竹中的危機

Tek Tiong ê guî-ki

文獻資訊

項目	資料
作者	無lo̍h名
卷期	台灣教會公報
卷期	第782卷
日期	1954/2
頁數	13

白話字（原文數位化）

Tek Tiong ê guî-ki
Thâu-sū
1954. 02, no. 782, pp. 13-15
(Tīⁿ Chìn-teng)
Phian-chhip Tek Tiong thong-sìn chi̍t nî kú, tit-tio̍h cha̍p-jī uī Chú ê kang-lâng tàu chip-pit, hun-tam siá chhut sin-sian ê siau-sit, hō͘ goá thang chīn muí-goe̍h ê chek-jīm, sī chin kám-siā.
Taⁿ ài hioh-pit ê sî, chiong sim-tiong lân kò siông-siông khoà-lū ê Tek Tiong guî-ki siá tām-po̍h lâi siàu-liām chá ê sèng-tô͘, ho͘-io̍k tāi-ke ê koan-sim, thang saⁿ-kap kéng-séng, iā tâng-sî khún-kiû Thiⁿ-pē lîn-bín.
Jiok sì-thò͘ ê Tek Tiong
Ji̍t-pún ê sio̍k-gú kóng, Jiok nn̄g-chiah thò͘ ê, liân chi̍t-chiah iā boē tit-tio̍h.
Nā-sī Tek Tiong ū (1) San-tē. (2) Kheh-chng. (3) Hō-ló. (4) Goā-séng, sì hong-bīn ê kang tio̍h choè, koh sī lóng tio̍h choè sêng-kong chiah oē ēng-tit.
Tek Tiong ê jîn-kháu ū pah-goā bān, iā bīn-chek tìn saⁿ koān goā, ū 52 chhī, hiong, tìn, chiàm choân-séng ê 6 hūn chi 1 khah ke, sī toē khoah, lâng choē.
M̄-kú thih-lō͘ pún-soàⁿ 13 ê chhia-chām chiah ū 5 keng kàu-hoē. Chiū-sī soaⁿ-soàⁿ 9 ê chiah ū nn̄g keng. Hái-soàⁿ 10 ê chiah ū 3 keng. Tek-tang-soàⁿ 6 ê chiah ū chi̍t keng, lóng-kiōng toā-soàⁿ 38 ê chhia-chām 10 keng kàu-hoē nā-tiāⁿ. iáu ū 28 ê chhia-chām bô siat kàu-hoē.
Koh í-goā, bô kūn thih-lō͘-piⁿ phian-phiah ê hiong, tìn, iā ū 21 hiong, tìn, iáu-boē ū siat kàu-hoē.
án-ni Tek Tiong sī tio̍h siat kàu-hoē ê só͘-chāi ū 68 uī, chiah ū 19 keng kàu-hoē, iáu 49 uī bô siat. Thang kóng 3 hun chi 2 í-siōng sī pàng-teh pha-hng.
Kheh-lâng 1000 lâng tiong chiah ū chi̍t-ê. Hō-ló 500 lâng tiong chiah ū chi̍t ê sìn-tô͘. San-tē ū 5 hiong, Ngó͘-hong, Chiam-chio̍h ū 11 keng. Tāi-an ū 3 keng ê lé-pài-tn̂g. Kak-pán, Hô-pêng iáu-boē kiàn-siat, chiong-lâi kiám-chhái lō͘-boé beh choè tāi-seng, nā-sī hiān-chāi San-tē kàu-hoē iáu sī siū chí-tō ê tē-uī. Goá-séng tông-pau tī ū kàu-hoē ê só͘-chāi lâi chham-ka lé-pài, á-sī hia̍p-le̍k kang-chok, tān-sī khah choē sī phû-tōng-sèng, oē poaⁿ-lâi soá-khì, só͘-í bē thang kî-thāi in hū-tam tāng ê chek-jīm.
Hiān-chāi ê guî-ki
Hiān-chāi Tek Tiong ū 19 keng ê kàu-hoē, kî-tiong to̍k-li̍p kàu-hoē sī 13 keng, tān-sī kuí-nā keng sī bô si̍t-chāi ê to̍k-li̍p, iā choē-choē sī chū-kò͘ put-hā, nā sǹg oân-choân to̍k-li̍p ū léng-tō la̍t ê, chí-ū Sin-tek kàu-hoē nā-tiāⁿ. Só͘-í beh kî-thāi kì-sêng kàu-hoē lâi sin khai-thok, thang kóng chin khùn-lân.
