研究：基督徒ê證據
Gián-kiù:Ki-tok-tô͘êchèng-kù
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 無lo̍h名 |
| 卷期 | 台灣教會公報 |
| 卷期 | 第782號 |
| 日期 | 1954/2 |
| 頁數 | 9 |
白話字（原文數位化）
Ki-tok-tô͘ ê chèng-kù
(Chiu Thian-lâi)
1954. 02, no. 782, pp. 9-11
“In-uī lán ê ǹg-bāng chāi tī chin-oa̍h ê Siōng-tè, I sī chèng-lâng ê Kiù-chú, tī chiah ê sìn ê lâng koh khah sī” (I Thê 4 : 10).
Pó-lô tī Thê-mô͘-thài chiân-su ê phoe-sìn tiong ū kóng nn̄g kù chhut-miâ ê oē. Thâu chi̍t kù: “Ū chi̍t kù oē thang sìn, thang chiâu-chn̂g chiap-la̍p ê, chiū-sī Ki-tok Iâ-so͘ lîm-kàu sè-kan, beh kiù ū choē ê lâng” (1 : 15). Koh chi̍t kù sī: “Tio̍h ka-kī liān-si̍p kàu tī kèng-khiân. In-uī liān-si̍p seng-khu hit ê lī-ek sī sió-khoá, nā-sī kèng-khiân chiū hoān-sū ū lī-ek; in-uī ū hiān-sî kap chiong-lâi oa̍h-miā ê èng-ún. Chit kù oē sī thang sìn, thang chiâu-chn̂g chiap-la̍p ê” (4 : 7－9). Chit nn̄g kù só͘ pau-hâm ê ì-gī tiōng-tāi, beh sìn, m̄ sìn, beh chiap-la̍p, m̄ chiap-la̍p, sī koan-hē lâng ê tit-kiù kap tîm-lûn. Thâu chi̍t kù sī sìn Iâ-so͘ choè Kiù-chú lâi tit-tio̍h kiù ê lâng, chū-jiân oē siⁿ-chhut hit ê hāu-kó, lâi liān-si̍p kàu tī kèng-khiân, chiū-sī koan-hē thiàⁿ Siōng-tè kap siú I ê kài-bēng. Nā ū án-ni ê lâng, Pó-lô kóng, “Hoān-sū ū lī-ek, in-uī ū hiān-sî kap chiong-lâi ê oa̍h-miā ê èng-ún. Pó-lô tī tē 7 chat ê lō͘-bé kù kóng-khí, ēng 4 kù “in-uī” ti̍t-ti̍t soat-bêng khui-thiah, kàu tē 10 chat tē jī kù í-hā chiah kàu tī lán só͘ gī-lūn ê tê-ba̍k.
Tī chit chat lán thang hun choè saⁿ hāng, Ki-tok-tô͘ tek-khak tio̍h ū ê chèng-kù: (1) Chhoē-kiû Siōng-tè. “In-uī lán ê ǹg-bāng chāi tī chin-oa̍h ê Siōng-tè.” (2) Sìn Iâ-so͘. “I sī chèng-lâng ê Kiù-chú.” (3) Choè Iâ-so͘ ê kan-chèng. “Tī chiah ê sìn ê lâng koh khah sī.” In-uī lí í-keng sìn Iâ-so͘ tit-tio̍h kiù, chū-jiân jî-jiân oē iau-kiû lí tio̍h choè kan-chèng. Tio̍h tāng-pīⁿ ê lâng it-tàn hó, bô hoat-tō͘ thang the-sî i choè kan-chèng, lâi ún-ba̍t i-seng ê miâ kap i ê jîn-su̍t.<p>Taⁿ lūn Ki-tok-tô͘ ê chèng-kù, í-hā chiàu téng-bīn só͘ kì:－
(1) Chhoē-kiû Siōng-tè.
