講壇：基督是世界ê向望
Káng-toâⁿ:Ki-toksī sè-kài ê ǹg-bāng
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 黃章輝 N̂g Chiong-hui |
| 卷期 | 台灣教會公報 |
| 卷期 | 第782號 |
| 日期 | 1954/2 |
| 頁數 | 7 |
白話字（原文數位化）
Ki-tok sī sè-kài ê ǹg-bāng
(N̂g Chiong-hui)
- 02, no. 782, pp. 7-9
Chit ê sī kin-nî 8 goe̍h tiong tī Bí-kok ê E-bān-su-tùn (Evanston) beh khui ê Phó͘-sè Kàu-liân tē 2 hoê Chóng-hoē ê chú-tê. iā sī le̍k-tāi kàu-hoē kap sìn-tô͘ ê chi̍t ê kun-pún sìn-gióng. Chhim-chhim ǹg-bāng lán ê kàu-hoē iā kap thong sè-kài ê kàu-hoē sî-siông uī-tio̍h chit ê beh lâi ê toā chū-hoē lâi kî-tó, lâi siūⁿ－kiû Siōng-tè hō͘ 1954 nî si̍t-chāi chiâⁿ-choè chi̍t ê ǹg-bāng ê nî.
ǹg-bāng kap jîn-seng ū put-chí bi̍t-chhiat ê koan-hē. Bô ū bô phāu ǹg-bāng ê jîn-seng. Bô ǹg-bāng ê jîn-seng sī chhin-chhiūⁿ boē kiâm ê iâm, kiám-chhái ná chhin-chhiūⁿ iáu teh oa̍h, kî-si̍t sī í-keng sí, sī “sí ê oa̍h,” sī “oa̍h ê sí.” ǹg-bāng sī jîn-seng ê oa̍h-miā.
Chóng-sī lâng ê ǹg-bāng choē-choē sī hu-ké ê ǹg-bāng. Hu-ké ê ǹg-bāng oē hō͘ lâng poa̍h-lo̍h choa̍t-bāng. Jîn-seng ê hiān-si̍t chiū-sī tī chit ê ǹg-bāng－choa̍t-bāng; choa̍t-bāng－ǹg-bāng ê tōng-iô tiong. Chit ê tōng-iô, chit ê put-an chiū-sī lâng ê ǹg-bāng ê hu-ké-sèng ê piáu-hiān, iā sī lâng bô ǹg-bāng boē ēng--tit ê kì-hō.
Hiān-chāi ê sè-kài chiū-sī lâng ê ǹg-bāng toā tōng-iô, ti̍t-ti̍t teh poa̍h-lo̍h choa̍t-bāng ê sî-tāi. Hiān-chāi ê sè-kài ê guî-ki chiū-sī lâng ê ǹg-bāng ê hu-ké-sèng ê pō-lō͘. iā siāng sî sēng chit ê guî-ki choē-choē sin ê hu-ké ê ǹg-bāng chhiòng-hêng, tì-kàu jú loān, jú put-an, jú choa̍t-bāng ê sî-tāi.
Kí chi̍t ê lē lâi kóng, hiān-tāi lâng ê chi̍t ê choè-toā ê ǹg-bāng chiū-sī kho-ha̍k. Choē-choē lâng bû ì-sek-tek, chi̍t-pō͘-hūn ê lâng ì-sek-tek, sìn kho-ha̍k sī bān-lêng, sìn kho-ha̍k sī lâng ê î-it choè-āu ê ǹg-bāng. Kho-ha̍k chiū-sī hiān-tāi lâng só͘ khí Pa-piat ê thah, i iā siūⁿ beh khí hō͘ i “tú thiⁿ,” iā sìn oē thang án-ni choè. Chóng-sī chhin chhiūⁿ chá-sî, tú-á chhin-chhiūⁿ teh beh “tú thiⁿ,” lâng ê giân-gú soà toā hūn-loān. Kho-ha̍k tú-á chhin-chhiūⁿ beh chiâⁿ choè “bān-lêng,” lâng tú-á oē phoà goân-chú, kái-hòng goân-chú-lêng, lâng soà khì mo͘h-tio̍h goân-chú-tân! Beh pàng ā m̄-thih m̄ pàng ā m̄-thih! siⁿ-chhut jîn-luī khong-chiân bī-cheng-iú ê guî-ki. Lâng kin-ná-ji̍t soà m̄-chai kho-ha̍k sī lâng ê ǹg-bāng á-sī lâng bia̍t-bô ê choa̍t-bāng! Kin-ná-ji̍t kho-ha̍k só͘ tì ê guî-ki