Kheh-chng kàu-hoē iáu tī-teh ê bo̍k-su, toà kú lóng chin siau-ke̍k, nā-sī iu-siù ê Kheh-lâng bo̍k-su, lóng toà Kheh-chng boē tiâu, hiān-chāi tī Hō-ló só͘-chāi choè kang ê ū 10 uī, goá ǹg-bāng in chhē ki-hoē lâi pang-chān kap uī-tio̍h in pún-cho̍k ê tit-kiù kî-tó.
Hō-ló kàu-hoē iā sī chi̍t-pah pō͘, gō͘-cha̍p pō͘, in-uī kau-thong, kàu-io̍k, thāi-gū, téng-téng ê put-lī, ài chhiáⁿ-ji̍p, á-sī bán-liû iu-siù ê kang-lâng sī chin uî-lân.
oá-khò goā-le̍k, Bú-hoē, á-sī Thoân-tō-kio̍k lâi sin khai-thok, in-uī in kiû sok-hāu, ài 3 nî, á-sī 5 nî chiū oē to̍k-li̍p thang bián pó͘-chō͘, só͘-í sè só͘ pit-jiân, oē kheng-hiòng khì sin siat tī to͘-hoē hū-kīn, á-sī cheng-siat tī to͘-chhī ê lāi-bīn, tì-kàu goán chit khoán tē-hng ê sin khai-thok sī bô hiah khoài to̍k-li̍p--ê, nā m̄-sī Siōng-tè te̍k-pia̍t ê un-tián si-lo̍h kî-chek, chiū chit khoán bô-hiu put-hiu ê sin khai-thok sī bô ǹg-bāng.
Chá-sî ê guî-ki
Tī chia siūⁿ-khí Pak-pō͘ siat-kàu liáu-āu 37 nî kú, hit-sî hái-gān-soàⁿ Thong-siau, oán-lí, Tāi-kah kàu Tun-á-kha it-tài iáu bô lâng thoân hok-im, sī teh pha-hng ê bī-khai tē, kan-ta tuì Lâm-pō͘ poaⁿ-lâi nn̄g-saⁿ ê hoē-iú, ū khì Chheng-chuí, á-sī Toā-siā lé-pài nā-tiāⁿ.
Pak-pō͘ ū sūn thih-lō͘ ê lī-piān, ū thoân kàu Kheh-chng ê Sam-chhe, ū phài Kheh-lâng Chiong A-moé Thoân-tō-su lâi tī hia, chóng-sī sêng-chek bô hó, tō-lí thoân lóng boē kiâⁿ, tì-kàu thêng-tùn, tī hia bô koh lâm-chìn.
Hô-hòng hái-gān it-tài iáu-bē ū thih-lō͘ kau-thong put-piān, Tāi-an khe, Tāi-kah khe iáu teh lâu lâng, èng-kai chiàu sūn-sū lâi khoàⁿ, beh tit-tio̍h hok-im thoân kàu uī, m̄-chai tio̍h koh kuí cha̍p nî, nā-chún ūn-miā chù-tiāⁿ, bô hok-khì thang tit-tio̍h kiù-un ê chin-kng, sī it-phiàn o͘-àm tē-kài.
Í-goā ê Sîn-un
Hit-sî tī Tāi-kah ê Má-bêng-po͘ ū chi̍t lâng, miâ kiò Tân Kî-siông, 45 hè, tuì i ê tn̂g-kang thiaⁿ-kìⁿ Ki-tok-kàu, chiū him-bō͘ ài gián-kiù. I sī bat choè khu-tiúⁿ ê Hàn-ha̍k-ka. Tn̂g-kang kóng boē chheng-chhó, pò i ài bêng-pe̍k tio̍h khì chhē thoân-tō-su. I chiū kàu Sam-chhe chhē Chiong Thoân-tō-su tâm-lūn lí-kái tō-lí ê pó-poè, chiū kau-sia̍p i lī-khui Sam-chhe lâi Tāi-kah