Kó͘-chá choè si ê lâng kóng, “Chú ah, goá taⁿ thèng-hāu sím-mi̍h? Goá ê ǹg-bāng chāi-tī Lí” (Si-phian 39 : 7). Í-sek-lia̍t bîn-cho̍k ê le̍k-sú tuì kuí-nā hong-bīn lâi khoàⁿ, sī thèng-hāu Siōng-tè, ǹg-bāng Siōng-tè ê kì-lio̍k. Sian-ti ê chheh iā ū kóng-khí: “Í-sek-lia̍t só͘ ǹg-bāng ê, tī hoān-lān tiong choè Kiù-chú ê ah………” (Iâ-lī-bí 14 : 8, chham-khoàⁿ 17 : 13). Pó-lô iā bat kóng i pún-sin sī uī-tio̍h Í-sek-lia̍t só͘ ǹg-bāng ê, chiah siū só-liān ê khún-pa̍k (Hēng-toān 28 : 20). ǹg-bāng Siōng-tè ê lâng, kiat-kio̍k sī chhē Siōng-tè, him-bō͘ beh kìⁿ Siōng-tè, hit ê chêng chin chhiat, ia̍h chin jia̍t (Si 42 : 1, 2, 63 : 1). Chhē-kiû Siōng-tè ê lâng tâng-sî iā tuì Siōng-tè ê oē ū khǹg ǹg-bāng, Si-phian 119 phiⁿ ê tiong-kan lán thang hoat-hiān-tio̍h kuí-nā uī, “Tī Lí ê oē goá ū ǹg-bāng” (74, 81, 114, 147). Chóng-sī ha̍k-si̍p Chú ê oē, sī beh hō͘ lán chun-siú, m̄-sī khang-khang ha̍k-si̍p, choè si ê lâng kóng, “Hō͘ in ê ǹg-bāng chāi-tī Siōng-tè, bô boē-kì-tit choân-lêng ê ê só͘-choè, sī beh chun-siú I ê kài-bēng” (Si 78 : 7). Só͘-í chhē-kiû Siōng-tè ê lâng kap chun-siú kài-bēng ū toā koan-hē. Tui-kiû Siōng-tè ê seng-oa̍h, hit ê kiat-kio̍k chiū-sī tit-tio̍h oa̍h-miā. Iok-pek kóng, “Goān goá oē chai tuì cháiⁿ-iūⁿ chhē Siōng-tè, Hō͘ goá thang kàu I ê chō-uī” (23 : 3). Choè si ê lâng kóng, “Lín tio̍h chai Iâ-hô-hoa í-keng hun-piat kèng-khiân ê lâng choè I ka-kī ê, Goá kiû-kiò Iâ-hô-hoa, I beh thiaⁿ goá” (Si 4 : 3).
Chiàu án-ni khoàⁿ, kin-á-ji̍t ê sî-tāi í-keng sī bô chhē-kiû Siōng-tè boē ēng-tit ê choè guî-ki ê sî-tāi, in-uī koan-hē lí ê oa̍h-miā ê it tāi choán-ki, he̍k oa̍h, he̍k sí, lóng chāi-tī iú-hān ê sî-ki. Sian-ti A-mô͘-sū ê sî-tāi kap kin-á-ji̍t bô koh-iūⁿ; só͘-í A-mô͘-sū ke̍k-le̍k kéng-kò tong-sî ê peh-sìⁿ, ēng Siōng-tè ti̍t-chiap kóng, kap i pún-sin koh kóng ê oē, liân-soà nn̄g kù lóng sī kóng tio̍h chhē Siōng-tè chiah thang tit-tio̍h oa̍h (chhiáⁿ khoàⁿ 5 : 4－6). Nā siūⁿ kóng lé-pài-ji̍t eng-kai lâi khì chhē Siōng-tè. 6 ji̍t ê tiong-kan bô sím-mi̍h pit-iàu, tì-kàu choan-bûn chhē lâng, chhē bu̍t-chit, kim-chîⁿ, bô iàu-kín kî-tó-hoē í-ki̍p ta̍k-khoán ê chū-hoē, liân pún-sin ê lêng-siu, tha̍k keng ia̍h lóng pàng-soah, che sī sit-lo̍h kèng-khiân ê sìn-gióng seng-oa̍h, oh-tit thang pó-choân oa̍h-miā kàu tī Chú hián-hiān ê ji̍t.
(2) Sìn Iâ-so͘.
