生死的交界
Seⁿ-sí ê kau-kài
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 無lo̍h名 |
| 卷期 | 台灣教會公報 |
| 卷期 | 第790號 |
| 日期 | 1954/10 |
| 頁數 | 22-24 |
白話字（原文數位化）
Seⁿ-sí ê kau-kài
(Bo̍k-su: Lâu Chìn-kî).
- 10, no. 790, pp. 22-24
Sèng-keng ū nn̄g ê goân-thâu, che tú-tú chhin-chhiūⁿ nn̄g káng ê chuí-goân tī koân-koân ê soaⁿ-téng lâu kàu sè-kài ta̍k só͘-chāi. Chiū-sī sí-chó͘ A-tong kap jîn-luī ê Kiù-chú Iâ-so͘ Ki-tok; iā jîn-luī tuì chit nn̄g ê goân-thâu lâi koat-tēng hit ê ūn-miā, chiū chiâⁿ-choè seⁿ-sí ê kau-kài. Taⁿ goá ài chiong chit ê tê-ba̍k hun choè kuí hāng lâi kap tāi-ke siūⁿ kuí tiám ê kà-sī.
I. Cháiⁿ-iūⁿ oē tì-kàu sí?
Hit ê goân-in sī tuì lâng ê poē-ge̍k. Ū lâng kóng, Lu̍t-hoat ná choē tiâu, sī piáu-bêng jîn-luī ná tuī-lo̍h! Ki-tok-kàu ê tō-lí chí-ū kà lâng chi̍t tiâu, sī choè kán-tan, iā sī choè oân-choân, hit ê chiū-sī sūn-thàn. In-uī Ki-tok ū lâu sūn-thàn ê bô͘-iūⁿ hō͘ lâng ha̍k-si̍p. Hit ê sūn-thàn oāⁿ oē lâi kóng, thang, chiū-sī thang, m̄-thang, chiū m̄-thang. Chit ê chiū chiâⁿ-choè lu̍t-hoat ê kun-pún, chhin-chhiūⁿ sian-seⁿ kà ha̍k-seng, pē-bó kà sè-kiáⁿ, lóng boē thang chhut chit ê hoān-uî.
Kū-iok cha̍p-tiâu-kài iā sī án-ni, C 20:3, Siōng-tè kóng, Goá í-goā lín m̄-thang ū pa̍t ê siōng-tè. M̄-thang lām-sám chheng-ho͘ Siōng-tè ê miâ. M̄-thang pài ngó͘-siōng. Tio̍h kì-tit an-hioh-ji̍t. Tio̍h hàu-kèng lí ê pē-bó. Nā chit ê tio̍h kā i oāⁿ choè m̄-thang, “M̄-thang boē kì-tit bô chun-siú an-hioh-ji̍t. M̄-thang bô hàu-kèng lín ê pē-bó.” Chiū cha̍p-tiâu-kài sī lóng bēng-lēng m̄-thang, chit ê m̄-thang tī só͘ bēng-lēng ê hoān-uî chiū chiâⁿ-choè kài-bēng.
Chiū-sī hiān-chāi kok-ka só͘ ū ê lu̍t-hoat, he̍k-sī kok-chè-kan só͘ ū ê kong-iok, iā-sī kun-kù chit ê goân-lí. Thang chiū thang; m̄-thang chiū m̄-thang. In-uī Siōng-tè ê bēng-lēng bô hit ê thang chiâⁿ-choè m̄-thang; m̄-thang chiâⁿ-choè thang ê lí. Só͘-í tī I ê iau-kiû, chiū-sī lán lâng ê sūn-thàn. Tng-sî Sò-lô, Siōng-tè siat-li̍p i choè Í-sek-lia̍t ê ông, āu-lâi kā i hoè--khì; koh siat-li̍p Tāi-pi̍t lâi thoè i. Chit ê sī Sò-lô boē sūn-thàn. In-uī Í-sek-lia̍t kok sī beh si̍t-hiān Siōng-tè thóng-tī chi̍t kok ê goân-siú, nā boē sūn-thàn, chiū sit-lo̍h thóng-tī ê lêng-le̍k.