si̍t-chāi sī chhian-kin it-hoat (千鈞一髪) ê guî-ki. Nā-sī án-ni sī kho-ha̍k m̄-hó mah? Toàn-toàn m̄-sī kho-ha̍k sī hó. Nā-sī án-ni hit ê hó-ê sī hō͘ lâng bia̍t-bô mah? Toàn-toàn m̄-sī! sī chhin-chhiūⁿ Pó-lô koan-hē lu̍t-hoat só͘ kóng ê “choē-ok sēng ki-hoē,” “tuì hit ê hó-ê hō͘ goá sí, beh hián-chhut i sī choē-ok” (Lô 7 chiuⁿ). Hiān-chāi sè-kài ê guî-ki si̍t-chāi m̄-sī kho-ha̍k ê guî-ki, kî-si̍t sī lâng ê guî-ki, chiū-sī lâng tuì sìn kho-ha̍k choè i î-it ê ǹg-bāng só͘ tì ê guî-ki. Koh khah thiat-té lâi kóng, sī lâng sìn ǹg-bāng sī tī i ka-kī pún-sin só͘ tì ê guî-ki. Jîn-pún chú-gī (人本主義) chiū-sī kin-ná-ji̍t lâng ê choa̍t-bāng ê goân-thâu.
Ū-iáⁿ ǹg-bāng sī lâng ê oa̍h-miā, “In-uī lán tit-kàu sī tuì ǹg-bāng” (Lô 8:24). Chóng-sī chit ê oa̍h-miā ê ǹg-bāng m̄-sī tī lâng, iā boē thang tuì lâng chhut, sī tī Ki-tok, sī tuì Ki-tok chiah ū. Ki-tok sī lâng ê î-it choè-āu ê ǹg-bāng, só͘-í I sī sè-kan, sè-kài ê ǹg-bāng. Bô Ki-tok, lâng bô ǹg-bāng, sè-kan bô ǹg-bāng. In-uī lī-khui Ki-tok, lâng ê ǹg-bāng chiū-sī choē-ok ê ki-hoē, iā lâng pún-sin boē thang khah-iâⁿ i (cf. Lô 7 chiuⁿ). Lī-khui Ki-tok, it-chhè ê lâng ê ǹg-bāng lóng ū tài sí-siong, in-uī lâng ka-kī boē thang thoat-lī choē ê sū-si̍t, iā “choē ê kang-chîⁿ chiū-sī sí” (Lô 6:23). Kan-ta Ki-tok sī lâng ê ǹg-bāng, kan-ta Ki-tok sī sè-kan ê ǹg-bāng, in-uī lâng sī tài sí-chèng ê lâng, in-uī lâng sī choē-jîn.
Ū chi̍t pái, Chú-lō͘ tuì Khóng-chú mn̄g sí ê sū. Khóng-chú ìn i kóng, “iáu boē chai oa̍h ê sū, thài oē chai sí ê sū” (未知生, 焉知死). Chóng-sī tuì jîn-seng ǹg-bāng ê li̍p-tiûⁿ khoàⁿ khí-lâi, hoán-tńg sī “未知死, 焉知生,” in-uī lâng nā m̄-chai死soà oē khah-iâⁿ i, chai生ū sím-mi̍h lō͘-ēng? 生(seⁿ) nā-sī死ê khí-thâu, 死nā-sī生ê choè-āu, jîn-seng ū sím-mi̍h thang ǹg-bāng? Sí nā si̍t-chāi sī jîn-seng choè-āu ê sū-si̍t, kiám m̄-sī bān-sū hiu? Lâng iáu ū sím-mi̍h thang ǹg-bāng? 死chiū-sī it-chhè choa̍t-bāng ê goân-thâu, iā lâng chhut-sì chiū toà sí. “Khó͘ ah, goá ê choè lâng! chī-chuī beh kiù goá thoat-chhut chit ê tì-kàu sí ê thé ah?” (Lô 7:24). Chit ê kiám m̄-sī chū kó͘ ki̍p kim, ū lâng ê só͘-chāi chiū ū ê âu-kiò mah? 未知死, 焉知生? Lâng nā boē kái-koat sí ê būn-tê, chiū i ê oa̍h bô ì-gī, iā bô ǹg-bāng, in-uī sí sī lâng ê “choè-āu ê tuì-te̍k” (I Ko 15:26). “Sí ê lī-hāi” chiū-sī chit ê “choè-āu ê tuì-te̍k, “ká ná chhin-chhiūⁿ jîn-seng ê choè-āu, ká ná chhin-chhiūⁿ bô lâng oē khah-iâⁿ i.