Tī chit chat sui-jiân bô kóng Iâ-so͘ sī Kiù-chú, kan-ta chí Siōng-tè lâi kóng I sī chèng-lâng ê Kiù-chú. Chiàu Kū-iok ê kóng-hoat, chhin-chhiūⁿ Í-sài-a 43－45 chiuⁿ ê tiong-kan só͘ kóng ê, chóng-sī chiàu Pó-lô kóng-hoat, m̄-nā Thê-mô͘-thài ê phoe án-ni kóng, tī Thê-to ê phoe ta̍k chiuⁿ lóng ū kóng “Kiù-chú Siōng-tè,” koh Iû-tāi su iā ū kóng “To̍k-it ê Siōng-tè lán ê Kiù-chú.” Sui-jiân sī án-ni, Pó-lô pún-sin ū sêng-jīn Iâ-so͘ choè Siōng-tè (Lô-má 9:5). Koh i tī Pí-se-tí ê An-thê-o ê hoē-tn̂g, tuì i tâng-cho̍k ê Iû-thài lâng só͘ kóng iā ū giân-khí, Siōng-tè chiàu só͘ èng-ún ê, kā Í-sek-lia̍t lâng li̍p chi̍t ê Kiù-chú chiū-sī Iâ-so͘ (Hēng-toān 13:23). Chóng-sī Iû-thài lâng m̄-sìn Iâ-so͘ sī Kiù-chú, iā bô sìn I ū koh-oa̍h; nā-sī Pó-lô chiū lóng ū sìn, soà kóng Iâ-so͘ choè Kiù-chú sī chiàu Siōng-tè tuì lia̍t-chó͘ só͘ èng-ún ê, iā ū hō͘ I koh-oa̍h, che sī hó siau-sit, chiū-sī hok-im (Hēng-toān 13:32, 33). Kū-iok sî-tāi sī sêng-jīn Siōng-tè choè Kiù-chú, ia̍h tuì kiâⁿ lu̍t-hoat lâi tit-tio̍h oa̍h; chóng-sī Sin-iok sî-tāi sī chiàu Pó-lô só͘ kóng, “Chiū-sī bān sè-tāi í-lâi só͘ khǹg-ba̍t ê ò-biāu, taⁿ í-keng hián-bêng tī I ê sèng-tô͘” (Ko-lô-se 1:26). “Lâi chhim-chai Siōng-tè ê ò-biāu, chiū-sī Ki-tok; hoān-nā tì-huī kap chai-bat ê pó-poè lóng khǹg tī I” (2:3). Só͘-í Ki-tok choè lu̍t-hoat ê kiat-bé, tì-kàu gī kui tī kìⁿ-nā sìn ê lâng (Lô-má 10:4). Che sī hok-im, só͘-í Pó-lô kóng, “Goá bô lia̍h hok-im choè kiàn-siàu……in-uī gī ê lâng beh tuì sìn lâi oa̍h” Sin-iok sī sìn chiū tit-tio̍h kiù-oa̍h. Ū oa̍h chiah oē kiâⁿ, kiâⁿ sī gī-bū, m̄-sī tiâu-kiāⁿ, iā m̄-sī kong-tek. Chóng-sī sìn ê lâng bô hut-lio̍k kiâⁿ; it-seng bô boē kì-tit Iâ-so͘ ê un-tián kap kong-lô; in-uī siū Siōng-tè kéng-tiàu ê lâng sī kap I ê Kiáⁿ Iâ-so͘ Ki-tok kiat-liân (I Lîm 1:9). Só͘-í sî-siông ǹg Siōng-tè lâi hoán-hoé koh ǹg lán ê Chú Iâ-so͘ Ki-tok lâi sìn (Hēng-toān 20:21). In-uī tī Siōng-tè ê bīn-chêng bô chi̍t ê bô choē. Bô sìn-khò Iâ-so͘, boē kì-tit Iâ-so͘ ê kiù-sio̍k kap un-tián; it-chhè ê kî-tó, hōng-hiàn, í-ki̍p ho̍k-sāi kap kèng-pài lóng kui tī khang-khang.
(3) Choè Iâ-so͘ ê kan-chèng.
Siōng-tè chín-kiù Í-sek-lia̍t lâng só͘ hián-chhut ê kî-sū, sîn-jiah, koân-lêng, lóng sī beh hō͘ in choè kan-chèng lâi êng-kng I. Só͘-í choè Iâ-so͘ ê ha̍k-seng iā sī tio̍h choè Chú ê kan-chèng, Iâ-so͘ kóng, “Sèng Sîn nā kàu, beh uī-tio̍h goá choè kan-chèng, lín ia̍h beh choè kan-chèng……” (Iok-hān 15:27). Sù-tô͘ Hēng-toān sī kan-chèng ê kì-lio̍k (chham-khoàⁿ Khé-sī-lio̍k 12:17, 17:6, 19:10, 20:4).