Koh Cs 2:16, Siōng-tè tuì sí-chó͘ A-tong kóng, Hn̂g-lāi hit ê hun-piat siān-ok ê koé-chí lí m̄-thang chia̍h, chia̍h ê ji̍t-chí, tek-khak sí. Nā-sī choâ kā i kóng, lí bô tek-khak sí. Chit ê sī choè káu-koài ê oē . Sí-chó͘ tuì chit kù lâi giâu-gî kap hó͘-tēng Siōng-tè ê oē. Chhin-chhiūⁿ Sèng-keng kóng ū thian-tông kap tē-ge̍k, nā-sī Sat-tàn kóng bô tek-khak ū. Iâ-so͘ kàng-sè sī beh chín-kiù choē-jîn; nā-sī Sat-tàn kóng bô tek-khak. Chit khoán pāi-hoāi lâng ê sìn-sim joā-nih toā! Lâng nā khì-sak Siōng-tè ê oē, lâi chiap-siū Mô͘-kuí chit chióng ê kiàn-gī, kiat-kó chiū-sī sí. In-uī A-tong sī jîn-luī ê tāi-piáu, tuì i éng-hióng kàu tī choân jîn-luī. Lm 5:12 kóng, Só͘-í chhin-chhiūⁿ choē tuì chi̍t lâng ji̍p sè-kan, sí iā tuì choē ji̍p. án-ni sí piàn-piàn kàu tī chèng-lâng. In-uī chèng-lâng lóng hoān-choē. án-ni, sí tī tuì poē-ge̍k ê kiat-kó.
II. Cháiⁿ-iūⁿ oē kàu tī oa̍h?
Chit ê sī tuì Ki-tok ê sūn-thàn, hō͘ sio̍k I ê lâng só͘ beh tit-tio̍h ê un-huī. Lm 5:19, In-uī tuì chi̍t lâng uî-ke̍h hō͘ chèng-lâng chiâⁿ-choè ū choē, chiū tuì chi̍t lâng ê sūn-thàn hō͘ chèng-lâng chiâⁿ-choè gī. In-uī lâng-lâng lóng ū hūn tī A-tong ê tēng-choē, ia̍h lóng ū hūn tī Ki-tok ê kiù-un. Hit ê kiù-un ê kiat-kó sī beh hō͘ lâng tit-tio̍h oa̍h, chiū-sī én-oán-oa̍h! Siōng-tè sī thiàⁿ lâng ê Siōng-tè, I khoàⁿ lâng kì-jiân ū choē, chiū bô pān-hoat thang kiù ka-kī, chiu chhe I ê to̍k-seⁿg- Kiáⁿ lîm-kàu sè-kan, tam-tng lán lâng ê choē; hō͘ bô choē ê Chú chiâⁿ-choè choē, hō͘ ū choē ê lâng tuì sìn chiâⁿ-choè gī, kap lán kau-oāⁿ tē-uī (交換地位), choè Siōng-tè ê kiáⁿ-jî. Taⁿ gī sī choē ê tuì-thāi bêng-sû (對待名詞), siⁿ iā sī sí ê tuì-thāi bêng-sû. Sí sī tuì choē lâi. Taⁿ Iâ-so͘ Ki-tok kiù lán thoat-lī choē, chiū-sī kiù lán thoat-lī tuì choē tì-kàu ê sí-bô. Tēng-choē kap chheng-gī sī hoat-têng-siōng ê ēng-gú. In-uī lâng boē-oē choan siú lu̍t-hoat, tì-kàu ū choē, sí