Kám-siā Siōng-tè, I tī Ki-tok “ū hoè-bô sí lâi khah-iâⁿ i.” “Kám-siā Siōng-tè, I ū hō͘ lán tuì lán ê Chú Iâ-so͘ Ki-tok tit-tio̍h khah-iâⁿ” (I Ko 15:54－57). Kám-siā Siōng-tè, tī lán “choè-āu ê tuì-te̍k” ê tiong-kan, I ū uī lán! “Siōng-tè nā uī lán, chī-chuī oē tuì-te̍k lán?……” (Lô 8:31ff). Tuì tī Ki-tok, lâng ê choè-āu taⁿ m̄-sī sí, sī koh-oa̍h ê ǹg-bāng, in-uī I tuì I ê sí kap koh-oa̍h, ū chiâⁿ choè “chiah ê teh khùn ê thâu chi̍t ê koh-oa̍h ê” (I Ko 15:20). Ki-tok sī lâng ê ǹg-bāng, in-uī I sī koh-oa̍h ê Chú. Ū chit ê Chú, “Goá sui-jiân kiâⁿ kè sí-ìm ê soaⁿ-kok, ia̍h m̄ kiaⁿ chai-hāi, in-uī Lí kap goá tī-teh” (Si 23:4). Ū uī lán ê Siōng-tè, chiū he̍k-sī oa̍h, he̍k-sī sí, “Lán tuì thiàⁿ lán ê, tek-sèng kàu ū chhun!” (Lô 8:31ff). “Tī Ki-tok só͘ ū ê Siōng-tè ê thiàⁿ” chiū-sī lâng ê “ǹg-bāng ê si̍t-chāi” kap “boē khoàⁿ-kìⁿ ê sū ê pîn-chún” (Hi 11:1).
Jī-cha̍p sè-kí ê sè-kài kap jîn-luī î-it ê ǹg-bāng chiū-sī chāi-tī kū-choa̍t it-chhè hu-ké jîn-chō ê ǹg-bāng, khîⁿ-tiâu tī hit ê í-keng lâi liáu, iā uī-tio̍h lâng sí tī si̍p-jī-kè, lâi khah-iâⁿ sí-sit ê koân-sè, koh-oa̍h ê Ki-tok; iā tī chit ê Ki-tok, lâi “thun-lún thèng-hāu” hit ê tī êng-kng kap koân-pèng beh koh lâi oân-sêng I ê sèng-lī ê Ki-tok. Chit ê chiū-sī lán ê î-it choè-āu koh ū oa̍h-miā ê ǹg-bāng, lâng ê ǹg-bāng, sè-kan sè-kài ê ǹg-bāng; m̄-nā án-ni, Pó-lô kóng, Sī it-chhè “siū chō ê mi̍h kia̍h thâu gióng-bōng teh thèng-hāu” ê ǹg-bāng－chiū-sī “Siōng-tè ê kiáⁿ-jî êng-kng ê chū-iû” ê hián-bêng (Lô 8:21). Nā m̄-sī ū chit ê ǹg-bāng, chiū “lâi lim, lâi chia̍h, in-uī bîn-ná-ji̍t lán beh sí lah” (I Ko 15:32).
