研究：基督ê詩
Gián-kiù:Ki-tok ê sí
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 林再添 Lîm Chài-thiam |
| 卷期 | 台灣教會公報 |
| 卷期 | 第784號 |
| 日期 | 1954/4 |
| 頁數 | 7 |
白話字（原文數位化）
GIÁN-KIÙ
Ki-tok ê sí
(Bo̍k-su: Lîm Chài-thiam),
- 04, no. 784, pp. 7-9
Iâ-so͘ Ki-tok sī Siōng-tè ê Kiáⁿ, lîm-kàu sè-kan chiâⁿ-chò lâng, choè jîn-luī ê Kiù-chú. I m̄-nā ēng chin-lí kà-sī lâng, chhoā lâng bat Thiⁿ-pē. I ū ēng I ê sí lâi sio̍k-hoê hoān-nā sìn I ê lâng ê choē, hō͘ lâng thoat-lī choē kap Siōng-tè koh hô, chiâⁿ-choè Siōng-tè ê kiáⁿ, koh tī Siōng-tè ê bīn-chêng sǹg choè gī.
Tī Hui-li̍p-pí jîn-su tē 2 chiuⁿ 6 chat í-hā kóng, “I pún ū Siōng-tè ê hêng-chōng, bô lia̍h kap Siōng-tè pîⁿ-téng, chiâⁿ-choè lâng ê iūⁿ-siùⁿ……chiū khut ka-kī kàu tī sí, sīm-chì sí tī si̍p-jī-kè.” Koh tī Lô-má jîn-su 3 chiuⁿ 24 chat í-hā kóng, “Tuì-tī Ki-tok Iâ-so͘ ê sio̍k-hoê, chiū-sī Siōng-tè só͘ hián-jiân siat-li̍p choè bán-hoê ê chè ê, tuì sìn, chāi-tī I ê huih, beh hián-bêng I ka-kī ê gī, in-uī Siōng-tè ū khoan-iông, bô kui-kiū chêng-tāi ê choē; tī hiān-kim ê sî-tāi ài hián-bêng I ê gī, hō͘ I pún-sin choè gī, koh chheng hit ê sìn Iâ-so͘ ê lâng choè gī.”
Iâ-so͘ Ki-tok lîm-kàu sè-kan ê choè-toā ê bo̍k-tek, chiū-sī chāi-tī ēng I ê sí ê sio̍k-choē. Tī Iâ-so͘ iáu-bē lâi ê tāi-seng, Siōng-tè ū ēng lu̍t-hoat kà-sī lâng, chóng-sī lu̍t-hoat sī chí kan-ta kà-sī lâng chai choē, ia̍h boē oē hō͘ lâng tit-tio̍h kiù. Lu̍t-hoat put-kò sī hō͘ Siōng-tè ê gī ná hián-bêng, kap hō͘ tiàm tī choē-ok ê lāi-bīn ê lâng ná choa̍t-bāng. Só͘-í chai choē sī tuì lu̍t-hoat, chóng-sī beh thoat-lī choē-ok khiok m̄-sī tuì lu̍t-hoat. Lâng beh thoat-lī choē chí-ū chi̍t tiâu lō͘, chiū-sī chí-ū tuì un-tián nā-tiāⁿ.
Taⁿ kai-chài Siōng-tè m̄-nā kan-ta sī chèng-gī nā-tiāⁿ, Siōng-tè ia̍h sī chû-pi, thiàⁿ-thàng, só͘-í Siōng-tè oē-thang ēng un-tián ê hoat-tō͘ lâi pe̍h-pe̍h sià-bián lâng. Sui-jiân án-ni, chóng-sī Siōng-tè ia̍h tio̍h ū I ka-kī ê tiâu-kiāⁿ, lâi moá-chiok I ka-kī ê gī ê iau-kiû. In-uī Siōng-tè sī gī, ia̍h chit ê gī tuì tī choē tek-khak boē thang pàng i kan-hiu. Choē-ok tong-jiân tio̍h siū hêng-hoa̍t. án-ni chiah ē-thang moá-chiok Siōng-tè ê gī. Chóng-sī Siōng-tè nā beh chiàu I ê kong-gī lâi pān lâng ê choē ê sî, in-uī sè-kan lâng lóng-chóng hoān-choē, só͘-í sè-kan lâng bô chi̍t ê oē-thang tit-tio̍h kiù.