sī tuì choē lâi. I K 15:58, Sí ê koân-sè chiū-sī choē, choē ê koân-sè sī lu̍t-hoat. Tān-sī lán ê Chú 33 nî kú seng-gâi kap tī si̍p-jī-kè ê téng-bīn ū thoè lán oân-sêng tī lán só͘ bô oân-sêng ê lu̍t-hoat, I ê seng-gâi kap I ê sí ū oân-sêng choē lóng-chóng ê kiù-sio̍k. Só͘-í ū oē kóng, “Siōng-tè ê lu̍t-hoat bô piàn-oāⁿ ê lí, lâng ê choē-gia̍t ū sià-bián ê tiâu” (神律不廢之理人罪有赦之條)
Taⁿ chit ê sī tuì Siōng-tè ê kiù-un, Ki-tok ê kong-lô, hō͘ sìn ê lâng thang sêng-siū ê. His 2:8, Siōng-tè ê un-tián, lâng ê sìn-sim, che lóng sī Siōng-tè só͘ sù. Chit kù sī chong-kàu kái-kek-chiá ê kháu-hō, iā sī beh tuì-hù lóng-chóng ê tō-tek chong-kàu ê su-sióng. Só͘-í Pó-lô tī Kt 2:21 kóng, Goá bô hoè-bô Siōng-tè ê un, gī nā-sī tuì lu̍t-hoat oē tit-tio̍h ê, chiū Ki-tok bô in-toaⁿ lâi siū-sí. Chóng kóng, lâng beh tit-tio̍h oa̍h, sī tuì Ki-tok ê kong-lô kap Sèng Sîn ê têng-thâu-siⁿ. Têng-thâu-siⁿ sī oa̍h-miā ê khai-sí, chit ê oa̍h-miā chiū-sī Ki-tok beh siúⁿ-sù hō͘ sìn ê lâng só͘ beh tit-tio̍h ê, kì-jiân ū Ki-tok ê oa̍h-miā, chiū én-oán ê oa̍h.
Taⁿ kiat-boé lâi kóng, seⁿ-sí ê kau-kài sī tuì jîn-luī ê tāi-piáu, thâu chi̍t ê sī A-tong, lán lâng tuì A-tong ê poē-ge̍k só͘ toà lâi ê sí, tì-kàu chèng-lâng lóng tio̍h sí. Taⁿ tuì tē-jī ê tāi-piáu Iâ-so͘ Ki-tok ê sūn-thàn só͘ toà lâi ê gī, beh hō͘ lâng chiâⁿ-choè gī. Taⁿ A-tong só͘ toà lâi ê sí sī pit-jiân ê. Tān-sī Ki-tok só͘ toà lâi ê gī chiū-sī tuì lâng ê siong-sìn lâi chiap-siū. Só͘-í seⁿ-sí ê kau-kài thang kóng sī tuì sìn kap m̄-sìn lâi koat-tēng. Sìn ê lâng beh tit-tio̍h kiù, m̄-sìn ê lâng tēng-choē; sìn ê lâng tit-tio̍h éng-oán-oa̍h, m̄-sìn ê lâng bia̍t-bô.
Taⁿ chu-uī, lí sī sìn ê lâng, he̍k-sī m̄-sìn ê lâng. Nā-sī sìn ê lâng, goá kap lí tâng-sim kám-siā Siōng-tè; nā-sī m̄-sìn ê lâng, goá khó͘-khǹg lí tio̍h koáⁿ-kín siong-sìn. In-uī che sī seⁿ-sí ê kau-kài, m̄-thang khoàⁿ choè pêng-siông ê sū.