siat-kàu. Tân Kî-siông chiū chio chhin-chhek, pêng-iú, soè chhù siat-pī chhut-kang, chhut chîⁿ phah kàu-hoē to̍k-li̍p ê ki-chhó͘. Keh-nî i kap kiáⁿ, í-goā kiōng 13 miâ tuì Iok-bí-tàn Soan-kàu-su niá soé-lé, bô kú choè Tiúⁿ-ló. I goân-lâi chhut-mn̂g sī chē-kiō, á-sī khiâ-bé, chia̍h a-phiàn chia̍h chin toā, sin-thé sán kàu hō͘ hong beh chhoe tó ê lâng, tuì sìn tō-lí, a-phiàn koé lī, soà chin kiān-khong, thê-chhiòng Tāi-kah khí pài-tn̂g bô hō͘-kò͘ chi iu, chiū koat-sim hiàn-sin thoân-tō. Tāi-seng tī hū-kūn, iā poa̍t-sia̍p kè Tāi-an khe, khì oán-lí, Bâ-û siat kàu-hoē. āu-lâi iā bat kap Lâu Tiong-kian Soan-kàu-su khì ta̍k só͘-chāi choè kang, uī-tio̍h kiù tông-pau chin jia̍t-sim, kóng tō-lí bô ià-siān. Put-tān ka-kī phe-miā choè-kang, iā hoaⁿ-hí hiàn 3 ê kiáⁿ lóng tha̍k Sîn-ha̍k. āu-lâi goē-seng chi̍t miâ, lāi-sun 4 miâ, goā-sun 3 miâ, iā lóng hiàn hō͘ Chú lâi tè i ê kha-pō͘. Tuì i ê hó éng-hióng, kan-ta Tāi-kah kàu-hoē chiū chhut saⁿ-cha̍p goā ê lām-lú(sic.) kang-lâng, khó-sioh 57 hoè ê sî Siōng-tè chiū hō͘ i an-hioh, hō͘ lán siūⁿ-khí Kai Bo̍k-su iā sī 57 hoè soah-kang, káⁿ sī khai-thok-chiá ê siū-bēng 57 sī chi̍t ê kài-hān ê khoán. I kap Lîm iàn-sîn Bo̍k-su choè hó pêng-iú, ū tù chin-choē ê chong-kàu-tek ê si-bûn, bô pó-chûn chin phah-sńg. Beh ū, lâi hoat-piáu, ū thang pang-chān chong-kàu bûn-hoà ê hiòng-siōng. Taⁿ tuì i chi̍t lâng hoaⁿ-hí thiaⁿ Chú ê kéng-tiàu, lâi kòng-hiàn kàu-kài sī boē chió. Tī i seng-thian 32 nî āu ê hiān-chāi, put-tān Tāi-kah it-tài ê kàu-hoē teh siàu-liām i, liân i ū khì choè-kang ê só͘-chāi, chhin-chhiūⁿ Gî-lân hong-bīn, á-sī i só͘ iā ê chéng-chí thoàⁿ kàu tang-pō͘, iáu-kú teh siàu-liām i.
Kiat-lūn
Tī chá-sî ê guî-ki, it-phiàn o͘-àm ê sî-tāi, èng-kai sī bô bāng, iáu-kú Siōng-tè ì-goā ê kéng-tiàu, chhe lâng lâi chhiok-chìn I ê hok-im chin kng lâi chiò kàu tī o͘-àm tē-kài ê lâng thang tit-tio̍h kiù-un ê kng-bêng.
Taⁿ hiān-chāi ê guî-ki, chiàu lâng siūⁿ sī choa̍t-bāng, to̍k-to̍k gióng-bōng Thiⁿ-pē ê chû-ài si-lo̍h ì-goā ê un-tián, iā tio̍h ū lâng hoaⁿ-hí hùn-khí niá-siū chek-jīm lâi chīn-le̍k tī siat kàu kiù lêng ê sèng-kang.s
“Goá koh thiaⁿ-kìⁿ Chú ê siaⁿ kóng, Goá thang chhe chī-chuī ah? Goá chiū kóng, Goá tī chia, thang chhe goá (Í-sài-a 6:8). (Tīⁿ Chìn-teng).

