連絡受中toān。 Beh koh hō͘這個連絡復原，需要中保， 耶穌就是中保， 伊用血來做這個中保ê記號。「對tī基督耶穌 ê贖罪，就是上帝所顯然設立做挽回ê祭ê， tuì信在tī伊ê血，beh顯明伊家己ê義」(羅 3:25)。十字架可以毀滅冤仇，hō͘神人兩爿聯合作一個，照舊和好。
4。 是beh hō͘信ê人得著活命。
一粒樹仔落地， 數年後就長大成樹，若是萬金tâi tī地裡，千萬年亦無增加絲毫。原因就是表明活命，身軀ê活命需要血;靈魂khah贏濟ê能力。聖經講：無食人子ê肉，無lim人子ê血，就boē得著活;食人子ê肉，lim人子ê血，就得著活。基督對伊ê死有供給活命hō͘世間人。
以上所講ê是耶穌 ê死kap咱有罪ê人ê得救ê關係。chiah ê m̄是人所會得成ê事，是上帝ê囝ê死chiah有這款意義。總是chiah ê意義若無tuì伊ê koh活來證明，亦是空空。所以保羅chiah講：”基督若未bat koh活，就恁ê信無彩工， 恁iáu-kú tī 恁 ê罪中。」基督ê koh活kap咱ê得救有深tāi ê關係，因為伊若無koh活，咱是iáu-kú tī罪中，就是iáu tī死滅ê中間。世間有基督教信者，亦有基督信者。 前者kiám-chhái無需要koh活ê 基督，總是後者是絕對需要koh活 ê 基督，是現在tiàm tī 基督ê活命中，是有體驗著「活命是在tī我」ê 人。 Tuì基督ê koh活，信徒已經得著救。有得救ê信徒儼然存在tī 這個罪惡ê世間，chī-chuī 會thang抗拒koh活ê 基督? 羅馬人mah?日耳曼人mah?近代文化人mah? 唯物主義者 mah?全體主義者 mah?無。Tī活活ê信徒，tī活活ê 教會。 tī有活命 ê福音宣傳當中，是無有甚麼會 thang拒絕koh活ê 基督。抗拒活活ê 基督ê，最後是失敗。接納基督，信伊做koh活 ê主ê，是勝利，是koh活，是永生，是得救。耶穌nā無koh活就歷史本身是boē得thang說明--tit ê。
咱得救ê基礎是耶穌 ê十字架kap死，總是若無伊ê koh活，就得救無完成，因為「恁iáu tī罪中。」感謝上帝差伊ê囝替咱死tī 十字架，來開拯救ê路，siāng時感謝伊hō͘咱接著伊ê koh活，來得著證明伊拯救ê實在。基督有koh活，這就是咱ê 向望ê根據。因為有koh活基督亦chiah會做世界ê向望。
願咱tī今年ê受難週kap Koh活節相kap koh來體驗著上帝ê鴻恩， hō͘咱得救ê lêng-bēng益發得著強化tī台灣ê 逐所在，來結永遠活命 ê果子。