漢羅（Ùi原文改寫）
生死的交界
(牧師：劉晉奇)。
1954.10，no.790，pp.22-24
聖經有兩个源頭，這tú-tú親像兩káng 的水源佇高高的山頂流到世界逐所在。就是始祖亞當佮人類的救主耶穌基督；也人類對這兩个源頭來決定彼个運命，就成做生死的交界。今我愛將這个題目分做幾項來佮大家想幾點的教示。
Ⅰ. 怎樣會致到死？
彼个原因是對人的悖逆。有人講，律法ná 濟條，是表明人類ná墮落！基督教的道理只有教人一條，是最簡單，也是最完全，彼个就是順趁。因為基督有留順趁的模樣予人學習。彼个順趁換話來講，通，就是通，毋通，就毋通。這个就成做律法的根本，親像先生教學生，爸母教細囝，攏袂通出這个範圍。
舊約十條誡也是按呢，C 20：3，上帝講，我以外恁毋通有別的上帝。毋通lām-sám稱呼上帝的名。毋通拜偶像。著記得安息日。著孝敬你的爸母。若這个著共伊換做毋通，「毋通袂記得無遵守安息日。毋通無孝敬恁的爸母。」就十條誡是攏命令毋通，這个毋通佇所命令的範圍就成做誡命。
就是現在國家所有的律法，或是國際間所有的公約，也是根據這个原理。通就通；毋通就毋通。因為上帝的命令無彼个通成做毋通；毋通成做通的理。所以佇伊的要求，就是咱人的順趁。當時掃羅，上帝設立伊做以色列的王，後來共伊廢--去；閣設立大衛來替伊。這个是掃羅未順趁。因為以色列國是欲實現上帝統治一國的元首，若未順趁，就失落統治的能力。
閣Cs 2：16，上帝對始祖亞當講，園內彼个分別善惡的果子你毋通食，食的日子，的確死。但是蛇共伊講，你無的確死。這个是最狡獪的話。始祖對這句來僥疑佮否定上帝的話。親像聖經講有天堂佮地獄，但是撒旦講無的確有。耶穌降世是欲拯救罪人；但是撒旦講無的確。這款敗壞人的信心偌爾大！人若棄sak上帝的話，來接受魔鬼這種的建議，結果就是死。因為亞當是人類的代表，對伊影響到佇全人類。Lm 5：12講，所以親像罪對一人入世間，死也對罪入。按呢死遍遍到佇眾人。因為眾人攏犯罪。按呢，死佇對悖逆的結果。
II. 怎樣會到佇活？
這个是對基督的順趁，予屬伊的人所欲得著的恩惠。Lm 5：19，因為對一人違逆予眾人成做有罪，就對一人的順趁予眾人成做義。因為人人攏有份佇亞當的定罪，也攏有份佇基督的救恩。彼个救恩的結果是欲予人得著活，就是永遠活！上帝是疼人的上帝，伊看人既然有罪，就無辦法通救家己，就差伊的獨生囝臨到世間，擔當咱人的罪；予無罪的主成做罪，予有罪的人對信成做義，佮咱交換地位，做上帝的囝兒。今義是罪的對待名詞，生也是死的對待名詞。死是對罪來。今耶穌基督救咱脫離罪，就是救咱脫離對罪致到的死無。定罪佮稱義是法庭上用語。因為人袂會choan守律法，致到有罪，死是對罪來。ⅠK 15：58，死的權勢就是罪，罪的權勢是律法。但是咱的主33年久生涯佮佇十字架的頂面有替咱完成佇咱所無完成的律法，伊的生涯佮伊的死有完成罪攏總的救贖。所以有話講，「上帝的律法無變換的理，人的罪孽有赦免的條」(神律不廢之理人罪有赦之條)
今這个是對上帝的救恩，基督的功勞，予信的人通承受的。Ihs 2：8，上帝的恩典，人的信心，這攏是上帝所賜。這句是宗教改革者的口號，也是欲對付攏總的道德宗教的思想。所以保羅佇Kt 2：21講，我無廢無上帝的恩，義若是對律法會得著的，就基督無因端來受死。總講，人欲得著活，是對基督的功勞佮聖神的重頭生。重頭生是活命的開始，這个活命就是基督欲賞賜予信的人所欲得著的，既然有基督的活命，就永遠的活。
今結尾來講，生死的交界是對人類的代表，頭一个是亞當，咱人對亞當的悖逆所帶來的死，致到眾人攏著死。今對第二个代表耶穌基督的順趁所帶來的義，欲予人成做義。今亞當所帶來的死是必然的。但是基督所帶來的義就是對人的相信來接受。所以生死的交界通講是對信佮毋信來決定。信的人欲得著救，毋信的人定罪；信的人得著永遠活，毋信的人滅無。
今諸位，你是信的人，或是毋信的人。若是信的人，我佮你同心感謝上帝；若是毋信的人，我苦勸你著趕緊相信。因為這是生死的交界，毋通看做平常的事。