漢羅（Ùi原文改寫）
基督是世界的向望
(黃章輝)
1954.02，no.782，pp.7-9
這个是今年8月中佇美國的E-bān-su-tùn (Evanston)欲開的普世教聯第2回總會的主題。也是歷代教會佮信徒的一个根本信仰。深深向望咱的教會也佮通世界的教會時常為著這个欲來的大聚會來祈禱，來想－求上帝予1954年實在成做一个向望的年。
向望佮人生有不止密切的關係。 無有無抱向望的人生。 無向望的人生是親像袂鹹的鹽，撿彩ná親像猶teh活，其實是已經死，是「死的活，」是「活的死。」向望是人生的活命。
總是人的向望濟濟是虛假的向望。虛假的向望會予人跋落絕望。人生的現實就是佇這个向望－絕望；絕望－向望的動搖中。這个動搖，這个不安就是人的向望的虛假性的表現，也是人無向望未用--得的記號。
現在的世界就是人的向望大動搖，直直teh跋落絕望的時代。現在的世界的危機就是人的向望的虛假性的暴露。也siāng時乘這个危機濟濟新的虛假的向望猖行，致到愈亂，愈不安，愈絕望的時代。
舉一个例來講，現代人的一个最大的向望就是科學。濟濟人無意識的，一部分的人意識的，信科學是萬能，信科學是人的唯一最後的向望。科學就是現代人所起巴別的塔，伊也想欲起予伊「拄天，」也信會通按呢做。總是親像早時，拄仔親像teh欲「拄天，」人的言語紲大混亂。科學拄仔親像欲成做「萬能，」人拄仔會破原子，解放原子能，人紲去mo͘h著原子彈！欲放ā毋thih毋放ā毋thih！生出人類空前 未曾有的危機。人今仔日紲毋知科學是人的向望á是人滅無的絕望！今仔日科學所致的危機實在是千鈞一髪的危機。若是按呢是科學毋好mah？斷斷毋是科學是好。若是按呢彼个好的是予人滅無mah？斷斷毋是！是親像保羅關係律法所講的「罪惡乘機會，」「對彼个好的予我死，欲顯出伊是罪惡」(羅7章)。現在世界的危機實在毋是科學的危機，其實是人的危機，就是人對信科學做伊唯一的向望所致的危機。閣較徹底來講，是人信向望是佇伊家己本身所致的危機。人本主義就是今仔日人的絕望的源頭。
有影向望是人的活命，「因為咱得到是對向望」(羅 8：24)。總是這个活命的向望毋是佇人，也袂通對人出，是佇基督，是對基督才有。基督是人的唯一最後的向望，所以伊是世間，世界的向望。無基督，人無向望，世間無向望。因為離開基督，人的向望就是罪惡的機會，也人本身袂通較贏伊(cf. 羅 7章)。離開基督，一切的人的向望攏有帶死傷，因為人家己袂通脫離罪的事實，也「ch會的工錢就是死」(羅 6：23)。Kan-ta基督是人的向望，kan-ta基督是世間的向望，因為人是tài死-眾的人，因為人是罪人。
有一擺，子路對孔子問死的事。孔子應伊講，「猶未知活的事，thài會知死的事」(未知生，焉知死)。總是對人生向望的立場看起來，反轉是「未知死，焉知生，」因為人若毋知死紲會較贏伊，知生有甚物路用？生(seⁿ)若是死的起頭，死若是生的最後，人生有甚物通向望？死若實在是人生最後的事實，敢毋是萬事休？人猶有甚物通向望？死就是一切絕望的源頭，也人出世就帶死。「苦ah，我的做人！Chī-chuī欲救我脫出這个致到死的體ah？」(羅 7：24)。這个敢毋是自古及今，有人的所在就有的喉叫mah？未知死，焉知生？人若未解決死的問題，就伊的活無意義，也無向望，因為死是人的「最後的對敵」(I 哥15：26)。「死的厲害」就是這个「最後的對敵，」ká ná親像人生的最後，ká ná親像無人會較贏伊。
感謝上帝，伊佇基督「有廢無死來較贏伊。」」感謝上帝，伊有予咱對咱的主耶穌基督得著較贏」(I 哥 15：54－57)。感謝上帝，佇咱「最後的對敵」的中間，伊有為咱！」上帝若為咱，chī-chuī 會對敵咱？…….」(羅 8：31ff)。對佇基督，人的最後今毋是死，是閣活的向望，因為伊對伊的死佮閣活，有成做「遮的teh睏的頭一个閣活的」(I 哥15：20)。基督是人的向望，因為伊是閣活的主。有這个主，」我雖然行過死蔭的山谷，亦毋驚災害，因為你佮我佇teh」(詩 23：4)。有為咱的上帝，就或是活，或是死，「咱對疼咱的，得勝到有賰！」(羅 8：31ff)。「佇基督所有的上帝的疼」就是人的「向望的實在」佮「未看見的事的憑準」(希11：1)。
二十世紀的世界佮人類唯一的向望就是在佇拒絕一切虛假人造的向望，擒牢佇彼个已經來了，也為著人死佇十字架，來較贏死失的權勢，閣活的基督；也佇這个基督，來「吞忍聽候」彼个佇榮光佮權柄欲閣來完成伊的勝利的基督。這个就是咱的唯一最後閣有活命的向望，人的向望，世間世界的向望；毋若按呢，保羅講，是一切「受造的物攑頭仰望teh聽候」的向望－就是「上帝的囝兒榮光的自由」的顯明(羅 8：21)。若毋是有這个向望，就「來啉，來食，因為明仔日咱欲死lah」(I哥 15：32)。