Taⁿ Siōng-tè uī-tio̍h beh chín-kiù sè-kan lâng, chiū ū tiāⁿ-tio̍h chi̍t ê pān-hoat. Chiū-sī ēng I ê to̍k-siⁿ Kiáⁿ Iâ-so͘ Ki-tok. I sī bô choē, I pún m̄-bián siū hêng-hoa̍t, I ū kàu-gia̍h ê kè-ta̍t thang tam-tng sè-kan lâng ê choē, lâi siū hêng-hoa̍t, lâi sí tī si̍p-jī-kè, lâi sio̍k-hoê lâng ê choē. Chhin-chhiūⁿ án-ni, lâng ka-kī lóng bô kong-lô. Lâng sī chí-ū ēng sìn lâi chiap-siū Siōng-tè ê un-tián, lâi tit-tio̍h sio̍k-choē. Só͘-í Iâ-so͘ Ki-tok ê sí, tuì tī tit-tio̍h siū sià-choē tit-tio̍h kiù ê lâng sī choa̍t-tāi ê un-tián.
Lán tha̍k Sù-tô͘ sìn-keng ê sî, hō͘ lán te̍k-pia̍t kám-kak kî-īⁿ ê chi̍t hāng, chiū-sī tī hiah-nih té ê kò-pe̍k-bûn, koan-hē Chú Iâ-so͘ ê sí ū siá kàu hiah-nih siông-sè. Chiū-sī kóng, “Tī Pí-lia̍p-to jīm-lāi siū-khó͘, tèng si̍p-jī-kè,” “Sí,” “Bâi-chòng,” “Lo̍h im-hú.” Tī chia só͘ kóng-khí ê kuí-nā hāng, “Si̍p-jī-kè,” “Bâi-chòng,” “Lo̍h im-hú,” chiah ê lóng sī teh soat-bêng Ki-tok ê sí ê ì-gī. “Tèng si̍p-jī-kè” sī piáu-bêng siū pān-choē ê hêng-hoa̍t. Chiàu Iû-thài lâng ê ba̍k-chiu só͘ khoàⁿ, sī èng-kai siū chiù-chó͘ ê. Che chiū-sī piáu-bêng tam-tng sè-kan lâng ê choē lâi siū hêng-hoa̍t ê ì-sù; chiū-sī siū Lô-má chóng-tok Pí-lia̍p-to só͘ pān-choē. Bâi-chòng” chiū-sī lâng sí ê kui-kio̍k. Tī chia kóng-khí bâi-chòng ê sū m̄-sī beh soat-bêng si̍t-chāi sí--khì, só͘-í tio̍h bâi-chòng, chiū-sī piáu-bêng siū khì-sak. Lâng kng sí-lâng chhut-khì khǹg tī chi̍t só͘-chāi, kā i khàm-ba̍t, āu-lâi hiah ê lâng tńg-lâi, chí-ū sí-lâng bô koh tńg-lâi. Bô-lūn chêng sī joā-nih chun-kuì, taⁿ hō͘ lâng khì-sak. Sí ê kui-kio̍k sī chit khoán, só͘-í boē-bián-tit lâng kiaⁿ-hiâⁿ m̄-ài. Sèng-keng kóng choē-ok ê kang-chîⁿ sī sí. Sí si̍t-chāi sī thang kiaⁿ-hiâⁿ ê sū. “Lo̍h im-hú” sī piáu-bêng kàu-tī choa̍t-bāng ê só͘-chāi. In-uī tī hia sī kap it-chhè keh-lī, sī boē thang siū an-uì, ia̍h sī bô ū hi-bōng ê só͘-chāi. Tī chia chí-ū chia̍h thô͘-hún, thang kóng sī choè toā ê hêng-hoa̍t. Chóng kóng, Iâ-so͘ Ki-tok ê sí chiū-sī kap choē ū toā-toā ê koan-hē, sī uī-tio̍h choē ê hêng-hoa̍t ê sí, chóng-sī chit ê choē chiū-sī uī-tio̍h sè-kan lâng só͘ tam-tng ê choē. In-uī Iâ-so͘ pún sī bô choē. Bô choē ê lâng kam-goān sí, beh hō͘ ū choē ê lâng bián sí, che chiū-sī kiò-choè thoè-sio̍k. Lô-má jîn-su tē 5 chiuⁿ 6 chat kóng, “In-uī lán iáu-kú loán-jio̍k ê sî, Ki-tok kàu kî thoè ū choē ê lâng sí,” koh 8 chat kóng, “Nā-sī Siōng-tè hián-bêng I pún-sin thiàⁿ lán ê thiàⁿ-thàng, in-uī lán iáu-kú choè choē-jîn ê sî, Ki-tok thoè lán sí; hô-hòng lán í-keng tī I ê huih tit-tio̍h chheng-choè-gī, kiám bô beh tuì I tit-tio̍h kiù, bián-tit hit ê siū-khì ah.” Iâ-so͘ Ki-tok ê sí chiū-sī chāi-tī thoè-sio̍k ê ì-gī.