</p>
漢羅（Ùi原文改寫）
基督徒的證據
(Chiu Thian-lâi)
1954.02，no.782，pp.9-11
「因為咱的向望在佇真活的上帝，伊是眾人的救主，佇遮的信的人閣較是」(I提4：10)。
保羅佇提摩太前書的批信中有講兩句出名的話。頭一句：「有一句話通信，通齊全接納的，就是基督耶穌臨到世間，欲救有罪的人」(1：15)。閣一句是：「著家己練習到佇敬虔。因為練習身軀彼个利益是小可，若是敬虔就凡事有利益；因為有現時佮將來活命的應允。這句話是通信，通齊全接納的」(4：7－9)。這兩句所包含的意義重大，欲信，毋信，欲接納，毋接納，是關係人的得救佮沉淪。頭一句是信耶穌做救主來得著救的人，自然會生出彼个效果，來練習到佇敬虔，就是關係疼上帝佮守伊的誡命。若有按呢的人，保羅講，「凡事有利益，因為有現時佮將來的活命的應允。保羅佇地7節的路尾句講起，用4 句 「因為」直直說明開拆，到第十節第二句以下才到佇咱所議論的題目。
佇這節咱通分做三項，基督徒的確著有的證據：(1) 揣求上帝。「因為咱的向望在佇真活的上帝。」(2)信耶穌。「伊是眾人的救主。」(3)做耶穌的干證。「佇遮的信的人閣較是。」因為你已經信耶穌得著救，自然而然會要求你著做干證。著重病的人一旦好，無法度通推辭伊做干證，來隱密醫生的名佮伊的仁術。<p>今論基督徒的證據，以下照頂面所記：－
(1) 揣求上帝。
古早做詩的人講，「主ah，我今聽候甚物？我的向望在佇你」(詩篇39：7)。以色列民族的歷史對幾若方面來看，是聽候上帝，向望上帝的記錄。先知的冊也有講起：「以色列所向望的，佇患難中做救主的ah………」(耶利米14：8，參看17：13)。保羅也捌講伊本身是為著以色列所向望的，才受鎖鏈的綑縛(行傳28：20)。向望上帝的人，結局是揣上帝，欣慕欲見上帝，彼个情真切，亦真熱(詩 42：1，2，63：1)。揣求上帝的人同時也對上帝的話有囥向望，詩篇119篇的中間咱通發現著幾若位，「佇你的話我有向望」(74，81，114，147)。總是學習主的話，是欲予咱遵守，毋是空空學習，做詩的人講，「予in的向望在佇上帝，無袂記得全能的的所做，是欲遵守伊的誡命」(詩 78：7)。所以揣求上帝的人佮遵守誡命有大關係。追求上帝的生活，彼个結局就是得著活命。約伯講，「願我會知對怎樣揣上帝，予我通到伊的座位」(23：3)。做詩的人講，「恁著知耶和華已經分別敬虔的人做伊家己的，我求叫耶和華，伊欲聽我」(詩 4：3)。
照按呢看，今仔日的時代已經是無揣求上帝袂用得的做危機的時代，因為關係你的活命的一大轉機，或活，或死，攏在佇有限的時機。先知A-mô͘-sū的時代佮今仔日無各樣；所以A-mô͘-sū極力警告當時的百姓，用上帝直接講，佮伊本身閣講的話，連紲兩句攏是講著揣上帝才通得著活(請看5：4－6)。若想講禮拜日應該來去揣上帝。6日的中間無甚物必要，致到專門揣人，揣物質，金錢，無要緊祈禱會以及逐款的聚會，連本身的靈修，讀經亦攏放煞，這是失落敬虔的信仰生活，oh得通保全活命到佇主顯現的日。
(2)信耶穌。
佇這節雖然無講耶穌是救主，kan-ta指上帝來講伊是眾人的救主。照舊約的講法，親像以賽亞43－45章的中間所講的，總是照保羅講法，毋若提摩太的批按呢講，佇提多的批逐章攏有講「救主上帝，」閣猶大書也有講「獨一的上帝咱的救主。」雖然是按呢，保羅本身有承認耶穌做上帝(羅馬9：5)。閣伊佇Pí-se-tí的安提阿的會堂，對伊同族的猶太人所講也有言起，上帝照所應允的，共以色列人立一个救主就是耶穌(行傳13：23)。總是猶太人毋信耶穌是救主，也無信伊有閣活；若是保羅就攏有信，紲講耶穌做救主是照上帝對列祖所應允的，也有予伊閣活，這是好消息，就是福音(行傳13：32，33)。舊約時代是承認上帝做救主，亦對行律法來得著活；總是新約時代是照保羅所講，「就是萬世代以來所勸密的奧妙，今已經顯明佇伊的聖徒」(歌羅西1：26)。「來深知上帝的奧妙，就是基督；凡若智慧佮知識的寶貝攏囥佇伊」(2：3)。所以基督做律法的結尾，致到義歸佇見若信的人(羅馬10：4)。這是福音，所以保羅講，「我無掠福音做見笑……因為義的人欲對信來活」新約是信就得著救活。有活才會行，行是義務，毋是條件，也毋是功德。總是信的人無忽略行；一生無袂記得耶穌的恩典佮功勞；因為受上帝揀召的人是佮伊的囝耶穌基督結聯(I林1：9)。所以時常向上帝來反悔閣向咱的主耶穌基督來信(行傳20：21)。因為佇上帝的面前無一个無罪。無信靠耶穌，袂記得耶穌的救贖佮恩典；一切的祈禱，奉獻，以及服事佮敬拜攏歸佇空空。
(3)做耶穌的干證。
上帝拯救以色列人所顯出的奇事，神跡，權能，攏是欲予in做干證來榮光伊。所以做耶穌的學生也是著做主的干證，耶穌講，「聖神若到，欲為著我做干證，恁亦欲做干證……」(約翰15：27)。使徒行傳是干證的記錄(參看啟示錄12：17，17：6，19：10，20：4)。
</p>