漢羅（Ùi原文改寫）

竹中的危機
頭序
1954.02，no.782，pp.13-15
(Tīⁿ Chìn-teng)
編輯竹中通訊一年久，得著十二位主的工人鬥執筆，分擔寫出新鮮的消息，予我通盡每月的責任，是真感謝。
今愛歇筆的時，將心中難告常常掛慮的竹中危機寫淡薄來數念早的聖徒，呼籲大家的關心，通相佮警醒，也同時懇求天父憐憫。
迮四兔的竹中
日本的俗語講，迮兩隻兔的，連一隻也袂得著。
若是竹中有(1)山地。(2)客莊。(3)Hō-ló。(4)外省，四方面的工著做，閣是攏著做成功才會用得。
竹中的人口有百外萬，也面積鎮三縣外，有52市，鄉，鎮，佔全省的6份之1較加，是地闊，人濟。
毋過鐵路本線13个車站才有5間教會。就是山線9个才有兩間。海線10个才有3間。竹東線6个才有一間，攏共大線38的車站10間教會若定。猶有28个車站無設教會。
閣以外，無近鐵路邊偏僻的鄉，鎮，也有21鄉，鎮，猶未有設教會。
按呢竹中是著設教會的所在有68位，才有19間教會，猶49位無設。通講3分之2以上是放teh拋荒。
客人1000人中才有一个。Hō-ló 500人中才有一个信徒。山地有5鄉，五峰，尖石有11間。大安有3間的禮拜堂。角板，和平猶未建設，將來撿彩路尾欲做代先，若是現在山地教會猶是受指導的地位。我省同胞佇有教會的所在來參加禮拜，á是協力工作，但是較濟是浮動性，會搬來徙去，所以袂通期待in負擔重的責任。
現在的危機
現在竹中有19間的教會，其中獨立教會是13間，但是幾若間是無實在的獨立，也濟濟是自顧不暇，若算完全獨立有領導力的，只有新竹教會若定。所以欲期待既成教會來新開拓，通講真困難。
客莊教會猶佇teh的牧師，蹛久攏真消極，若是優秀的客人牧師，攏蹛客莊未牢，現在佇Hō-ló所在做工的有10位，我向望in揣機會來幫贊佮為著in本族的得救祈禱。
Hō-ló教會也是一百步，五十步，因為交通，教育，待遇，等等的不利，愛請入，á是挽留優秀的工人是真為難。
倚靠外力，母會，á是傳道局來新開拓，因為in求速效，愛3年，á是5年就會獨立通免補助，所以勢所必然，會傾向去新設佇都會附近，á是增設佇都市的內面，致到阮這款地方的新開拓是無遐快獨立--的，若毋是上帝特別的恩典施落奇蹟，就這款無休不休的新開拓是無向望。
早時的危機
佇遮想起北部設教了後37年久，彼時海岸線通霄，宛里，大甲到墩仔跤一帶猶無人傳福音，是teh拋荒的未開地，kan-ta對南部搬來兩三个會友，有去清水，á是大社禮拜若定。
北部有順鐵路的利便，有傳教客莊的三叉，有派客人章A-moé傳道師來佇遐，總是成績無好，道理傳攏未行，致到停頓，佇遐無閣南進。
何況海岸一帶猶未有鐵路交通不便，大安溪，大甲溪猶teh流人，應該照順序來看，欲得著福音傳到位，毋知著閣幾十年，若準運命註定，無福氣通得著救恩的真光，是一遍烏暗地界。
以外的神恩
彼時佇大甲的馬鳴埔有一人，名叫陳Kî-siông，45歲，對伊的長工聽見基督教，就欣慕愛研究。伊是捌做區長的漢學家。長工講袂清楚，報伊愛明白著去揣傳道師。伊就到三叉揣章傳道師談論理解道理的寶貝，就交涉伊離開三叉來大甲設教。陳 Kî-siông就招親戚，朋友，稅厝設備出工，出錢扑教會獨立的基礎。隔年伊佮囝，以外共13名對約美但宣教師領洗禮，無久做長老。伊原來出門是坐轎，á是騎馬，食鴉片食真大，身體sán到予風欲吹倒的人，對信道理，鴉片解離，紲真健康，提倡大甲 起拜堂無後顧之憂，就決心獻身傳道。代先佇附近，也跋涉過大安溪，去宛里，Bâ-û設教會。後來也捌佮劉忠堅宣教師去逐所在做工，為著救同胞真熱心，講道理無厭倦。不但家己phe命做工，也歡喜獻3个囝攏讀神學。後來外甥一名，內孫4名，外孫3名，也攏獻予主來綴伊的腳步。對伊的好影響，kan-ta 大甲教會就出三十外的男女工人，可惜57歲的時上帝就予伊安歇，予咱想起偕牧師也是57歲煞工，敢是開拓者的壽命57是一个界限的款。伊佮林燕臣牧師做好朋友，有著真濟的宗教的的詩文，無保存真扑損。欲有，來發表，有通幫贊宗教文化的向上。今對伊一人歡喜聽主的揀召，來貢獻教界是未少。佇伊升天32年後的現在，不但大甲一帶的教會teh數念伊，連伊有去做工的所在，親像宜蘭方面，á是伊所掖的種子湠到東部，猶過teh數念伊。
結論
佇早時的危機，一遍烏暗的時代，應該是無望，猶過上帝意外的揀召，差人來促進伊的福音真光來照到佇烏暗地界的人通得著救恩的光明。
今現在的危機，照人想是絕望，獨獨仰望天父的慈愛施落意外的恩典，也著有人歡喜奮起領受責任來盡力佇設到救靈的聖工。S
「我閣聽見主的聲講，我通差chī-chuī ah？我就講，我佇遮，通差我(以賽亞6：8)。(Tīⁿ Chìn-teng)。