漢羅（Ùi原文改寫）
研究
基督的死
(牧師：林再添)，
1954.04，no.784，pp.7-9
耶穌基督是上帝的囝，臨到世間成做人，做人類的救主。伊毋若用真理教示人，chhoā人捌天父。伊有用伊的死來贖回凡若信伊的人的罪，予人脫離罪佮上帝閣和，成做上帝的囝，閣佇上帝的面前算做義。
佇腓立比人書第2章6節以下講，「伊本有上帝的形狀，無掠佮上帝平等，成做人的樣相……就屈家己到佇死，甚至死佇十字架。」閣佇羅馬人書 3章24節以下講，「對佇基督耶穌的贖回，就是上帝所顯然設立做挽回的祭的，對信，在佇伊的血，欲顯明伊家己的義，因為上帝有寬容，無歸咎前代的罪；佇現今的時代愛顯明伊的義，予伊本身做義，閣稱彼个信耶穌的人做義。」
耶穌基督臨到世間的最大的目的，就是在佇用伊的死的贖罪。佇耶穌猶未來的代先，上帝有用律法教示人，總是律法是指kan-ta教示人知罪，亦未會予人得著救。律法不過是予上帝的義ná顯明，佮予踮佇罪惡的內面的人ná絕望。所以知罪是對律法，總是欲脫離罪惡卻毋是對律法。人欲脫離罪只有一條路，就是只有對恩典若定。
今佳哉上帝毋若 kan-ta是正義若定，上帝亦是慈悲，疼痛，所以上帝會通用恩典的法度來白白赦免人。雖然按呢，總是上帝亦著有伊家己的條件，來滿足伊家己的義的要求。因為上帝是義，亦這个義對佇罪的確袂通放伊干休。罪惡當然著受刑罰。按呢才會通滿足上帝的義。總是上帝若欲照伊的公義來辦人的罪的時，因為世間人攏總犯罪，所以世間人無一个會通得著救。
今上帝為著欲拯救世間人，就有定著一个辦法。就是用伊的獨生囝耶穌基督。伊是無罪，伊本毋免受刑罰，伊有夠額的價值通擔當世間人的罪，來受刑罰，來死佇十字架，來贖回人的罪。親像按呢，人家己攏無功勞。人是只有用信來接受上帝的恩典，來得著贖罪。所以耶穌基督的死，對佇得著受赦罪得著救的人是絕大的恩典。
咱讀使徒信經的時，予咱特別感覺奇異的一項，就是佇遐爾短的告白文，關係主耶穌的死有寫到遐爾詳細。就是講，「佇彼拉多任內受苦，釘十字架，」「死，」「埋葬，」「落陰府。」佇遮所講起的 幾若項，「十字架，」「埋葬，」「落陰府，」遮的攏是teh說明基督的死的意義。「釘十字架」是表明受辦罪的刑罰。照猶太人的目睭所看，是應該受咒詛的。這就是表明擔當世間人的罪來受刑罰的意思；就是受羅馬總督彼拉多所辦罪。「埋葬」就是人死的歸局。佇遮講起埋葬的事毋是欲說明實在死--去，所以著埋葬，就是表明受棄sak。人扛死人出去囥佇一所在，共伊蓋密，後來遐的人轉來，只有死人無閣轉來。無論前是偌爾尊貴，今予人棄sak。死的 歸局是這款，所以袂免得人驚惶毋愛。聖經講罪惡的工錢是死。死實在是通驚惶的事。「落陰府」是表明到佇絕望的所在。因為佇遐是佮一切隔離，是袂通受安慰，亦是無有希望的所在。佇遮只有食土粉，通講是最大的刑罰。總講，耶穌基督的死就是佮罪有大大的關係，是為著罪的刑罰的死，總是這个罪就是為著世間人所擔當的罪。因為耶穌本是無罪。無罪的人甘願死，欲予有罪的人免死，這就是叫做替贖。羅馬人書第5章6節講，「因為咱猶過軟弱的時，基督到期替有罪的人死，」閣8節講，「若是上帝顯明伊本身疼咱的疼痛，因為咱猶過做罪人的時，基督替咱死；何況咱已經佇伊的血得著稱做義，敢無欲對伊得著救，免得彼个受氣ah。」耶穌基督的死就是在佇替贖的意義。